GRC

ἱκνέομαι

download
JSON

Bailly

'ἱκνέομαι-οῦμαι (impf. ἱκνούμην, f. ἵξομαι, ao.2 ἱκόμην [ῑ], pf. ἷγμαι) :
      1 venir, aller, avec un n. de pers. pour suj. : τινα, IL. 1, 139 ; μετά τινα, IL. 3, 264 ; ἔς τινα, OD. 6, 176, venir vers qqn ; ἐς Ὄλυμπον, OD. 5, 360 ; ἐπὶ νῆας, OD. 6, 69 ; κατὰ λειμῶνα, OD. 24, 13, venir dans l’Olympe, vers les vaisseaux, dans une prairie, etc. ; souv. avec un simple acc. : ἱκν. ἄλσος, ESCHL. Suppl. 556 ; στέγας, SOPH. O.R. 534, venir dans un bois, sous un toit ;
      2 p. suite, arriver jusqu’à, atteindre, gagner ; ποσὶν οὖδας, OD. 8, 376, atteindre de ses pieds le sol ; fig. ἥϐην, IL. 24, 728 ; γήραος οὐδόν, OD. 15, 246 ; τέλος μύθων, IL. 9, 56, atteindre la jeunesse, le seuil de la vieillesse, la fin de son discours ; avec un n. de ch. pour suj. : ἱκ. χρόα, IL. 11, 352, ou ὀστέον, OD. 19, 451, atteindre la peau, l’os, en parl. d’un trait ; ἐς λόγους τινός, SOPH. El. 315, venir à un entretien avec qqn ; ἐς χεῖρας, IL. 10, 448, en venir aux mains ; fig. μετὰ κλέος, IL. 11, 227, gagner de la gloire ; καπνὸς αἰθέρ' ἵκηται, IL. 18, 207, la fumée se répand dans l’air ; ἐς γαῖάν τε καὶ οὐρανὸν ἵκετ' ἀϋτμή, IL. 14, 174 ; ἐς πόλιν, OD. 14, 265, le cri se répandit sur la terre et jusqu’au ciel, dans la ville ; particul. en parl. de sentiments : τινὰ ἵκετο ποθή, IL. 1, 240, etc. la douleur s’empara de qqn ; avec un double acc. : τινα θυμόν ou κραδίην, IL. 11, 88 ; 23, 47, etc. envahir le cœur de qqn ;
      3 particul. venir en suppliant, venir supplier : τινα, IL. 14, 260, etc. ; OD. 16, 424, qqn ; γοῦνά τινος ἱκ. OD. 9, 267, s’approcher comme suppliant des genoux de qqn ; d’où au prés. et au fut. dans les Trag. et postér. : Ζῆνα ἱξόμεσθα σὺν κλάδοις, ESCHL. Suppl. 159, nous viendrons supplier Zeus, des rameaux en main ; θεὸν θυέεσσιν ἱκνεῖσθαι, THCR. Epigr. 7, 3, venir supplier le dieu en lui offrant des sacrifices ; d’où abs. c. ἱκετεύω, supplier, implorer : τινα, SOPH. O.C. 1011, qqn ; τινα πρὸς θεῶν, SOPH. Aj. 588, qqn au nom des dieux ; τινὸς ἱκ. τινα, EUR. Or. 671, qqn au nom de qqn ; τινὰ ἱκ. avec un inf. EUR. Suppl. 130, supplier qqn de ; souv. parenthét. SOPH. El. 132 ; AR. Eccl. 758, etc. ;
      4 (seul. en prose) au sens impers. (d’ord. au prés. et à l’impf., rar. au fut.) revenir à qqn, être le lot, la part de qqn, convenir à qqn : φαμὲν ἡμέας ἱκνέεσθαι ἡγεμονεύειν, HDT. 9, 26, nous disons que c’est à nous que revient le droit de commander ; δικάζειν ἐς τὸν ἱκνέεται ἔχειν αὐτήν, HDT. 6, 57, décider auquel appartient le droit de la posséder ; d’où abs. convenir : ἱκνούμενον μέγεθος, ARSTT. G.A. 4, 4, 29, grandeur convenable ; ἐν χρόνῳ ἱκνευμένῳ (ion.) HDT. 6, 86, dans le temps, convenable ; μᾶλλον τοῦ ἱκνευμένου, HDT. 6, 84, plus qu’il ne convient.

