GRC
Bailly
'
ἔπ·ειτα,
adv., ensuite :
I avec idée de succession : 1 ensuite, puis : τὸν δ' ἠμείϐετ' ἔπειτα… Ἀχιλλεύς, IL.
1, 121, ensuite Achille lui répondit ; πρῶτον… ἔπειτα δέ, IL.
6, 260 ; 16, 229 ; ESCHL.
Pers. 523 ; AR.
Av. 1333, etc. ; πρῶτα… ἔπειτα δέ, IL.
10, 345 ; πρῶτον μὲν… ἔπειτα δέ, THC.
2, 55 ; PLAT.
Ap. 18 a,
etc. ; ou πρῶτον μὲν… ἔπειτα, AR.
Pl. 657, 772 ; Th. 190, etc. d’abord, ensuite
ou puis ; κἄπειτα, EUR.
Med. 1398, Hipp. 330 ; AR.
Av. 963 ; XÉN.
Conv. 4, 2, etc. et ensuite ;
en ce sens, souv. après un part. ao. μειδήσασα δ' ἔπειτα ἑῷ ἐγκάτθετο κόλπῳ, IL.
14, 223, ayant souri elle attacha la ceinture sous son sein ;
ou après une conj. marquant l’antériorité : ἐπειδὴ σφαίρῃ πειρήσαντο, ὀρχείσθην δὴ ἔπειτα, OD.
8, 378, après s’être essayés à la balle, ils se mirent ensuite à danser ;
de même, après ἐπεί, IL.
16, 247 ; ἐπήν, OD.
11, 121 ; ὁπότε, IL.
18, 545 ; ὅτε, IL.
3, 23 ; ὥς, IL.
10, 522 ; 11, 563 ; ἦμος, IL.
1, 478 ; 2 pour marquer une suite dans le récit : νῆσος ἔπ. τις ἔστι, OD.
4, 354, eh bien donc alors il y a une île ;
3 pour marquer une conséquence, comme syn. de οὖν, donc, par suite ; οὖ σύγ' ἔ. Τύδεος ἔκγονός ἐσσι, IL.
5, 812, tu n’es donc pas descendant de Tydée ; ἔπειθ' ἑλοῦ γε θάτερα, SOPH.
El. 345, eh bien donc, choisis l’un ou l’autre ;
4 pour marquer une conséquence dans le raisonnement : après une conj. marquant une idée de conditionnel : εἰ δ' ἐτεὸν δὴ ἀγορεύεις, ἐξ ἄρα δή τοι ἐπ. θεοὶ φρένας ὤλεσαν, IL.
7, 360, si tu dis vraiment (ce que tu penses), c’est qu’alors les dieux t’ont fait perdre la raison ;
cf. IL.
2, 365 ; 12, 234 ; de même après ἤν, IL.
9, 394 ; 5 particul. pour marquer une sorte de contradiction : ὅστις ἀνθρώπου φύσιν βλαστὼν ἔπειτα μὴ κατ' ἄνθρωπον φρονῇ, SOPH.
Aj. 761, quiconque né avec la nature d’un homme n’a cependant pas ensuite les sentiments d’un homme ;
particul. dans les prop. interr. avec une nuance d’indignation ou d’ironie : ἔπειτ' οὐκ οἴει φροντίζειν τοὺς θεοὺς τῶν ἀνθρώπων ; XÉN.
Mem. 1, 4, 11, et après cela tu ne penses pas que les dieux se soucient des hommes ?
cf. SOPH.
El. 266 ; AR.
Nub. 1259, Vesp. 1133 ; PLAT.
Rsp. 519 d ;
en ce sens, renforcé par δῆτα, EUR.
Alc. 822 ; AR.
Av. 911, Lys. 914, etc. ; II avec idée d’avenir : 1 en parl. d’un avenir prochain (p. opp. à μέλλον, l’avenir indéterminé)
p. opp. à αὐτίκα καὶ νῦν, IL.
