εος-ους (τὸ) tout ce qui sert à enfermer, d’où :
   I clôture, cloison, barrière, particul. :
      1 clôture de jardin ou de vigne, IL. 5, 90, etc. ; OD. 7, 113 ;
      2 enceinte de la cour de la maison, OD. 21, 238, etc. ; SOL. 15, 28 ; HDT. 6, 34 ; au plur. SOPH. Aj. 1253 ; p. suite, l’espace enclos, la cour, IL. 16, 231, etc. ; OD. 8, 57, etc. ; ἕρκος ἱερόν, SOPH. Tr. 607, enceinte d’un temple ;
      3 clôture, enceinte, rempart (d’une ville, etc.) IL. 15, 566 ; HDT. 7, 191 ; p. anal. ἕρκος ὀδόντων, IL. 4, 350 ; 9, 409 ; OD. 10, 328 ; SOL. fr. 1 ; NIC. Th. 548 ; ou seul. ἕρκος, OPP. H. 1, 506 ; 2, 308, la barrière des dents, càd. les lèvres ; p. ext. fig. tout ce qui sert de rempart, d’abri, de défense ; avec le gén. de l’objet contre lequel on se défend : ἕρκ. ἀκόντων, IL. 15, 646 ; ἕρκ. βελέων, IL. 5, 316, rempart contre les dards, contre les traits, en parl. d’un bouclier ; ἕρκεσιν εἴργειν κῦμα θαλάσσας, ESCHL. Pers. 90, contenir par des digues les flots de la mer ; en parl. de pers. avec le gén. de l’objet contre lequel on se défend : ἕρκος πολέμοιο, rempart contre le combat, en parl. d’Achille, IL. 1, 284 ; de l’élite des guerriers, IL. 4, 299 ;
   II p. anal. :
      1 fig. filet pour les oiseaux, OD. 22, 469 ; SOPH. fr. 382 ; cf. AR. Av. 528 ; pour les bêtes fauves, PD. N. 3, 49 ; pour les poissons, PD. P. 2, 80 ;
      2 fig. càd. ruse, intrigue, piège, dans les Trag. SOPH. Aj. 60 ; EUR. Med. 986, etc. ;
   III collier, SOPH. El. 838.

Étym. p.-ê. R. indo-europ. *serk-, tresser ; cf. lat. sarciō.

εος, τό, fence, enclosure (πᾶν ὅσον ἂν ἕνεκα κωλύσεως εἴργῃ τι περιέχον Pl. Sph. 220b) round gardens and vineyards, Od. 7.113, Il. 5.90, 18.564 ; esp. round the court-yards of houses, Od. 21.238 (pl.), al. ; ὑπὲρ ἕρκος ὑπερθορεῖν Sol. 4.29, Hdt. 6.134 ; pl., S. Aj. 1274; also, the place enclosed, court-yard, στὰς μέσῳ ἕρκεϊ Il. 16.231, cf. Od. 8.57 (pl.), etc. ; Κίσσιον ἕρκος, i.e. Susa, A. Pers. 17 (anap.); ποῖον γαίας ἕ.; what city? E. Heracl. 441 ; ἕ. ἱερόν sacred enclosure, S. Tr. 607; shell of the pinna, Plu. 2.980b.
wall for defence, ἕρκεϊ χαλκείῳ Il. 15.567 ; ἕρκος… ἐκ ναυηγίων περιεβάλοντο Hdt. 7.191, cf. 9.99. periphr., ἕ. ὀδόντων the fence (consisting) of the teeth, mostly in phrase, ποῖόν σε ἔπος φύγεν ἕ. ὀδόντων· Il. 4.350, cf. Sol. 27.1 ; ἀμείψεται ἕ. ὀδόντων Il. 9.409, Od. 10.328 ; κάρχαρον ἕ., without ὀδόντων, Oppian. H. 1.506 ; ἀγγέων ἕρκεσι, = ἄγγεσι, Pi. N. 10.36 ; μέλαν ἕ. ἅλμας, i.e. the sea, Id. Dith. Oxy. 1.16, cf. P. 2.80 (= ἐπιφάνεια, Sch.); σφραγῖδος ἕ., i.e. a seal, S. Tr. 615. metaph, defence, ἕ. ἀκόντων, of a shield, a defence against javelins, Il. 15.646 ; ἕ. βελέων 5.316; ἕ. ἰωχμοῖο, of the lion΄s skin, Theoc. 25.279; ἕρκεσιν εἴργειν κῦμα θαλάσσας A. Pers. 89 (lyr.). of persons, ἕ. Ἀχαιῶν, of Ajax, Il. 3.229; of Achilles, Pi. Pae. 6.85; of soldiers, ἕρκος πολέμοιο a defence against war, Il. 4.299; of Achilles, ἕ. Ἀχαιοῖσιν… πολέμοιο 1.284; of Clytaemnestra, γαίας μονόφρουρον ἕ. A. Ag. 257 (lyr.); abs., Pi. P. 5.113, etc.
a net, toils, for birds, Od. 22.469 ; mostly in pl., σπίζ’ ὅπως ἐν ἕρκεσιν S. Fr. 431, cf. Ar. Av. 528 (anap.), Pherecr. 209, Arist. HA 617b24; for deer, Pi. N. 3.51; coils of a lasso, Hdt. 7.85; metaph, τῆς Δίκης ἐν ἕρκεσιν A. Ag. 1611, cf. S. Aj. 60, E. Med. 986 (lyr.); λέκτρων ἔχεσθαι φιλτάτοις ἐν ἕρκεσι Id. Ba. 958, cf. Hymn.Is. 158; χρυσοδέτοις ἕρκεσιν… γυναικῶν, of Eriphyle΄s necklace, S. El. 838 (lyr.).

