'ἐφ·έστιος, ος, ον :
   I du foyer :
      1 qui concerne le foyer domestique : ἐφ. φλόξ, EUR. Hel. 872 ; ou σέλας, SOPH. Tr. 607, la flamme du foyer ; ἐφ. πῆξαι σκῆπτρον, SOPH. El. 419, enfoncer son bâton dans le foyer ;
      2 qui vient s’asseoir au foyer comme suppliant, OD. 7, 248 ; ἑζόμεσθ' ἐφέστιοι, SOPH. O.R. 32, nous sommes assis auprès de l’autel ; d’où suppliant, HDT. 1, 35 ; ESCHL. Eum. 577, Suppl. 365, etc. ;
      3 protecteur du foyer, en parl. des dieux, HDT. 1, 44 ; SOPH. Aj. 492 ;
      4 p. ext. qui concerne l’autel du foyer (sacrifice, etc.) ESCHL. Ag. 1310 ; μίασμα, ESCHL. Eum. 169, souillure de l’autel ;
   II p. ext. :
      1 de la maison : Τρῶες ἐφέστιοι ὅσσοι ἔασιν, IL. 2, 125, tous ceux des Troyens qui ont un foyer, càd. une maison à eux, opp. à ἐπίκουροι ; ἀπολέσθαι ἐφ. OD. 3, 234, mourir dans sa maison ; πόνοι δόμων ἐφέστιοι, ESCHL. Sept. 853, les travaux domestiques ; τὸ ἐπίστιον (ion.) HDT. 5, 72, 73, foyer de la famille ; d’où : πατρῷον ἐφέστιον, DH. 6, 79 ; πατρῷα ἐφέστια, DH. 3, 99 ; ou simpl. τὰ ἐφέστια, DH. 1, 24 et 67 ; 9, 19, etc. foyer paternel, foyer domestique ;
      2 p. suite, qui vient en hôte dans une maison, SOPH. Tr. 262 ; d’où hôte, A.RH. 1, 909 ; 3, 1117, etc. ; avec le dat. ἐφ. ἀθανάτοισιν, A.RH. 3, 116, qui a commerce avec les dieux.

Étym. ἐπί, ἑστία.

'

Ion. ἐπίστιος, ον, Hdt. (v. infr.), ἐφ[ίστιος] prob. in SIG 1218.17 (lulis, v BC); (< ἑστία): — at one΄s own fireside, at home, ἀπολέσθαι ἐ. Od. 3.234; Τρῶες, ἐ. ὅσσοι ἔασιν as many as are in their own homes, opp. ἐπίκουροι, Il. 2.125; with Verbs of motion, ἀλλ’ ἐμὲ… ἐφέστιον ἤγαγε δαίμων (i.e. ἐπὶ τὴν ἑστίαν) Od. 7.248; ἠλθε… ἐ. 23.55. cf. E. Rh. 201; ἐφέπτιον πῆξαι… σκῆπτρον (i.e. ἐπὶ τῇ ἑστίᾳ) S. El. 419; of suppliants who claim protection by sitting by the fireside, ἐπίστιος ἐμοὶ ἐγένεο Hdt. 1.35; ἱκέτης καὶ δόμων ἐ.
inmate of the temple, A. Eu. 577, cf. 669; κάθησθε δωμάτων ἐ. Id. Supp. 365; τόνδ’ ἐ. θεῶν ib. 503, cf. S. OT 32; guest, ἐλθόντ’ ἐς δόμους ἐφέστιον Id. Tr. 262; freq. in A.R., ἐ. ἐν μεγάροισιν 1.909, 3.1117, etc. ; c. dat. pers., ἐ. ἀθανάτοισιν dwelling with them, 3.116, cf. 4.518; c. dat. loci, πηγῇσιν ἐ. Ἀσωποῖο 1.117. generally, of or in the house or family, πόνοι… δόμων ἐφέστιοι A. Th. 853 (lyr.); θύματα Id. Ag. 1310; μίασμα Id. Eu. 169 (lyr.); ἀλαλαγαί S. Tr. 206 (lyr.); περιστερὰ οἰκέτις ἐ. τε Id. Fr. 866; εὐναί E. El. 216; ἐ. δόμοι the chambers of the house, A. Th. 73; Ion. ἐπίστιον, τό, household, family, Hdt. 5.72, 73; later ἐφέστιον, τό, D.H. 1.24, POxy. 2106.18 (iv AD). θεοὶ ἐ.
the household gods, to whom the hearth was dedicated, Hierocl. p. 54 A. ; Ζεὺς ἐπίστιος or ἐφέστιος as presiding over hospitality, Hdt. 1.44, S. Aj. 492; ἐ. ἵδρυμα ἐν οἰκίᾳ ἔχων, a living image by the hearth, Pl. Lg. 931a. ἐπίστιος, ἡ, v. ἐπίστιος ΙΙ.

ion. ἐπίστιος (ἑστία), am Herde, auf dem Herde, ἐφέστιοι ὅσσοι ἔασιν, so viele an den Herden, um die Feuerstätten versammelt sind, Il. 2.125 ; εἶτα τόνδ' ἐφέστιον πῆξαι – σκῆπτρον Soph. El. 411 ; ἑζόμεσθ' ἐφέστιοι, auf den Stufen des Altars, O.C. 32 ; θύματα ἐφ. Aesch. Ag. 1283 ; μίασμα Eum. 162 ; ἐφέστιον σέλας Soph. Tr. 604 erkl. der Schol. τὸ κατ' οἶκον πῦρ, im Ggstz des φέγγος ἡλίου u. des ἕρκος ἱερόν, wobei also nicht mit Hermann an das durch das Fenster eindringende Licht zu denken ist ; ἀνολολύξατε δόμοι ἐφεστίοις ἀλαλαῖς Tr. 205 ch., im Jubelruf um den Herd oder die Altäre. – Bes. von dem Schutzflehenden, der an oder auf dem Herde sitzt, ἀλλ' ἐμὲ τὸν δύστηνον ἐφέστιον ἤγαγε δαίμων Od. 7.248 ; δόμων ἐφ. ἐμῶν, Schutzflehender in meinem Hause, Tempel, Aesch. Eum. 547, 639 ; οὔτοι καθῆσθε δωμάτων ἐφέστιοι ἐμῶν Suppl. 360, u. sonst bei Tragg.; als Gastfreund einkehrend, Soph. Tr. 261 ; Plut. Arat. 49 ; – Ζεὺς ἐφέστιος, der Schützer des Hauses, Soph. Aj. 487 ; auch sonst von den Schutzgöttern des Hauses, die auf dem Herde standen, Her. 1.44 ; ἵδρυμα Plat. Legg. XI.931a. – An dem eigenen Herde, heimisch, ἀπολέσθαι ἐφ. Od. 3.234 ; ἦλθε μὲν αὐτὸς ζωὸς ἐφ., er kam lebend heim, 23.55 ; vgl. Eur. Rhes. 201 ; dah. πόνοι δόμων ἐφέστιοι Aesch. Spt. 835 u. δόμοι ἐφ., das heimatliche Haus, 73, Ag. 825 ; ἔναιε πηγῇσιν ἐφέστιος Ἀσωποῖο, an den Quellen des Asopus, Ap.Rh. 1.117 ; σοῖσιν ἐφέστιος ἐν μεγάροισιν 3.1117, oft ; – τὸ ἐφ. u. τὰ ἐφέστια, die Heimat, Dion.Hal. 1.24 u. oft.