εῖα, ύ, aigu, d’où :
A propr. aigu, càd. :
   I pointu, en parl. d’une arme (lance, javeline, épée, etc.) HOM. ATT. ; en parl. d’un sommet de montagne, OD. 12, 74 ; d’une pierre, HDT. 7, 68, etc. ; ὀξεῖα γωνία, EUCL. angle aigu ;
   II tranchant, en parl. d’une arme (hache, etc.) ou d’un instrument (faux, etc.) HOM. ATT. ;
   III p. anal. :
      1 en parl. de sensations aiguës : pour le toucher (chaleur piquante du soleil, HH. Ap. 374 ; HÉS. O. 412, etc. ; du feu, PHILÉM. dans ATH. 291 d) ; froid piquant de la neige, PD. P. 1, 39 ; vent piquant, SOPH. Aj. 258, etc.) ; fig. en parl. de douleurs, de chagrins, IL. 11, 268, 272) etc. ; OD. 11, 208, etc. ; pour la vue, en parl. de la lumière pénétrante du soleil, IL. 14, 345 ; 17, 372 ; EMPÉD. 65, etc. ; de couleurs vives ; AR. Pax 1173 ; PLUT. Cato mi. 6 ; en parl. des yeux eux-mêmes ; aigu, pénétrant, PD. N. 10, 117 ; de la vue, PLAT. Phædr. 250 d ; ὀξὺ βλέπειν, XÉN. Cyn. 5, 26, etc. ; ou ἰδεῖν, EL. N.A. 12, 21, avoir une vue perçante ; ὀξύτατον δέρκεσθαι, IL. 17, 67, 675 ; 23, 477, etc. ; ou ὁρᾶν, PLAT. Leg. 741 d, avoir une vue très perçante ; pour l’ouïe, en parl. d’une voix aiguë, en parl. de pers. IL. 15, 313 ; ὀξὺ βοᾶν, IL. 17, 89, pousser un cri aigu ; ὀξὺ κωκύειν, IL. 18, 71, pousser des cris de douleur aigus ; en parl. de cris d’animaux (hennissement de chevaux, HÉS. Sc. 348 ; cris d’oiseaux, THGN. 1197 ; SOPH. Ant. 424, etc.) ; de chants, ESCHL. Sept. 954 ; d’instruments de musique (corde de lyre, etc.) PLAT. Phædr. 268 d, etc. ; p. opp. à βαρύς, XÉN. Cyn. 6, 20 ; PLAT. Tim. 80 a ; à βαρύς et à μέσος, en parl. du timbre de la voix, ARSTT. Rhet. 3, 1 ; t. de pros. ἡ. ὀξεῖα (s.-e. προσῳδία) GRAMM. l’accent aigu ; pour le goût, piquant, aigre, acide, en parl. d’aliments, de liquides, XÉN. Cyr. 6, 2, 31 ; An. 5, 4, 29, etc. ; pour l’odorat : ὀξύτατον ὄζειν τινός, AR. Ach. 193, avoir une odeur très pénétrante de, etc. ;
      2 au mor. en parl. de sentiments, vif, en parl. des jeunes gens, PLAT. Gorg. 463 e ; particul. irritable, HH. 7, 14 ; SOPH. O.C. 1193, etc. ;
      3 en parl. de l’intelligence, fin, pénétrant ; avec εἰς et l’acc. PLAT. Rsp. 526 b, prompt à comprendre qqe ch. ; avec l’inf. m. sign. THC. 1, 70, etc. ; neutre adv. d’une façon intelligente ou pénétrante, IL. 17, 256 ; PLAT. Leg. 927 b, etc. ;
B vif, rapide, en parl. d’un cheval, HDT. 5, 9 ; XÉN. Eq. 1, 3 ; de l’accès d’un mal, SOPH. Ph. 308 ; d’une course, PLAT. Rsp. 460 c ; adv., ὀξύτερον, plus vivement, THC. 2, 8, etc. ; PLAT. Theæt. 190 a ; p. suite, prompt à l’action, actif, résolu, PLAT. Pol. 306 e ; ARSTT. Nic. 3, 7 ; p. opp. à βραδύς, THC. 8, 96 ; en mauv. part, précipité, téméraire, THC. 4, 126 ; THCR. Idyl. 14, 10.