23, 551 ; à πάροιθεν, ESCHL.
Ag. 171 ; τό τ' ἔπ. καὶ τὸ μέλλον καὶ τὸ πρίν, SOPH.
Ant. 611, ce qui surviendra immédiatement après, et l’avenir et le passé ; τά τε πρῶτα, τά τ' ἔπειθ', ὅσ' ἔμελλε τυχεῖν, EUR.
I.T. 1263, les premiers événements, et tous ceux d’ensuite,
litt. et tous ceux qui devaient survenir plus tard ;
2 en parl. d’avenir en gén. : ἢ πέφατ' ἢ καὶ ἔπ. πεφήσεται, IL.
15, 140 (plus d’un) a déjà péri ou même périra dans l’avenir ; ὁ ἔπειτα χρόνος, EUR.
Alc. 242 ; XÉN.
An. 5, 1, 17 ; PLAT.
Conv. 208 e, le temps à venir ; ἐν τῷ ἔπ. PLAT.
Phæd. 67 c, dans l’avenir ; τὸ ἔπειτα, SOPH. (
v. ci-dessus) ; PLAT.
Parm. 152 b ; τὰ ἔπειτα, EUR.
I.T. 1264, l’avenir,
d’où qqf. la postérité : οἱ ἔπειτα ἐσόμενοι, PLAT.
Tim. 76 d ;
abs. οἱ ἔπειτα, ESCHL.
Eum. 672 ; THC.
1, 10, les descendants, la postérité ;
3 à l’avenir, désormais,
en gén. : πῶς ἂν ἔπειτ' Ὀδυσῆος ἐγὼ θείοιο λαθοίμην ; IL.
10, 243, comment pourrais-je désormais ne pas penser au divin Ulysse ?
Étym. ἐπί, εἶτα ; cf. ἔπειτεν.
'
Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »
LSJ
Ion. and Dor. ἔπειτε(ν), Adv., (< ἐπί, εἶτα); of mere Sequence, without any notion of cause, thereupon, thereafter, then, freq. from Hom. downwds., as Il. 1.48, 2.169, etc. ; when in strong opposition to the former act or state, with past tenses, thereafter, afterwards; with future, hereafter, ἢ πέφατ’ ἢ καὶ ἔ. πεφήσεται Il. 15.140; opp. αὐτίκα νῦν, 23.551; ὃς δ’ ἔπειτ’ ἔφυ, opp. ὅστις πάροιθεν ἦν, A. Ag. 171 (lyr.); in Hom. freq. with other Advs., αὐτίκ’ ἔ. Il. 5.214; αἶψα, ὦκα ἔ., 24.783, 18.527; even ἔνθα… ἔ. Od. 10.297; δὴ ἔ. 8.378; usu. with reference to a former act, just then, at the time, 1.106; freq. in narrative, πρῶτα μὲν…, αὐτὰρ ἔ. Il. 16.497; πρῶτον μέν…, folld. by ἔ. δέ…, Th. 2.55, Pl. Ap. 18a, etc. ; by ἔ. alone, Th. 1.33, etc. ; by ἔ. δέ… ἔ. δέ… ἔ.…, X. Cyr. 1.3.14; ἐπεὶ δέ… ἔ.… ἔ.… ἔ. δέ, ib. 8.3.24, al. ; πρὶν μέν…, ἔ. δέ… S. El. 724; ἔ. γε Pl. Tht. 147c, etc., f.l. in Ar. Th. 556; κἄπειτα, freq. in Trag., S. Aj. 61, 305, etc. c. Art., τὸ ἔ.
what follows, τό τ’ ἔ. καὶ τὸ μέλλον καὶ τὸ πρίν Id. Ant. 611 (lyr.); τά τε πρῶτα, τά τ’ ἔ., ὅσα τ’ ἔμελλε τυχεῖν E. IT 1265 (lyr.); οἱ ἔ.
