GRC
Bailly
'
ου (τὸ) :
I action,
p. opp. à inaction (ἀεργίη) HÉS.
O. 313 ; p. opp. à parole, vain mot (ἔπος, ESCHL.
Pers. 170 ; HDT.
3, 135 ; μῦθος, IL.
9, 443 ; ESCHL.
Pr. 1080 ; λόγος, SOPH.
El. 358 ; EUR.
Alc. 339 ; ῥῆμα, SOPH.
O.C. 873 ; ὄνομα, THC.
8, 78, 89 ; EUR.
I.A. 128, etc.) ; en ce sens, qqf. au plur. λόγῳ μὲν…, τοῖσι δ' ἔργοισιν, SOPH.
O.C. 782 ; λόγῳ…, τοῖς δ' ἔργοισιν, EUR.
Erechth. fr. 362, 13 Nauck, en parole…, mais en fait ;
avec les deux termes au plur. λόγοισιν εἴτ' ἔργοισιν, SOPH.
O.R. 517 soit en parole, soit en action ;
p. suite, réalisation
ou exécution d’une ch. ; χωρεῖν πρὸς ἔργον, SOPH.
Aj. 116, en venir à l’exécution ; τὸ μὲν ἐνθύμημα χαρίεν, τὸ δὲ ἔργον ἀδύνατον, XÉN.
An. 3, 5, 12, la pensée est agréable, mais la réalisation est impossible ;
II œuvre, ouvrage :
1 occupation, travail : ἄλλος ἄλλοισιν ἐπιτέρπεται ἔργοις, OD.
14, 228, l’un se plaît à un travail, l’autre à un autre ; ἐπὶ ἔργα τραπέσθαι, IL.
3, 422, se tourner vers ses travaux ; ἔργων παύσασθαι, OD.
4, 683, cesser ses travaux ; πίονα ἔργα, IL.
12, 280, les travaux féconds (du labour) ;
p. ext. terre labourée : ἔργα Ἰθάκης, OD.
14, 344, les terres d’Ithaque ;
d’où bien
ou domaine de campagne : πατρώϊα ἔργα, OD.
2, 22, les domaines paternels ;
cf. OD.
2, 127, 252 ; au sg. ἔργον ἀέξειν, OD.
14, 65 ; 15, 372, accroître son bien ;
en parl. de la guerre, πολεμήϊα ἔργα, IL.
2, 338 ; OD.
12, 116, travaux de la guerre ; ἔργον μάχης, IL.
6, 522, l’œuvre du combat ;
abs. ἔργον, guerre, combat, IL.
4, 175 ; ESCHL.
Sept. 414 ; τὸ Τρωϊκὸν ἔργον, ARR.
An. 1, 11, 12, la guerre de Troie (
cf. franç. une geste) ; ἔργον ἔχεσθαι, PD.
P. 4, 414, engager une action (
cf. lat. rem gerere) ; ἐν τῷ ἔργῳ, THC.
2, 89, pendant l’action ; θαλάσσια ἔργα, IL.
2, 614 ; OD.
5, 67, travaux de la mer,
en parl. de pêcheurs, OD.
5, 67 ; ou de marins, IL.
2, 614 ; ἔργα ἀργυρεῖα, XÉN.
Vect. 4, 5, travaux dans les mines d’argent,
cf. DÉM.
967, 17 ; abs. en ce sens : ἔργα ἐργάζεσθαι, OD.
20, 72 ; 22, 422, faire des travaux de tapisserie, de broderie ;
p. ext. joint par périphr. à beaucoup d’autres mots : ἔργα δαιτός, IL.
9, 228 ; γάμοιο, IL.
5, 429, festin, mariage,
etc. ; 2 en mauv. part, manœuvre, intrigue, SOPH.
O.R. 538 ; 3 affaire dont on se charge, besogne propre à qqn ; ἔργον ἔχω,
inf. XÉN.
Mem. 2, 10, 6, c’est mon affaire de ; ἀνδρῶν τόδ' ἐστὶν ἔργον, ESCHL.
Ch. 673, c’est l’affaire des hommes ; ὅπερ ἐστὶν ἔργον ἀγαθοῦ πολίτου, PLAT.
Gorg. 517 c, ce qui est l’affaire d’un bon citoyen ;
en parl. de choses : ἅπερ νεῶν ἄμεινον πλεουσῶν ἔργα ἐστίν, THC.
2, 89, toutes choses qui sont l’affaire de navires bons marcheurs ;
avec le dat. : οἷς τοῦτο ἔργον ἦν, XÉN.
Cyr. 4, 5, 36, ceux dont c’était l’affaire ;
avec un pron. : σόν, ἐμόν, ὑμέτερον ἔργον ἐστί,
avec l’inf. ESCHL.
Pr. 635, Eum. 734 ; AR.
Pax 426, c’est mon, ton, votre affaire de,
etc. ; avec l’art. ἡμέτερον τὸ ἔργον, HDT.
5, 1, c’est notre affaire ;
par parenth. σὸν ἔργον, θῦε θεοῖς, AR.
Av. 862, sacrifie aux dieux, c’est ton affaire ; ἔργον ποιεῖσθαί τι, XÉN.
Hier. 9, 10 ; PLAT.
