'ὁ·πότε, conj. :
A avec idée de temps, quand :
   I dans l’interrog. indir. :
      1 avec l’ind. après un temps principal : ἦ ῥά τι ἴδμεν ὁππότε Τηλέμαχος νεῖται ; OD. 4, 633, est-ce que nous pouvons savoir quand Télémaque reviendra ? après un temps secondaire quand on veut indiquer le fait comme certain : προσεδέρκετο δέγμενος αἰεί, ὁππότε δὴ μνηστῆρσιν ἀναιδέσι χεῖρας ἐφήσει, OD. 20, 386, il regardait, attendant toujours le moment où il attaquerait les impudents prétendants ;
      2 avec l’opt. après un temps secondaire : ἷζε, δέγμενος ὁππότε ναῦφιν ἀφορμηθεῖεν Ἀχαιοί, IL. 2, 794, il était assis attendant que les Grecs se fussent élancés des vaisseaux ; cf. IL. 4, 334 ; 9, 191, etc. ; avec l’opt. accompagné de ἄν, quand on veut indiquer le fait comme certain, IL. 7, 415 ;
   II au sens relat. :
      1 en gén. quand par hasard, p. opp. à ὅτε qui signifie quand, lorsque, avec idée de circonstances précises et définies, XÉN. Cyr. 1, 6, 3 ; avec l’ind. particul. en parl. de faits accomplis, OD. 4, 731, etc. ; ἔστιν ὁπότε, XÉN. An. 4, 2, 27, il y a des temps où, en bien des cas, etc. ; qqf. en parl. de faits présents ou futurs, IL. 11, 492, etc. ; — avec le sbj. en parl. de faits futurs considérés comme certains, IL. 1, 163 ; 13, 817, etc. ; OD. 4, 650, etc. ; en parl. de faits présents et futurs, IL. 9, 646 ; 15, 359, etc. ; OD. 17, 471 ; dans des comparaisons, IL. 11, 305, etc. ; OD. 4, 335 ; avec ἄν (épq. κέν) et le sbj. pour marquer que le fait dépend de certaines circonstances, mais se produira vraisemblablement : ὁπότ' ἄν ou ὁππότ' ἄν, IL. 15, 209, etc. ; OD. 1, 41, etc. ; HH. Merc. 287, etc. ; HÉS. O. 256, etc. ; ὁππότε κέν, IL. 4, 40, 229 ; 9, 702 ; 10, 293, etc. ; — avec l’opt. après un temps secondaire, pour marquer une énumération, toutes les fois que, aussi souvent que, IL. 3, 233 ; 10, 189 ; 13, 711, etc. ; OD. 11, 591, etc. ; THC. 1, 99 ; 2, 15, etc. ; XÉN. Mem. 2, 1, 30, etc. ; PLAT. Conv. 190 a, etc. ; qqf. après un prés. énonçant une idée générale, IL. 4, 344 ; OD. 24, 344 ; PLAT. Rsp. 332 a ; après un opt. IL. 20, 148 ; OD. 18, 148 ; THC. 4, 111 ; XÉN. Cyr. 1, 6, 3, etc. ; après un inf. dans le disc. indir. THC. 2, 13 ; SOPH. Tr. 821 ;
      2 quand, lorsque, avec idée de circonstances précises et définies, particul. en parl. de faits passés, IL. 1, 399 ; 3, 173, etc. ; qqf. avec omiss. du verbe εἶναι : ὁπότ' ἐν Λήμνῳ (s.-e. ἦτε) IL. 8, 230, lorsque vous étiez à Lemnos ; ou en parl. de faits présents, avec omiss. du verbe : ὁπότ' ἔρημος ἡ Πνύξ (s.-e. ἐστί) AR. Ach. 19, quand la Pnyx est déserte ;
B avec idée de cause, puisque, comme, avec l’ind. HDT. 2, 125 ; XÉN. An. 3, 2, 2, etc. ; ὁπότε γε, XÉN. Cyr. 2, 2, 13, etc. attendu que ;
C avec idée de supposition ou de condition, si, avec l’ind. PLAT. Rsp. 354 c, etc. ; ou l’opt. PLAT. Ap. 41 b, etc.

➳ Épq. ὁππότε (v. ci-dessus) ; ion. ὁκότε, HDT. l. c. etc. ; dor. poét. ὁππόκα [ᾰ] THCR. Idyl. 5, 98 ; 24, 128.

