'α, ον :
A    1 (avec idée de lieu) qui est ou vient derrière, ATT. ; ὕ. τινος, THC. 3, 103, etc. qui se trouve derrière qqn ; οἱ δ' ἄλλοι ὕστεροι ἡμῶν ᾔεσαν, PLAT. Lys. 206 e, les autres venaient derrière nous ; τὰ ὕστερα, HPC. 104 f, 1255 a ; ARSTT. H.A. 7, 9, 10, le train de derrière, l’arrière-faix ;
      2 (avec idée de temps) qui a lieu ou se fait après : σεῦ ὕστερον εἶμ' ὑπὸ γαῖαν, IL. 18, 333, je descendrai sous terre après toi ; ὑστέρῃ ὀλυμπιάδι, HDT. 6, 103, à l’olympiade suivante ; ὑστέρῳ χρόνῳ, HDT. 1, 130 ; 3, 149 ; ESCHL. Ag. 702 ; SOPH. Tr. 18, etc. ; ἐν ὑστέροις χρόνοις, PLAT. Leg. 865 a, dans les temps postérieurs ; ἡ ὑστέρα (s.-e. ἡμέρα) PLUT. M. 320 e, le lendemain ; ἐξ ὑστέρης, HDT. 1, 108 ; 5, 106 ; 6, 85, plus tard ; ἐς τὴν ὑστέραν, EL. N.A. 7, 7, dans la suite ; avec un gén. : ὑστέρῳ χρόνῳ τούτων, HDT. 4, 166 ; 5, 32, dans le temps qui suivit ces événements ; particul. qui a lieu ou vient trop tard, THC. 4, 90 ; AR. Vesp. 691 ; avec le gén. : ὕστεροι ἀφίκοντο τῆς μάχης, PLAT. Leg. 698 e, ils arrivèrent après le combat ; abs. ὕστερος, SOPH. O.R. 222, Tr. 92, qui arrive postérieurement, ensuite ou trop tard : γένει ὕστερος, IL. 3, 215, plus jeune ; subst. οἱ ὕστεροι, EUR. Suppl. 1225, etc. les descendants, la postérité ; pour marquer la succession : Διονύσιος ὁ ὕ. ARSTT. Pol. 5, 10, 23, Denys le jeune ;
      3 qui vient après, qui le cède à, inférieur à : τινος, ESCHL. Eum. 251, à qqe ch. γυναικός, SOPH. Ant. 746, qui le cède à une femme ; οὐδενὸς ὕστερος, THC. 1, 91 ; SOPH. Ph. 181, etc. qui ne le cède à personne ; ὕστερος τινός τινι, THC. 1, 91 ; PLAT. Tim. 20 a ; ou τινός τι, PAUS. 9, 3, 1, inférieur en qqe ch. à qqn ; σῶμα ὕστερον ψυχῆς, PLAT. Leg. 896 c, le corps inférieur à l’âme ; νομίσας πάντα ὕστερα εἶναι πρός τι, THC. 8, 41, ayant pensé que tout était secondaire comparé à qqe ch. ; abs. μὴ ἔμπροσθεν τῶν νόμων, ἀλλ' ὕστερος πολιτεύου, ESCHN. 57, 11, gouverne l’État non en te mettant au-dessus des lois, mais en te subordonnant à elles ; ἐν ὑστέρῳ τίθεσθαί τινος, PLUT. Arist. 6, mettre une ch. au-dessous d’une autre ; ὕστερον αὑτὸν τοῦ νόμου τιθέναι, PLUT. Fab. 24, se soumettre à la loi ;
B adv., ὕστερον :
   I (avec idée de lieu) derrière, ESCHL. fr. 269, 3 ; ὕ. τῶν ἱππέων, XÉN. Cyr. 5, 3, 42, derrière les cavaliers ;
   II (avec idée de temps) plus tard, HDT. 6, 90 ; THC. 5, 76 ; SOPH. Aj. 858, etc. ; τὸ ὕστερον, LYCURG. 155, 32, m. sign. p. opp. à τὸ παλαιόν ; ὕστερα, OD. 16, 319, m. sign. ; avec une particule : ὕστερον αὖτις, IL. 1, 27 ; αὖθις ὕστερον, SOPH. Aj. 858, etc. plus tard, ensuite ; avec un mot marquant une idée de temps : χρόνῳ ὕστερον, THC. 1, 64 ; ὕ. χρόνῳ, THC. 1, 8 ; PLAT. Leg. 867 a, etc. ; χρόνοις ὕ. LYS. 99, 40, plus tard ; χρόνῳ ὕστερον πολλῷ, HDT. 1, 171, ou simpl. πολλῷ ὕστερον, PLAT. Phæd. 58 a, longtemps après ; βραχεῖ χρόνῳ ὕστερον, XÉN. Cyr. 5, 3, 52, peu de