Tim. 27 a,
Phædr. 232 a,
Eryx. 392 b ; ἐν ἔργῳ τίθεσθαι, EL.
V.H. 4, 15, faire son affaire de qqe ch., apporter toute son attention à qqe ch. ;
particul. travail difficile
ou pénible : ἔργον (ἐστί)
avec l’inf. XÉN.
Cyr. 3, 3, 27 ; ou ἔργον ἐστὶν εἰ, DÉM.
716, 22, c’est une affaire de,
etc. ; ce serait une affaire si,
etc. ; μέγα ἔργον ἐστί,
avec l’inf. PLAT.
Conv. 187 e ; EUR.
Bacch. 267 ; ἔργον χαλεπόν ἐστι, AR.
Ran. 1100 ; πολὺ ἔργον ἐστί, XÉN.
Mem. 4, 6, 1, c’est une grosse affaire de,
etc. ; 4 affaire dont il faut se charger, besoin, nécessité (
cf. lat. opus) : τί δῆτα τόξων ἔργον ; EUR.
Alc. 39, quel besoin d’arcs ?
avec une nég. οὐδὲν ἔργον ἐστί,
gén. AR.
Pax 1310, Pl. 1158 ; cf. EUR.
Hipp. 911 ; ou inf. SOPH.
Aj. 852, il n’y a aucun besoin de,
etc. ; avec un dat. de pers. : οὐ μακρῶν λόγων ἡμὶν τόδε τοὔργον, SOPH.
El. 1372, nous n’avons pas besoin de longs discours ; ἔργον ἐστί,
avec une prop. inf. il est nécessaire que, ARSTT.
Pol. 3, 15, 8 ; 5 affaire, embarras : ἔργα παρέχειν τινί, AR.
Nub. 515 ; PLAT.
Tim. 29 d, causer de l’ennui à qqn ; ἔργον ἔχειν,
avec un part, XÉN.
Cyr. 8, 4, 6, être ennuyé
ou troublé de,
etc. ; III travail accompli :
1 œuvre, ouvrage : ἔργα γυναικῶν, IL.
6, 289 ; OD.
7, 97, etc. œuvres de femmes,
en parl. de vêtements ; λώτινον ἔργον, THCR.
Idyl. 24, 25, ouvrage en bois de lotus ;
en parl. d’armes, IL.
19, 22 ; d’une statue, XÉN.
Mem. 3, 10, 7 ; de travaux de siège, POL.
5, 3, 6 ; d’écrits, DH.
5, 208 Reiske ; ANTH.
11, 354, 8, etc. ; τὰ ἑπτὰ ἐπιφανέστατα ἔργα, DS.
1, 63, les sept merveilles du monde (
v. ἑπτά) ;
en mauv. part. ἔργον εἶναι
ou γίγνεσθαι,
gén. être
ou devenir l’œuvre accomplie (par qqn
ou par qqe ch.) : ἔργον εἶναι νόσου, ANON. (SUID.
v.° ἄτολμος) devenir la proie
ou la victime de la maladie ; κτεινόμενος ὑμέτερον ἔργον εἰμί, PLUT.
Eum. 17, si je suis tué, ce sera par votre fait,
litt. ce sera votre œuvre ;
2 en parl. d’argent, ce qui est l’œuvre de, ce qui est produit par : ἔργον χρημάτων, IS.
88, 24 ; DÉM.
816, 16 ; 819, 2, produit d’un capital, intérêts ;
IV en gén. chose, affaire,
càd. fait, acte, événement, IL.
2, 252 ; 6, 348, etc. ; OD.
17, 78, etc. ; ἄκουε τοὔργον, SOPH.
Tr. 1157, écoute la chose.
➳ Crase au sg. τοὔργον (v. ci-dessus) ; au plur. τἄργα, SOPH. Ph. 99.
Étym. p. *ϝέργον, cf. ἔρδω et ῥέζω.
