GRC

ὑπεξαιρέω

download
JSON

Bailly

ὑπ·εξαιρέω-ῶ (f. ήσω, ao.2 ὑπεξεῖλον, etc.) :
   I ôter doucement, d’où :
      1 mettre de côté, écarter, éloigner, SOPH. O.R. 227 ;
      2 écarter, excepter, au pass. HDT. 7, 8 ; THC. 8, 70 ;
      3 supprimer ou détruire, acc. PLAT. Rsp. 567 b ; EUR. Hipp. 633 ;
   II tirer peu à peu, épuiser : αἷμα τῶν κτανόντων, SOPH. El. 1420, faire couler le sang des meurtriers ; τοὺς χυμοὺς τοῦ σώματος, SEXT. P. 1, 206, faire sortir les humeurs du corps ;

Moy. :
   I supprimer pour soi ou sur soi, d’où :
      1 supprimer dans son intérêt, acc. XÉN. Hier. 5, 2 ;
      2 prélever pour mettre de côté, mettre en réserve une partie de son propre bien, DÉM. 365, 27 ;
   II excepter, exclure, PLAT. Theæt. 151 c ; PLUT. Cato mi. 21 ; t. de rhét. traiter comme une exception, RHÉT. 8, 437 W.
Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »

LSJ

take away from below or gradually, αἷμ’ ὑ. τῶν κτανόντων drain away their blood, S. El. 1420 (lyr.); ἀντλεῖν καὶ ὑ. τὴν θάλατταν Plu. 2.127c; Medic., βραχύ τι προστίθει ἢ ὑπεξαίρει take away (from the dose), Alex.Trall. Febr. 7.
make away with, destroy secretly or gradually, τινας Pl. R. 567b; ὄλβον δωμάτων ελών E. Hipp. 633; ὑ. τινὶ τὰ δεινά set him quit of all danger, Th. 4.83; κεἰ μὲν φοβεῖται τοὐπίκλημ’ ὑπεξελεῖν (-ελὼν codd.), αὐτὸς καθ’ αὑτοῦ [σημαινέτω] and even if he fears [thus] to do away with the accusation, let him give evidence himself against himself, S. OT 227 (other explanations are given in Jebb΄s commentary); — Pass., to be made away with, ἐπιτήδειοι ὑπεξαιρεθῆναι Th. 8.70; τούτων ὑπεξαραιρημένων these being out of the question, Hdt. 7.8. γʹ. Med., take out privily for oneself, steal away, ὑπὲκ μήλων αἱρεύμενοι (sc. ἄρνας, ἐρίφους) Il. 16.353; steal, τὴν τιμὴν τοῦ σίτου Ph. 2.71.
remove for one΄s own advantage, γεωργὸς… τὴν ἀλλοτρίαν ὑπεξελόμενος ὕλην τότε σπείρει Sor. 1.40.
put aside, except, exclude, τὴν πρώτην ἡμέραν Ph. 1.3; κατηγορήσειν ἕνα… ὑπεξελόμενος δι’ οἰκειότητα Plu. Cat. Mi. 21; τὰ δόγματα Arr. Epict. 4.7.35; exempt, τινὰ τῆς ὕβρεως Ph. 2.328; οὐδεμίαν ὑ. πρόφασιν making no exception, Theopomp.Hist. 118; hence in Rhet., Alex. Fig. 1.7 (and in Act., Zonae. Fig. 5 p. 162S.).
remove, Pl. Tht. 151c; τὸ ἄλγημα Sch. Epicur. Sent. 29; — Pass., Diog.Oen. 29.
reserve, put aside in safety, ἰδίων τι κτημάτων D. 19.78; — Pass., χῶραι ὑπεξειρημέναι (sic) reserved, IG 7.413.20, al. (Oropus, i BC); to be excluded, excepted, Gal. 16.528, PLond. 5.1708.159 (vi AD).
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)

Pape

(αἱρέω), unten od. heimlich herausnehmen ; heimlich aus dem Wege räumen, Plat. Rep. VIII.567b ; vgl. Soph. El. 1410 ; ἀπέκτειναν οὐ πολλούς, οἳ ἐδόκουν ἐπιτήδειοι εἶναι ὑπεξαιρεθῆναι Thuc. 8.70 ; übh. bei Seite schaffen, beseitigen, τουτέων ὑπεξαραιρημένων Her. 7.8.3 ; τοὐπίκλημ' ὑπεξελὼν αὐτός Soph. O.R. 227 ; ὄλβον δωμάτων ὑπεξελών Eur. Hipp. 633 ; τὰ δεινά τινι, Thuc. 4.83.
Med. heimlich für sich herausnehmen, entnehmen ; davon abziehen, abrechnen ; ἐὰν ὑπεξαιρῶμαι καὶ ἀποβάλλω Plat. Theaet. 151c ; τῶν ἰδίων κτημάτων ὑπεξαιρούμενοι Dem. 19.78 ; ἀλγηδόνα τοῦ σώματος Plut. Symp. proœm.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)
memory