Prés. inf. épq. ἱκνεύμεναι, OD. 9, 128 ; part. ion. ἱκνεύμενος, HDT. 6, 84. Impf. 1 pl. épq. ἱκνεύμεσθα, OD. 24, 239. Fut. dor. ἱξοῦμαι, ANTH. 9, 341 ; 2 sg. poét. ἵξεαι, HÉS. O. 477. Ao.2 dor. ἱκόμαν, PD. P. 4, 105 ; 2 sg. ἵκεο, IL. 9, 56 ou ἵκευ, OD. 13, 4 ; SIM. fr. 119. Impér. 2 sg. ἵκεο, PD. N. 3, 3. Sbj. 2 sg. épq. ἵκηαι, IL. 6, 143 ; HÉS. O. 468. Opt. dor. ἱκοίμαν, EUR. Bacch. 403 ; THCR. Idyl. 3, 13 ; 3 pl. ion. ἱκοίατο, IL. 18, 544. — Le ι de ἱκόμην est bref et qqf. long, IL. 11, 88 ; 13, 837 ; 14, 283. — En prose, on emploie de préférence au sens des trois premiers §§ les cps. ἀφικνέομαι et ἐφικνέομαι.

Étym. ἵκω.

'
Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »

LSJ

lengthd. form of ἵκω, ἱκάνω, wh. are the Homeric forms of the pres. (exc. ἱκνεύμεναι, ἱκνεύμεσθα, Od. 9.128, 24.339), first in Alc. 98 (s.v.l.); impf. ἱκνεῖτο S. OC 970; fut. ἵξομαι Il. 6.502, Parm. 3.2, A. Supp. 159 (lyr.); Dor. ἱξοῦμαι AP 9.341 (Glauc.); aor.2 ἱκόμην Il. 8.149, etc. ; inf. ἴκεσθαι Sappho Supp. 1.2 [ι, exc. when lengthd. by the augm.]; for part. ἴκμενος v. sub voce; pf. ἷγμαι S. Tr. 229, part. ἱγμένος Id. Ph. 494; non-thematic aor.2 ἷκτο Hes. Th. 481, [Simon.] 179.4, Euph. 2; (ἀφικνέομαι is used in early Prose, exc. in signf. III; ἵκοντο is f.l. in Th. 5.40, ἵκηται is a poet. reminiscence in Pl. Phdr. 276d; but ἵκετο is found in Hdt. 1.216, ἵκηται Hp. Loc. Hom. 47; also in later Prose, Luc. Salt. 5, DDeor. 6.4, Procop. Pers. 1.4, 2.21):
come, αἶψα δ’ ἵκοντο Il. 18.532; ὁπότε Κρήτηθεν ἵκοιτο when he came to us…, 3.233; ὑπότροπον οἴκαδ’ ἱ. Od. 22.35; ἐς χῶρον Il. 4.446; ἐπὶ νῆας 6.69; κατὰ λειμῶνα Od. 24.13; πρὸς γούνατα Hes. Th. 460; ὑπὸ πτόλιν Il. 11.182; εἰς ὁμόν Parm. 8.46; πρὸς ὁμοῖον Emp. 62.6; τυῖδ’ ἴκεσθαι Sappho l.c. ; freq. in Hom., c. acc., arrive at, ἵκετο νῆας Il. 8.149; τέλος ἵκεο μύθων 9.56; οἶκον… καὶ σὴν ἐς πατρίδα γαῖαν Od. 23.258; later ἱκέσθαι γαῖαν Pi. P. 4.118 codd. ; βένθος Emp. 35.3; ἄλσος A. Supp. 556 (lyr.); στέγας S. OT 534, etc.
reach, attain to, ποσὶν οὖδας ἱ. Od. 8.376; οὐδ’ ἵκετο χρόα καλόν, of a spear, Il. 11.352; οὐδ’ ὀστέον ἵκετο Od. 19.451 (v. ὑπερίημι); so of things, ἠχή, καπνὸς αἰθέρ’ ἱ., Il. 13.837, 18.207; ἔμπης ἐς γαῖάν τε καὶ οὐρανὸν ἵκετ’ ἀϋτμή 14.174; ἐς πόλιν ἵκετ’ ἀϋτή Od. 14.265; of Time, ἥβης μέτρον or ἥβην ἱ., Il. 11.225, 24.728, etc. ; γήραος οὐδόν Od. 15.246; so ἐπὶ γῆρας 8.227; ἠῶ ἱ.
live till morn, 17.497; also ὀλέθρου πείραθ’ ἱ. Il. 6.143; λέκτροιο παλαιοῦ θεσμὸν ἵκοντο Od. 23.296, cf. 354; θίλην ἐπὶ γένναν ἵ. Emp. 110.9; ἐς ἄπειρον Xenoph. 28; ἐς τὸ τυθῆναι Hdt. 1.216; εἰς τὸ λήθης γῆρας Pl. Phdr. l.c. ; — in various phrases, ἱ. μετὰ κλέος come in quest of glory, Il. 11.227; ἐς χεῖρας ἱ.