temps après ; ὀλίγῳ ὕ. PLAT. Rsp. 327 b ; ὀλίγον ὕ. PLAT. Gorg. 471 b, m. sign. ; οὐ πολλαῖς ἡμέραις ὕ. XÉN. Hell. 1, 1, 1, peu de jours après ; avec un gén. ὕστερον τούτων, HDT. 1, 113, etc. à la suite de ces événements ; τῆς γνώμης ὕ. HDT. 2, 18, postérieurement à l’opinion que je m’étais formée ; τοῦ δέοντος ὕ. AR. Lys. 57, plus tard qu’il ne faudrait ; avec un dat. et suivi d’un rég. au gén. : ἔτεσι πολλοῖσι ὕστερον τούτων, HDT. 6, 140, bien des années après ces événements ; πολλῷ ὕ. τῶν Τρωϊκῶν, THC. 1, 3, longtemps après les événements de Troie ; cf. PLAT. Leg. 698 e ; avec un dat. et suivi de ἤ : τεσσαρακοστῇ ἡμέρᾳ ὕστερον ἢ Ποτείδαια ἀπέστη, THC. 1, 60, le quarantième jour après la défection de Potidée ; avec des prép. : ἐς ὕστερον, OD. 12, 126 ; HDT. 5, 41, etc. plus tard, dans la suite ; ἐν ὑστέρῳ, THC. 3, 13 ; 8, 27, m. sign. ; ἐξ ὑστέρου, DS. 14, 109 ; DH. 4, 73, m. sign. ; μεθ' ὕστερον, EL. N.A. 15, 9, m. sign. ; avec l’art. : οἱ ὕστεροι, PLAT. Rsp. 415 d, les descendants, la postérité ; τὰ ὕστερον γράμματα, PLAT. Charm. 165 a, les lettres d’après.

Étym. indo-europ. *ud-tero-, plus haut, extérieur, de la R. *ud-, en haut, dehors ; cf. sscr. úttara- ; cf. ὕστατος.

'

ὕστατος, latter, last, Comp. and Sup. without any Posit. Adj. in use. (The Posit. must be looked for in Skt. úd ΄up΄; with ὕστερος, ὕστατος cf. Skt. Comp. and Sup. úttaras, uttamás ΄higher, (later)΄, ΄highest, (latest)΄; cf. ὑστέρα.)
A. ὕστερος, α, ον, latter;
I. of Place, coming after, behind, ὑστέρῳ ποδί E. Hipp. 1243, HF 1040; ὑστέρας ἔχων πώλους keeping them behind, S. El. 734; ὕ. λόχος X. Cyr. 2.3.21; ἐν τῷ ὑ. λόγῳ Antipho 6.14, cf. Pi. O. 11 (10).5, Pl. Grg. 503c, etc. ; τὰ ὕ. the latter clauses, Plu. 2.742d (s.v.l., δεύτερα Turnebus); c. gen., ὕστεροι ἡμῶν behind us, Pl. Ly. 206e, cf. Th. 3.103; οὐδὲν ὑστέρα νεώς not a whit behind (slower than) a ship, A. Eu. 251.
II. of Time, next, ὁ δ’ ὕστερος ὄρνυτο χαλκῷ Il. 5.17, 16.479; τῷ ὑ. ἔτει in the next year, X HG 7.2.10; τῇ ὑ. Ὀλυμπιάδι Hdt. 6.103; ὑ. χρόνῳ in after time, Id. 1.130, A. Ag. 702 (lyr.), etc. ; ἐν ὑ. χρόνοις Pl. Lg. 865a; ἐν ὑστέραισιν ἡμέραις A. Ag. 1666 (troch.); δεκάτῃ ὑ. or ὑ. δεκάτῃ, on the 21st day, Decr. ap. D.L. 7.10, cf. Longin. Rh. p. 192 H. ; c. gen., later than, after, σεῦ ὕστερος εἶμ’ ὑπὸ γαῖαν Il. 18.333, cf. Ar. Ec. 859, Pl. Phd. 87c, al. ; ὑ. χρόνῳ τούτων Hdt. 4.166, 5.32, cf. Th. 2.54.
later, too late, ὕ. ἐλθών Il. 18.320; κἂν ὕ. ἔλθῃ Ar. V. 691 (anap.); μῶν ὕστεραι πάρεσμεν· Id. Lys. 69; ὑ. ἀφικνεῖσθαι Th. 4.90; ὕ. (sc. ἐλθών) S. OT 222, Tr. 92; Διονύσιος ὁ ὕ. D. the second, Arist. Pol. 1312a4. c. gen. rei, too late for, ὕστεροι ἀπικόμενοι τῆς συμβολῆς Hdt. 6.120; ὕ. ἐλθεῖν τοῦ σημείου Ar. V. 690 (anap.); κακῶν ὕ. ἀφῖγμαι E. HF 1174; ὕ. ἀφίκοντο τῆς μάχης μιᾷ ἡμέρᾳ Pl. Lg. 698e. as Subst., οἱ ὕ.
posterity, E. Supp. 1225; ἄνδρες ὕ., ὕ. βροτοί, Id. Tr. 13, 1245.
