GRC

ὑπολείπω

download
JSON

Bailly

'ὑπο·λείπω (f. ὑπολείψω, ao.2 ὑπέλιπον, etc.) :
   I tr. :
      1
laisser dessous ou au fond, laisser de reste : ἃ ὑπέλειπον ἔδοντες, OD. 16, 50, ce qu’ils avaient laissé (la veille) de nourriture ; au pass. être laissé, rester, IL. 23, 615, etc. ; οὐδὲν ὑπολείπεται ἄλλ' ἢ ποιεῖν, PLAT. Phædr. 231 b, il ne reste qu’à faire ;
      2 laisser derrière soi, avec idée de lieu : τινὰ πολέμιον, THC. 6, 17, qqe ennemi ; au pass. être laissé en arrière, rester en arrière dans une course, AR. Ran. 1092 ; en parl. de traînards, XÉN. An. 1, 2, 25 ; PLAT. Conv. 174 d, etc. ; τοῦ στόλου, HDT. 1, 165, rester en arrière de l’expédition, càd. ne pas y prendre part ; en gén. être placé en arrière : τοῦ στόματος, XÉN. An. 5, 4, 22, du front de l’armée ; avec idée de temps : ὁπόταν νὺξ ὑπολειφθῇ, SOPH. El. 91, lorsque la nuit s’est écoulée (litt. a été laissée en arrière) ; abs. rester en arrière, rester seul : ἐν μεγάρῳ, OD. 7, 230, dans son palais ; fig. ἀρωγῆς ὑπολειφθῆναι, ESCHL. Ag. 73, être privé d’un secours (litt. rester en arrière d’un secours) ; fig. être en arrière de, être inférieur à : τινός τινι, ARSTT. Pol. 7, 16, 3, à qqn en qqe ch. ; avec idée de temps : ὑπολείπειν πόλεμον τοῖς παισί, THC. 1, 81, laisser ou léguer une guerre à ses enfants ;
   II intr. : venir à manquer, tomber, en parl. des cheveux, ARSTT. G.A. 2, 6, 48 ; faire défaut : ὑπολείψει ἡμᾶς ἡ μισθοφορά, LYS. 177 fin, la solde nous manquera ; ὅταν ὑπολίπῃ τὸ μέλι, ARSTT. H.A. 9, 40, 43, lorsque le miel vient à manquer ; cf. ARSTT. Pol. 7, 11, 3, etc. ;

Moy. :
      1 laisser de reste, réserver pour soi : ὑπ. περὶ ἑωυτόν, HDT. 2, 25, garder (une certaine quantité d’eau) ; ὑπ. μαρτυρίαν εἰς τὸν ὕστερον λόγον, DÉM. 836, 6, se réserver un témoignage pour le discours suivant ; ὑπ. ἀναφοράν, DÉM. 301, 23, se réserver un moyen d’échapper ;
      2 laisser derrière soi : μηδεμίην τῶν νεῶν, HDT. 6, 7, ne laisser aucun navire en arrière ; cf. HDT. 4, 121 ; 8, 24, etc.'
Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »

LSJ

also ὑπολιμπάνω, leave remaining, ἅ ῥα τῇ προτέρῃ ὑπέλειπον ἔδοντες Od. 16.50; ὑ. λόγον αὐτοῖς, ὡς… οἷοί τ’ ἔσονται Th. 8.2 (cf. infr. III); πολεμίους τινὰς ὑ. Id. 6.17; τὸν πόλεμον τοῖς παισί Id. 1.81; οὐδεμίαν ὑπερβολὴν ὑ. τινί leave him no possibility of exceeding, Isoc. 6.105 (f.l. for κατα-)· τοῖς ἔγγιστα τιμωρεῖσθαι ὑ. Antipho 4.44.11. of things, fail one, ὑπολείψει ὑμᾶς ἡ μισθοφορά Lys. 27.1 (ἐπι- Reiske, Hude), cf. Arr. Ind. 26.9 (ἐπι- Ellendt); ὑ. τινὰ ὁ λόγος Gorg. 17; ὑπολείποι γὰρ ἂν ὁ αἰὼν διαριθμοῦντα Arist. Rh. 1374a33; [τὰ ὕδατα] ὑ. τινάς Id. Pol. 1330b7. intr., fail, fall short, θεοὶ… ὑπέλιπον οὐ πώποκα Epich. 170.1; ὅταν ὑπολίπωσιν αἱ βάλανοι Arist. HA 615b22; ὑ. τὸ μέλι ib. 626b6; αἱ τρίχες Id. GA 745a15, cf. PA 650a36 (c. dat.); ἡ φωνὴ ὑπολελοίπει had ceased, Hp. Epid. 5.10, etc. ; also, fail in what is expected of one, come short, Lys. 31.4 (ὑπολίπωμαι codd.). Pass., c. fut. Med., to be left remaining, ἐν μεγάρῳ ὑπελείπετο he was left behind…, Od. 7.230, cf. Hdt. 1.105, 2.15, 86; ἐγὼ δ’ ὑπολείψομαι αὐτοῦ Od. 17.276, 282, etc. ; ὑπολειφθείς Hdt. 5.61, 8.67, X. HG 4.1.39, cf. Isoc. 4.70. of things, πέμπτον δ’ ὑπελείπετ’ ἄεθλον Il. 23.615; ἐμοὶ δ’ ἅπαξ ἀποφυγόντι ὁ αὐτὸς κίνδυνος ὑπολείπεται Antipho 5.16; μὴ ὑπολείπεσθαι [τοὺς νόμους], εἴ ποτε… so that they do not remain in force, in case that…, Th. 3.84; οὐδὲν ὑπολείπεται ἀλλ’ ἢ… Pl. Phdr. 231b; μηκέτι ὑπολείπεσθαι αὐτοῖς περὶ μηθενὸς ἔνκλημα μηθέν SIG 712.29 (Crete, ii BC). c. gen., ὑπολείπεσθαι τοῦ στόλου stay behind the expedition, i.e. not to go upon it, Hdt. 1.165, cf. A. Ag. 73 (anap.).
to be left behind in a race, Ar. Ra. 1092; lag behind, κατὰ τὴν ὁδὸν πορεύεσθαι ὑπολειπόμενον Pl. Smp. 174d; of stragglers in an army, X. An. 1.2.25, etc. ; ὑ. μικρὸν τοῦ στόματος fall behind the front rank, ib. 5.44.22 (s.v.l.); of fixed stars, lie to the East of a point in the celestial sphere, Hipparch. 3.5.6, al. ; of the apparent motion of planets, Arist. Mete. 343a24, al., cf. Epicur. Ep. 2 p. 53 U, Gem. 12.22, Ptol. Alm. 12.1, Theo Sm. p. 147 H. metaph, to be inferior, ταῖς ἡλικίαις τῶν πατέρων Arist. Pol. 1334b39, cf. 1254b35. abs., fail, come to an end, ὁπόταν… νὺξ ὑπολειφθῇ S. El. 91 (anap.), cf. Arist. Mete. 356b5, al. Med., leave behind one, τὰ πρόβατα Hdt. 4.121; μηδεμίαν τῶν νεῶν Id. 6.7; ὑ. τούτων ὡς χιλίους leaving about 1000 of them unburied, Id. 8.24; ὑπολείπεσθαι αἰτίαν, ὡς… to leave cause for reproach against oneself, in thinking that…, Th. 1.140 (v. sub init.); πόνους Isoc. 9.45.
retain, [τοῦ ὕδατος] περὶ ἑωυτόν Hdt. 2.25; δόρυ ἓν ὧν ἔσχον Arr. Tact. 4.6, cf. 39.1; reserve, ἑαυτῷ ἑκατὸν ἅρματα LXX 2 Ki. 8.4; σαυτῷ ταύτην τὴν ὄλυραν PHib. 1.50.4 (iii BC); τὸν ὑπάρχοντα χόρτον τοῖς προβάτοις PCair. Zen. 645.6 (iii BC); ὑπολιποῦ τόπον leave a space, ib. 327.83 (iii BC); but in D. 18.219 the Act. ὑπέλειπε… ἑαυτῷ… ἀναφοράν (left himself a means of escape) is the best reading.
deduct from a payment, IG 7.3073.50, 56 (Lebad., ii BC); — Pass., ib. 58; ὑπολειπέσθω τῆς τιμῆς τὸ ὀφειλόμενον Philol. 83.204 (Euboea, iii BC).
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)

Pape

übrig lassen ; ἅ ῥα τῇ προτέρῃ ὑπέλειπον ἔδοντες Od. 16.50 ; u. in Prosa, wie Thuc. 6.10 ; λόγον 8.2 ; Plat. Soph. 332c u. A.; häufiger pass. mit fut. med., zurück-, übrig gelassen werden, zurück-, übrig bleiben, πέμπτον ὑπελείπετ' ἄεθλον Il. 23.615 ; ἐν μεγάρῳ ὑπελείπετο Od. 7.230 ; ὑπολείψομαι αὐτοῦ 17.276, u. öfter ; Her. 2.15, 5.61, 8.62 u. öfter ; τῆς τότ' ἀρωγῆς ὑπολειφθέντες Aesch. Ag. 73 ; ὁπόταν δνοφερὰ νὺξ ὑπολειφθῇ Soph. El. 91 ; οὐδὲν ὑπολείπεται ἀλλ' ἢ ποιεῖν Plat. Phaedr. 231b ; dah. hinter Einem zurückbleiben, ihm nachstehen, ursprünglich vom Wettlauf, absolut, Ar. Ran. 1090 ; κατὰ τὴν ὁδὸν πορεύεσθαι ὑπολειπόμενον Plat. Symp. 174d ; Xen. An. 5.4.22 ; τινός, übh. hinter Einem zurückbleiben, oft bei Sp.
Med. hinter sich zurücklassen, ὑπολειπομένους μηδεμίην τῶν νεῶν Her. 6.7, vgl. 4.121 ; ὑπελίπετο μαρτυρίαν εἰς τὸν ὕστερον λόγον Dem. 28.1, u. ähnlich ὑπελείπετο γὰρ αὐτῶν ἕκαστος ἑαυτῷ ἅμα μὲν ῥᾳστώνην, ἅμα δὲ εἴ τι γίγνοιτο ἀναφοράν 18.219, er ließ sich eine Ausflucht offen. – im Stich lassen, ausgehen, zu mangeln anfangen, dem ἐνδεῖ entsprechend ; bei Lys. 27.1 ὑπολείψει ὑμᾶς ἡ μισθοφορά.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)

TBESG

ὑπο-λείπω
[in LXX chiefly (pass.) for יָתַר ni., שָׁאַר ni. ;]
to leave remaining (Hom., Thuc., al.): pass., of survivors, Rom.11:3.†
(AS)
Translators Brief lexicon of Extended Strongs for Greek based on Abbot-Smith, A Manual Greek Lexicon of the New Testament (1922) (=AS), with corrections and adapted by Tyndale Scholars
memory