'ὑπηρετέω-ῶ (f. -ήσω, ao. ὑπηρέτησα, pf. ὑπηρέτηκα) :
   I servir comme rameur ou comme matelot, EL. N.A. 13, 2 ; d’où au pass. être manœuvré par des rameurs ou des matelots, en parl. d’un navire, DS. 2, 55 ;
   II p. ext. :
      1 servir, aider, assister, se mettre à la disposition de, dat. HDT. 8, 41 ; SOPH. O.C. 283 ; PLAT. Leg. 914 a, etc. ; τινι ἔς τι, HDT. 1, 109 ; XÉN. Eq. 8, 7 ; τινι πρός τι, DÉM. 1382, 11 ; τινί τι, SOPH. Ph. 1024 ; EUR. Rhes. 153 ; XÉN. Cyr. 1, 6, 39 ; 5, 1, 12 ; Hell. 3, 3, 9 ; An. 1, 9, 18 ; Mem. 2, 4, 7 ; PLAT. Conv. 196 c, etc. rendre qqe service à qqn ; αὑτοῖς οὐχ ὑπηρετοῦσιν, ARSTT. Pol. 5, 7 (9), 15, ils ne se viennent pas en aide à eux-mêmes, ils ne s’occupent pas de leurs propres intérêts ; m. sign. abs. XÉN. Hier. 1, 38 ; SOPH. El. 996, etc. ; τὰ ἀπ' ἡμέων ἐς ὑμέας ὑπηρετέεται, HDT. 4, 139, ce que nous faisons vous est utile ; cf. HDT. 1, 108 ; ISOCR. 39 e, etc. ; particul. en parl. des services que rendent des serviteurs : ὅσα δοῦλοι δεσπόταις ὑπηρετοῦσιν, XÉN. Ages. 1, 22, tous les services que des esclaves rendent à des maîtres ;
      2 obéir à, être docile à, dat. XÉN. Mem. 2, 1, 28 ; PLAT. Leg. 822 e, etc. ; avec un acc. de chose : ὑπ. τὸ κελευόμενον, PLUT. Dio. 33, obéir à l’ordre donné, exécuter ce qui est ordonné ;

Moy. servir, aider, être ou se mettre au service de, dat. ALCIPHR. 1, 11 ; HLD. 1, 4 ; 7, 25 et 27 ; abs. τὸ ὑπηρετούμενον, MEMN. (PHOT. Bibl. p. 223 a, 36 Bkk.).

Étym. ὑπηρέτης.

'