'
Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »
LSJ
Dor. Ϝέργον IG 4.800 (vi BC), Elean Ϝάργον SIG 9(vi BC), τό ; (ἔρδω, OE. weorc (neut.) ΄work΄, Avest. varəza-): — work, Il. 2.436, etc. ; ἔ. οὐδὲν ὄνειδος, ἀεργίη δέ τ’ ὄνειδος Hes. Op. 311 ; πλεόνων δέ τε ἔ. ἄμεινον Il. 12.412 ; ἔ. ἐποίχεσθαι 6.492 ; νῦν ἔπλετο ἔ. ἅπασι 12.271 ; esp. in pl., ἄλλος ἄλλοισιν… ἐπιτέρπεται ἔργοις Od. 14.228 ; ἐπὶ ἔργα τράποντο Il. 3.422 ; ἔργων παύσασθαι Od. 4.683 ; τὰ σ’ αὐτῆς ἔργα κόμιζε see to thine own tasks, Il. 6.490 ; esp. in the following relations, in Il. mostly of works or deeds of war, πολεμήϊα ἔ. Il. 2.338, al., Od. 12.116 ; ἔργον μάχης Il. 6.522 ; alone, ἀτελευτήτῳ ἐπὶ ἔργῳ 4.175, cf. 539 ; ὑπέσχετο δὲ μέγα ἔργον 13.366 ; ἐπ’ αὐτῷ δ’ ἔργον ἐτύχθη ἀργαλέον 4.470 ; later, ἔργον… Ἄρης κρινεῖ A. Th. 414 ; ἐν τῷ ἔ. during the action, Th. 2.89, cf. 7.71 ; τὸ ἐν Πλαταιαῖς ἔ. Pl. Mx. 241c ; τῶν πρότερον ἔ. μέγιστον ἐπράχθη τὸ Μηδικόν Th. 1.23 ; ἔργου ἔχεσθαι to engage in battle, ib. 49. of peaceful contests, κρατεῖν ἔ. Pi. O. 9.85 ; ἔργου ἔχεσθαι Id. P. 4.233 ; also ἔργα θῆκε κάλλιστ’ ἀμφὶ κόμαις placed [the reward of] noble deeds about his hair, Id. O. 13.38. of works of industry, of tillage, tilled lands, ἀνδρῶν πίονα ἔ. Il. 12.283, etc. ; ἔργ’ ἀνθρώπων 16.392, Od. 6.259 ; βροτῶν 10.147 ; οὔτε βοῶν οὔτ’ ἀνδρῶν φαίνετο ἔργα ib. 98 ; ἔργα alone, 16.140, etc. ; Ἔργα καὶ Ἡμέραι — the title of Hesiod΄s work ; πατρώϊα ἔ. their father΄s lands, Od. 2.22 ; οὔτ’ ἐπὶ ἔργα… ἴμεν will neither go to our farms, ib. 127, cf. 252 ; Ἰθάκης… ἔργα the tilled lands of Ithaca, 14.344 ; ἀμφὶ… Τιταρησσὸν ἔργ’ ἐνέμοντο inhabited lands, Il. 2.751 ; τὰ τῶν Μυσῶν ἔ. Hdt. 1.36 ; so later, PBaden 40.5 (ii AD) ; generally, property, wealth, possessions, θεὸς δ’ ἐπὶ ἔργον ἀέξῃ Od. 14.65, cf. 15.372. of women΄s work, weaving, Il. 9.390, etc. ; ἀμύμονα ἔ. ἰδυίας ib. 128 ; ἔργα ἐργάζεσθαι Od. 22.422, 20.72. of other occupations, θαλάσσια ἔ. fishing, 5.67 ; a seaman΄s life, Il. 2.614 ; periphr., δαιτὸς… ἔργα works of feasting, 9.228 ; φιλοτήσια ἔ. Od. 11.246 ; ἔργα γάμοιο Il. 5.429 ; ἔργα Κυπρογενοῦς Sol. 26 ; Ἀφροδίτης h.Ven. 1 ; also τέκνων ἐς ἔ. A. Ag. 1207 ; abs., ἔργον Luc. DDeor. 17.1, AP 12.209 (pl., Strat., s.v.l.); also ἔργα ἰσχύος καὶ τάχους X. Cyr. 1.2.12 ; φίλα ἔργα μελίσσαις, of flowers, Theoc. 22.42 ; of mines, etc., ἔ. ἀργυρεῖα X. Vect. 4.5, D. 21.167, etc. ; ἔργα πίσσια dub.l. in Plu. Cat. Ma. 21.
deed, action, ἔργ’ ἀνδρῶν τε θεῶν τε Od. 1.338 ; θέσκελα ἔ. Τρώων Il. 3.130 ; ἀήσυλα ἔ. 5.876; καρτερά, ἀεικέα ἔ., ib. 872, 22.395; παλίντιτα, ἄντιτα ἔ., Od. 1.379, 17.51 ; ἔργα ἀποδέκνυσθαι Hdt. 1.16, cf. Pl. Alc. 1.119e, D.C. 37.52 ; opp. ἔπος, deed, not word (v. ἔπος ΙΙ. 1) ; opp. μῦθος, Il. 9.443, 19.242, A. Pr. 1080 (anap.), etc. ; opp. λόγος, S. El. 358, E. Alc. 339 ; ἔργῳ, opp. λόγῳ, freq. in Att., etc., Th. 2.65, etc. ; so in pl., λόγῳ μὲν… τοῖσι δ’ ἔργοισιν S. OC 782, cf. E. Fr. 360.13 ; λόγοισιν εἴτ’ ἔργοισιν S. OT 517 ; opp. ῥήματα, Id. OC 873 ; opp. ὄνομα, E. IA 128 (anap.), Th. 8.78, 89 ; in many phrases, πέπρακται τοὔργον A. Pr. 75, cf. Ag. 1346 ; χωρῶ πρὸς ἔργον S. Aj. 116 ; τὸ μὲν ἐνθύμημα χαρίεν…, τὸ δὲ ἔ. ἀδύνατον its execution, X. An. 3.5.12 ; ἐν ἔργῳ χέρνιβες ξίφος τε ready for action, E. IT 1190 ; ἡ κατάρα ὑπὸ τοῦ δαίμονος εἰς ἔ. ἤγετο Jul. Or. 7.228b.