Étym. ὁ- thème du pron. relat. ὅς et πότε ; ὁππότε p. *ὁτποτε, *ὁδπότε, de ὁδ- neutre primit.

'

Ep. ὁππότε, both in Hom. ; Ion. ὁκότε ; Cyrenaic ὁπόκα Berl.Sitzb. 1927.164 ; in Dor. Poets ὁππόκα Theoc. 5.98 ; Adv. of Time, correlat. to πότε, used much like ὅτε, exc. that the sense is less definite (cf. X. Cyr. 1.6.3), though the two were freq. used without distinction ; Relat., with the ind., mostly with reference to the past, when, Il. 1.399, 3.173, etc. ; the ind. ἦστε is omitted, 8.230 ; in Class. Att. Prose only ὅτε is so used, when referring to a particular time, but later ὁπότε returns, as ὁπότε περιῆν when she was alive, POxy. 243.10 (i AD); with the pres. in a simile, ὡς δ’ ὁπότε… ποταμὸς πεδίονδε κάτεισι Il. 11.492 ; with subj., like ὁπόταν, with reference to an indef. number of occasions in the pres. or to the future, ὁππότ’ Ἀχαιοὶ Τρώων ἐκπέρσωσ’ εὖ ναιόμενον πτολίεθρον 1.163, cf. 13.817, 21.112, Od. 14.170, Hes. Th. 782 ; sts. in similes, ὡς ὁπότε νέφεα Ζέφυρος στυφελίξῃ Il. 11.305, cf. Od. 4.335 ; but ὁπότ’ ἄν, Ep. ὁπότε or ὁππότε κεν, is more common with subj., and in Att. Prose ἄν must be used, v. ὁπόταν ; Cyrenaic ὁπόκα κα δήληται Berl.Sitzb. l.c. with opt. ; to express an event that occurred often, ὁπότε Κρήτηθεν ἵκοιτο Il. 3.233, cf. 10.189, 15.284, Od. 11.591, Th. 1.99, 2.15, Pl. Smp. 220a, X. An. 3.4.28. after a verb of waiting, of a time future relatively to the past, ἷζε… δέγμενος ὁππότε ναῦφιν ἀφορμηθεῖεν Il. 2.794, cf. 4.334, 7.415, 9.191, 18.524. in orat. obliq., S. Tr. 824 (lyr.), X. An. 4.6.20 ; in implied orat. obliq., Od. 24.344 (of a past promise) ; ἀποδοτέον… ὁ. μανεὶς ἀπαιτοῖ we were not [as you remember] to…, Pl. R. 332a. where the principal clause has an opt., μηδ’ ἀντιάσειας ἐκείνῳ ὁππότε νοστήσειε Od. 18.148, cf. Pl. R. 396c, X. Cyr. 1.6.3. in indirect questions, with ind., ἦ ῥά τι ἴδμεν… ὁππότε Τηλέμαχος νεῖται ; when he is to return, Od. 4.633 ; εἰς ὁ.
by what time, Aeschin. 3.99 ; rarely after a past tense, προσεδέρκετο, δέγμενος αἰεί, ὁππότε δὴ… ἐφήσει (for ἐφείη, v. supr. 1.2 b) Od. 20.386 ; εἰς σὲ βλέψαι καὶ τὸν ταμίαν ὁπότ’ ἄριστον παραθήσει Ar. V. 613. ὁποτεοῦν at any time whatever, Arist. Metaph. 1049a1. in causal sense, because, since, with ind., Thgn. 749 (s.v.l.), Hdt. 2.125, Pl. Lg. 895c, etc. ; also ὁπότε γε S. OC 1699 (lyr.), X. Cyr. 8.3.7.

