GRC

ὕστατος

download
JSON

Bailly

η, ον :
      1
qui est tout à fait derrière, qui est au dernier rang, le dernier, p. opp. à πρῶτος, IL. 2, 281 ; 5, 703 ; 11, 299 ; EUR. H.f. 485 ; PLAT. Phædr. 264 d ;
      2 qui est, a lieu ou se fait à la fin, ESCHL. Ag. 1300 ; DÉM. 14, 2 ; 1428, 22, etc. ; ἐν τοῖσιν ὑστάτοις φράσω, AR. Ran. 968, je dirai en dernier lieu ; ἡ ὑστάτη ἡμέρα, LUC. Dem. enc. 43 ; ou subst. ἡ ὑστάτη (s.-e. ἡμέρα) HDT. 2, 151 ; PLUT. Cic. 7, le dernier jour ; adv., ὕστατον, OD. 20, 116 ; PLAT. Phæd. 60 a ; ou τὸ ὕστατον, LUC. V.H. 1, 30, en dernier lieu, pour la dernière fois ; p. opp. à πρῶτον, HÉS. Th. 34 ; PLAT. Menex. 247 a ; ὕστατα, OD. 4, 685, en dernier lieu, pour la dernière fois ;
      3 extrême : τὰ ὕστατα, LUC. Phal. 1, 5, les derniers maux, les maux extrêmes ; ἐν ὑστάτοις κακοῦ, EUR. Ion 1115, au dernier degré de l’infortune.

Étym. superl. ; cf. ὕστερος.

Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »

LSJ

η, ον, last;
I. of Place, ἅμα θ’ οἱ πρῶτοί τε καὶ ὕστατοι Il. 2.281; εὐθυντὴρ ὕστατος νεώς hindmost, of a rudder, A. Supp. 717; ἡμῖν τοῖς ὑ. κατακειμενοις Pl. Smp. 177e.
II. of Time, τίνα πρῶτον, τίνα δ’ ὕ. ἐξενάριξεν· Il. 11.299, cf. 5.703, E. HF 485, etc. ; ὁ δ’ ὕ. γε… πρεσβεύεται A. Ag. 1300; ἡλίου… πρὸς ὕ. φῶς ib. 1324; τὸν ὕ. μέλψασα γόον ib. 1445; τοὔπος ὕ. θροεῖ S. Aj. 864; ἡ ὑστάτη (sc. ἡμέρα) τῆς ὁρτῆς the last day of…, Hdt. 2.151; ἐν τοῖσιν ὑ. φράσω Ar. Ra. 908; οὐκ ἐν ὑστάτοις not among the last, E. Ion 1115; οἱ ὕστατοι εἰπόντες D. 1.16, etc. ; ὕστατος ἁλώσιος ἀντάσαις meeting with his downfall at last, Pi. O. 10 (11).41.
III. of Rank or Degree, οὐκ ἐν ὑστάτοις S. Tr. 315; τὰ ὕ. πάσχειν, like τὰ ἔσχατα, Luc. Phal. 1.5.
IV. for regul. Adv. ὑστάτως (which occurs only in Hippiatr. 20), the neut. sg. and pl. are used, πύματόν τε καὶ ὕστατον Od. 20.116; ὕστατα καὶ πύματα 4.685, 20.13; νῦν ὕστατα Il. 1.232, Od. 22.78; ὕστατα ὁρμηθέντες Hdt. 8.43; καὶ πρῶτον καὶ ὕ. Pl. Mx. 247a; ὕ. δή σε προσεροῦσι, τὸ ὕ. προσειπεῖν, Id. Phd. 60a, Luc. VH 1.30.
2. in Adv. sense with Preps., ἐν ὑστάτοις at last, Pl. R. 620c; εἰς τὸ ὕ.
extremely, γέρων ἐς τὸ ὕ. Luc. Herm. 9.
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)

Pape

superlat. zu ὕστερος, der letzte, äußerste, hinterste, vom Raume ; auch von der Zeit, τίνα πρῶτον, τίνα δ' ὕστατον ἐξενάριξεν Il. 5.703, u. oft ; ὡς ἅμα θ' οἱ πρῶτοί τε καὶ ὕστατοι υἷες Ἀχαιῶν μῦθον ἀκούσειαν 2.281 ; u. adverbial, πύματόν τε καὶ ὕστατον Od. 20.116 ; auch ὕστατα, zum letzten Mal, 22.78, wie Il. 1.232 ; Plat. Phaed. 60a u. öfter ; τὸ ὕστατον μέλψασα θανάσιμον γόον Aesch. Ag. 1420, u. öfter ; ὕστατον πρόσφθεγμα Eur. Heracl. 573 ; ἐν τοῖς ὑστάτοις φράσω Ar. Ran. 906.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)
memory