thing, matter, πᾶν ἔ.… ὑπείξομαι in every point, Il. 1.294 ; ἃ Ζεὺς μήδετο ἔ. 2.38, etc. ; πάρος τάδε ἔ. γενέσθαι 6.348, etc. ; ὅπως ἔσται τάδε ἔ. 2.252, Od. 17.78, etc. ; μέμνημαι τόδε ἔ. Il. 9.527 ; ἄκουε τοὔργον S. Tr. 1157, cf. OT 847, Aj. 466 ; in bad sense, mischief, trouble, of disease, αἰτίη τοῦ ἔ. Aret. SA 1.9 ; μέγα ἔ. a serious matter, Od. 4.663, Th. 3.3. μέγα ἔ., like μέγα χρῆμα, χερμάδιον λάβε χειρὶ Τυδεΐδης, μέγα ἔ. a monstrous thing, Il. 5.303, cf. 20.286 ; φυλόπιδος μέγα ἔ. a mighty call to arms, 16.208. Pass., that which is wrought or made, work, οἷ’ ἐπιεικὲς ἔργ’ ἔμεν ἀθανάτων, of the arms of Achilles, Il. 19.22 ; ἔ. Ἡφαίστοιο metal-work, Od. 4.617 ; πέπλοι…, ἔργα γυναικῶν Il. 6.289, Od. 7.97, cf. 10.223 ; ὕφασμα, σῆς ἔ. χερός A. Ch. 231 ; κολεόν… λώτινον ἔ. Theoc. 24.45 ; of a wall, Ar. Av. 1125 ; of a statue, X. Mem. 3.10.7 ; in pl., of siege-works, ἔ. καὶ μηχαναί Plb. 5.3.6 ; of a machine, Apollod. Poliorc. 157.4, al., Ath.Mech. 15.2, al. ; of public buildings, Mon.Anc.Gr. 18.20; of an author΄s works, D.H. Comp. 25 ; τὸ περὶ ψυχῆς ἔργον Ἀριστοτέλους AP 11.354.8 (Agath.).
result of work, profit or interest, ἔργον [χρημάτων] interest or profit on money, Is. 11.42, cf. D. 27.10. special phrases ; ἔργον ἐστί, c. gen. pers., it is his business, his proper work, ἀνδρῶν τόδ’ ἐστὶν ἔ. A. Ch. 673 ; ὅπερ ἐστὶν ἔ. ἀγαθοῦ πολίτου Pl. Grg. 517c ; of things, φραδέος νόου ἔργα τέτυκται it is a matter (which calls) for a wary mind, Il. 24.354 ; function, ἅπερ νεῶν ἄμεινον πλεουσῶν ἔργα ἐστίν Th. 2.89; οὐ θερμότητος ἔργον ψύχειν Pl. R. 335d ; τοῦτο ἑκάστου ἔ. ὃ ἂν ἢ μόνον τι ἢ κάλλιστα τῶν ἄλλων ἀπεργάζηται ib. 353a ; ἔργα τοῦ ἐγκεφάλου functions, Gal. 16.518 ; c. dat. pers., οἷς τοῦτο ἔ. ἦν X. Cyr. 4.5.36, cf. 6.3.27; with the possessive Pron., σὸν ἔ. [ἐστί] c. inf., A. Pr. 635 ; ἐμὸν τόδ’ ἔ. κρῖναι Id. Eu. 734 ; σὸν ἔ., θῦε θεοῖς Ar. Av. 862 ; ὑμέτερον ἐντεῦθεν ἔ. Id. Pax 426 ; with Art., νῦν ἡμέτερον τὸ ἔ. Hdt. 5.1. c. gen. rei, there is need of…, τί δῆτα τόξων ἔ.; E. Alc. 39 ; πολλῆς φυλακῆς ἔ. [ἐστί] Pl. R. 537d ; esp. with neg., οὐδὲν… ὀδόντων ἔ. ἐστ’ Ar. Pax 1310 ; οὐ δόλου νῦν ἔ. Id. Pl. 1158, cf. E. Hipp. 911 ; c. dat. pers., ἐπέδρης μὴ εἶναι ἔ. τῇ στρατιῇ Hdt. 1.17 ; with Art., οὐκ ἂν μακρῶν λόγων ἡμῖν τόδ’ εἴη τοὔργον S. El. 1373 ; with a part. added, οὐδὲν ἦν ἔ. αὐτοῦ κατατείνοντος Plu. Publ. 13 ; also c. inf., οὐδὲν ἔ. ἑστάναι there is no use in standing still, Ar. Lys. 424, cf. Av. 1308 ; οὐδὲν ἔ. ταῦτα θρηνεῖσθαι S. Aj. 852, cf. 12. c. inf., it is hard work, difficult to do, πολὺ ἔ. ἂν εἴη διεξελθεῖν X. Mem. 4.6.1 ; πολὺ ἔ. ἦν τῷ νομοθέτῃ πάντα γράφειν Lys. 10.7 ; ἔ. ἐστὶν εἰ ἐροῦμεν D. 24.51 ; ἔ. εὑρεῖν πρόφασιν Men. 76 ; also μέγα ἔ. ταῖς… ἐπιθυμίαις καλῶς χρῆσθαι Pl. Smp. 187e ; χαλεπὸν ἔ. διαιρεῖν Ar. Ra. 1100 (lyr.); also in gen., πλείονος ἔ. ἐστὶ… μαθεῖν Pl. Euthphr. 14b; rarely with a part., οὐδὲν ἔ. μαχομένῳ Philippid. 15.3 ; ἔ. [ἐστί] c. acc. et inf., it can scarcely happen that…, ἔ. ἅμα πάντας ὀργισθῆναι καὶ ἁμαρτεῖν Arist. Pol. 1286a35. ἔργον παρασχεῖν τινί give one trouble, Ar. Nu. 523, cf. AP 9.161 (Marc. Arg., punning on Hesiod΄s Ἔργα) ; ἔργον ἔχειν take trouble, c. part., X. Cyr. 8.4.6 ; c. inf., Id. Mem. 2.10.6. ἔ. γίγνεσθαι τῆς νόσου to be its victim, Anon. ap. Suid. s.v. ἄτολμοι ; κτεινόμενος ὑμέτερον ἔ. εἰμί Plu. Eum. 17 ; τῆς ὑμετέρας γέγονεν ἔ. ὀλιγωρίας Luc. Dem. Enc. 29. ἔ. ποιεῖσθαί τι to make a matter one΄s business, attend to it, Pl. Phdr. 232a, X. Hier. 9.10 ; so ἐν ἔργῳ τίθεσθαι Ael. VH 4.15. = ἐργασία III, τὸ ἔ. βαφέων CIG 3498 (Thyatira).