come into one΄s power, 10.448; ὅ τι χεῖρας ἵκοιτο whatever came to hand, Od. 12.331; ἱ. ἐς γενεάν τινος into his family, Pi. N. 10.14; ἐς λόγους τοὺς σοὺς ἱ. to speak with thee, S. El. 315; ἐνθάδ’ ἵξομαι shall come to this at last, Id. Aj. 1365; ἤν ποτε δασμὸς ἵκηται if ever a division come about, Il. 1.166. with a person as object, τινα ib. 139, etc. ; ἔς τινα Od. 6.176; but also, come to his house, 20.372; Πηλεΐωνάδ’ ἵ.
to the hut of the son of P., Il. 24.338; μετὰ Τρῶας ἱ. 3.264; rarely c. dat., ἐπειγομένοισι δ’ ἵκοντο came to them at need, 12.374; cf. ἱκάνω ΙΙ. of suffering, desire, anger, etc., come upon, Ἀχιλλῆος ποθὴ ἵξεται υἷας Ἀχαιῶν Il. 1.240; τί σε φρένας ἵκετο πένθος ; ib. 362; ὅν τιν’ ἵκηται ἄλη καὶ πῆμα καὶ ἄλγος Od. 15.345; ὁππότε μιν κάματός τε καὶ ἱδρὼς γούναθ’ ἵκοιτο Il. 13.711; ἅδος, σέβας ἵ. τινα θυμόν, 11.88, 18.178; με ἵ. ἄχος κραδίην 23.47.
approach as suppliant, τὴν ἱκόμην φεύγων 14.260, cf. 22.123; τὰ σὰ γοῦνα ἱκόμεθ’ Od. 9.267; θεοὺς προστροπαῖς ἱκνουμένη A. Pers. 216 (troch.); Ζῆνα… ἱξόμεσθα σὺν κλάδοις Id. Supp. 159 (lyr.); [θεὸν] θυέεσσιν ἱκνεῖσθαι approach a god with offerings and prayer, Theoc. Ep. 8.3. Poet. in pres., supplicate, beseech, τάσδε τὰς θεὰς καλῶν ἱκνοῦμαι S. OC 1011; καί σε πρὸς τοῦ σοῦ τέκνου καὶ θεῶν ἱκνοῦμαι μή… Id. Aj. 588, cf. OC 275, Ph. 470; ταύτης ἱκνοῦμαί σ’ E. Or. 671; c. inf., πάντες σ’ ἱκνοῦνται… θάψαι νεκρούς Id. Supp. 130; freq. parenthetic, S. Ph. 932, El. 136 (lyr.), Ar. Ec. 958, Tim. Pers. 139. pres. and impf., it becomes, befits, pertains to, c. acc. et inf., φαμὲν ἡμέας ἱκνέεσθαι ἡγεμονεύειν Hdt. 9.26; τοὺς μάλιστα ἱκνέεται (sc. κεκάρθαι) Id. 2.36; ἱκνέεται it is usual that…, Hp. Art. 63; later, not impers., οὗ ἡ ἱερουργία ἱκνεῖτο D.C. Fr. 25.5; ὅ[σα τᾶς δίκας ἱ]κνεῖται SIG 953.46 (Cnidos, ii BC). αὐτὸς καὶ ὧν ἱκνεῖται, of a man and those to whom he belongs, i.e. his family, ib. 46.25, al. (Halic.). freq. in part., τὸ ἱκνεύμενον that which is fitting, proper, Hdt. 6.84; ὁ ἱ., with or without χρόνος, the fit, proper time, Hp. Aër. 7, Hdt. 6.86. αʹ; ἐν ἱκνουμένᾳ ἁμέρᾳ Orac. ap. D. 43.66; τὸ ἱ. ἀνάλωμα the quota of expense, Th. 1.99; κατὰ τοὺς ἱ. χρόνους Arist. GA 750b13 (also of the latter days, D.H. 1.66); ἱ. καιροί Thphr. CP 1.13.3; τὰ ἱκνούμενα μεγέθη Arist. GA 772a8; ἡ ἱ. ἐπιστήμη Id. Pol. 1288b16; τῆς ἱ. ἡλικίας τυχεῖν ib. 1332b41; also ἱκνούμεναι ἀποδείξεις convincing proofs, Phld. Piet. 79; οὐδὲν εἴρηται ἱ. S.E. M. 1.205; λόγος τινὶ ἱκνούμενος favourable, SIG 679.77 (Magn. Mae., ii BC). Adv. ἱκνουμένως, Ion. -ευμένως, fittingly, aright, Hdt. 6.65, Hp. Mul. 2.135, M.Ant 5.12.
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)

