ἔφ·εδρος, ος, ον :
      1 qui est assis ou s’assied sur, qui est posé ou se pose sur (des lions, un cheval, etc.) gén. SOPH. Ph. 401 ; EUR. Ion 202 ;
      2 qui est assis ou s’assied auprès, dat. EUR. Tr. 139 ; gén. PLAT. Pol. 273 d ; p. suite, qui observe, qui épie, gén. τῶν καιρῶν, POL. 3, 12, 6 ; τοῖς καιροῖς, POL. Fr. gr. 69, qui épie l’occasion ; ἐφ. βίου, MÉN. (STOB. Fl. 3, 152 Gaisf.) qui a l’œil sur la vie de qqn, càd. qui guette sa mort ; abs. surveillant, gardien, CALL. Del. 125 ; champion, particul. qui se tient prêt à remplacer un champion vaincu, athlète de réserve, PD. N. 4, 156 ; EUR. Rhes. 119 ; AR. Ran. 792 ; XÉN. An. 2, 5, 10 ; joint à ἀθλητής, PLUT. Syll. 29 ; p. ext. qui se tient prêt à prendre la place de : τινος, LUC. Gall. 9, de qqn ; ou qui succède à un autre, successeur, HDT. 5, 41 ; p. suite, soldat de réserve, combattant tout frais, EUR. Ph. 1095 ; cf. POL. 8, 33, 6 ; fig. càd. nouvel adversaire, nouveau fléau, SOPH. Aj. 610.

Étym. ἐπί, ἕδρα, v. ἔφεδρον.

ον, (< ἕδρα) sitting or seated upon, c. gen., λεόντων ἔφεδρε, of Cybele, S. Ph. 401 (lyr.); ἵππου E. Ion 202 (lyr.); γῆς ἔ. στρατός Id. Rh. 954. ἔφεδρον, τό, firm seat, bench, Hp. Fract. 8. ἔφεδρον, τό, = ἵππουρις, prob. in Dsc. 4.46, Plin. HN 26.133.
sitting by, at, or near, τῶν πηδαλίων, of a helmsman, Pl. Plt. 273e; also c. dat., σκηναῖς E. Tr. 139 (anap.); abs., ξύνεστιν ἔφεδρος lies close at hand, S. Aj. 610 (lyr.).
posted in support or reserve, ἐφέδρους ἱππότας… ἱππόταις ἔταξε posted horsemen to support horsemen, E. Ph. 1095, cf. Plb. 8.31.6, Onos. 21.6, al.
lying by and watching, waiting on, τῶν καιρῶν, τοῖς καιροῖς, Plb. 3.12.6, Fr. 160, cf. Call. Del. 125; ἔ. βίου waiting upon his life, i.e.
for his death, Men. 663; χαλεπώτατοι ἔ., of debtors in a city, Aen.Tact. 14.1. the third competitor in contests, who sits by to fight the conqueror, Pi. N. 4.96, E. Rh. 119, Ar. Ra. 792, cf. Luc. Herm. 41 sq. ; πρὸς βασιλέα τὸν μέγιστον ἔφεδρον ἀγωνιζόμεθα X. An. 2.5.10; καθάπερ ἔ. ἀθλητῇ Plu. Sull. 29; Κράσσος, ὃς ἔ. ἦν ἀμφοῖν Id. Caes. 28; ἔ. τοῦ ἀγῶνος Id. Pomp. 53; μόνος ὢν ἔφεδρος δισσοῖς, i.e. one against two, with no one to take his place if beaten, A. Ch. 866 (anap.). generally, one who waits to take another΄s place, a successor, ἔ. βασιλεύς Hdt. 5.41; ἔ. τινός Luc. Gall. 9.

1) darauf sitzend ; ταυροκτόνων λεόντων ἔφεδρε Soph. Phil. 399 ch., von Löwen gezogen ; πτεροῦντος ἵππου ἔφεδρος Eur. Ion 202 ; γῆς ἔφεδρος στρατός Rhes. 954, das Land besetzende, im Lande lagernde Heer.
2) daneben, dabei sitzend, σκηναῖς ἔφ. Ἀγαμεμνονείαις Eur. Tr. 139 ; τῶν πηδαλίων, der am Steuerruder sitzt, der Steuermann, Plat. Polit. 273d. – Bes. im Kampfspiel, der Fechter, der statt des Ueberwundenen eintritt u. den Kampf fortsetzt, Ar. Ran. 791 ff., wo der Schol. erkl. ὁ μαχομένων τινῶν παρακαθήμενος καὶ μέλλων τῷ νεκικηκότι μαχήσασθαι ; ἔφ. ἀγῶνος Plut. Pomp. 53 ; so vielleicht Soph. Aj. 604 zu nehmen, καί μοι δυσθεράπευτος Αἴας ξύνεστιν ἔφεδρος, nach dem Schol. ὅτι ἔσχατος ἐλείφθη Αἴας εἰς κακόν, s. Lobeck zu der Stelle ; vgl. noch Luc. Hermot. 41 ff.; Plut. Sull. 29 ; ἔφεδρος ἀμφοῖν, der die von beiden siegende Partei bekämpfen wird, Caes. 28 ; übertr., ὡς ἔφεδρος ἀνίστημι τὴν τελευταίαν ἀπορίαν, ἐπεὶ ταῖς πρώταις διηγώνισται μετρίως S. N. V. 12 ; zum Schutze bereitstehend, ἱππόται Eur. Phoen. 1095 ; als Reserve dienend, Pol. 8.33.6 ; übh. ein frischer, gefährlicher Feind, Pind. N. 4.96 ; πρὸς βασιλέα τὸν μέγιστον ἔφεδρον ἀγωνιζοίμεθα Xen. An. 2.5.10 ; ähnlich heißt so Orest Aesch. Ch. 853, mit dem Nebengedanken »der Rächer seines Vaters«. – Dah. auch der in die Stelle eines Andern eintritt, βασιλεύς, der Thronfolger, Her. 5.41 ; βασιλείας, Kronprätendent, Luc. Gall. 9 ; – der bei Etwas sitzt, um aufzulauern, der Wächter, Callim. Del. 125 ; τῶν καιρῶν, der den rechten Zeitpunkt abpaßt, Pol. 3.12.6 ; βίου, der auf den Tod des Andern wartet, Men. Stob. fl. 83.5. – Bei Hippocr. ist τὸ ἔφεδρον ein feststehender Sitz, Stuhl.