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)
Pape
(eigtl. *Ϝέργον), τό, Werk, Alles was Jemand ausgeführt hat, Tat, Handlung, sowohl in guter als in schlechter Bedeutung, Hom. u. Folgde überall, teils allgemein, teils durch den Zusammenhang od. besondere Beiwörter bestimmt;
1) im Allgemeinen die Tat, im Ggstz des Entschlusses, βουλή, Il. 9.374 ; κοὐ μόνον βουλεύματα, ἀλλ' ἔργα δεινά Soph. Phil. 552 ; Gegensatz des Wortes, μῦθος, Il. 9.443 ; ἔργῳ κοὐκ ἔτι μύθῳ χθὼν σεσάλευται Aesch. Prom. 1082 ; Δίκη παρῆν ἔργοις ἐκείνου καὶ φρεσίν Spt. 645 ; μή σε δὶς φράσαι μήτ' ἔπος μήτ' ἔργον Pers. 170 ; nachdrücklich, ἔργῳ κοὐ λόγῳ τεκμαίρομαι, durch die Tat, Prom. 336 ; λόγοισιν εἴτ' ἔργοισιν εἰς βλάβην φέρον Soph. O.R. 517 ; im Ggstz von μῦθος, ῥήματα, ἔπη, O.C. 877, 1578, El. 613 ; ὁρῶ βροτοῖς τὴν γλῶσσαν οὐχὶ τἄργα πάνθ' ἡγουμένην Phil. 99 ; vgl. Cratin. bei Plut. Pericl. 13 ; ὄνομα γάρ, ἔργον δ' οὐκ ἔχουσιν οἱ φίλοι Eur. Or. 454 ; I.A. 128 ; ταῦτα εἶπε καὶ ἅμα ἔπος τε καὶ ἔργον ἐποίεε Her. 3.135 ; ἄλλως ὄνομα κοὐκ ἔργον Thuc. 8.78 ; Plat. παρ' ἕκαστον καὶ ἔργον καὶ λόγον διδάσκοντες Prot. 325d ; μετὰ λόγου καὶ ἔργου Legg. I.647d ; λόγῳ – ἔργῳ, in der Tat, in Wirklichkeit entgeggstzt, ἔργῳ τε καὶ ἔπει IX.879c ; – durch adj. bestimmt, θέσκελα, ἀήσυλα u. ä., Hom.
2) χωρῶ πρὸς ἔργον, ich gehe ans Werk, an die Ausführung, Soph. Aj. 116 ; καὶ τοὔργον ἂν σοῦ τοῦτ' ἔφη εἶναι μόνου O.R. 349 ; ταῦτά τε ἅμα ἠγόρευε καὶ τὸ ἔργον προσῆγε, er führte es auch aus, Her. 9.92 ; ὥστε εὐθὺς ἔργου ἔχεσθαι, sogleich ans Werk gehen, zur Ausführung schreiten, Thuc. 2.2, vgl. 1.49 ; Xen. Hell. 7.2.19 ; vgl. Pind. P. 4.233 ; ὡς ᾐσθάνετο ἐν ἔργῳ ὄντα τὸν Κῦρον, daß Kyrus bei der Ausführung, damit beschäftigt sei, Xen. Cyr. 7.1.27 ; vgl. ἅπας δ' ἐν ἔργῳ δοῦλος ἦν μάτην πονῶν Eur. Bacch. 626 ; I.T. 1190 ; τὸ μὲν ἐνθύμημα χαρίεν ἐδόκει εἶναι, τὸ δὲ ἔργον ἀδύνατον, die Ausführung war unmöglich, Xen. An. 3.5.12.
