ας (ἡ) :
A action de marcher en tête, de guider, de conduire, HDT. 2, 93 ; fig. direction : τῇ τῶν δυναστευόντων ἡγεμονίᾳ, PLAT. Leg. 711 c, par l’exemple des puissants ;
B p. suite, fig. :
   I direction, autorité, prééminence, HDT. 1, 7 ; 3, 65, etc. ; en parl. de l’autorité d’un chef militaire, THC. 4, 91 ; XÉN. An. 4, 7, 8 ; PLAT. Euthyd. 273 c ;
   II particul. dans la constitution des États grecs, ἡ ἡγ. τῆς Ἑλλάδος, XÉN. Hell. 7, 1, 33 ; ARSTT. Pol. 4, 11, 18 ; abs. ἡ ἡγ. ARSTT. Pol. 5, 4, 8 ; ἡ ἡγ. τῶν Ἑλλήνων, POL. 1, 2, 3, prééminence ou souveraineté d’un État grec sur toute la Grèce, sur les Grecs, hégémonie ;
   III à Rome :
      1 pouvoir absolu, d’où règne d’un empereur, NT. Luc. 3, 1 ;
      2 commandement d’un chef de corps, d’où corps de troupes, division militaire, PLUT. Cam. 23 ;
      3 principauté, préfecture, gouvernement, SPT. Gen. 36, 30 ; HDN 6, 7 ;
      4 magistrature, en gén. HDN 7, 5, 5 ; ἡ μεγίστη ἡγ. καὶ ἀρχή, PLUT. Mar. 36, la magistrature suprême, càd. le consulat ;
   IV p. anal. point capital (d’une chose) DIPH. (ATH. 132 d).

➳ Ion. -ίη, HDT. ll. cc.

Étym. ἡγεμών.

ἡ, leading the way, going first, Hdt. 2.93; τῇ τῶν δυναστευόντων ἡ. by their example, Pl. Lg. 711c.
authority, rule, of dynasties or nations, Hdt. 1.7, 3.65, etc. ; of a general or officer, Th. 4.91; ἐν ἡγεμονίαις Id. 7.15; ἡ ἡ. τῶν Ἰώνων τοῦ πολέμου Hdt. 6.2; ἡ κατὰ πόλεμον ἡ., τῶν πολεμικῶν ἡ ἡ., Arist. Pol. 1285b9, 18; αἱ ἡ. τῶν στρατοπέδων Pl. Euthd. 273c; τῶν ὀπισθοφυλάκων X. An. 4.7.8; ἡ. δικαστηρίου presidency in a court, Aeschin. 3.14; headship of a philosophical school, Phld. Acad. Ind. p. 59 M.
political supremacy, ἡ ἡ. τῆς Ἑλλάδος X. HG 7.1.33; παρ’ ἑκόντων τῶν Ἑλλήνων τὴν ἡ. ἐλάβομεν Isoc. 8.30; ἡ. ἡ κατὰ θάλατταν Id. 12.67, cf. Arist. Ath. 23.2; ἡ ἐν Ἀρείῳ πάγῳ βουλὴ οὐδενὶ δόγματι λαβοῦσα τὴν ἡ. ib. 1, cf. Pol. 1304a23; political leadership of an individual, ib. 1296a39; γένος ὑπερέχον πρὸς ἡ. πολιτικήν ib. 1288a9. = Lat. imperium, Plu. Mar. 36, D.C. 60.17, etc. ; Αἴγυπτον δήμου Ῥωμαίων ἡγεμονίᾳ προσέθηκα Mon.Anc.Gr. 15.1; τοῖς καλοῖς τῆς ἡ. νόμοις Ath.Mech. 39.7; τριῶν τῶν μεγίστων ἡ. Plu. Luc. 30; reign of an Emperor, Ev. Luc. 3.1; office of prefect, POxy. 237v6 (ii AD), al.
military unit, regiment, IG2². 657 (pl.), PRein. 9.13 (ii BC), Plu. Cam. 23 (pl.); but αἱ μείζονες ἡ. the higher commands, Ael. Tact. 10.4.
chief thing, principal part, ἡ. τῆς τέχνης Diph. 17.5.
a principality, LXX Ge. 36.30; a Roman governorship, ἡ Ἰλλυρίδος ἡ. Hdn. 6.7.2, cf. 7.5.2; tenure of office of a governor, PRyl. 77.36 (ii AD); ἡ Ἡ. the Government, PGrenf. 2.73.11 (iii AD).

ἡ (von ἡγεμών abgeleitet ; als v.l. findet sich öfter ἡγεμονεία von ἡγεμονεύω, aber nirgends sicher), das Anführen, die Oberherrschaft, der Oberbefehl ; ὑμεῖς οὕτω περιέχεσθε τῆς ἡγεμονίης Her. 7.160, öfter, bes. auch von der Königsherrschaft, 1.7, 7.2 ; τοῦ πολέμου 6.2 ; ἡγεμονίας οὔσης αὐτοῦ Thuc. 4.91 ; πολλὰ ἐν ἡγεμονίᾳ ὑμᾶς εὖ ἐποίησα 7.15 ; εἰ στράτευμα ὀρθῆς ἡγεμονίας τυγχάνοι Plat. Legg. I.641a ; τῇ τῶν δυναστευόντων ἡγεμονίᾳ IV.711c ; τὰς ἡγεμονίας τῶν στρατοπέδων Euthyd. 273c ; τούτου γὰρ ἡ ἡγεμονία ἦν τῶν ὀπισθοφυλάκων, er hatte den Oberbefehl über die Nachhut, Xen. An. 4.7.8 ; Folgde : ὅσοι λαμβάνουσιν ἡγεμονίας δικαστηρίων, welche die Verwaltung, Leitung eines Gerichtshofes haben, Aesch. 3.14, der hinzusetzt οἱ δὲ τῶν ἔργων ἐπιστάται ἡγεμονίᾳ χρῶνται δικαστηρίου ; vgl. Harp.; – οἱ τὴν ἡγεμονίαν ἔχοντες χιλίαρχοι Plut. Camill. 1. – Bes. wird dadurch der politische Vorrang eines griechischen Staates vor den übrigen bezeichnet, der bes. darin besteht, daß er im Kriege voranzieht u. die Kriegsangelegenheiten leitet, ein Begriff, der mit den Perserkriegen sich ausbildete, Thuc. u. Oratt.; ἀμφισβητήσαντες ὑπὲρ τῆς τῶν Ἑλλήνων ἡγεμονίας Pol. 1.2.3. – Plut. braucht es neben ἀρχή für imperium u. nennt z.B. das Konsulat τὴν μεγίστην ἡγεμονίαν καὶ ἀρχήν, Mar. 36. – Uebertr., τῆς τέχνης ἡγεμονία τίς ἐστιν αὐτῆς – τὸ τῶν ἐδομένων τὰ στόματα προειδέναι, das ist die Hauptsache ihrer Kunst, Diphil. Ath. VI.132d. – Plut. Camill. 23 braucht es auch für eine Abteilung des Heeres.

ἡγεμονία, -ας, ἡ
(< ἡγεμών), [in LXX: Gen.36:30 (אַלּוּף), Num.1:52 2:17, (דֶּגֶל), Sir.7:4 10:1, 4Ma.6:33 4Mac 13:4 * ;]
rule, sovereignty: Luk.3:1.†
(AS)