οῦ, adj. m. violent, fougueux, impétueux, emporté, IL. 13, 633 ; HDT. 1, 89, etc. ; en parl. des prétendants de Pénélope, joint à ἄγριοι, OD. 6, 120 ; 9, 175 ; 13, 201 ; joint à ἀτάσθαλοι, OD. 24, 281 ; en parl. des Centaures, SOPH. Tr. 1096, etc. ; p. opp. à σώφρων, AR. Nub. 1068 ; cf. XÉN. Cyr. 3, 1, 21 ; en parl. d’animaux, EUR. Bacch. 743 ; XÉN. Cyr. 7, 5, 62 ; en parl. des forces de la nature, du vent, HÉS. Th. 307 ; d’un fleuve, ESCHL. Pr. 723 ; en parl. de choses (aliments, etc.) ARCHESTR. (ATH. 101 e, etc.).

Étym. ὑϐρίζω.

οῦ, ὁ, violent, wanton, licentious, insolent man, ὑβριστῇσι… τῶν μένος αἰὲν ἀτάσθαλον, οὐδὲ δύνανται φυλόπιδος κορέσασθαι Il. 13.633; ὑβρισταί τε καὶ ἄγριοι οὐδὲ δίκαιοι ἠὲ φιλόξεινοι Od. 6.120, 9.175, 13.201; of the suitors (cf. ὕβρις 1.1), ὑ. καὶ ἀτάσθαλοι 24.282; στρατὸν ὑβριστὴν Μήδων Thgn. 775; Πέρσαι φύσιν ἐόντες ὑ. Hdt. 1.89; ἀνδρῶν δυναστέων παῖδες ὑβρισταί Id. 2.32; στρατὸν θηρῶν ὑ., of the Centaurs, S. Tr. 1096; also in Prose, And. 4.14, Lys. 24.15, Ep. Rom. 1.30, etc. ; in a milder sense, sarcastic, Pl. Prt. 355c. esp., opp. σώφρων, lustful, lewd, Ar. Nu. 1068 (anap.), X. Cyr. 3.1.21, etc. ; ὁ εἰς ὁτιοῦν ὑ. Aeschin. 1.17; ὑ. πενίης insolent towards…, AP 9.172b (Pall.). of animals, wanton, restive, unruly, ταῦροι E. Ba. 743; ἵπποι X. Cyr. 7.5.62, cf. Pl. Phdr. 254c. of natural forces, ὑβριστὴς Τυφάων Hes. Th. 307; Ὑβριστὴν ποταμὸν οὐ ψευδώνυμον A. Pr. 717. of things, ὑ. οἶνος διὰ νεότητα Ael. Ep. 8; μέλι Ἀττικὸν ποιεῖ ὑ. [τὸν πλακοῦντα] makes it proud, Archestr. Fr. 62.18; νάρθηκας ὑ., of the Bacchae, E. Ba. 113 (lyr.). — Cf. ὕβριστος fin.

ὁ, der Gewalttätige, Uebermütige, Frevelhafte ; Hom. bezeichnet die Troer Il. 13.633 als ὑβρισταί, τῶν μένος αἰὲν ἀτάσθαλον, οὐδὲ δύνανται φυλόπιδος κορέσασθαι, u. vrbdt ὑβρισταί τε καὶ ἄγριοι οὐδὲ δίκαιοι, ἠὲ φιλόξεινοι, Od. 6.120, 9.175 ; καὶ ἀτάσθαλοι ἄνδρες, 24.282 ; auch ἄνεμος ὑβριστής, Hes. Th. 307 ; Aesch. Suppl. 30 ; μὴ ἐν θανοῦσιν ὑβριστὴς γένῃ, Soph. Aj. 1071 ; Eur. öfter, Ar. u. in Prosa. – Uebh. der Ausgelassene, Unbändige, Her. 1.89, 7.32 ; auch von den Tieren, ταῦρος, ἵππος, Eur. Bacch. 743, Xen. Cyr. 7.5.62, Plat. Phaedr. 254e ; καὶ ἄδικοι, Legg. I.630b ; Ggstz von σώφρων, der über das rechte Maß, bes. in der Befriedigung seiner Leidenschaften hinausgeht, Ar. Nub. 1068 ; ὁ εἰς ὁτιοῦν ὑβριστής, Aesch. 1.17 ; vgl. noch Xen. Cyr. 6.1.45 u. Lys. 24.15 ff. S. auch ὑβριστός.

ὑβριστής, -οῦ, ὁ
(< ὑβρίζω), [in LXX chiefly for גֵּאֶה ;]
a violent, insolent man: Rom.1:20, 1Ti.1:13 (EV, injurious).†
SYN.: ἀλαζών, ὑπερήφανος, see Tr., Syn., § xxix (AS)