(f. ὑγιανῶ [ᾰ] ao. ὑγίανα [ᾱ], pf. inus. ; pass. f. ὑγιασθήσομαι, ao. ὑγιάσθην et ὑγιάνθην, pf. inus.) [ῠ]
   I intr. :
      1 se bien porter, être en bonne santé, HDT. 1, 153 ; HPC. 567, 13 ; ATT. ; p. opp. à νοσεῖν, PLAT. Gorg. 495 e ; en parl. d’organes (yeux, XÉN. Œc. 10, 6, etc.) ; en parl. de choses, PLUT. M. 5 a, 43 b, etc. ; ὑγίαινε, AR. Ran. 165, Eccl. 477 ; LUC. Laps. 1, etc. portez-vous bien ! formule de salutation, surt. d’adieu ; τὸ ὑγιαῖνον, HDT. 7, 157, l’état sain, le bon état (politique ou religieux d’un pays) ; fig. avoir l’esprit sain, être dans son bon sens, THGN. 255 ; HDT. 3, 33 ; AR. Nub. 1275, etc. ; XÉN. Œc. 11, 5 ; PLAT. Theæt. 190 c, etc. ;
      2 revenir à la santé, se rétablir, HPC. 567, 13 ; 593, 52 ; XÉN. Mem. 2, 2, 10 ; DÉM. 1256, 5 ;
   II tr. guérir, DICÉARQ. p. 30 Huds. ; d’où au pass. se rétablir, HPC. 3, 43.

➳ Ao. ion. ὑγίηνα, HPC. 5, 86 ; 7, 508 Littré.

Étym. ὑγιής.

Thgn. 255, etc. ; fut. -ανῶ Hp. Insomn. 93, Arist. Metaph. 1032b18; aor. ὑγίανα D. 54.1, Ion. ὑγίηνα Hp. Nat. Puer. 20, Epid. 2.2.4. [υ, but υ in augmented tenses, Com.Adesp. 115] : — to be sound, healthy, or in health, Thgn. l.c., Scol. 8, Hdt. 1.153, Hp. Nat. Mul. 12 (but ἐκφυγγάνει cod. C, Littré), Ar. Av. 605 (anap.); opp. νοσεῖν, κάμνειν, Pl. Grg. 495e, 505a; ὑγιάνας καὶ σωθείς D. 54.1; part. ὑγιαίνων, = ὑγιής, δυνάμενος, Lys. 24.13; ὀφθαλμοὶ ὑγιαίνοντες X. Oec. 10.6; of things, ὑγιαίνων καὶ τεταγμένος βίος healthy, Plu. 2.5a, cf. 43b; ὄψα τῶν λιτῶν καὶ ὑ. ib. 660f; generally, to be in a certain state of health, ὑ. νοσηρότερον and ὑγιεινότερον Hp. Aph. 6.2.
to be sound of mind, Ar. Nu. 1275, Av. 1214, Pl. Tht. 190c, Men. Pk. 220, etc. ; in full, τὰς φρένας ὑ. Hdt. 3.33. of soundness in political or religious matters, esp. in part., τὸ ὑγιαῖνον τῆς Ἑλλάδος Id. 7.157; οἱ ὑγιαίνοντες, opp. turbulent agitators, Plb. 28.17.12; ὑγιαίνουσα διδασκαλία 1 Ep. Ti. 1.10; ὑγιαίνουσα ἀριστοκρατία Plu. Dio 12; δόξαι περὶ θεῶν ὑ. Id. 2.20f, etc. ὑγίαινε, like χαῖρε, a form of taking leave, farewell, Ar. Ra. 165, Ec. 477; found on tombstones, CIG 3706 (Cyzicus), IG 14.2526, al. (Lugdunum), BMus.Inscr. 1123a (inc. loc.); but σὺ δ’ ὑγίαινέ μοι salutation at meeting, Achae. 44, cf. Alex. 297; freq. in letters, Μνησίεργος ἐπέστειλε τοῖς οἴκοι χαίρειν καὶ ὑγιαίνειν SIG 1259 (Athens, iv BC); σεαυτοῦ ἐπιμελοῦ ἵν’ ὑγιαίνῃς POxy. 745.10 (i BC/i AD). Causal, = ῦγιάζω, Dicaearch. 2.11; — Pass., f.l. in Hp. de Arte 4.5.

gesund sein ; Ggstz νοσεῖν, Plat. Gorg. 495e ; κάμνω, 505a ; ὑγιάνας καὶ σωθείς, Dem. 54.1 ; u. übertr., bei Verstande sein, gescheidt sein, Theogn. 255 ; vgl. Ar. Nub. 1257, Av. 1214, Plut. 364 ; τὰς φρένας ὑγιαίνειν, Her. 3.33, vgl. τὸ ὑγιαῖνον τῆς Ἑλλάδος 7.157 ; οὐχ ὑγιαίνει, ἀλλὰ ληρεῖ τε καὶ μαίνεται, Plat. Lys. 205a, u. öfter ; Pol. setzt οἱ ὑγιαίνοντες entgegen den κινηταὶ καὶ καχέκται, 28.15.12 ; ὅλως οὐδ' ὑγιαινόντων ἀνθρώπων ἐστὶ τοιαῦτα γράφειν, Dem. 23.118 ; – ὑγίαινε ist wie χαῖρε eine mündliche u. schriftliche Grußformel, bes. Abends gebraucht, Thom.Mag.; u. beim Abschiede, gehab dich wohl, lebe wohl, Ar. Ran. 165, Eccl. 477.

ὑγιαίνω
(< ὑγιής), [in LXX chiefly for שָׁלוֹם, and freq. in To ;]
to be sound, healthy, in good health: Luk.5:31 7:10 15:27, 3Jo.2. In Past. Epp. (as also in cl.) metaph., ὑ. ἐν τ. πίστει, Tit.1:13 ; τ. πίστει, τ. ἀγάπῃ, τ. ὑπομονῇ, Tit.2:2; ἡ ὑγιαίνουσα διδασκαλία, 1Ti.1:10, 2Ti.4:3, Tit.1:9 2:1 ; λόγοι ὑγιαίνοντες, 1Ti.6:3, 2Ti.1:13.†
(AS)