ατος (τὸ) :
      1 semelle fixée sous le pied et attachée par des lanières ou des cordons s’entre-croisant, OD. 15, 369 ; 18, 361 ; HDT. 1, 195, etc. ; PLAT. 1 Alc. 128 a, etc. ;
      2 ὑπόδημα κοῖλον, STR. 734, ou abs. ὑπόδημα, AR. Pl. 983, soulier qui enveloppe tout le pied.

Étym. ὑποδέω.

ατος, τό, (< ὑποδέω) sole bound under the foot with straps, sandal, ποσὶν… ὑποδήματα δοῦσα Od. 15.369; ποσὶν… ὑποδήματα δοίην 18.361, cf. Hdt. 1.195, etc. ; ποδὸς ὑ. Pl. Alc. 1.128a, etc. ; whereas ὑπόδημα κοῖλον is a shoe or half-boot, which covered the whole foot (v. κοῖλος I. 1); ὑπόδημα is sts. used alone in this sense, cf. Ar. Pl. 983 (and Sch. ad loc.), Arist. Rh. 1392a32; εἰς ὑποδήματα γράφειν put down as paid for shoes, Lys. 32.20 (Pass.); δεξιὸν εἰς ὑ., ἀριστερὸν εἰς ποδάνιπτρα, of one who is ready for anything, perh. alluding to Theramenes (v. κόθορνος 3), Ar. Fr. 914 (perh. Ar.Byz., cf. Did. and Polem.Hist. (Fr. 101 M.) ap. Hellad. ap. Phot. Bibl. p. 533 B.); similar words are ascribed to Pythag. by Iamb. Protr. 21. ιαʹ (where ὑπόδησις is used); τὸ ὑ. ἔρραψας μὲν σύ, ὑπεδήσατο δὲ Ἀρισταγόρης Hdt. 6.1, cf. Lib. Ep. 52; ὁ σπάρτος, ἐξ οὗ πλέκουσιν ὑποδήματα τοῖς ὑποζυγίοις Gal. 6.502.

τό, das Daruntergebundene, die Sohle ; Sandale, die den Fuß von unten bedeckt und festgebunden wird ; ποσὶν δ' ὑποδήματα δοῦσα Od. 15.368, wie ποσίν θ' ὑποδήματα δοίην 18.361 ; Her. 6.1 ; ἱματίων καὶ ὑποδημάτων Plat. Phaed. 64d, u. öfter ; Xen. Cyr. 8.1.41. – Aber ὑπόδημα κοιλόν ist der römische calceus, eine Art Halbstiefel oder Schuh, der den ganzen Fuß oben und unten bedeckt und angezogen wird ; vgl. Poll. 5.8, 7.84. Spätere brauchen aber auch ὑπόδημα allein so.

ὑπόδημα, -τος, τό
(< ὑποδέω), [in LXX for נָעַל ;]
a sole bound under the foot, a sandal: Mat.3:11 10:10, Mrk.1:7, Luk.3:16 10:4 15:22 22:35, Jhn.1:27; τ. ποδῶν, Act.7:33 (LXX) Act.13:25.†
SYN.: σανδάλιον, q.v (AS)