ep. ὁππότε, ion. ὁκότε, korrel. zu πότε, relativ u. indirekt fragend, dann wann, wenn, als ; – c. indic., Hom. u. Folgde überall ; οὐδ' ὑμεῖς περ ἐνὶ φρεσὶ θέσθε μ' ἀνεγεῖραι, ὁππότ' ἐκεῖνος ἔβη, als jener ging, Od. 4.729 ; ἦ ῥά τι ἴδμεν, ὁππότε Τηλέμαχος νεῖτ' ἐκ Πύλου, wissen wir, wann Telemach heimkehrt, ib. 633 ; Hes. O. 496, Th. 431, 595 ; Pind. Ol. 1.37 u. öfter ; ὁπότε γε καὶ τὸν ἐν χεροῖν κατεῖχον, da ich ja, Soph. O.C. 1696 ; Plat. Prot. 356e, Polit. 301d u. sonst ; – häufig im Vergleich, ὡς ὁπότε, wie wenn, Il. 11.492, 23.630 ; in welcher Vrbdg auch der conj. dabei steht, Il. 11.305, Od. 4.335, 17.126 ; vgl. Heyne exc. IV zu Iliade IX ; – in der Beteuerung, ὡς ὄφελεν θάνατός μοι ἁδεῖν, ὁππότε υἱέϊ σῷ ἑπόμην, Il. 3.173 ; – c. ἄν u. conj., zeitbedingend, dann, wann, so oft als, Il. 16.62, 20.316. Daher ist Il. 21.340 ὁπότ' ἂν δὴ φθέγξομ' ἐγών conj., wie ἱμείρεται Od. 1.41 ; ὁππότε κεν … θήσει, Od. 16.282, ist ein verdächtiger Vers. – Nach Homer wird daraus ὁπόταν, welches m. vgl.; einzeln findet sich auch der conj. ohne ἄν in dieser Vbdg, ὁππότ' ἐγώ περ ἴω, Il. 16.245 ; ἄχνυται, ὁππότε τις μνήσῃ, Od. 14.170 ; Hes. Th. 435, 782 ; ὁπότ' ἀθρήσωσιν, Qu.Sm. 7.410 ; – c. optat. in indirekter Rede, Soph. Trach. 821, Plat. Theaet. 143c, Xen. An. 4.6.20 ; od. Ausdruck der wiederholten Handlung in der Vergangenheit, so oft, πολλάκι μιν ξείνισσεν, ὁπότε Κρήτηθεν ἵκοιτο, Il. 3.233 ; ὁπότε ἀναγκασθείη, πάντας ἐκράτει, Plat. Symp. 220a ; ὁπότε τις εἴποι τὸ μὴ ὄν, ἀκριβῶς ᾤμην ξυνιέναι, Soph. 243b ; πάλιν δὲ ὁπότε ἀπίοιεν, ταὐτὸ ἔπασχον, Xen. An. 3.4.28, vgl. 7.7.6 ; εἰώθει γοῦν, ὁπότε δεῦρ' ἐμβάλλοι, Cyr. 2.1.5 ; auch ὁπότε πρῶτον ὑμῶντῳ σοφῶν ἐντύχοιμι, Plat. Hipp. mai. 286d, sobald ich nur. Erst bei Sp. so auch in Beziehung auf die Gegenwart, Luc. D.Mort. 21.1. – Auch wie quoniam, da, da einmal, ὁπότε ἐνταῦθά ἐσμεν τοῦ λόγου, τόδε ἀποκρινώμεθα, Plat. Legg. X.895b ; τότε μὲν ἦτε ἀγαθοί, νῦν δ', ὁπότε περὶ τῆς ὑμετέρας σωτηρίας ὁ ἀγών ἐστι, πολὺ προσήκει ἀμείνονας εἶναι, Xen. An. 3.2.15 ; χαλεπὰ τὰ παρόντα, ὁπότε στρατηγῶν τοιούτων στερόμεθα, da wir solcher Feldherren beraubt sind, 3.2.2, vgl. Cyr. 6.1.8 ; u. so ὁπότε γε, da ja, An. 7.6.11, μέγας δὴ σύ γε, ὁπότε γε καὶ ἡμῖν τάξεις, ἃ ἂν δέῃ ποιεῖν, Cyr. 8.3.7 ; – ἦν δὲ ὁπότε, bisweilen, Xen. An. 4.2.27.

1. of Time, correlated to πότε, much like ὅτε:
2. with the indicative, when , Lat. quando, (Homer): —; εἰς ὁπότε, with future, when, by what time , λέγειν εἰς ὁπότ᾽ ἔσται (Aeschines Orator)
3. with the optative in reference to the past, whenever , to express an event that has often occurred, ὁπότε Κρήτηθεν ἵκοιτο (Iliad by Homer), etc.:—;also in oratio obliqua, (Sophocles Tragicus), etc.
4. in indirect phrases, ἴδμεν, ὁππότε Τηλέμαχος νεῖται when he is to return , (Odyssey by Homer); with optative, δέγμενος ὁππότε ναυσὶν ἐφορμηθεῖεν (Iliad by Homer)
5. in causal sense, for that, because, since , like Lat. quando for quoniam , (Theognis Elegiacus), etc.: so ὁπότε γε, Lat. quandoquidem, (Sophocles Tragicus) (ML)