• Cp. ὀξύτερος, THGN. 366 ; ANTH. 12, 18 et 88, etc. ; • Sup. ὀξύτατος, IL. 14, 345 ; PLAT. Phædr. 250 d, Rsp. 460 c, etc.

➳ Fém. ion. ὀξέη, EMPÉD. 65 Karsten ; BABR. 71, 1 ; plur. neutre poét. ὀξεῖα, HÉS. Sc. 348.

Étym. inconnue.

εῖα, ύ, Ion. fem. ὀξέα Hdt. 9.23, al., v.l. in Hp. Mul. 1.64, al. (in codd. freq. ὀξέη, and so Babr. 73.1 metri gr.) ; ὀξεῖα, poet. for neut. pl. ὀξέα, Hes. Sc. 348 : — sharp, keen, whether of a point or an edge, in Hom. and Hes. mostly of weapons or anything made of metal, ἄκων Il. 10.335, al. ; ἄορ 21.173, Hes. Sc. 457 ; βέλος Il. 4.185, etc. ; also of non-metallic substances, λᾶας 16.739 ; μοχλός Od. 9.382 ; σκόλοπες Il. 12.56, 64 ; ὀξεῖα κορυφή, of a mountain-peak, Od. 12.74 ; so πάγοι ὀξέες 5.411 ; λίθος ὀξὺς πεποιημένος sharpened so as to serve as a knife, Hdt. 7.69, cf. 3.8 ; κυρβασίας ἐς ὀξὺ ἀπηγμένας brought to a point, Id. 7.64 ; ὄρεα ἐς ὀ. τὰς κορυφὰς ἀ. Id. 2.28 ; τὸ ὀ. the apex of a triangle, ib. 16 ; of the heart, Arist. Resp. 478b5 ; τὸ ὀ. τοῦ ᾠοῦ Id. GA 752b8 ; ὀ. γωνία an acute angle, Id. Top. 107a16, al., Euc. 1 Def. 12, Archim. Spir. 16 ; χρόνος ὀξὺς ὀδόντας Simon. 176 ; ἡ ὀξεῖα, name of a surgical instrument, Hermes 38.282, Heliod. ap. Orib. 44.23.59 ; but also, a pointed splinter of bone, ib. 46.20.5. in reference to the senses, of feeling, sharp, keen, ὀδύναι Il. 11.268 ; ὀ. ἠέλιος the piercing sun, h.Ap. 374 ; ὀξειᾶν ἀκτίνων πατήρ, i.e. the Sun, Pi. O. 7.70 ; Σείριος ὀξὺς ἐλλάμπων Archil. 61 ; πῦρ ὀ. Anaxipp. 1.12 ; so χιὼν ὀξεῖα Pi. P. 1.20 ; so also of grief and the like, ἄχος Il. 19.125 ; μελεδῶναι Od. 19.517 ; and generally, sharp, severe, μάχη ὀξέα… γίνεται keenly contested, Hdt. 9.23 ; ὀ. πυρετός Hp. VM 16 (Sup.); [ἡ νόσος] ὀξεῖα φοιτᾷ καὶ ταχεῖ’ ἀπέρχεται S. Ph. 808 ; νόσοι, μανίαι, Pi. O. 8.85, N. 11.48 (Comp.), cf. Hp. Acut. tit., Archig. ap. Gal. 9.887 ; πάθαι Pi. P. 3.97 ; ἐπιμομφά Id. O. 10 (11).9, etc. of the sight, ὀξύτατον ὄμμα Id. N. 10.62 ; ὄψις… ὀξυτάτη τῶν διὰ τοῦ σώματος… αἰσθήσεων Pl. Phdr. 250d ; freq. in neut. as Adv., ὀξύτατον