future generations, A. Eu. 672; ὁ ἔ. βίος Pl. Phd. 116a; εἰς τὸν ἔ. χρόνον Id. Phlb. 39e, X. Cyr. 1.5.9, OGI 90.43 (Rosetta, ii BC); ἡ ἐς τὸ ἔ. δόξα Th. 2.64; ἐν τῷ ἔ. Pl. Phd. 67d; ἐκ τοῦ ποτὲ εἰς τὸ ἔ. Id. Prm. 152b. like εἶτα, with a finite Verb after a participle, μειδήσασα δ’ ἔ. ἑῷ ἐγκάτθετο κόλπῳ she smiled and then placed it in her bosom, Il. 14.223, cf. 11.730, etc. ; freq. in Trag. and Att., A. Th. 267, Eu. 29, Pl. Phd. 82c; so freq. when part. and Verb are opposed, marking surprise or the like, and then, and yet, nevertheless, τὸ μητρὸς αἷμα… ἐκχέας πέδοι ἔ. δώματ’ οἰκήσει πατρός· A. Eu. 654, cf. 438; χὤταν ἐν κακοῖσί τις ἁλοὺς ἔ. τοῦτο καλλύνειν θέλῃ S. Ant. 496; ὅστις ἀνθρώπου φύσιν βλαστὼν ἔ. μὴ κατ’ ἄνθρωπον φρονῇ Id. Aj. 761; εἰ πτωχὸς ὢν ἔπειτ’ ἐν Ἀθηναίοις λέγειν μέλλω Ar. Ach. 498, cf. Av. 29, Pl. Grg. 519e, Prt. 319d; adversatively, answering μέν, πολλάκις μὲν ὥρμα…, ἔ.… διεκωλύετο Id. R. 336b; ἔτι μὲν ἐνεχείρησα…, ἔ.… Id. Prt. 310c, etc. ; also κἄπειτα after a part., Ar. Nu. 624, Av. 536; cf. εἶτα 1.2. in apodosi (never at the beginning of the clause; in Hom. freq. strengthd. by other Particles); after a Temporal Conj., then, thereafter, ἐπεὶ δὴ σφαίρῃ πειρήσαντο, ὀρχείσθην δὴ ἔ. when they had done playing at ball, then they danced, Od. 8.378; after ἐπεί, Il. 16.247; ἐπὴν… δὴ ἔ. Od. 11.121; ὁπότε, Il. 18.545; ὅτε, 3.223; ὡς… ἄρ’ ἔ. 10.522; ἦμος… καὶ τότ’ ἔ. 1.478. after a Conditional Conj., then surely, εἰ δ’ ἐτεὸν δὴ… ἀγορεύεις, ἐξ ἄρα δή τοι ἔ. θεοὶ φρένας ὤλεσαν if thou speakest sooth, then of a surety have the gods infatuated thee, 7.360, cf. 10.453, Od. 1.290, etc. ; so after ἤν, Il. 9.394; also when the apodosis takes the form of a question, εἰ μὲν δὴ ἕταρόν γε κελεύετέ μ’ αὐτὸν ἑλέσθαι, πῶς ἂν ἔ. Ὀδυσῆος λαθοίμην· how can I in such a case? 10.243; when a condition is implied in relat. Pron., ὃν (= εἴ τινα) μέν κ’ ἐπιεικὲς ἀκουέμεν, οὔ τις ἔ. τόν γ’ εἴσεται 1.547; ὃν (= εἴ τινα) δέ κ’ ἐγὼν ἀπάνευθε μάχης ἐθέλοντα νοήσω μιμνάζειν, οὔ οἱ ἔ. ἄρκιον ἐσσεῖται 2.392. of Sequence in thought, i.e. Consequence or Inference, then, therefore, ξεῖν΄, ἐπεὶ ἂρ δὴ ἔ.… μενεαίνεις Od. 17.185, cf. Il. 15.49, 18.357; οὐ σύ γ’ ἔ. Τυδέος ἔκγονός ἐσσι 5.812; rarely at the beginning, ἔπειθ’ ἑλοῦ γε θάτερα S. El. 345. in telling a story, νῆσος ἔ. τις ἔστι now, there is an island, Od. 4.354, cf. 9.116. in Att. freq. to introduce emphatic questions, why then… ? ἔ. τοῦ δέει· Ar. Pl. 827, cf. Th. 188, Nu. 226; mostly to express surprise, or to sneer, and so forsooth… ? and so really… ? ἔ. οὐκ οἴει φροντίζειν [τοὺς θεοὺς τῶν ἀνθρώπων]; X. Mem. 1.4.11; so κἄπειτα E. Med. 1398 (anap.), Ar. Ach. 126, Av. 963, X. Smp. 4.2; freq. with δῆτα added, ἔ. δῆτα δοῦλος ὢν κόμην ἔχεις· Ar. Av. 911, cf. 1217, Lys. 985, E. Alc. 822.
