'att. ἥττων, ων, ον, gén. ονος :
A adj. :
   I inférieur à, moindre que, plus faible que, d’où :
      1 inférieur, en gén. : τινός, IL. 16, 722, inférieur à qqn, qui se laisse vaincre par qqn ; τινὸς ῥώμῃ, HDT. 8, 113, inférieur en vigueur à qqn ; τινὸς ἔς τι, HDT. 3, 102, inférieur en qqe ch., ou avec l’acc. : ἥσσων τὸν νοῦν, SOPH. El. 1023, (j’étais alors) trop faible de raison ; avec un inf. τινὸς θεῖν, HDT. 3, 105 ; ἱππεύειν, XÉN. Cyr. 1, 3, 15, inférieur à qqn pour la course, pour l’équitation ; γνῶναι τὰ δέοντα, THC. 2, 60, pour le sens des nécessités ;
      2 inférieur dans un combat, plus faible, vaincu, XÉN. An. 5, 6, 13 ; ἥ. ναυμαχίῃ, HDT. 5, 86, vaincu dans un combat naval ;
      3 qui se laisse vaincre ou abattre : γαστρὸς ἢ οἴνου ἢ ἀφροδισίων ἢ πόνου ἢ ὕπνου, XÉN. Mem. 1, 5, 1, par la gourmandise ou par le vin ou par les plaisirs des sens ou par la fatigue ou par le sommeil ; ἥττων τῶν ἡδονῶν, PLAT. Prot. 353 c ; τοῦ ἔρωτος, SOPH. Tr. 489, qui se laisse vaincre par les plaisirs, par l’amour ; τὸ ἧσσον, EUR. Suppl. 379, le mal ; d’où incapable de résister : τῶν πόνων, XÉN. Hipp. 1, 3, à la fatigue, en parl. de chevaux ; νόσων καὶ γήρως, LYS. 198, 5, aux maladies et à la vieillesse ;
   II avec idée de quantité, moins nombreux, ZÉNON (DL. 7, 23) ;
B neutre adv. ἧσσον, moins ; ἧσσόν τι, THC. 3, 75, un peu moins ; οὐχ ἧσσον, ESCHL. Ch. 181 ; SOPH. Aj. 672, etc. ; THC. 1, 8 ; οὐδὲν ἧσσον ou ἧττον, ESCHL. Ag. 1391 ; SOPH. Aj. 276, non moins, néanmoins ; καὶ μᾶλλον καὶ ἧττον, PLAT. Prot. 356 a, plus ou moins ; οὐθ' ἧττον οὔτε μᾶλλον, PLAT. Pol. 275 c, ni plus ni moins ; αἱ μὲν μᾶλλον, αἱ δὲ ἧττον, ARSTT. Pol. 5, 7, 6, les unes plus, les autres moins ; qqf. avec un cp. : ἧττον ἀκριϐέστερον, ARSTT. Probl. 31, 2, moins exact ; μοχθηρότερον ἧττον, PLAT. Leg. 852 e, moins pénible ; cf. DH. 3, 43.

Étym. Compar. de ἦκα, cf. ἥκιστα.

'

ἧσσον, gen. ονος ; Att. ἥττων, Ion. ἥσσων (not ἕσσων) Hdt. (v. infr.), Democr. 50, Hp. VC 2; formed from ἦκα (prop. ἠσσ-, cf. ἤκιστος), but in sense Comp. of κακός, μικρός ; c. gen. pers., inferior; esp. in force, weaker, αἴθ’ ὅσον ἥ. εἰμὶ τόσον σέο φέρτερος εἴην Il. 16.722; of horses, 23.322, al. ; ῥώμῃ ἥσσονες τῶν Περσέων Hdt. 8 113, cf. 9.62; γυναικῶν ἥσσονες S. Ant. 680; Κύπριδος E. Andr. 631; ἔς τι in a thing, Hdt. 3.102; c. inf. modi, ἥσσ. τινὸς θέειν not so good at running, ib. 105; οὐδενὸς ἥσσ. γνῶναι second to none in judging, Th. 2.60; ἱππεύειν ἥττ. τῶν ἡλίκων inferior to them in riding, X. Cyr. 1.3.15. abs., οἱ ἥσσ.
the weaker party, A. Supp. 203, 489; οὐχ ἥσσους γενέσθαι to have the best of it, Th. 4.72; τὸ λαμβάνειν τὰ τῶν ἡττ. X. An. 5.6.32; c. dat. modi, ἥσσονες ναυμαχίῃ Hdt. 5.86; c. acc. modi, τὸν νοῦν ἥσσ. S. El. 1023, cf. X. Cyr. 1.4.4; of things, τὸν ἥττω λόγον κρείττω ποιεῖν ΄to make the worse appear the better cause΄, Pl. Ap. 18b, cf. Ar. Nu. 114; pl., οἱ ἥττους λόγοι ib. 1042, Isoc. 15.15; τὸ ἧσσ. ἀδικία νέμεις E. Supp. 379 (lyr.).
less, fewer, ἵνα πλείω μὲν ἀκούωμεν, ἥττονα δὲ λέγωμεν Zeno Stoic. 1.68. c. gen. rei, giving way or yielding to a thing, a slave to…, τοῦ τῆσδ’ ἔρωτος εἰς ἅπανθ’ ἥσσ. S. Tr. 489; τῶν αἰσχρῶν Id. Ant. 747; ὀργῆς Id. Fr. 929; γάμων E. IA 1354; κέρδους Ar. Pl. 363; ἡδονῶν Pl. Prt. 353c; γαστρὸς ἢ οἴνου ἢ ἀφροδισίων ἢ πόνου ἢ ὕπνου X. Mem. 1.5.1; χρημάτων Democr. l.c., Theopomp.Hist. 121; generally, unable to resist, τοῦ πεπρωμένου E. Hel. 1660; νόσων καὶ γήρως Lys. 2.78; οἱ ἥττους τῶν πόνων [ἵπποι] X. Eq. Mag. 1.3, 2.78. neut. ἧσσον, ἧττον, as Adv., less, ὀλίγον δέ τί μ’ ἧσσ. ἐτίμα Od. 15.365, cf. E. Hipp. 264 (anap.); ἧσσόν τι Th. 3.75; ἧσσ. ἑτέρων Id. 1.84; ὁμοίως τε τρωθεὶς καὶ ἧσσ. Hp. l.c. ; mostly with Verbs, but also with Adjs., ἀριστοκρατίαι… αἱ μὲν ἧττ., αἱ δὲ μᾶλλον μόνιμοι Arist. Pol. 1307a14, cf. Mete. 340b8; with a Comp., ἧττ. ἀκριβέστερον Id. Pr. 957b8; ἧττ. εὐληπτοτέραν D.H. 3.43 codd. ; with neg., οὐχ ἧσσ., οὐδ’ ἧσσ., not a whit less, just as much, A. Ch. 181, 708, Th. 1.8; οὐδὲν ἧσσ., μηδὲν ἧσσ., S. Aj. 276, 1329; for τὸ μᾶλλον καὶ ἧττ., v. μάλα.