3) was Jem. zu verrichten pflegt, Arbeit, Geschäft, Gewerbe, Tun, Verrichtung, ἔργον ἐποίχεσθαι, an sein Werk, an den Webestuhl gehen, Od. 17.227 ; γυναῖκας ἀμύμονα ἔργα ἰδυίας Il. 9.128 u. öfter ; πᾶσαν γὰρ ὁμηλικίην ἐκέκαστο κάλλεϊ καὶ ἔργοισιν.ἰδὲ φρεσί, durch Schönheit, durch Arbeit u. Klugheit ausgezeichnet, durch das, was sie zu arbeiten verstand, 13.432 ; πάντες ἀναπηδῶσιν ἐπ' ἔργον, σκυτῆς, βαλανῆς, sie gehen an ihr Geschäft, an ihre Arbeit, Ar. Av. 490 ; τοῖς ἔργοις προσέχειν Plut. 553 ; τὰ σαυτῆς ἔργα κόμιζε, besorge deine eigenen Geschäfte, bekümmere dich nicht um Andere, od.; λαοὶ σκίδνασθ' ἐπὶ ἔργα ἕκαστος 2.252 ; ἔργα θεῶν, das Schalten u. Walten der Götter, die Göttergewalt, Il. 16.120 ; ἔργον ποιεῖσθαί τι, Etwas zu seiner Beschäftigung machen, seinen Fleiß darauf verwenden, Plat. Phaedr. 232a ; ἰέναι ἐπὶ τὰ δημόσια ἔργα Gorg. 514c. – Besonders
a) von der Feldarbeit, ἔργα ἀνδρῶν, ἀνθρώπων, Arbeit, Geschäft der Männer, Landbau, Hom. öfter ; βοῶν Od. 10.98 ; ἔργον δέ μοι οὐ φίλον ἔσκεν, der Landbau war nicht meine Sache, 14.222 ; ἀλλὰ πᾶς χώρει πρὸς ἔργον εἰς ἀγρόν Ar. Pax 555 ; dah. heißen ἔργα auch die bestellten Felder, Ländereien, οἵ τ' ἀμφ' ἱμερτὸν Τιταρήσιον ἔργ' ἐνέμοντο Il. 2.751 ; πεδία λωτεῦντα καὶ ἀνδρῶν πίονα ἔργα 12.283 ; πατρῴϊα ἔργα, die väterlichen Grundstücke, Od. 2.22 ; ἔργα Ἰθάκης, Ithakas bebaute Fluren, 14.344 ; ἐπὶ τὰ ἔργα ἰέναι 2.127, 252 ; τὰ τῶν μυσῶν ἔργα διέφθειρε Her. 1.36 ; Xen. Cyn. 3.3 ; οὔτ' ἐπὶ τοῖς ἔργοις οὔτ' ἐπὶ τοῖς αὑτῶν ἰδίοις διατρίβειν Dem. 2.16, wo die Alten γεωργεῖν erkl.
b) γυναικῶν, die Verrichtungen der Frauen, bes. Weberei, ἀγλαὰ ἔργα εἰδυῖα u. ä. oft Hom. S. oben u. vgl. ἐργάνη.
c) Kriegsarbeit, Kampf, sowohl allein, Il. 4.175, 539, als ἔργον μάχης, 6.522, u. öfter πολεμήϊα ἔργα ; ξιφέων Archil. 50. Auch in Prosa, τὸ ἐν Πλαταιαῖς ἔργον Plat. Menex. 241c ; τῶν πρότερον ἔργων μέγιστον ἐπράχθη τὸ μηδικόν Thuc. 1.23 ; οἱ ἐν τῷ ἔργῳ, die Kämpfenden, 7.71 ; ἐν ἔργῳ ὤν Xen. Cyr. 7.1.27 ; ἔργου ἔχεσθαι, den Kampf beginnen, Thuc. 1.49 ; ἐλέγετο ἀποκτεῖναι τούτῳ τῷ ἔργῳ περὶ ὀγδοήκοντα ἱππέας Xen. Hell. 5.3.2 ; τὸ Τρωϊκὸν ἔργον Arr. An. 1.11 ; τὸ πρὸς Ἰλίῳ Paus.; ἤδη γὰρ ὡς ἐς ἔργον ὥπλισται στρατός Eur. Heracl. 672 ; πρὸς ἔργον πάντες ἵεσαν χέρας El. 799 ; ἐν τῷ ἔργῳ, im Kampfe, Thuc. 2.89.
d) von anderen Beschäftigungen, θαλάσσια ἔργα, Meergeschäfte, sowohl Seefahrt, Il. 2.614, als Fischfang, Od. 5.67 ; – φιλοτήσια, Werke der Liebe, Liebesgenuß, Od. 11.246, wie γάμοιο Il. 5.429 ; Add. ep. (X.201 ; Achill.Tat. 1 p. 28 ; Long. Past. 3.14. – Vom Bergbau, τὰ ἔργα, Bergwerke, τῶν ἔργων τῶν ἀργυρείων ἐπιθυμεῖν Dem. 8.45 ; 37.4 u. öfter ; Xen. Vectig. 4.5.
