'adv. relat. :
      1 d’où, de quel lieu : ὑπὸ πλατανίστῳ, ὅθεν ῥέεν ἀγλαὸν ὕδωρ, IL. 2, 307, sous l’allée de platanes, où prenait sa source l’eau brillante ; γένος δ' ἐμοὶ ἔνθεν, ὅθεν σοι, IL. 4, 58, je tire ma naissance d’où toi-même tires la tienne ; τὴν τεκοῦσαν ἤροσεν, ὅθενπερ αὐτὸς ἐσπάρη, SOPH. O.R. 1498, il a fécondé le sein de sa mère, où lui-même avait été conçu ; τὰ τῶν ξυμμάχων, ὅθεν ἰσχύομεν, THC. 1, 143, les ressources des alliés, d’où nous tirons notre force ; p. attract. pour ὅθι, ὅπου, ou après un antécédent marquant l’origine : τηλόθεν, ὅθεν ἀργύρου ἐστὶ γενέθλη, IL. 2, 857, de loin, là où est la source de l’argent ; διεκομίζοντο εὐθὺς ὅθεν ὑπεξέθεντο παῖδας καὶ γυναῖκας, THC. 1, 89, ils allèrent reprendre leurs femmes et leurs enfants de l’endroit où ils les avaient mis en sûreté ; inversement, un démonstratif antérieur peut subir l’attract. de ὅθεν : βῆναι κεῖθεν ὅθενπερ ἥκει (p. κεῖσε ὅθενπερ) SOPH. O.C. 1227, aller là d’où il est venu ; en ce sens ὅθεν seul p. ἐκεῖσε ὅθεν : μὴ ἡμᾶς ἀγάγῃ ὅθεν οὐχ οἷόν τε ἔσται ἐξελθεῖν, XÉN. An. 1, 3, 17, qu’il ne nous conduise pas là d’où il sera impossible de sortir ;
      2 fig. à cause de quoi, pourquoi ; σφυρῶν σιδηρᾶ κέντρα διαπείρας μέσον, ὅθεν νιν Ἑλλὰς ὠνόμαζεν Οἰδίπουν, EUR. Ph. 27, il lui avait transpercé les talons par le milieu avec des pointes de fer, c’est pour cela que la Grèce l’a appelé Œdipe ; ὅθεν αὐτὸ ἡγοῦμαι μὴ διδακτὸν εἶναι, δίκαιός εἰμι εἰπεῖν, PLAT. Prot. 319 b, pourquoi je pense que cela ne peut pas être enseigné, c’est ce qu’il est juste que je dise ; en ce sens dans les inscr. att. à partir du 1^er siècle av. J.C. CIA. 2, 470, 42 ; v. Meisterh. p. 211, 26 ;
      3 joint à d’autres particules : ὅθεν δή, ESCHL. Suppl. 15, d’où précisément ; ὁθενδή, PLAT. Phædr. 267 d, n’importe d’où ; de même ὁθενοῦν, PLAT. Leg. 738 c ; ὅθενπερ, ATT. d’où justement ; de même ὅθεν τέ, OD. 4, 358.

Étym. th. ὁ- de ὅς, ἥ, ὅ et -θεν ; cf. le corrélatif interrog. πόθεν et le démonstr. τόθεν.

'

