(impf. ἷζον, postér. f. ἱζήσω, ao. ἵζησα) :
   I intr.
      1 s’asseoir : ἐπί τινος, IL. 18, 422 ; ἐπί τι, OD. 16, 365 ; ἐπί τινι, OD. 3, 409 ; ἔς τι, OD. 8, 469 ; HDT. 5, 25 ; SOPH. Ant. 999 ; PLAT. Tim. 53 a ; ou simpl. avec l’acc. : τι, EUR. Rhes. 512, sur qqe ch. ; avec le rég. de l’objet près duquel on s’assied : ἐπὶ τὸ δεῖπνον, HDT. 6, 57, devant le souper, pour souper ; ἐπὶ κώπην, AR. Ran. 199 ; ἐπὶ κώπᾳ πηδαλίῳ τε, EUR. Alc. 441, s’asseoir à la rame, au gouvernail ;
      2 se tenir assis, demeurer immobile, HH. Merc. 457 ;
      3 s’enfoncer, PD. O. 10, 46 ;
   II tr. faire asseoir : τινὰ ἐς θρόνον, IL. 24, 553, ou ἐν θρόνοις, ESCHL. Eum. 18, qqn sur un siège ; ἱ. βουλήν, IL. 2, 53, tenir (litt. faire siéger) une assemblée ;

Moy. ἵζομαι :
      1 s’asseoir, IL. 3, 162 ; OD. 22, 334 ; ἔν τινι, ESCHL. Suppl. 224 ; ἔς τι, EUR. Ion 1618, sur qqe ch. ; avec l’acc. EUR. I.A. 142, près de qqe ch. ;
      2 se placer en embuscade, IL. 18, 522 ; d’où en gén. en parl. d’une armée, prendre position : ἔν τινι, ἔς τι, HDT. 4, 145, 146, etc. ; ἐπί τι, HDT. 4, 203, dans un lieu, près d’un lieu ;
      3 s’enfoncer, PLAT. Tim. 25 d.

➳ Prés. part. fém. dor. ἵζοισα, PD. O. 10, 38 ; impf. itér. ἵζεσκον, OD. 3, 409. — Moy. prés. 2 sg. ἵζεαι, PD. fr. 123 ; impér. 2 sg. épq. ἵζευ, IL. 7, 115 ; sbj. 3 pl. ἵζηνται, MAN. 2, 367. Impf. 2 sg. ἵζεο, CALL. Jov. 81.

Étym. R. indo-europ. *sed-, d’où avec redoubl. *si-sd-, s’asseoir ; cf. *ἕζω, sscr. sīdati, lat. sīdō, angl. sit.