4) An Vrbdgn, wie σιγῇ τοὐμὸν ἔργον ἤνυτον, mein Geschäft vollbrachte ich schweigend, Soph. Tr. 319, u. ä., reihen sich folgende : σὸν ἔργον ἐστί, es ist deine Sache, es kommt dir zu, σὸν ἔργον, Ἰοῖ, ταῖσδ' ὑπουργῆσαι χάριν, du mußt, Aesch. Prom. 638 ; ἐμὸν τόδ' ἔργον λοισθίαν κρῖναι δίκην, es liegt mir ob, zu entscheiden, Eum. 704 ; ἀνδρῶν τόδ' ἐστὶν ἔργον, das ist Sache der Männer, Ch. 662 ; ἔργον ἤδη σὸν τὰ λοίφ' ὑπηρετεῖν Soph. Phil. 15, dir liegt es ob ; οὐδὲν ἔργον ταῦτα θρηνεῖσθαι μάτην, es führt zu Nichts, Aj. 839 ; σὸν ἔργον εἴη τοῦτον ὀπτᾶν Ar. Lys. 839 ; ὑμῶν τὸ λοιπὸν ἔργον ἤδη φλᾶν ταῦτα Pax 1305 ; absol., ἱερεῦ, σὸν ἔργον, θῦε τοῖς θεοῖς Av. 862 ; ὅπερ μόνον ἐστὶν ἔργον ἀγαθοῦ πολίτου Plat. Gorg. 517c ; οὐκέτι ἐμὸν ἔργον εἶναι Prot. 335b ; σὸν ἔργον ἀναπληρῶσαι Symp. 188e ; οὐ γὰρ θερμότητος ἔργον ψύχειν, ἀλλὰ τοῦ ἐναντίου, ist nicht Sache der Wärme, kommt ihr nicht zu, Rep. I.335d. – Auch c. dat., ἔκαιον οἷς τοῦτο ἔργον ἦν, denen dies aufgetragen war, oblag, Xen. Cyr. 4.5.13, vgl. 6.3.27 ; γυναιξὶν ἔργον ἀθερίζειν, es ist so ihre Sache, sie pflegen, Agath. 4 (V.2161 ; vgl. Ael. V.H. 3.18, 9.24. – Aehnl. ἔργον ἔχω τοῦτο σκοπεῖν, ich habe zum Geschäft, meine Sache ist, Xen. Mem. 2.10.6, vgl. Cyr. 8.4.6 ; ἔργον ἔχειν δεόμενον τούτου κοινωνεῖν τοὺς παρόντας, er ließ sich angelegen sein, zu bitten, daß die Anwesenden Teil nähmen. – Mit Nachdruck, ἔργον ἐστί, es ist ein Stück Arbeit, es macht Mühe, es ist schwer, τοὺς πολλοὺς καὶ παλαιοὺς ἔργον διηγήσασθαι Dem. 59.91 ; ἔργον μὲν νυκτὸς λῦσαι ἵππους, ἔργον δὲ χαλινῶσαι Xen. Cyr. 3.3.27 ; mit anderen Bestimmungen, οὐ μέγ' ἔργον εὖ λέγειν Eur. Bacch. 267 ; χαλεπὸν οὖν ἔργον διαιρεῖν Ar. Ran. 1100 ; μέγα ἔργον – καλῶς χρῆσθαι Plat. Symp. 187e ; πλείονος ἔργου ἐστὶν ἀκριβῶς ταῦτα πάντα μαθεῖν, ist schwieriger, Euthyphr. 14a ; οὐκ ὀλίγον ἔργον αὐτὸ εἶναι, es sei keine kleine Sache, Rep. II.369b ; ἀλλὰ πάμπολυ ἔργον λέγεις VII.531d ; πολὺ ἔργον ἂν εἴη διεξελθεῖν Xen. Mem. 4.6.1 ; παρέσχε μοι ἔργον πλεῖστον, machte mir viel zu schaffen, Ar. Nub. 515 ; Plat. Tim. 29d ; – ἐνταῦθα δὴ πολλῆς φυλακῆς ἔργον, es ist nötig, tut Not, Plat. Rep. VII.537d ; σιγᾷς, σιωπῆς δ' οὐδὲν ἔργον ἐν κακοῖς, Schweigen tut nicht Not, hilft Nichts, ist Nichts nütze, Eur. Hipp. 911 ; τί δῆτα τόξων ἔργον, was ist denn da der Bogen nötig, Alc. 39 ; οὐκ ἔργον ἔστ' οὐδὲν στροφῶν Ar. Plut. 1154 ; auch c. inf., οὐδὲν ἔργον ἑστάναι, es hilft Nichts, hier zu stehen, Lys. 424 ; καί σ' οὐδὲν εἴσω τῆσδε παπταίνειν πύλης ἔτ' ἔργον ἐστίν Soph. Aj. 12 ; οὐκ ἂν μακρῶν ἔθ' ἧμιν οὐδὲν ἂν λόγων – τόδ' εἴη τοὔργον El. 1365, hier gilt's nicht, viele Worte machen ; vgl. noch οὐδὲν λευκῶν ὀδόντων ἔργον ἔστ' ἢν μή τι καὶ μασῶνται, die Zähne nützen zu Nichts, Ar. Pax 1310 ; ἐπέδρης μὴ εἶναι ἔργον τῇ στρατιῇ Her. 1.17, die Belagerung nütze Nichts ; Xen. Cyr. 2.3.11 ; Sp., ὡς οὐδὲν ἦν ἔργον αὐτοῦ κατατείναντος, da er durch seine Anstrengung Nichts ausrichtete, Plut. Poplic. 14 ; ἦν δὲ οὐδὲν ἔργον αὐτοῦ τῆς σπουδῆς Lys. 11.