relat. Adv. whence, ὑπὸ πλατανίστῳ, ὅ. ῥέεν ἀγλαὸν ὕδωρ Il. 2.307 ; ἐξ Ἐνετῶν, ὅ. ἡμιόνων γένος ib. 852 ; γένος δέ μοι ἔνθεν, ὅ. σοί 4.58, etc. ; πόλεως ὅθεν εἶ IG 12(5).310.2 (Paros); also, from whom or which, ὅθεν περ Ὁμηρίδαι ἄρχονται, Διὸς ἐκ προοιμίου Pi. N. 2.1 ; τὴν τεκοῦσαν…, ὅθεν περ αὐτὸς ἐσπάρη S. OT 1498 ; Φοῖνιξ, ὅθεν περ τοὔνομ’ ἡ χώρα φέρει E. Fr. 819.8 ; folld. by Particles, ὅθεν περ (v. supr.) ; ὅθεν δή A. Supp. 15 (anap.); ὅθεν τε Od. 4.358. in Att. Prose, ὅθεν δή from whatever source, in what manner soever, Pl. Phdr. 267d ; so ὁθενδήποτε Dosith. p. 410 K. ; also ἄλλοθεν ὁθενοῦν from any other place whatsoever, Pl. Lg. 738c. for where or whither, by attraction, when the antecedent clause contains a notion of place whence, ἐκ δὲ γῆς, ὅ. προὔκειτ’ from the ground where it lay, S. Tr. 701 ; ὅ.… ἀπέλιπες, ἀποκρίνου answer [from the point] where you left off, Pl. Grg. 497c ; διεκομίζοντο… ὅ. ὑπεξέθεντο παῖδας καὶ γυναῖκας Th. 1.89 ; ὅθεν, = ἐκεῖσε ὅθεν, X. An. 1.3.17, 7.6.12, etc. ; ὅθεν περ, = ἐκεῖθεν ὅθεν περ, IG1². 78.9, 88.23.
whence, for which reason, σφυρῶν… κέντρα διαπείρας μέσον, ὅ. νιν Ἑλλὰς ὠνόμαζεν Οἰδίπουν E. Ph. 27, cf. Antipho Soph. 54, Arist. Ath. 3.2, IG2². 1011.42, al. ; ὅ.… ἱδρύσαθ’ ἱερόν Alex. 267.4 ; for what reason, Pl. Prt. 319b; ὅ. ἠνάγκασμαι κατηγορεῖν αὐτῶν, περὶ τούτων πρῶτον εἰπεῖν βούλομαι Lys. 22.1.

korrel. zu πόθεν, von wo, woher, als relat.; ὅθεν ῥέεν ὕδωρ, Il. 2.307 ; ἐξ Ἐνετῶν, ὅθεν ἡμιόνων γένος, 852 ; ὅθεν ἀργύρου ἐστὶ γενέθλη, von daher, wo des Silbers Ursprung ist, ib. 857 ; γένος δέ μοι ἔνθεν, ὅθεν σοι, Il. 4.58 ; und mit τε (vgl. ὅς), ὅθεν τέ περ οὐδ' οἰωνοὶ αὐτόετες οἰχνεῦσιν, Od. 3.321, vgl. 4.358, 21.142 ; ὅθεν ἄρχονται, Pind. N. 2.1 ; ὅθεν γεγενναμένοι, P. 5.74, öfter ; Soph. δῶμα, ὅθεν σε πατρὸς ἐκ φόνων ἤνεγκα κἀξέσωσα, El. 11 ; und mit der den Griechen so geläufigen Attraktion, ἐκ δὲ γῆς ὅθεν προὔκειτο, wo wir ὅπου erwarten, Trach. 698 ; auch in Prosa, εἰς τὸ αὐτὸ ὅθεν ἥκει ἡ ψυχή, Plat. Phaedr. 248e ; weshalb, ὅθεν δὲ αὐτὸ ἡγοῦμαι μὴ διδακτὸν εἶναι, δίκαιός εἰμι λέγειν, Prot. 319b ; ὅθεν ἄν τι δύνωνται μανθάνειν, von woher auch immer sie Etwas lernen können, Phaedr. 252e ; u. so auch ὅθεν δή, oder als ein Wort geschrieben ὁθενδή, ib. 267d, u. εἴτ' ἄλλοθεν ὁ θενοῦν, Legg. V.738c ; ὅθεν περ, Rep. II.366d. Xen. ἀφίκοντο εἰς κώμας, ὅθεν ἀπέδειξαν λαμβάνειν τὰ ἐπιτήδεια, An. 2.3.14 ; μὴ ἡμᾶς ἀγάγοι (sc. ἐκεῖσε) ὅθεν οὐχ οἷόν τε ἐξελθεῖν, 1.3.17 ; aber διεκομίζοντο εὐθὺς ὅθεν ὑπεξέθεντο παῖδας steht für ἐκεῖθεν ὅπου, Thuc. 1.89.

ὅθεν
adv.,
whence;
__(a) of direction or source: Mat.12:44, Luk.11:24, Act.14:26 28:13; = ἐκεῖθεν ὅπου, Mat.25:24, 26 (cf. Thuc., i, 89, 3); ὅ. γινώσκομεν, 1Jn.2:18;
__(b) of cause, whence, wherefore: Mat.14:7, Act.26:19, Heb.2:17 3:1 7:25 8:3 9:18 11:19.†
(AS)