imper. ἵζε (not ἷζε) Od. 24.394, E. Hec. 145 (anap.); impf. ἷζον Il. 20.15, E. Alc. 946, Ion. ἵζεσκον Od. 3.409; aor. εἷσα Il. 23.359, Hdt. 3.61, IG 3.701, Hymn.Is. 5, etc. ; imper. εἷσον Od. 7.163 codd. ; part. ἕσας 10.361, Cyren. acc. ἕσσαντα (v. infr.); inf. ἕσσαι Pi. P. 4.273 (the only tenses in Hom.); aor. ἵζησα D.C. 50.2, 58.5, etc. ; pf. ἵζηκα (ἐν-) Gal. 2.691, 15.452, (συν-) Philostr. Im. 2.20; — Med., v. infr. I and III, and cf. ἕζομαι. — Mostly in Poets and late Prose, the Att. Prose form being καθίζω ; (Redupl.
si-sd-ō, aor. (augmented) e-sed-s-, cf. ἕζομαι, ἑδος); causal, make to sit, seat, place, set, μή μ’ ἐς θρόνον ἵζε Il. 24.553, cf. Hdt. 3.61; βουλὴν ἷζε Il. 2.53; ἵζει μάντιν ἐν θρόνοις A. Eu. 18; ὅς μ’ ἐπὶ βουσὶν εἷσ’ set me over the oxen, Od. 20.210; σκοπὸν εἷσε set as a spy, Il. 23.359; λόχον εἷσαν laid an ambush, 4.392; εἷσεν δὲ (v.l. δ’ ἐν) Σχερίῃ settled [them] in Scheria, Od. 6.8, cf. Il. 2.549; ἐπὶ χώρας ἕσσαι Pi. P. l.c. ; ἐπὶ τὸ δεῖπνον ἵζειν τοὺς βασιλέας Hdt. 6.57; ἕσσαντα ἐπὶ τῷ ὠδῷ having caused (the suppliant) to sit on the threshold, Berl.Sitzb. 1927.170 (Cyrene); rare in Trag., σὺ γάρ νιν εἰς τόδ’ εἷσας αὔχημ’ for thou didst throne her in this pride, S. OC 713 (lyr.). later in aor.1 Med. εἱσάμην, 3 sg. εἵσατο IG 12(5).615 (Iulis, v BC, written εσατο), 2.1298.4 (ii BC), 1336.1 (ii BC): — set up and dedicate temples, statues, etc. in honour of gods, Thgn. 12, Hdt. 1.66; τέμενος ἕσσαντο Pi. P. 4.204; ἕσσατο βωμόν Id. Oxy. 408.37; Dor. 3 sg. hίσατο IG 9(1).704 (Corc., vi BC), ἵσσατο ib. 4.569 (Argos); 3 pl. [ἥ]σσαντο BCH 33.171 (ibid., iii BC); part. ἑσσάμενος IG 4.840.7, 841.23 (Calauria, iii BC); Att. part. prob. ἑσάμενος, θυσίας τὰς πατρίους τῶν ἑσαμένων (ἑσσ-, ἐσσ-, εἰσ- codd.)… ἀφαιρήσεσθε Th. 3.58; later εἱσάμενος IG2². 1364 (i AD), Plu. Them. 22, Thes. 17, Pyrrh. 1, Luc. Syr. D. 1, also Hdt. 1.66 codd. ; late fut. εἵσομαι ἱερόν A.R. 2.807. intr., sit, sit down, Il. 2.96, 792, etc. ; ἷζε ἐν μέσσοισι he sat in the midst, 20.15; ἵζειν ἐς θρόνον Od. 8.469, Hdt. 5.25; ἐς θᾶκον S. Ant. 1000; ἐπὶ θρόνου Il. 18.422, cf. Od. 17.339; ἐπὶ [λίθοισιν] 3.409; ἐπ’ ἄκριας ἠνεμοέσσας 16.365; ἐπὶ κώπην, of rowers, Ar. Ra. 199; ἐπὶ κώπᾳ πηδαλίῳ τε E. Alc. 441 (lyr.); ἐπὶ τοὺς νεώς Epicr. 3.12; νέφεσσι… Ὀλύμποιο… ἵζων Ζεύς Pi. Pae. 6.93; c. acc. loci, ἵζειν θρόνον A. Ag. 982 (lyr.); βωμόν E. Ion 1314; c. acc. cogn., ἵ. κλωπικὰς ἕδρας Id. Rh. 512.
sit still, be quiet, h.Merc. 457 (dub.). metaph, sink, εἰς ὀχετὸν ἄτας ἵζοισαν πόλιν sink into…, Pi. O. 10 (11).38; εἰς ἑτέραν ἵζει ἕδραν Pl. Ti. 53a. Med. in signf. 11, sit, πάροιθ’… ἵζευ ἐμεῖο Il. 3.162; Διὸς… ποτὶ βωμὸν ἑρκείου ἵζοιτο Od. 22.335; ἱσσάμενος ἐπὶ τῷ δαμοσίῳ ἱαρῷ Berl.Sitzb. 1927.169 (Cyrene); late fut. εἵσεται Phylarch. 44J. ; Dor. pres. imper. ἵσδευ Papers of Amer. Sch. at Athens 3 No.437 (Pisidia); lie in ambush, ἔνθ’ ἄρα τοί γ’ ἵζοντ’ Il. 18.522; freq. of an army, take up a position, ἵζεσθαι ἀντίοι τινί Hdt. 9.26; ἵζεσθαι ἐν τῷ Τηϋγέτῳ, ἐς τὸ Τηΰγετον, Id. 4.145, 146; ἐν τῷ Ἰσθμῷ, ἐς τὸν Ἰσθμόν, Id. 8.71; of a fleet, Id. 6.5; generally ἐς ἱρὸν Ἀφροδίτης Id. 1.199; ἐς τὰ πρόθυρα Id. 3.140; in Trag., ἐν ἁγνῷ ἵζεσθε A. Supp. 224; ἐς θρόνους E. Ion 1618; c. acc., ἵζεσθαι κρήνας Id. IA 141 (lyr.). of things, settle down, subside, ἡ νῆσος ἱζομένη Pl. Ti. 25c.

