ου (τὸ) :
   I tout aliment préparé sur le feu (πᾶν τὸ πυρὶ κατασκευαζόμενον εἰς ἐδωδήν, ATH. 277 a) ;
   II p. ext. tout ce qu’on mange avec le pain ; particul. :
      1 à l’époque héroïque, viande, parce qu’alors, outre le pain (ἄρτος, σῖτος) on avait coutume de ne manger que de la viande, IL. 9, 489 ; OD. 3, 480 ; 5, 267 ; 6, 77 ; et par exc. du poisson, OD. 4, 368, etc. ; 12, 329, etc. ;
      2 d’où, en gén., tout ce qui se mange avec autre chose, la pitance (particul. des oignons, des olives, du fromage, etc.) IL. 11, 630 ; THC. 1, 138 ; XÉN. Mem. 3, 14, 2, etc. ; PLAT. Rsp. 372 c, etc. ; particul. du poisson, mets favori des gourmets grecs, PLUT. M. 667 f ; ATH. 288 d, etc. ; marché aux poissons, AR. fr. 242 Dind., etc. ; ESCHN. 9, 41 ;
      3 en gén. morceau friand, friandise, XÉN. Mem. 1, 5, 2 ; au plur. PLAT. Rsp. 372 e, etc. ;
      4 fig. assaisonnement, surt. en prose, XÉN. Cyr. 1, 5, 12, etc. ; Mem. 1, 3, 5, etc.

➳ Avec crase τοὖψον, AR. fr. 242 Dind., etc.

Étym. th. de *ὄψ, v. ὀψέ, cf. ἐπί, ὄπιθεν, litt. « plat supplémentaire », c. néerland. toetje, angl. afters.

τό, cooked or otherwise prepared food, a made dish, eaten with bread and wine, ἐν δὲ… σῖτον καὶ οἶνον ἔθηκεν, ὄψα τε Od. 3.480; ἐν δέ οἱ ἀσκὸν ἔθηκε… οἴνοιο…, ἐν δὲ καὶ ᾖα κωρύκῳ, ἐν δέ οἱ ὄψα τίθει 5.267, cf. 6.77, Il. 9.489; παμπόνηρον ὄ. ὁ γέρανος Epich. 87; ἄρτον,… οἶνον…, ὄψον Th. 1.138 (taken in signf. 3 by D.S. 11.57); ἄρτους,… ὄψον…, οἶνον Pl. Grg. 518c; ὄ. ὀπτόν Ar. Eq. 1106, cf. Av. 900; ἐσθίουσι ἐπὶ τῷ σίτῳ ὄ. X. Mem. 3.14.2, cf. 3.14.3; τῷ ὄ. (cuisine) τε καὶ τῷ οἴνῳ χαίροντα μᾶλλον ἢ τοῖς φίλοις ib. 1.5.4; ὄ. ἕξουσιν, ἅλας τε δηλονότι καὶ ἐλάας καὶ τυρόν, καὶ βολβοὺς καὶ λάχανά γε, οἷα δὴ ἐν ἀγροῖς ἑψήματα, ἑψήσονται Pl. R. 372c; opp. τραγήματα, Clearch. 65; ὄψα… καὶ τραγήματα, ὄψα… καὶ μύρα, Pl. R. 372e, 373a; Σικελικὴ ποικιλία ὄψου ib. 404d; φακῆν, ἥδιστον ὄψων Ar. Fr. 23; τὴν ἔγχελυν… ὄψων μέγιστον the greatest of delicacies, Anaxandr. 39.6; ὄ. δὲ ταὐτὸν ἀεί ποτε πᾶσίν ἐστιν, ὕειον κρέας ἑφθόν (in the Spartan φειδίτια) Dicaearch. Hist. 23; εἷς ἄρτος, ὄ. ἰσχάς Philem. 85, cf. X. Cyr. 1.2.8; [τέχνη] ἡ τοῖς ὄ. (dishes) τὰ ἡδύσματα (sauces, seasonings) [ἀποδιδοῦσα μαγειρικὴ καλεῖται] Pl. R. 332d, cf. Tht. 175e, Plu. 2.99d; ὄ. ὀξέα καὶ δριμέα καὶ ἁλμυρά X. Cyr. 6.2.31; τοὺς παῖδας διδάσκομεν… τῇ δεξιᾷ λαμβάνειν τοῦ ὄ. τῇ δ’ ἀριστερᾷ κρατεῖν τὸν ἄρτον Plu. 2.99d; metaph, ὄ. δὲ λόγοι φθονεροῖσι are a treat to the envious, Pi. N. 8.21.
relish, κρόμυον, ποτῷ ὄ. Il. 11.630; κολλύραν… καὶ κόνδυλον ὄ. ἐπ’ αὐτῇ pudding and knuckle-sauce, Ar. Pax 123; metaph, λιμῷ ὅσαπερ ὄψῳ διαχρῆσθε ΄hunger is the best sauce΄, X. Cyr. 1.5.12; ἡ ἐπιθυμία τοῦ σίτου ὄ. Id. Mem. 1.3.5; ὄ. τροφῆς τὸ πεινῆν Socr. ap. Porph. Abst. 3.26; οἱ πόνοι ὄ. τοῖς ἀγαθοῖς X. Cyr. 7.5.80. at Athens, esp.
fish, the chief delicacy of the Athenians (πολλῶν ὄντων ὄ. ἐκνενίκηκεν ὁ ἰχθὺς μόνος ἢ μάλιστά γε ὄψον καλεῖσθαι Plu. 2.667f, cf. Ath. 7.276e); so in Pap., ὄ. as collective, = fish, PCair. Zen. 82.17 (iii BC); in Hp. Mul. 1.37 ὄψα θαλάσσια is v.l. (dub.).
market-place, esp.
fishmarket, εἰς τοὖψον Ar. Frr. 247, 545, cf. Aeschin. 1.65.