τό (ἔργω, εἴργω),
1) Einschluß, Einfriedigung, Umhägung, Zaun, πᾶν, ὅσον ἂν ἕνεκα κωλύσεως εἴργῃ τι περιέχον ἕρκος εἰκὸς ὀνομάζειν Plat. Soph. 220c ; so bei Hom. Zaun um einen Garten, Od. 7.112, ἀλωάων Il. 5.89 ; ἀλωῆς H.h. Merc. 188 ; Mosch. 4.3 ; um den Hof der Wohnung, Od. 21.238 ; übh. der Hof, Gehöft, λίπε δ' ἕρκεά τε μέγαρόν τε Od. 16.341 ; πλῆντο δ' ἄρ' αἴθουσαί τε καὶ ἕρκεα καὶ δόμοι ἀνδρῶν 8.57 ; ἐν ἀγγέων ἕρκεσιν παμποικίλοις Pind. N. 10.36 ; oft bei Hom. ἕρκος ὀδόντων, bes. in der Vrbdg ποῖόν σε ἔπος φύγεν ἕρκος ὀδόντων, welch ein Wort entfloh dir über die Umzäunung der Zähne, entfuhr dir ; ἐπεὶ ἄρ κεν (ψυχὴ) ἀμείψεται ἕρκος ὀδ. Il. 9.409 ; καὶ πρῶτον (φάρμακον) ἀμείψεται ἕρκος ὀδ. Od. 10.328 ; nicht an die Lippen zu denken, sondern an die Zähne selbst, die sehr natürlich als eine Pfahlreihe, eine Art Umhägung der Zunge angesehen werden können ; so sagt Solon. frg. 1 παῖς ἕρκος ὀδόντων φύσας ; Nic. Th. 548 τὸ μὲν ἕρκεϊ θρύψεν ὀδόντων θηλάζων ; Opp. Hal. 1.506 γένυές τε καὶ ἔνδοθε κάρχαρον ἕρκος. – Bei Soph. Tr. 604 ist ἕρκος ἱερόν das Gehege um den Altar ; ἑρκέων ἐγκεκλῃμένους, in des Lagers Wall eingeschlossen, Aj. 1253 ; σφραγῖδος ἕρκει, der Verschluß des Siegels, Tr. 612. – Der Schutz, die Schutzwehr, Schutzmauer, vom Schilde, ἕρκος ἀκόντων Il. 15.496, vgl. 5.315 ; φράξαντο δὲ νῆας ἕρκεϊ χαλκείῳ 15.566 ; Hes. Th. 726 ; übertr., von Männern, z.B. Achilles, ὃς μέγα πᾶσιν ἕρκος Ἀχαιοῖσιν πέλεται πολέμοιο κακοῖο Il. 1.383, ein Schutz in dem Kriege, vgl. 6.5 ; ἀγωνίας δ', ἕρκος οἷον, σθένος Pind. P. 5.113 ; ἀνδρῶν γὰρ ὄντων ἕρκος ἐστὶν ἀσφαλές Aesch. Pers. 341, vgl. 17, Ag. 248 ; ποῖον δὲ γαίας ἕρκος οὐκ ἀφίγμεθα Eur. Heracl. 441 ; συνεφόρησαν τὰ ὅπλα ἕρκος εἶναί σφι Her. 9.99.
2) das Netz, die Schlinge, das Garn zum Fangen der Vögel, Od. 22.469 ; Ar. Av. 528 πᾶς τις ἐφ' ὑμῖν ὀρνιθευτὴς ἵστησι βρόχους, παγίδας, ῥάβδους, ἕρκη, νεφέλας, δίκτυα ; zum Fangen des Wildes, Pind. N. 3.49 κτείνοντ' ἐλάφους ἄνευ δολίων ἑρκέων, u. der Fische, ἀβάπτιστός εἰμι, φελλὸς ἃς ὑπὲρ ἕρκος, ἅλμας P. 2.80 ; übertr., τῆς Δίκης ἐν ἕρκεσιν Aesch. Ag. 1593 ; τοῖον εἰς ἕρκος πεσεῖται Eur. Med. 986 ; El. 155 ; von listigen Anschlägen, χρυσοδέτοις ἕρκεσι κρυφθέντα γυναικῶν Soph. El. 836, mit Hindeutung auf das goldene Halsband, um welches Eriphyle ihren Gatten verrieth.