'(τὸ) seul. nom. et acc. sg. :
      1 songe, rêve, particul. rêve nocturne (p. opp. à ὕπαρ, OD. 19, 547 ; 20, 90, v. ci-dessous) IL. 1, 63, etc. ; OD. 19, 547, etc. ; ESCHL. Ch. 526, etc. ; SOPH. El. 426 ; EUR. I.T. 55 ; etc. ; AR. Vesp. 13, etc. ; XÉN. Conv. 4, 33, etc. ; PLAT. Ap. 40 d, etc. ; adv. ὄναρ, ESCHL. Eum. 116, etc. ; EUR. I.T. 518, etc. ; PLAT. Theæt. 173 d, etc. ; PLUT. M. 183 a, en songe ; κατ' ὄναρ, NT. Matth. 1, 20, etc. ; ANTH. 11, 263, m. sign., mais non att. sel. Photius ; ὕπαρ τε καὶ ὄναρ, PLAT. Phædr. 277 e ; ὄναρ τε καὶ ὕπαρ, PLAT. Theæt. 158 b, en état de veille comme en songe ;
      2 p. ext. rêve, rêverie, en parl. de toute chose vaine et chimérique, PD. P. 8, 99 ; PLAT. Conv. 175 e, etc. ; PLUT. Thes. 32, etc.

Étym. indo-europ. *h₃en-r, *h₃ner-io-, rêve ; cf. *ὄνειραρ.

'

τό, used only in nom. and acc. sg., the other cases being supplied by ὄνειρος : — dream, vision in sleep, opp. a waking vision, οὐκ ὄ., ἀλλ’ ὕπαρ ἐσθλόν Od. 19.547, cf. 20.90 ; ἡλίῳ δείκνυσι τοὔναρ S. El. 425 ; εἶδον ὄ. Ar. Eq. 1090 ; ἄκουε δὴ ὄ. ἀντὶ ὀνείρατος dream for dream, Pl. Tht. 201d ; ὥστε μηδὲ ὄ. ἰδεῖν, of profound sleep, Id. Ap. 40d ; prov., τὸ ἐμόν γ’ ἐμοὶ λέγεις ὄ. ΄you are telling me what I know already΄, Id. R. 563d, cf. Suid. s.v. ταὐτὸν πέπονθα (cf. ὄνειρος 1, ὄνειαρ II).
prov. of anything fleeting or unreal, ὀλιγοχρόνιον… ὥσπερ ὄ. Thgn. 1020 ; σε παρέρχεται ὡς ὄ. ἥβη Theoc. 27.8 ; πόθος δέ μοι ὡς ὄ. ἔπτα Bion 1.58 ; in Prose, ἡ ἐμὴ [σοφία]…, ὥσπερ ὄ. οὖσα Pl. Smp. 175e, cf. Men. 85c ; ὡς ὄ. ἐλευθερίας ὁρῶντας Plu. Thes. 32 ; and without ὡς, σκιᾶς ὄ. ἄνθρωπος Pi. P. 8.95 ; ὄ. ἡμερόφαντον ἀλαίνει, of an old man, A. Ag. 82 (anap.). in Trag. and Att. freq. as Adv., in a dream, in sleep, ὄ. γὰρ ὑμᾶς νῦν Κλυταιμνήστρα καλῶ Id. Eu. 116 ; ὄ. διώκεις θῆρα ib. 131 ; ὄ. πνεύσαντα νυκτός S. Fr. 65 ; freq. in Pl., ὄ. ἐπλουτήσαμεν Tht. 208b ; ὄ. ὀνείρατα διηγεῖσθαι ib. 158c, etc. ; also οὐδ’ ὄ. not even in a dream, E. Fr. 107, Herod. 1.11 ; πολιτικὸς ἀνὴρ οὐδ’ ὄ. Cic. Att. 1.18.6 ; μηδ’ ἰδὼν ὄ. not even in my dreams, E. IT 518, cf. Pl. Tht. 173d, Mosch. 4.18 ; ἃ μηδ’ ὄ. ἤλπισαν D. 19.275 ; hence freq. opp. ὕπαρ, v. ὕπαρ II ; κατ’ ὄναρ in a dream, condemned by Phryn. 395, but quoted by him from Polemo, is also found in Ev. Matt. 1.20, Aristid. Or. 47 (23).21 ; with sense, in consequence of a dream, in SIG 1147 (Crete, ii/iii AD), Supp.Epigr. 2.405 (Macedonia).

τό, der Traum, nur im nom. u. acc. (vgl. ὄνειρος); καὶ γάρ τ' ὄναρ ἐκ Διός ἐστιν, Il. 1.63, vgl. 10.496 ; οὐκ ὄναρ, ἀλλ' ὕπαρ ἐσθλον, Od. 19.547, vgl. 20.90 ; σκιᾶς ὄναρ ἄνθρωπος, Pind. P. 8.99, wie ὄνειρος das Nichtige, schnell Vorübergehende bezeichnend ; Aesch. Ch. 519, Ag. 82 ; ἡνίχ' ἡλίῳ δείκνυσι τοὔναρ, Soph. El. 417 ; τοὔ. ναρ ὧδε ξυμβάλλω τόδε, Eur. I.T. 55, öfter ; εἶδον ὄναρ, Ar. Eq. 1086 ; Vesp. 13 ; Plat. Symp. 75e u. öfter, u. einzeln bei den Folgdn ; auch, wie ὄνειρος, für alles Nichtige, trugvoller Schein, Schatten, ἐλευθερίας, Plut. Thes. 32.
Bei den Att. adverbial gebraucht, im Traume, im Schlafe, ὄναρ γὰρ ὑμᾶς νῦν Κλυταιμνήστρα καλῶ Aesch. Eum. 116, ὄναρ διώκεις θῆρα 126 ; u. so oft Plat., Ggstz von ὕπαρ, τὸ ἀγνοεῖν ὕπαρ τε καὶ ὄναρ δικαίων τε καὶ ἀδίκων πέρι, Phaedr. 277e ; Theaet. 158b ; οὔτε δὴ ὄναρ, οὔθ' ὕπαρ οὐδεὶς δοκεῖ χαίρειν, d.i. ganz u. gar nicht, Phil. 36e, vgl. 65e ; καὶ οὕτως ὕπαρ ἡμῖν ἡ πόλις οἰκήσεται, ἀλλ' οὐκ ὄναρ, Rep. VII.520c (vgl. ὕπαρ); οὐδ' ὄναρ πράττειν προσίσταται αὐτοῖς, nicht einmal im Traume, Theaet. 173d ; ὄναρ δὴ ἐπλουτήσαμεν, 208b ; Sp., τὰ δ' οὐδ' ὄναρ ἤλυθεν ἄλλῳ, Mosch. 4.18 ; οὐδ' ὄναρ οἶδα φόβον, Philodem. 16 (V.25); vgl. Callimach. 15 (V.23); u. in Prosa, οὐδὲ ὄναρ ποτὲ ἀνιέναι ἑαυτόν, Luc. Hermot. 2 ; auch ὄναρ πλουτεῖν, im Traume reich sein, Tim. 20 ; – Phot. verwirft κατ' ὄναρ dafür als ganz barbarisch, DL. 10.32. – Nach Hermanns Conj. steht es H.h. Cer. 269 für ὄνειαρ. – Die Casus ὀνείρατος usw. s. unter ὄνειραρ.

ὄναρ, τό
indecl., used only in nom, and accusative sing. (the other cases are supplied by ὄνειρος), a dream: κατ᾽ ὄ. (in later writers only), in a dream, Mat.1:20 2:12-13, 19 2:22 27:19.†
(AS)