δέρκεσθαι to be keenest of sight, Il. 17.675 ; ὀξύτατα καθορᾶν Pl. R. 516c ; so ὀξὺ νοεῖν notice a thing sharply, Il. 3.374 ; ὀξὺ προϊδεῖν Od. 5.393 ; ὀξύτερον βλέπει Ar. Pl. 1048, Lys. 1202 (lyr.) ; prov., ὀξύτερον τοῦ Λυγκέως βλέπειν Id. Pl. 210, cf. Macar. Prov. 6.41 ; also ὀξὺ ἄκουσεν heard with sharp ear, Il. 17.256, cf. Pl. Lg. 927b ; ὀξεῖαν ἀκοὴν… λόγοις διδούς keen attention, S. El. 30. of things that affect the sight, dazzling, bright, αὐγὴ Ἠελίου Il. 17.372 ; [Ἠελίου] ὀξύτατον πέλεται φάος εἰσοράασθαι 14.345 ; hence of colours, Ar. Pax 1173 (v. φοινικίς 2) ; αἱ ὀξεῖαι χροιαί Arist. Phgn. 806b4 ; πορφύρα Plu. Cat. Mi. 6, PHolm. 20.36 ; [ἐσθὴς] ὀξυτέρα καὶ τηλαυγεστέρα Ael. NA 4.46. of sound, shrill, piercing, ἀϋτή Il. 15.313 ; ὀξὺ βοήσας 17.89 ; ὀξὺ δὲ κωκύσασα 18.71 ; ὀξὺ λεληκώς 22.141 ; ὀξέα κεκληγώς 17.88, etc. ; of whinnying horses, ὀξεῖα χρέμισαν Hes. Sc. 348 ; of young pigs, ὀξὺ κεκράγατε Ar. Ach. 804 ; of the scream of birds of prey, ὀξέα κλάζων S. Ant. 112 (anap.) ; of metals, ἰάχεσκε σάκος ὀξέα καὶ λιγέως Hes. Sc. 233 ; also of the wail of the nightingale (cf. ὀξύφωνος), ὄρνιθος ὀ. φθόγγον S. Ant. 424 ; so ἐπηλάλαξαν τὸν ὀ. νόμον shrieked their shrill song, A. Th. 952 (lyr.) ; ὀξὺ μέλος, of the grasshopper, Ar. Av. 1095 (lyr.). of musical tones, in a technical sense, high-pitched, opp. βαρύς, φθόγγοι Pl. Ti. 80a, X. Cyn. 6.20 ; ὀξυτάτη χορδή Pl. Phdr. 268d ; φωνὴ ὀξεῖα, βαρεῖα, μέση Arist. Rh. 1403b29 ; τῷ ὀξεῖ ἐν φωνῇ μὲν ἐναντίον τὸ βαρύ, ἐν ὄγκῳ δὲ τὸ ἀμβλύ Id. Top. 106a13. in Music, δι’ ὀξειῶν (Dor. -ᾶν) interval of a fifth, Philol. 6, Arist. Pr. 920a24. ἡ ὀξεῖα (sc. προσῳδία) the acute accent, D.T. 630.1, A.D. Pron. 35.10, al. ; τὸν τόνον φυλάσσειν ὀ. ib. 60.1 ; ὀ. συλλαβή Pl. Cra. 399b ; ὀ. στοιχεῖον S.E. M. 1.113. of taste, sharp, pungent, acid, φακῆ X. Cyr. 6.2.31 ; ὄξος Diph. 18.1 ; οἶνος Alex. 141.12 ; ἐξ ὀξέος καὶ ἁλμυροῦ ξυνθεὶς ζύμωμα Pl. Ti. 74c. of smell, Arist. de An. 421a30 ; ὀξύτατον ὄζειν τινός Ar. Ach. 193. metaph, of the inner sense, sharp, keen, hasty, esp.