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)
Pape
(ἐπὶ-εἶτα), darauf, von Homer an überall, bezeichnet die Reihenfolge, örtlich und übertragen, die Zeitfolge, die logische Folgerung. Vgl. über den Homerischen Gebrauch des Wortes Lehrs Aristarch. ed. 2 p. 151. – Besonders hervorzuheben sind folgende Arten des Gebrauches:
1) danach, darauf, dann, hinterher, hinfort, die Aufeinanderfolge zweier Handlungen od. Zustände andeutend, Hom. u. d. Folgdn. – Oft in Aufzählungen, πρῶτον μέν, – ἔπειτα δέ, u. oft ohne δέ, zuerst – dann, Il. 6.260 u. A.; Soph. Tr. 615 ; mit δέ, Plat. Prot. 350d, Phaed. 89e. auch mehreremal hinter einander, z.B. Xen. Cyr. 1.3.14. – Bei Hom. wird oft eine andere Partikel, wie αὐτάρ, Il. 5.459, αὐτίκα, 2.322, αἶψα, ὦκα, ἔνθα hinzugesetzt ; πέμπει τ' ἔπειτα vrbdt Aesch. Ch. 538 ; τοῦ μέν τε σθένος ὦρσεν, ἔπειτα δέ τ' οὐ προσαμύνει Il. 5.139 ; Pind. P. 1.60 ἄγ' ἔπ. – Ohne bestimmt ausgesprochene Beziehung auf eine frühere Handlung heißt es Od. 1.106 εὗρε δ' ἄρα μνηστῆρας ἀγήνορας. οἱ μὲν ἔπειτα πεσσοῖσι – θυμὸν ἔτερπον.
2) bestimmter bezeichnet ἔπειτα die Folgezeit, wie Soph. τό τ' ἔπειτα καὶ τὸ μέλλον καὶ τὸ πρίν Ant. 607, die nächste u. die fernere Zukunft ; ὁ ἔπειτα χρόνος Eur. Alc. 242, wie Xen. Cyr. 1.5.9 u. öfter ; οἱ ἔπειτα, die Nachkommen, Aesch. Eum. 642, wie Thuc. 1.10 ; ἡ παραυτίκα λαμπρότης καὶ ἐς τὸ ἔπειτα δόξα 2.64 ; τὸν ἔπειτα βίον Plat. Phaed. 1.16a ; τῶν ἔπειτα ἐσομένων ἕνεκα Tim. 76d ; τοῦ νῦν καὶ τοῦ ἔπειτα Parmen. 152c ; ἡ εἰς τὸ ἔπειτα δόξα, der Ruhm bei der Nachwelt, Thuc. 2.64.