fut. -ήσω Alex. (v. infr.), etc. ; plpf. ὑπηρετήκειν X. HG 3.3.9; — prop.
do service on board ship, as a rower (cf. ὑπηρέτης, ὑπηρεσία), SIG 524.33, 47 (Praesus, iii BC); — Pass., πλοῖον ὑπὸ δύο ἀνθρώπων ὑπηρετεῖσθαι δυνάμενον D.S. 2.55.
to be a servant, do service, S. El. 996, Ph. 990; opp. ἄρχω, Ar. V. 518 (troch.); τοὺς διὰ φόβον ὑ. X. Hier. 1.38. c. dat., minister to, serve, τῷ παρόντι δαίμονι S. El. 1306, cf. E. Ph. 1708, Th. 4.108, etc. ; ὑ. τῷ χρηστηρίῳ submit to its ruling, Hdt. 8.41, cf. Pl. Lg. 914a; ἔργοις ἀνοσίοις ὑ. S. OC 283; [νόμῳ, λόγῳ], Lys. 2.19; ὑ. τοῖς τρόποις humour his ways, Ar. Ra. 1432; τῷδ’ ὑ. λόγῳ second, support it, E. Med. 588; ὢν ἄνθρωπος ἀνθρώπου τύχαις ὑπηρετήσω Alex. 150. ὑ. τινὶ εἴς or πρός τι, Hdt. 1.109, X. Eq. 8.7, etc. ; also ὑ. τινί τι serve one in a thing, οἷς σὺ ταῦθ’ ὑπηρετεῖς S. Ph. 1024, cf. Ar. Pl. 979, Pl. Smp. 196c, X. Cyr. 5.1.20, D. 18.138, 59.35. in financial sense, τὸν δὲ ταμίαν εἰς τὸ ἀνάλωμα ὑπηρετῆσαι Supp.Epigr. 1.351.30 (Samos, iv BC), cf. 363.43 (ibid., iii BC), Inscr.Prien. 3 (iv BC), 18 (iii BC), al. at Athens, serve as ὑπηρέτης of the Council, D. 19.70. in the Mithraic cult, to be a ὑπηρέτης or servitor, Rev.Hist.Rel. 109.63 (Rome).
render military service, BGU 180.14, 613.23 (both ii AD). abs., serve, be subordinate, opp. προστάττω, Arist. Top. 129a13; ἡ ὑπηρετοῦσα ἐπιστήμη Id. Metaph. 982b5; c. neut. pl. of Adj., etc., τὰ λοίφ’ ὑ.
help in what remains to be done, S. Ph. 15; ὑ. τὰ περὶ τὸν πόλεμον Pl. R. 467a; and with cogn. acc., ὑ. τὰς διακονικὰς πράξεις Arist. Pol. 1277a36; — Pass., to be done as service, τὰ ἀπ’ ἡμέων ἐς ὑμέας ὑπηρετέεται Hdt. 4.139; χρὴ σὴ τό γε ἐμὸν ὑπηρετέεσθαι that my service should be rendered, Id. 1.108; ἢν τὰ παρ’ ὑμῶν ὑπηρετῆται Isoc. 3.63; τὸ πρᾶγμα τὸ ὑπηρετηθέν Arist. EE 1243a16, cf. X. HG 5.2.34. — The Med. occurs in late texts, as Hld. 7.19, al., and Alciphr. 1.11, dub. in Supp.Epigr. 1.327.19 (Callatis, i AD); τὸ ὑπηρετούμενον the retinue, Memn. 2.4; fut. -ήσομαι POxy. 58.24 (iii AD); but in S. El. 1306, ὑπηρετοίην was rightly restored by Musgrave and Elmsl. for -οίμην.

ein ὑπηρέτης sein ; zunächst eigtl., rudern, πλοῖον ὑπὸ δύο ἀνθρώπων ὑπηρετεῖσθαι δυνάμενον DS. 2.55, wie Ath. V.204 ; Ruderer- od. Matrosendienste tun, Sp., wie Ael. H.A. 13.2. – Uebh. schwere Handdienste tun, u. allgem., dienen, behilflich sein, Thuc. 4.108 ; Einem zu Gefallen leben, τινί, wie τοῖς τρόποις ὑπηρετεῖν Aesch. frg. 306 ; Ar. Ran. 1428 ; τῇ νόσῳ Soph. O.R. 217 ; δαίμονι El. 1298 ; Eur. oft ; Her. 8.41 ; τινὶ εἴς τι, 1.109 ; auch c. accus. der Sache, Soph. Phil. 15 ; ὅτι χρημάτων ἕνεκα ὁτιοῦν ἂν ὁτῳοῦν ὑπηρετοῖ Plat. Symp. 185a, vgl. Rep. I.343e, u. öfter ; τὰ συμφέροντα Xen. Cyr. 1.6.39 ; τί τινι, An. 1.9.18 ; αὑτοῖς οὐχ ὑπηρετοῦσιν, sie sorgen nicht für ihr eigenes Wohl, Arist. Pol. 5.9. – Auch im med., Her. 1.108 ; dah. τὸ ὑπηρετούμενον = die Dienerschaft, Memn. 2.
Pass. als Dienst geleistet werden, τὰ ἀπ' ἡμέων ἐς ὑμέας ὑπηρετέεται Her. 4.139 ; Isocr. 3.63. – gehorchen, Folge leisten ; τῷ λόγῳ Plat. Tim. 70d ; ταῖς μαντείαις Legg. XI.914a ; dem χαρίζεσθαι entsprechend, Xen. Cyr. 5.1.19, 1.6.10 ; vgl. S.Emp. adv.eth. 190.

ὑπηρετέω, -ῶ
(< ὑπηρέτης) [in LXX: Wis.16:21, 24-25 19:6, Sir.39:4 * ;]
prop., to serve as rower on a ship (Diod., al.). In cl. always metaph., to minister to, serve: with dative of person(s), Act.13:36 20:34 24:23.†
(AS)