ἔμ·παλιν [ᾰῐ] avec l’art. τὸ ἔμπαλιν, d’où τοὔμπαλιν ; τὰ ἔμπαλιν, d’où τἄμπαλιν, adv. :
      1 en arrière, HH. Merc. 78 ; HÉS. Sc. 145 ; EUR. Bacch. 348 ; εἰς τοὔμπαλιν, XÉN. An. 1, 4, 15, m. sign. ;
      2 en sens contraire, à rebours, ESCHL. Pr. 202, etc. ; SOPH. Tr. 358 ; PLAT. Theæt. 193 c ; ἐκ τοὔμπαλιν, THC. 3, 22, du côté opposé ; τὸ ἔμπαλιν, d’où τοὔμπαλιν, ou τὰ ἔμπαλιν, d’où τἄμπαλιν, au rebours de, contrairement à, avec le gén. PD. P. 12, 32 ; O. 12, 11 ; EUR. Hipp. 390 ; XÉN. Cyr. 8, 4, 32 ; τὰ ἔ. πεφυκέναι τῶν ἄλλων ποταμῶν, HDT. 2, 19, être d’une nature contraire à celle des autres fleuves ; rar. avec le dat. contrairement à, au rebours de, M. TYR. 111 ; τὸ ἔμπαλιν ἤ, LUC. M. cond. 21 ; τὰ ἔμπαλιν ἤ, HDT. 1, 207, etc. contrairement à ce que, tout autrement que ;
      3 de nouveau, NIC. Th. 288.

Étym. ἐν, πάλιν.

Adv., in Trag. and Prose freq. with Art., τὸ ἔμπαλιν or τοὔμπαλιν, τὰ ἔμπαλιν (as always in Hdt.) or τἄμπαλιν : — backwards, back, κατὰ δ’ ἔ. αὐτὸς ἔβαινε h.Merc. 78; δεδορκώς Hes. Sc. 145; ἐς τοὔ. δέδορκεν S. Ichn. 113; πρόσωπον ἔ. στρέφοντα E. Hec. 343; τοὔ. ὑποστρέψαντας X. An. 6.6.38; τὰ ἔ. ἀπαλλάσσεσθαι Hdt. 9.26; ἄπιμεν ἅπαντες τοὔ. X. An. 1.4.15, etc. τὸ ἔ. καὶ ἀνάπαλιν as before and vice versa, Nech. ap. Vett.Val. 154.28.
contrariwise, the opposite way, τοὔ. σπεύδειν, κραίνειν, A. Pr. 204, Ag. 1424; λέγειν S. Tr. 358; ἀνατρέπειν ἔ. turn upside down, E. Ba. 348; ἔ. ὑποδεῖσθαι to put on one΄s shoes contrariwise (i.e. on the wrong feet), Pl. Tht. 193c; ἐκ τοὔ. ἤ… from the opposite side to…, Th. 3.22. c. gen., contrary to, τέρψιος, γνώμας ἔ., Pi. O. 12.11, P. 12.32; τὰ ἔ. πρήσσων τοῦ πεζοῦ doing the opposite thing to the army, Hdt. 7.58; τἄ. τῶνδε the reverse of these things, A. Pers. 223; τοὔ. πεσεῖν φρενῶν to be brought to the opposite opinion, E. Hipp. 390; τοὔ. οὗ βούλονται X. Cyr. 8.4.32; folld. by ἤ, Emp. 100.20; γνώμην ἔχω τὰ ἔ. ἢ οὗτοι Hdt. 1.207; ἤϊσαν τὰ ἔ. ἢ Λακεδαιμόνιοι Id. 9.56.
on the contrary, Nic. Th. 288, Ph. 1.264, Porph. Abst. 1.44; f.l. for ἔμπολιν in S. OC 637; τοὔμπαλιν on the other hand, Epicur. Ep. 3 p. 63U.

1) rückwärts, zurück ; H.h. Merc. 78 ; δεδορκώς Hes. Sc. 145 ; εἰ δ' ἐχθρὰ τοῖς ἐχθροῖσιν ἔμπαλιν μέθες Soph. El. 637 ; Eur.; oft mit dem Artikel, τοὔμπαλιν od. εἰς τοὔμπαλιν ἔρχεσθαι, πορεύεσθαι u. ä., Xen. An. 1.4.15 u. öfter ; ἡ ἔμπαλιν ὁδός, die Rückkehr, Luc.
2) umgekehrt, im Gegenteil ; τὸ ἔμπ. u. τὰ ἔμπ., das Gegenteil, das entgegengesetzte ; γνώμας, wider Erwarten, Pind. P. 12.32 ; τέρψιος Ol. 12.11 ; οἱ δὲ τοὔμπαλιν σπεύδοντες Aesch. Prom. 202 ; κραίνειν Ag. 1398 ; ἔμπαλιν λέγει, ganz entgegengesetzt dem Früheren, Soph. Tr. 357 ; ὥσπερ οἱ ἔμπ. ὑποδούμενοι, auf die verkehrte Art, d.h. den rechten Schuh auf den linken Fuß ziehen, Plat. Theaet. 193c ; mit folgendem ἤ, τὸ δὲ ἔμπαλιν ἢ σὺ ἤλπισας, γίγνεται Luc. merc.cond. 21 ; vgl. Empedocl. 261 ; Her. ἐγὼ γνώμην ἔχω τὰ ἔμπαλιν ἢ οὗτοι, ich habe die entgegengesetzte Ansicht von diesen, 1.207, 9.56 ; τοὔμπαλιν οὗ βούλονται ἐφέλκεσθαι Xen. An. 8.4.32, wie Pol. 1.14.3 ; Maxim.Tyr. auch mit dem dat.; – ἐκ τοὔμπαλιν, von der entgegengesetzten Seite, Thuc. 3.22.
3) wiederum, wieder ; ἄλλοτε μὲν χροιῇ ἴκελος, ὁ τὲ δ' ἔμπαλιν αἰθός Nic. Th. 288 ; a.Sp.; vgl. Luc. conscr, hist. 23.