(vgl. ἕζω, ἕδος), dor. ἵσδω,
1) setzen, niedersitzen lassen ; μή μ' ἐς θρόνον ἵζε Il. 24.553 ; so liest Bekker mit Zenodot. 2.53 βουλὴν – ἷζε γερόντων, wo Wolf mit Aristarch. βουλή las ; ἵζει τέταρτον τόνδε μάντιν ἐν θρόνοις Aesch. Eum. 18 ; einzeln bei sp.D., wie Ap.Rh. 2.36.
2) gew. sich setzen, sitzen ; Il. 2.96, 792 ; αὐτὸς δ' ἀντίον ἶζεν Od. 14.79 ; ἷζεν ἐν μέσσοισι, er saß in der Mitte, Il. 20.15 ; ἵζειν εἰς θρόνον, sich auf einen Stuhl setzen, Od. 8.469 ; auch ἐπί τι, 16.365, u. ἐπί τινος, 17.339. Anders ἵζ' ἐπὶ δεῖπνον, setze dich zum Mahle, Od. 24.394, wie ἵζω ἐπὶ κώπην, ans Ruder, Ar. Ran. 199 ; ἐπὶ κώπᾳ πηδαλίῳ τε ἵζει, am Ruder, Eur. Alc. 443 ; – εἰς ὀχετὸν ἄτας ἵζουσαν πόλιν Pind. Ol. 11.37 ; θάρσος εὐπιθὲς ἵζει φρενὸς φίλον θρόνον Aesch. Ag. 982, getroster Mut besetzt, nimmt den Thron ein ; εἰς παλαιὸν θᾶκον ὀρνιθοσκόπον ἵζων Soph. Ant. 987 ; τοὺς ἀδίκους βωμὸν οὐχ ἵζειν ἐχρῆν Eur. Ion 1314, wie ὃν ἵζειν φὴς σὺ κλωπικὰς ἕδρας Rhes. 512 ; in Prosa, θρόνον, ἐς ὃν ἴζων ἐδίκαζεν, auf den er sich setzte, also auf dem sitzend er Recht sprach, Her. 5.25 ; τὰ κοῦφα εἰς ἑτέραν ἵζει φερόμενα ἕδραν Plat. Tim. 53 a.
3) in derselben Bdtg das med.; ἔνθ' ἄρα τοίγ' ἵζοντο, sie legten sich in Hinterhalt, Il. 18.522 ; ἵζευ, setze dich, 3.162 ; ἵζου Aesch. Eum. 80 ; ἐν ἁγνῷ ἵζεσθε Suppl. 221 ; ἐς θρόνους ἵζου Eur. Ion 1618 ; mit dem bloßen acc., μήτ' ἀλσώδεις ἵζου κρήνας I.A. 141 ; ἐν τῷ Ταύγέτῳ u. ἐς τὸν Ταΰγετον, Her. 4.145, 146 ; öfter von Soldaten, sich lagern, ἐς τὸν Ἰσθμὸν ἵζοντο, 8.71 ; – sich senken, versinken, ἡ νῆσος ἱζομένη πηλὸν παρέσχετο Plat. Tim. 25d. – Gewöhnlicher ist bei den Attikern καθίζω. Den aor. ἵζησα haben erst Sp., wie DC. 50.2 ; früher, wie in allen aufgeführten Beispielen, kommt nur praes. u. impf. vor.