3) der Begriff des Darauffolgens findet sich auch in einigen Vrbdgn, wo die Satzglieder durch ἔπειτα enger verbunden werden ; im Deutschen entspricht gewöhnlich dann :
a) nach einem Partizip ; μειδήσασα δ' ἔπειτα ἑῷ ἐγκάτθετο κόλπῳ, sie lächelte u. dann verbarg sie im Busen, Il. 14.223 ; Διῒ ῥέξαντες – δόρπον ἔπειθ' ἑλόμεσθα Il. 11.730, als wir geopfert hatten, da nahmen wir dann die Mahlzeit ein ; κἀμῶν ἀκούσασ' εὐγμάτων ἔπειτα σὺ παιάνισον, höre u. dann –, Aesch. Spt. 249 ; vgl. Eum. 29 ; μισῶ γε μέντοι χὥταν ἐν κακοῖσί τις ἁλοὺς ἔπειτα τοῦτο καλλύνειν θέλῃ Soph. Ant. 492 ; vgl. Aj. 748 ; εἰ βουλόμενος λέγειν, ὅτι χαλεπόν, ἔπειτα ἐνέβαλε τὸ μέν, wenn er das sagen wollte u. dann doch das μέν einschob, Plat. Prot. 343d ; vgl. Gorg. 461e ; ἐκέλευσεν αὐτὸν συνδιαβάντα ἔπειτα οὕτως ἀπαλλάττεσθαι, mit hinüberzugehen u. sich dann so zu entfernen, Xen. An. 7.1.4 ; vgl. 2.5.20. – Aehnlich steht auch ἔπειτα dem Partizip voran, βουλοίμην κεν ἔπειτα – σῆς εὐνῆς ἐπιβάς, δῦναι δόμον Ἄϊδος εἴσω H.h. Ven. 154 ; ἔπειτα πλουτῶν οὐκέθ' ἥδεται φακῇ Ar. Plut. 1004. Eben so
b) zur besonderen Hervorhebung des Nachsatzes in Zeitsätzen einer Zeitpartikel des Vordersatzes entsprechend, ἐπειδὴ σφαίρῃ πειρήσαντο, ὠρχείσθην δὴ ἔπειτα, als sie sich im Ballspiel versucht hatten, tanzten sie dann, Od. 8.378 ; vgl. 15.397 ; so mit vorangehendem ἐπεί Il. 16.247, mit ὁπότε 18.545, mit ὡς 10.522, mit ἦμος 1.478 ; gewöhnlich mit δή, δὴ τότε, καὶ τότε verbunden ; – auch in Bedingungssätzen, εἰ δ' ἐτεὸν δὴ ἀγορεύεις, ἐξ ἄρα δή τοι ἔπειτα θεοὶ φρένας ὤλεσαν, dann betörten dich die Götter, Il. 7.360, vgl. 10.453 ; εἰ δέ κε τεθνηῶτος ἀκούσῃς – νοστήσας δὴ ἔπειτα – κτερεΐξαι Od. 1.290 ; so nach vorangehendem ἤν Il. 9.394 ; nach ἐπήν Od. 11.121. Aehnlich auch ὃν μέν κ' ἐπιεικὲς ἀκουέμεν, οὔ τις ἔπειτα – τόν γ' εἴσεται, welchen zu hören billig ist, d.h. wenn einen zu hören billig ist, so wird dann –, Il. 1.547, wie ὃν δέ κ' ἐγὼν ἀπάνευθε μάχης ἐθέλοντα νοήσω μιμνάζειν, οὔ οἱ ἔπειτα ἄρκιον ἐσσεῖται, wen ich etwa bemerken sollte, dem wird es dann –, 2.392 ; so auch Plat. ἐὰν μὴ ἔλθῃ ταῦτα εἰδὼς παρ' αὐτόν, αὐτὸς διδάξειν ἔπειτα Gorg. 461b ; – in Concessivsätzen, wo es, wie ὅμως, zwei Handlungen od. Zustände vrbdt, die ihrer Natur nach nicht auf einander folgen, = doch, dennoch, bei alle dem, s. oben unter a); oft bei Ar., z.B. μή μοι φθονήσητ' εἰ πτωχὸς ὢν ἔπειτ' ἐν Ἀθηναίοις λέγειν μέλλω Ach. 472, wenn ich, obgleich ich arm bin, doch reden will ; ὅστις γ' ἀκούσας ὅτι τέθνηκε Πρωτέας ἔπειτ' ἐρωτᾷς, ἔνδον ἔστ' ἢ 'ξώπιος Th. 884 ; ἐροῦσιν ὡς μεσσήνιοί τινες εἶναι φάσκοντες ἔπειτ' ἀτελεῖς εἰσιν Dem. 20.131.