quick to anger, passionate, epith. of Ares, Il. 2.440, al. ; μένος ὀξύ h.Hom. 8.14 ; καρδίη ὀξυτέρη Thgn. 366 ; θυμὸς ὀ. S. OC 1193 ; νέος καὶ ὀ. Pl. Grg. 463e ; οἱ ἀκρόχολοι ὀξεῖς Arist. EN 1126a18 ; so in ὀξύθυμος, -κάρδιος, -χολος.
sharp, quick, δεινοὶ καὶ ὀξεῖς Pl. Ap. 39b ; c. inf., ἐπινοῆσαι ὀ. Th. 1.70 ; γνῶναι… ὀξύτατοι τὰ ῥηθέντα D. 3.15 ; also εἰς πάντα τὰ μαθήματα ὀξεῖς Pl. R. 526b ; τὰς ἐνθυμήσεις ὀξύς Luc. Salt. 81. of motion, quick, swift, post-Hom., ὀξυτάτους ἵππους Hdt. 5.9 (v.l. ὠκυτάτους) ; ἱερακίσκος Ar. Av. 1112 ; ὀξυτέρῳ χαλινῷ S. Ant. 108 (lyr.) ; of a report, ὀξεῖα βάξις διῆλθ’ Ἀχαιούς Id. Aj. 998 ; ὀξεῖαν ἐκβάλλει ῥοήν, of a dying man, Id. Ant. 1238, cf. A. Ag. 1389 ; of a flame, fierce, Thphr. HP 5.9.3 ; ᾄξας ὀξὺς νότος ὥς S. Aj. 258 (anap.) ; τὸ εὔψυχον… ὀξεῖς ἐνδείκνυνται are quick in displaying, Th. 4.126 ; opp. βραδύς, Id. 8.96 ; opp. ῥάθυμος, Arist. EE 1240a2 ; opp. ἡσύχιος, Id. EN 1116a9 ; ὀ. παράγγελμα Onos. 10.2 ; ὀ. καιρός an urgent crisis, Id. 6.1, al. ; ὁ ὀ. δρόμος the express post, POxy. 900.7 (iv AD), 2115.6 (iv AD) ; ὀξεῖς οἱ πόδες αὐτῶν ἐκχέαι αἷμα Ep. Rom. 3.15 ; esp. in Adv. (v. infr.). regul. Adv. ὀξέως quickly, soon, βοηθεῖν, μεταχειρίσαι, Th. 6.10, 12, etc. ; sharply, ὁρᾶν, αἰσθάνεσθαι, Pl. R. 567b, Phdr. 263c ; poet. ὀξείως Epigr.Gr. 986.3 (Philae) ; Comp. ὀξυτέρως Hp. Epid. 3.17. β’ ; ὀξυτέρως ἀποθῄνσκειν ib. 1.2 ; but, neut. ὀξύ and pl. ὀξέα as Adv., v. supr. 11.2, 3 ; Comp. ὀξύτερον Th. 2.8, Pl. Tht. 190a ; Sup. ὀξύτατον Il. 17.675, Pl. Lg. 741d ; or ὀξύτατα Id. R. 401e, al. (Cf. ὀξίνα, ὄκρις.)

ύδος, ἡ, wood sorrel, Oxalis Acetosella, Plin. HN 27.112. = ὀξύσχοινος, great sea-rush, Juncus acutus, ib. 21.113. = ὀξαλίς, sorrel, Rumex acetosa, Gal. 11.667.