Pape

Präsensform zu ἵκω, wovon die andern tempp. gebildet werden ; fut. ἵξομαι, auch ἱξοῦμαι, Glauc. 2 (IX.341); aor. ἱκόμην, imper. ἵκου, hat sich gegen die Regel erhalten, Soph. O.R. 741, wie Eur. I.A. 1034, Or. 1230 ; perf. ἷγμαι, ἱγμένοις Soph. Phil. 494 ; ἷκτο Hes. Th. 481 ; Simonds. 106 (VI.217);
kommen, ankommen, wohin gelangen ;
   a) zunächst von Menschen ; Hom. das praes. ἱκνεύμεθα, ἱκνεύμεναι, Od. 9.128, 24.339, vgl. ἵκω, ἱκάνω ; αὐτίκ' ἐφ' ἵππων βάντες μετεκίαθον, αἶψα δ' ἵκοντο Il. 18.532 ; mit dem acc. des Ortes oder der Person, zu der man kommt, Τυδείδης ἵκετο νῆας 8.149, ἐπεὶ ἵκετο ἔθνος ἑταίρων 11.595, οὐ τέλος ἵκεο μύθων, du kommst nicht ans Ende, zu Ende, 9.56 ; so auch Pind., γαῖαν P. 4.118 ; einzeln bei Folgenden, ἄλσος Aesch. Suppl. 551, τὰς ἐμὰς στέγας Soph. O.R. 534, τὸ πύθιον μαντεῖον El. 32, σὰ πεδία Eur. Suppl. 618, γῆν, ἄλσος, I.A. 1543, 1627 ; mit andern Bestimmungen, λιμένος πολυβενθέος ἐντὸς ἵκοντο Il. 1.432, δεῦρο 2.138, μετὰ Τρῶας 3.264, μετὰ κλέος Ἀχαιῶν 11.227, ἐς Ὄλυμπον 5.360, ἐπὶ νῆας 6.69, οἴκαδε 9.393, πρὶν Πηλείωνάδ' ἱκέσθαι 24.338, wie Θήρανδε Pind. P. 5.70 ; πρὸς ἀνδρῶν γένος Ol. 6.30 ; Tragg., ἐπὶ πάγον Aesch. Prom. 117, πρὸς οἶκον Soph. O.R. 1491, πατρῷον ἐς οἶκον Eur. Hec. 952. Anders ist der dat. zu fassen, ἐπειγομένοισι δ' ἵκοντο, zu denen die eilten, als diese schon eilten, Il. 12.374. – Od. 11.104 muß aus dem Zusammenhange »ins Vaterland« ergänzt werden, so daß es die Bdtg »zurückkehren« zu erhalten scheint. – Bes. als Schutzflehender, Hilfesuchender, ἱκέτης, zu Einem kommen, τὴν ἱκόμην φεύγων Il. 14.260, μή μιν ἵκωμαι ἰών, ὁ δέ μ' οὐκ ἐλεήσει 22.123, vgl. Od. 16.424, 17.516 ; τὰ σὰ γοῦνα ἱκόμεθα 9.267 ; τὸν πολυξενώτατον Ζῆνα ἱξόμεσθα σὺν κλάδοις Aesch. Suppl. 150, vgl. Pers. 212 ; anflehen, πάντες σ' ἱκνοῦνται Δαναΐδαι Eur. Suppl. 