III. of inferiority in Age, Worth, or Quality, γένει ὕ., i.e. younger, Il. 3.215; c. gen., οὐδενὸς ὕ.
second to none, S. Ph. 181 (lyr.), cf. Th. 1.91; γυναικὸς ὕ. S. Ant. 746; μηδ’ ἔμπροσθεν τῶν νόμων, ἀλλ’ ὕ. πολιτεύου not putting yourself above the laws, but below them, Aeschin. 3.23; σῶμα δεύτερον καὶ ὕ (sc. ψυχῆς) Pl. Lg. 896c; νομίσας πάντα ὕστερα εἶναι τἆλλα πρός τι that all things were secondary to…, Th. 8.41. logically posterior, ὁ τόπος ὕ. τῆς ὕλης Plot. 2.4.12.
IV. Adv. ὑστέρως is found only in Eccl. writers, the ascription to Plato by Ammon. Diff. p. 115V., Thom.Mag. p. 284 R. being now corrected from Ptol.Ascal. p. 405 H., where codd. have δευτέρως ; the neut. ὕστερον was used, rarely of Place, behind, ὀπαδεῖν ὕ. A. Fr. 475; ὕ. τῶν ἱππέων γίγνεσθαι X. Cyr. 5.3.42.
2. of Time, later, afterwards, parm. 8.10, Hdt. 6.91, etc. ; also τὸ ὕ., opp. τὸ παλαιόν, Lycurg. 61; ὕστερα Od. 16.319; freq. with other words, ὕ. αὖτις Il. 1.27; οὔποτ’ αὖθις ὕ. S. Aj. 858; ἔπειτα δ’ ὕ., after μέν, Antiph. 270; εἶτα… ὕ. Id. 53.4; χρόνῳ ὕ. πολλῷ a long time after, Hdt. 1.171; ὕ. χρόνῳ or χρόνῳ ὕ. some time later, Th. 1.8, 64; χρόνοις ὕ. Lys. 3.39; βραχεῖ χρόνῳ ὕ. X. Cyr. 5.3.52; οὐ πολλαῖς ἡμέραις ὕ. Id. HG 1.1.1; ὀλίγῳ or ὀλίγον ὕ. Pl. R. 327c, Grg. 471c; πολλῷ ὕ. Th. 2.49, Pl. Phd. 58a; οἱ ἄνθρωποι οἱ ὕ.
posterity, Id. R. 415d; τὰ ὕ. γράμματα the later inscriptions, Id. Chrm. 165a.
b. c. gen., ὕ. τούτων Hdt. 1.113, etc. ; ὕ. ἔτι τούτων Id. 9.83; τῆς ἐμεωυτοῦ γνώμης ὕ.
after my own opinion was formed, Id. 2.18; τοῦ δέοντος ὕ.
later than ought to be, Ar. Lys. 57; c. dat. et gen., ἔτεσι πολλοῖσι ὕ. τούτων Hdt. 6.140, cf. 1.91; πολλῷ ὕ. τῶν Τρωϊκῶν Th. 1.3, cf. Isoc. 19.22; folld. by ἤ, τεσσαρακοστῇ ἡμέρᾳ ὕ.… ἢ ποτείδαια ἀπέστη Th. 1.60, cf. 6.4.
3. in Adv. sense with Preps., ἐς ὕστερον Od. 12.126, Hes. Op. 351, Hdt. 5.41, 74, S. Ant. 1194, E. IA 720, Pl. Ti. 82b, etc. ; ἐν ὑστέρῳ Th. 3.13, 8.27; ἐξ ὑστέρου D.S. 14.109, D.H. 4.73; also ἐξ ὑστέρης Hdt. 1.108, 5.106, 6.85.
B. ὕστατος, η, ον, last:
I. of Place, ἅμα θ’ οἱ πρῶτοί τε καὶ ὕστατοι Il. 2.281; εὐθυντὴρ ὕστατος νεώς hindmost, of a rudder, A. Supp. 717; ἡμῖν τοῖς ὑ. κατακειμενοις Pl. Smp. 177e.