ον, att. ἥττων, ον, ion. ἕσσων, ον (Kompar. zu ἧκα, vgl. den superlat. ἥκιστος), wird als Kompar. zu κακός gebraucht, geringer, schlechter, bes. schwächer an Kräften, u. dah. unterliegend, nachstehend ; αἴθ' ὅσον ἥσσων εἰμὶ τόσον σέο φέρτερος εἴην Il. 16.722 ; θρασυστομεῖν γὰρ οὐ πρέπει τοὺς ἥσσονας Aesch. Suppl. 200, vgl. 484 ; κοὐκ ἂν γυναικῶν ἥσσονες καλοίμεθ' ἄν Soph. Ant. 676 ; τῶν αἰσχρῶν 743 ; τοῦ τῆσδ' ἔρωτος Tr. 489 ; ἥσσων οὐδενὸς θεῶν ἔφυ Eur. Bacch. 776 ; τοῦ πεπρωμένου Hel. 1676 ; γιγνώσκω γὰρ ἥττων ὢν πολὺ ὑμῶν Ar. Plut. 944 ; in Prosa, ῥώμῃ ἕσσονες ἔσαν τῶν Περσέων Her. 8.113, 9.111 ; τῇ ναυμαχίᾳ 5.86 ; οὐδενὸς ἥσσων γνῶναι τὰ δέοντα, d.i. so gut wie jeder Andere das Notwendige erkennen, Thuc. 2.60 ; τῶν ἡδονῶν, der Lust unterliegen, Plat. Prot. 353c ; οἴνου u. ä., Xen. Cyr. 8.8.12, Mem. 1.5.1 ; τοῦ κέρδους Ar. Plut. 363 ; οὐδενὸς ἥττων σοφιστής, keinem nachstehend, Plat. Prot. 316d ; oft im Ggstz von κρείττων, τὸν ἥττω λόγον κρείττω ποιεῖν Apol. 18b, neben χείρων Gorg. 484c, öfter in Ar. Nub., die schwächere (schlechtere) Sache zur stärkeren (siegreichen, scheinbar besseren) machen, Unrecht zu Recht machen. – Auch im Ggstz von πλείων, weniger, Zeno bei DL. 7.23 u. Sext.Emp. adv.phys. 1.300, oft.
• Adv. ἧσσον, weniger, geringer ; οὐδ' ἧσσον ἂν γένοιο δώμασιν φίλος Aesch. Ch. 697 ; Ag. 1364 ; σοὶ μηδὲν ἧσσον ἢ πάρος ξυνηρετμεῖν Soph. Aj. 1308 ; bei Plat. oft im Ggstz καὶ μᾶλλον καὶ ἧττον, z.B. Prot. 356a ; auch c. gen., πειράσομαι μηδενὸς ἧττον εἰκότα λέγειν Tim. 48d ; Phaedr. 237b ; Arist. Eth. 6.11 ταῖς δόξαις οὐχ ἧττον τῶν ἀποδείξεων, für ἢ ταῖς ἀποδείξεσιν ; οὐχ ἧσσον λῃσταὶ ἦσαν Thuc. 1.8 ; – τὸ ἧσσον, Mangel, Verlust.

ἥσσων (Rec. ἥττ-, the Attic literary form), ἧσσων,
inferior, less; neut., τὸ ἧ., adverbially, less: 2Co.12:15; εἰς τὸ ἧ., for the worse (opp. to κρεῖττον): 1Co.11:17.†
(AS)