130 ; μίαν δὸς χάριν, ἱκνούμεθα Herc.Fur. 321 ; oft bei Soph. im praes., z.B. καί σε πρὸς τοῦ σοῦ τέκνου ἱκνοῦμαι Aj. 588 ; O.C. 276 ; μέθες, ἱκνοῦμαί σ' Ἔρως Ar. Eccl. 953. – Auch ἐς χεῖρας ἱκέσθαι, handgemeinwerden, Il. 10.448 ; ἐς λόγους τοὺς σοὺς ἱκοίμην, mit dir möchte ich sprechen, Soph. El. 407. – Von der Zeit, ἥβην, Il. 24.728, Od. 15.366, ἥβης μέτρον, Il. 11.225, Od. 11.317, 18.217, γήραος οὐδόν, des Alters Schwelle erreichen, 15.246, 23.212, ὀλέθρου πείρατα, Il. 6.143.
   b) von leblosen Dingen, wie vom Rauche, der zum Himmel aufsteigt, ὅτε καπνὸς ἰὼν ἐξ ἄστεος αἰθέρ' ἵκηται Il. 18.207 ; ὅσσον πυρὸς ἵκετ' ἀϋτμή Od. 16.290, vgl. ἵκω ; vom Gerücht, ἐς πόλιν ἵκετ' ἀϋτή 14.265 ; δοῦπος Aesch. Ch. 370, vgl. 375 ; ἱκνεῖται λόγος διὰ στηθέων Spt. 545 ; μῦθός μοι ἵκετο Soph. Ant. 12 ; von äußeren Verhältnissen, bes. Unglück, das den Menschen trifft, ἵνα μή μιν λιμὸς ἵκηται Il. 19.348, ἡμᾶς ἵκετο πένθος Od. 23.224, ὅν κεν ἵκηται ἄλη καὶ πῆμα καὶ ἄλγος 15.345 ; von Gemütsbewegungen, Ἀχιλλῆος ποθὴ ἵξεται υἷας Ἀχαιῶν, Sehnsucht erfaßt sie, Il. 1.240 ; τίς ὁ πόθος αὐτοὺς ἵκετο Soph. Phil. 597 ; πῆμα O.C. 1562.
   c) übertr. (nur praes. u. impf.), auf Einen kommen, ihn betreffen od. anbelangen, gehörig, passend sein ; Her., z.B. δικάζειν, ἐς τὸν ἱκνέεται ἔχειν αὐτήν, d.i. wem es zukomme, sie zu heiraten, 6.57 ; τοῦ ἑτέρου κέρεός φαμεν ἡμέας ἱκνέεσθαι ἡγεμονεύειν, es komme Anständige, μᾶλλον τοῦ ἱκνευμένου 6.84 ; ἐν χρόνῳ ἱκνευμένῳ 6.86 ; so auch Thuc., τὸ ἱκνούμενον ἀνάλωμα 1.99, die auf sie fallende od. die hinreichende Ausgabe ; Arist., κατὰ τοὺς ἱκνουμένους χρόνους gen. anim. 3.1 (aber bei Dion.Hal. sind οἱ ἱκνούμενοι χρόνοι die kommenden Zeiten); τὸ ἱκνούμενον μέγεθος, die passende, rechte Größe, ib. 4.4 ; οὐδὲν εἴρηται ἱκνούμενον, nichts Prosa ist in der eigentl. Bdtg nur das comp. ἀφικνέομαι gew.; Thuc. 5.40 ἧκον für ἵκοντο zu lesen.
[Ι ist im aor. kurz, nur im ind. des Augments wegen lang, doch läßt Hom. dies oft aus.]
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)
memory