II. of Time, τίνα πρῶτον, τίνα δ’ ὕ. ἐξενάριξεν· Il. 11.299, cf. 5.703, E. HF 485, etc. ; ὁ δ’ ὕ. γε… πρεσβεύεται A. Ag. 1300; ἡλίου… πρὸς ὕ. φῶς ib. 1324; τὸν ὕ. μέλψασα γόον ib. 1445; τοὔπος ὕ. θροεῖ S. Aj. 864; ἡ ὑστάτη (sc. ἡμέρα) τῆς ὁρτῆς the last day of…, Hdt. 2.151; ἐν τοῖσιν ὑ. φράσω Ar. Ra. 908; οὐκ ἐν ὑστάτοις not among the last, E. Ion 1115; οἱ ὕστατοι εἰπόντες D. 1.16, etc. ; ὕστατος ἁλώσιος ἀντάσαις meeting with his downfall at last, Pi. O. 10 (11).41.
III. of Rank or Degree, οὐκ ἐν ὑστάτοις S. Tr. 315; τὰ ὕ. πάσχειν, like τὰ ἔσχατα, Luc. Phal. 1.5.
IV. for regul. Adv. ὑστάτως (which occurs only in Hippiatr. 20), the neut. sg. and pl. are used, πύματόν τε καὶ ὕστατον Od. 20.116; ὕστατα καὶ πύματα 4.685, 20.13; νῦν ὕστατα Il. 1.232, Od. 22.78; ὕστατα ὁρμηθέντες Hdt. 8.43; καὶ πρῶτον καὶ ὕ. Pl. Mx. 247a; ὕ. δή σε προσεροῦσι, τὸ ὕ. προσειπεῖν, Id. Phd. 60a, Luc. VH 1.30.
2. in Adv. sense with Preps., ἐν ὑστάτοις at last, Pl. R. 620c; εἰς τὸ ὕ.
extremely, γέρων ἐς τὸ ὕ. Luc. Herm. 9.

(verwandt mit ὑπό, ὕψος, superl. ὕστατος), Letzterer, hinterherkommend, darauf folgend ; Il. 5.17 ; für δεύτερος, 16.479 ; ὑστέρας δ' ἔχων πώλους Soph. El. 724 ; gew. von der Zeit, hinterher, später, zu spät, τινός, Il. 16.333 ; ὑστέρῳ χρόνῳ Pind. P. 4.56 ; Aesch. Ag. 686 u. sonst ; Her. 1.130, 3.149 ; ὑστέρῳ χρόνῳ τουτέων, später als diese, 4.166, 5.32, 9.83 ; ἡ ὑστέρη Ὀλυμπιάς, die nächst folgende Olympiade, 6.103 ; ἐξ ὑστέρου, hinterdrein, nochmals, auch ἐξ ὑστέρης, 5.106, 6.85 ; λόγος, die zweite Rede vor Gericht, Antiph. 6.14.
Bei den Aerzten τὰ ὕστερα, die Nachgeburt ; auch Arist. H.A. 7.9. – Ὕστερον, adverbial, Her. 6.140, 9.150 ; Tragg.; Ar. ὕστερον τοῦ δέοντος ἅπαντα δρᾶν, Lys. 57 ; ὕστερον ἐλθεῖν τοῦ σημείου Vesp. 690 ; in Prosa : ὕστερον δὲ τούτων Isae. 1.11 ; ὕστερον ἔτι τουτέων Her. 9.83 ; auch ὕστερα, Od. 16.319 ; ἐς ὕστερον, 12.126 ; Hes. O. 353 ; Her. 5.41 ; – ὕστεροι ἀφίκοντο τῆς ἐν μαραθῶνι μάχης γενομένης μιᾷ ἡμέρᾳ Plat. Legg. III.698e ; οἱ δ' ἄλλοι ὕστεροι ἡμῶν ᾔεσαν, gingen hinter uns, Lys. 206e ; ἡμέραις ὕστερον τρισὶ τῆς ἀναζυγῆς Pol. 3.49.1 ; auch ὕστερον ἢ αὐτοὺς οἰκῆσαι, Thuc. 6.4. – Uebrtr., nachstehend, geringer, schwächer, unterliegend, γυναικὸς ὕστερος, einem Weibe unterliegend, Soph. Ant. 742 ; πρωτογόνων ἴσως ἀνδρῶν οὐδενὸς ὕστερος Phil. 181, vgl. 1351 ; Sp.

ὕστερος, -α, -ον
[in LXX for אַחֲרוֹן and cogn. forms ;]
latter, later: ἐν ὑ. καιροῖς, 1Ti.4:1 (on the reading ὁ ὕ., WH, for ὁ πρῶτος, see WH, App., in l). Neut., τὸ ὕ., used adverbially instead of ὑστέρως, afterwards, later: Mat.4:2 21:29, 32 21:37 25:11 26:60, Mrk.16:14, Luk.20:32, Jhn.13:36, Heb.12:11; with genitive, Mat.22:27.†
(AS)