εῖα, ύ, (mit ὠκύς verwandt, auch vielleicht mit ἀκή, vgl. Buttmann Lexil. I.243. II.67 ff.), scharf, spitz ; bes. zunächst von schneidenden Werkzeugen, Waffen ; πέλεκυς, Il. 17.250 u. öfter ; ἄκων, 21.590 ; δόρυ, φάσγανον, ξίφος, ἄορ, βέλος u. ä., Il. oft ; ὄγκοι, 4.214 ; βέλη, Pind. P. 4.213 ; ὄνυχες λεόντων, N. 4.63 ; σκόλοπες, Il. 12.56, 64 ; auch λᾶας, 447 ; πάγοι, Od. 5.411 ; μοχλὸν ὀξὺν ἐπ' ἄκρῳ, 9.382 ; κορυφή, Berggipfel, 12.74 ; σίδηρος, Eur. Suppl. 590 ; φάσγανον, I.A. 1566. – Dah. Alles, was auf die Sinne einen schneidenden, stechenden Eindruck macht, empfindlich ist ;
   a) vom Gefühl ; ἠέλιος, die stechende, scharfbrennende Sonne, H.h. Apoll. 374 ; Hes. O. 416 ; ὀξειᾶν ἀκτίνων, Pind. Ol. 7.70, vgl. 3.25 ; auch χιόνος ὀξείας, P. 1.20 ; sp.D., ἥλιος, Callim. 3 (XII.71); auch Σείριος, Archil. 42 ; übh. schmerzhaft, ἄχος, Il. 19.125, Od. 11.208 ; ὀδύναι, Il. 11.268, 272 ; μελεδῶναι, Od. 17.517 ; νόσοι, μανίαι, Pind. Ol. 8.85, N. 11.48 ; u. geistig, ὀξεῖαν ἐπιμομφάν, Ol. 11.9, u. so bes. noch sp.D.
   b) vom Gehör, scharftönend, durchdringend, von gellenden, schmetternden Tönen ; ἀυτή, Il. 15.313 ; u. so ὀξὺ βοήσας, 17.89, κελεύων, 20.52, κωκύειν, 18.71, λεληκώς, 22.141, κεκληγώς u. ä.; auch ὀξὺ δ' ἄκουσεν, scharf hören, 17.256 ; so bei Hes. von Rossen, ὀξεῖα χρέμισαν, Sc. 348 ; ὀξέα καὶ λιγέως ἰάχεσκε σάκος, 233 ; χάλκεον ὀξὺ βοᾶν, 243 ; ἐπηλάλαξαν τὸν ὀξὺν νόμον, Aesch. Spt. 936, vgl. Pers. 1015 ; ἀκούειν, Suppl. 884 ; ὀξὺ βοῆς ἀκοῦσαν Ἄργος, Eur. Or. 1530 ; πικρᾶς ὄρνιθος ὀξὺν φθόγγον, Soph. Ant. 420, vgl. El. 727 ; ἀψόφητος ὀξέων κωκυμάτων, Aj. 314 ; ὀξέα κλάζων αἰετός, Ant. 112 ; auch ὀξεῖαν ἀκοὴν τοῖς ἐμοῖς λόγοις διδούς, El. 30 ; ἔστι τι ὀξὺ ἐν φωνῇ, Plat. Prot. 332c ; φθόγγος, im Ggstz von βαρύς, hoher Ton, Tim. 80a ; öfter auch χορδὴ ὀξυτάτη, Phaedr. 268d ; Sp., ὀξὺ μέλπειν Anacr. 53.3, ὀξύτατα συρίξομαι, Luc. Nigr. 10.