5) das durch die Arbeit Hervorgebrachte, das Werk, die Arbeit, ἔργον Ἡφαίστοιο Od. 4.617 ; γυναικῶν, Webereien, oft ; ἀθανάτων Il. 19.22 ; ἔργα ἐργάζεσθαι Od. 22.422 ; ὕφασμα τοῦτο σῆς ἔργον χερός Aesch. Ch. 231 ; – ἔργον λώτινον, aus Lotus gemacht, Theocr. 24.45 ; von einer Bildsäule, Xen. Mem. 3.10.7 ; τῶν ἔργων ἀπρασίαν εἶναι, die Arbeiten könnten nicht verkauft werden, Dem. 27.21 ; καὶ μηχαναί, von Belagerungswerken, Pol. 5.3.6. Bei Dion.Hal. u. a.Sp. von Werken des Geistes, Schrift, Buch ; – das durch den Wettkampf Errungene, der Sieg im Wettkampf, Pind. Ol. 9.91 ; der Sieg, Xen. Cyr. 1.4.24. – Uebh. der Erwerb, dah. die Zinsen eines Kapitals, die das Geld erarbeitet hat, τό τε ἀρχαῖον καὶ τὸ ἔργον τῶν δώδεκα ἐτῶν, Kapital u. Zinsen von zwölf Jahren, Dem. 27.17, vgl. §.10.
6) übh. Sache, Ding, Gegenstand, wie χρῆμα, πρᾶγμα, z.B. εἰ δὴ σοὶ πᾶν ἔργον ὑπείξομαι ὅ, ττι κεν εἴπῃς, in Allem, was du sagen magst, Il. 1.294 ; ὃπως ἔσται τάδε ἔργα, wie diese Sachen ablaufen werden, 4.14 ; öfter πάρος τάδε ἔργα γενέσθαι ; μέγα ἔργον, ein großes Stück, von einem Steine, 5.303, 20.286 ; ἄκουε τοὔργον Soph. Tr. 1147 ; οὐκ ἔστι τοὔργον τλητόν Aj. 461 ; τοῦτ' ἐστὶν ἤδη τοῦργον εἰς ἐμὲ ῥέπον O.R. 847. – Dah. umschreibend, ἔργα δαιτός Il. 9.228 ; ἔργα μάχης u. ä.; auch in Prosa, τὸ ἔργον τῆς θήρας, das Waidwerk.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)
TBESG
ἔργον, -ου, τό (originally Ϝέργον, work), [very freq. in LXX, chiefly for מַשֶׂה, מְלָאכָה, also for עֲבֹדָה, פֹּעַל, etc. ;]
__1. work, task, employment: Mrk.13:34, Jhn.4:34 17:4, Act.13:2, Php.1:22 2:30, 1Th.5:13, al.; of an enterprise or undertaking (Deu.15:10, Wis.2:12), Act.5:38.
__2. a deed, action: Tit.1:16, Jas.1:25 . listing, from λόγος, Luk.24:19, Rom.15:18, 2Th.2:17, 1Jn.3:18; ἐν λόγοις κ. ἔ., Act.7:22; of acts of God, Jhn.9:3, Act.13:41' (LXX), Heb.4:10, Rev.15:3; of Christ, Mat.11:2; esp. in Jo, e.g. 5:20, 36 7:3 10:38 14:11, 12 15:24; in ethical sense, of human actions (AR, Eph., 190), bad or good, Mat.23:3, Luk.11:48, Jhn.3:20, 21 Jas.2:14ff. 3:13, Rev.2:5 3:8; τὸ ἔ., collectively, Gal.6:4, Jas.1:4, 1Pe.1:17, Rev.22:12; τὸ ἔ. τ. νόμου, Rom.2:15; ἔ. ἀγαθόν, Rom.2:7, Col.1:10, 2Th.2:17, Tit.1:16, al.; καλόν, Mat.26:10, Mrk.14:6; pl. (as freq. in cl.), Mat.5:16, 1Ti.5:10, 25 Heb.10:24; ἔ. πίστεως, 1Th.1:3, 2Th.1:11; ἔ. πονηρά, Col.1:21, 2Jo.11; νέκρα, Heb.6:1 9:14; ἄκαρπα, Eph.5:11; ἔ. ἀσεβείας, Ju 15; τ. σκότους, Rom.13:12, Eph.5:11; ἔ. νόμου, Rom.3:20, 28 Gal.2:16 3:2, 5 10.
__3. that which is wrought or made, a work: 1Co.3:13-15; τ. χειρῶν, Act.7:41; of the works of God, Heb.1:10; γῆ κ. τὰ ἐν αὐτῇ ἔ., 2Pe.3:10; τὸ ἔ. τ. θεοῦ, Rom.14:20.
(AS)
Translators Brief lexicon of Extended Strongs for Greek based on Abbot-Smith, A Manual Greek Lexicon of the New Testament (1922) (=AS), with corrections and adapted by Tyndale Scholars