c) ähnlich in Fragesätzen, denen ein Vordersatz vorausgeht ; εἰ μὲν δὴ ἕταρόν γε κελεύετέ μ' αὐτὸν ἑλέσθαι, πῶς ἂν ἔπειτ' Ὀδυσῆος λαθοίμην Il. 10.423, wie könnte ich dann des Odysseus vergessen ? derselbe Fragesatz ohne Vordersatz Od. 1.65, mit Beziehung auf die vorhergehende Rede der Athene ; so, ohne Vordersatz, mit Beziehung auf das Vorhergehende bes. bei den Attikern, Unwillen, Ueberraschung ausdrückend, oft mit ironischer Bitterkeit ; ἔπειτ' ἀπαιτεῖς τἀργύριον τοιοῦτος ὤν ; u. doch forderst du ? Ar. Nub. 1230 ; vgl. Plut. 1148 ; ἔπειτ' οὐκ ἀναιδὲς δοκεῖ, Plat. Theaet. 196d ; vgl. Gorg. 466c ; ἔπειτ' οὐκ οἴει φροντίζειν τοὺς θεοὺς τῶν ἀνθρώπων ; glaubst du denn wirklich ? Xen. Mem. 1.4.11 ; Cyr. 7.5.83 ; auch ἔπειτα δῆτα so verbunden, Eur. Alc. 822 ; ἔπειτ' ὀμόσασα δῆτ' ἐπιορκήσω ; Ar. Lys. 914 ; ἔπειτα πῶς οὐκ αὐτὸς ἀπολογεῖ παρών ; Th. 188 ; κἄπειτ' ἔκτας ; u. doch tötetest du ? Eur. Med. 1398.
4) wie οὖν, eine Folge aussprechend, demnach, also ; ξεῖν', ἐπεὶ ἂρ δὴ ἔπειτα πόλιν δ' ἰέναι μενεαίνεις, da du denn also gehen willst, Od. 17.185 ; vgl. Il. 5.811, 15.49, 18.357 ; ἔπειθ' ἑλοῦ γε θάτερα Soph. El. 345.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)
TBESG
ἐπειτα, adv. of sequence
[in LXX: Num.19:10 A, Isa.16:2, 4Ma.6:3 * ;]
thereupon, thereafter, then: Luk.16:7, Gal.1:21, Jas.4:14; before μετὰ τοῦτο, Jhn.11:7; μετὰ ἔτη τρία, Gal.1:18; διὰ δεκατεσσάρων ἐτῶν, Gal.2:1; πρῶτον . . . ἔ., 1Co.15:46, 1Th.4:17, Heb.7:2; πρότεφον . . . ἔ, Heb.7:27; ἀπαρχὴ . . . ἔ., 1Co.15:23; εἶτα . . . ἔ., 1Co.15:5-6 (WH, txt.); . . . ἔ., 1Co.15:5-7 (WH, mg.); τρίτον . . . ἔ. (his), 1Co.12:28.†
(AS)
Translators Brief lexicon of Extended Strongs for Greek based on Abbot-Smith, A Manual Greek Lexicon of the New Testament (1922) (=AS), with corrections and adapted by Tyndale Scholars