GRC

ἐφορμάω

download
JSON

Bailly

ἐφ·ορμάω-ῶ :
      1 tr.
pousser, exciter : ἀνέμους τινί, OD. 7, 272, les vents contre qqn ; πόλεμόν τινι, IL. 3, 165 ; κακά τινι, SOPH. fr. 611, exciter une guerre, provoquer des malheurs contre qqn ; τινά τι, SOPH. Aj. 1143, pousser qqn à faire qqe ch. ; avec une prop. inf. ORPH. Lith. 26 ;
      2 intr. s’élancer : ἐς τὸ πέλαγος, XÉN. Hell. 1, 6, 21 (var. ἀφορμ-), gagner le large ; d’ord. avec idée d’hostilité : τινι, EUR. Hipp. 1275 ; PLUT. Pomp. 19 ; πρός τινα, PLUT. M. 119 d ; ἐπί τινα, DC. 36, 7, s’élancer sur qqn, l’assaillir ; abs. POL. 8, 8, 1 ; fig. sans idée d’hostilité, avec l’inf. se porter vers, désirer, OPP. H. 2, 94 ; ORPH. Lith. 34 ;

Moy. (avec ao. moyen ἐφωρμησάμην, ou pass. ἐφωρμήθην) s’élancer vers, OD. 11, 206 ; HÉS. O. 457 ; fig. avec un inf. : θυμὸς ἐφορμᾶται πολεμίζειν, IL. 13, 74, mon cœur est impatient de combattre ; souv. avec idée d’hostilité, s’élancer : ἔγχει, IL. 17, 465 ; ἄκοντι, PD. N. 10, 129, avec une javeline, un dard ; ἐφ. ἀέθλους, HÉS. Sc. 127, s’élancer aux combats ; ἔθνος ὀρνίθων, IL. 15, 691, contre la race des oiseaux.

Prés. sbj. épq. 3 pl. ἐφορμώωσι, OPP. H. 2, 94. Moy. ao. inf. ἐφορμήσασθαι, HÉS. Sc. 127. Ao. pass. ἐφωρμήθην, au sens moy. OD. 11, 206 ; part. ἐφορμηθείς, IL. 6, 410, etc. ; dor. ἐφορμαθείς [ᾱ] PD. N. 10, 69.

Étym. ἐπί, ὁ.

Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »

LSJ

Ion. ἐπορμάω, stir up, rouse against one, οἵ μοι ἐφώρμησαν πόλεμον Il. 3.165; ὅς μοι ἐφορμήσας ἀνέμους Od. 7.272; ἐπορμῆσαι τοὺς λύκους set them on, Hdt. 9.93; ᾧ καὶ Ζεὺς ἐφορμήσῃ κακά S. Fr. 680; σῦν Ant.Lib. 2.2; c. dupl. acc., ναύτας ἐφορμήσαντα… τὸ πλεῖν having urged them on to sail, S. Aj. 1143; c. acc. et inf., Orph. L. 26. intr., rush upon, attack, τινι E. Hipp. 1275 (lyr.), Plu. Pomp. 19, etc. ; ἐπί τινα D.C. 36.24; abs., Plb. 8.6.1; c. inf., desire, Oppian. H. 2.94, Orph. L. 34; f.l. for ἀφορμ- in X. HG 1.6.21. — This use is more freq. in Pass. (v. infr.). Pass. and Med., to be stirred up; c. inf., to be eager or desire to do, θυμὸς ἐφορμᾶται πολεμίζειν ἠδὲ μάχεσθαι Il. 13.74, cf. Od. 1.275, 21.399, etc. ; abs., rush furiously on, ἔγχει ἐφορμᾶσθαι Il. 17.465; mostly in aor. part. Pass., ἐφορμηθείς 6.410, etc. ; ἄκοντι ἐφορμαθείς Pi. N. 10.69; ἐφορμηθέντες ἐξ ἑνὸς ῥόθου A. Pers. 462; without hostile sense, spring forward, τρὶς μὲν ἐφωρμήθην Od. 11.206, cf. Hes. Op. 459; c. acc., rush upon, make a dash at, ὥς τ’ ὀρνίθων… αἰετὸς αἴθων ἔθνος ἐφορμᾶται Il. 15.691, cf. 20.461; so ἐφορμήσεσθαι ἀέθλους Hes. Sc. 127; rarely (if ever) found in Prose, dub.l. in Th. 6.49.
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)

Pape

antreiben, anreizen gegen Jem., erregen, πόλεμον, ἀνέμους τινί, Il. 3.165, Od. 7.272 ; ἄνδρα ναύτας ἐφορμήσαντα τὸ πλεῖν Soph. Aj. 1122, zur Schifffahrt ; τινὶ κακά frg. 611. – Pass. feindlich auf Einen losstürmen, andringen ; ἔγχει ἐφορμᾶσθαι Il. 17.465 ; εἴσω 18.282 ; – c. acc., ὥστ' ὀρνίθων – αἰετὸς ἔθνος ἐφορμᾶται, er stürmt auf die Schar der Vögel ein, Il. 15.691, vgl. 20.461 ; oft ἐφορμηθείς, Il.; ἄκοντι ἐφορμηθείς, mit dem Speere andringend, Pind. N. 10.69 ; absolut, Aesch. Pers. 454 ; allgemein, darauf zueilen, nicht feindlich, Od. 11.206 u. sp.D., wie Ap.Rh. 4.513 ; Hes. Sc. 127 ; auch aor. med., ἐφορμήσασθαι ἀέθλους, = ἐπ' ἀέθλους. Uebertr., θυμὸς ἐφορμᾶται, c. inf., das Herz fühlt sich getrieben, hat Lust, ἴμεν, zu gehen, Od. 4.713, vgl. Il. 13.74, Od. 1.275, u. ohne θυμός, ἢ ὅγ' ἐφορμᾶται ποιησέμεν, 21.399. – In Prosa, bes. der späteren, wird das act. in dieser Bdtg gebraucht, anstürmen, angreifen, vgl. Eur. Hipp. 1274 ᾧ πτανὸς ἐφορμάσῃ ; so oft Plut., τινί, Pomp. 19 ; ἐπί τινα, DC. 36.7 ; πρὸς τοὺς πολεμίους, Plut.; σῦν, auf das Schwein, Anton. Liber. 6 ; absolut, Plut. Dion. 38 ; – ohne feindliche Beziehung, ἡ εἰς τὸ πέλαγος ἐφορμήσασα ναῦς Xen. Hell. 1.6.21, wenn die Lesart richtig ist.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)
memory