τό (ἕψω), eigtl. von jeder gekochten od. sonst wie am Feuer zubereiteten Speise, alles Gekochte od. Gesottene, im Ggstz des Brotes, alle Zukost zum Brote (ἐσθίουσι πάντες ἐπὶ τῷ σίτῳ ὄψον, Xen. Mem. 3.14.2); in der ältesten Zeit gew. Fleisch, Il. 9.489 ; ἐνέθηκε σῖτον καὶ οἶνον ὄψα τε οἷα ἔδουσι βασιλῆες Od. 3.480, vgl. 5.267, 6.77 ; ὕειον κρέας ἑφθόν, Dicaearch. bei Ath. IV.141b ; auch dr Zwiebel heißt ποτῷ ὄψον, weil man sie zum Trunke ißt, Il. 11.630 ; ὄψον ὀπτόν, Ar. Eq. 1102 ; – bes. aber Fische, wie Plut. Symp. 4.4.2 bemerkt : πολλῶν ὄντων ὄψων ἐκνενίκηκεν ὁ ἰχθὺς μόνος ἢ μάλιστά γε ὄψον καλεῖσθαι ; Ath. VII.276e, u. oft bei Comic., vgl. z.B. Philemo bei Ath. VII.288d u. XIV.648f, wo eine Reihe von ὄψα hergezählt werden ; Hippocr. nennt den Fisch ὄψον θαλάττιον, wie Pol. 34.8.6 ; – Plat. vrbdt σίτου τε καὶ ὄψου, Rep. VIII.559a ; ὄψα καὶ τραγήματα, II.372e ; μηδὲ ὄψον ἡδῦναι, Theaet. 175e, u. so übh. lecker bereitete Speisen.
Uebertr., ὄψον λόγοι φθονεροῖσιν, Pind. N. 8.21 ; οἱ γὰρ πόνοι ὄψον τοῖς ἀγαθοῖς, Xen. Cyr. 7.5.26, vgl. Mem. 1.3.5, Würze, Alles, was den Genuß erhöht. – Auch der Markt, wo Lebensmittel, bes. Fische verkauft wurden, hieß ὄψον, Poll. 6c. 7 ; εἰς τοὖψον ἀφῖκται, Aesch. 1.65 ; vgl. B.A. 307.

1. properly, cooked meat , or, generally, meat , opp. to bread and other provisions, (Homer)
2. anything eaten with bread or food , to give it flavour and relish, κρόμυον, ποτῷ ὄψον onions, a zest or relish to wine, (Iliad by Homer); ἐσθίουσι ἐπὶ τῷ σίτῳ ὄψον (Xenophon Historicus)
3. seasoning, sauce , (Plato Philosophus); κολλύραν καὶ κόνδυλον ὄψον ἐπ᾽ αὐτῇ pudding and knuckle- sauce withal, (Aristophanes Comicus); λιμῷ ὅσαπερ ὄψῳ διαχρῆσθε, i. e. 'hunger is the best sauce,' (Xenophon Historicus)
4. generally, dainty fare , in plural dainties , (Plato Philosophus)
5. at Athens, mostly, fish , the chief dainty of the Athenians, (Aristophanes Comicus)
6. the fish-market , (Aristophanes Comicus) (ML)