   c) vom Gesicht, blendend, hell ; αὐγὴ Ἠελίοιο, Il. 17.372 ; φάος, 14.345 ; u. aktivisch, scharf sehend, ὀξὺ μάλα προϊδών, Od. 5.393 ; ὀξύτατον δέρκεσθαι, Il. 17.675, 23.477, H.h. 18.14, öfter ; ὀξὺ νόησε (vgl. νοέω), Hom., Hes. Th. 838 ; ὀξεῖ' Ἐρινὺς ἰδοῖσα, Pind. Ol. 2.45 ; ὀξύτατον ὄμμα, N. 10.62. sprichwörtlich ὀξύτερον Λυγκέως βλέπει, von scharfem Gesicht, Paroem. App. 4.30 ; auch ὀξύτερον οἱ γείτονες βλέπουσι τῶν ἀλωπέκων, ibd. 31 ; vgl. Ar. Lys. 1202, Plut. 310 ; ὀξὺ βλέπειν, Plat. Symp. 219a u. öfter ; ὀξύτερος ὀφθαλμός, Ep.adesp. 10 (XII.88). – Dah. von den Farben, Arist. physiogn. 2 ; ὀξεῖα φοινικίς, Ar. Pax 1139.
   d) vom Geschmache, scharf, herbe, bitter, sauer ; ἐξ ὀξέος καὶ ἁλμυροῦ ξυνθεὶς ζύμωμα, Plat. Tim. 74e, öfter ; Xen., u. häufiger bei Sp.; übertr., κίνδυνος, Plut. Timol. 4.
   e) übh. empfindlich, leidenschaftlich, bes. leicht in Zorn geratend, jähzornig ; Ἄρης, Hom., wie Eur. Heracl. 290 ; ὀξὺ μένος, H.h. 7.14 ; θυμὸς ὀξύς, Soph. O.C. 1195 ; u. in Prosa, νέος ἐστὶ καὶ ὀξύς, Plat. Gorg. 463e, vgl. Polit. 311a ; ὀξὺ καὶ ἀνδρεῖόν πού φαμεν, 306e ; aber auch = schnell Etwas auffassend, εἰς πάντα τὰ μαθήματα ὀξεῖς φαίνονται, im Ggstz von βραδεῖς, Rep. VII.526b ; ἐπινοῆσαι ὀξεῖς, Thuc. 1.70 ; οἱ ἀνδρεῖοι ἐν τοῖς ἔργοις ὀξεῖς, Arist. Eth. 3.7 ; ὀξὺς τὰς ἐνθυμήσεις, Luc. salt. 81. – Uebh. auch von der Bewegung, eigtl. wohl heftig, schnell, Her. 5.9 ; ἐπειδὰν τὴν ὀξυτάτην δρόμου ἀκμὴν παρῇ, Plat. Rep. V.460e ; εἴτε βραδύτερον εἴτε ὀξύτερον ἐπαΐξασα, Theaet. 190a. im Gegensatz von βραδύς auch Thuc. 8.96 ; so κἀκφυσιῶν ὀξεῖαν αἵματος σφαγήν Aesch. Ag. 1362 ; νότος, Soph. Aj. 251, wie auch Phil. 797, ὡς ἥδε (ἡ νόσος) μοι ὀξεῖα φοιτᾷ καὶ ταχεῖ' ἀπέρχεται, von dem schnellen Anfall zu erklären ist ; ὀξυτέρῳ κινήσασα χαλινῷ, mit schärferem, schnellerem Zügel, Ant. 108 ; Sp., ὀξύτερον ἔδραμε, Diosc. 11 (VI.220); πτήσομαι ὀξύτερος στεροπῆς, Alpheus 1 (XII.18); nach Arist. physiogn. 2 in Beziehung auf die Bewegung dem νωθρός entgeggstzt.
• Adv. ὀξέως, z.B. βοηθεῖν, im Ggstz von ἐνδοιαστῶς, Thuc. 6.10 ; μεταχειρίσαι, ibd. 12.

ὄξύς, -εῖα, -ύ
[in LXX: Psa.57:4, al. (חַד), Amo.2:15 (קַל), Isa.5:28 (שָׁנַן), etc. ;]
__1. sharp: Rev.1:16 2:12 14:14, 17-18 19:15.
__2. Of motion, swift: Rom.3:15 (LXX ταχινός).†
(AS)