'[ῡ] (f. ύξω, ao. ἤρυξα, ao.2 ἠρύκακον [ῡᾰ], pf. inus.) :
   I retenir, d’où :
      1 arrêter : ἵππους, IL. 11, 48, des chevaux ; ἐρ. τινά, IL. 6, 80 ; ou simpl. ἐρ. IL. 21, 7, arrêter des fuyards ; θυμόν, OD. 11, 105, contenir un désir ;
      2 retenir de force : τινά, OD. 8, 317, qqn, en parl. de liens ; τινὰ ἀέκοντα, IL. 21, 59, retenir qqn malgré lui ; τινὰ ἐνὶ νήσῳ, OD. 4, 373 ; ἐνὶ μεγάροισι, OD. 19, 16, enfermer dans une île, dans un palais ;
   II p. suite, écarter, repousser : τοὺς ἐπιόντας, HDT. 4, 125, les assaillants ; ἐρ. ἄκοντα, IL. 21, 594, écarter un javelot ; en gén. : τινὰ ἐρ. μάχης, IL. 18, 126, tenir qqn à l’écart du combat ; τινὰ Ἅϊδα δόμων ἐρ. SOPH. Tr. 120, écarter qqn de la demeure d’Hadès ; ἀπ' ἔργου θυμὸν ἐρ. HÉS. O. 28, éloigner ou détourner le cœur d’une tâche ; τὰ κακὰ ἀπό τινος, XÉN. An. 3, 1, 25, détourner le malheur de qqn ; avec le rég. ind. au dat. τί τινι ἐρ. IL. 15, 450 ; THCR. Idyl. 7, 127, écarter qqe ch. (un danger, une préoccupation) de qqn ; avec l’inf. prés. PD. N. 4, 54, EUR. Her. 691 ; avec l’inf. ao. EUR. H.f. 317 ; avec l’inf. fut. A.RH. 1, 346, empêcher de ; avec l’acc. et l’inf. : πόλιν μὴ 'νατραπῆναι, ESCHL. Sept. 1076, empêcher une ville d’être détruite ; avec l’acc. suivi de μή et du sbj. ARSTT. H.A. 9, 37, 11 ; d’où au pass. ἐρυκόμενοι ἀνέμοισιν μένειν, A.RH. 4, 1256, retenus par les vents et forcés de rester ;
   III tenir écarté, séparer : ὀλίγος δ' ἔτι χῶρος ἐρύκει, IL. 10, 161, un petit espace sépare encore ;

Moy. écarter, repousser, acc. IL. 12, 285.

➳ Prés. impér. 3 pl. ἐρυκόντων, IL. 12, 76 ; inf. épq. ἐρυκέμεν, IL. 21, 7. Impf. poét. ἔρυκον [ῡ] IL. 16, 369. Ao. poét. ἔρυξα, IL. 3, 113 ; OD. 17, 515 ; sbj. 1 pl. épq. ἐρύξομεν, IL. 15, 297. Ao.2 ἠρύκακον [ῡᾰ] IL. 5, 321 ; ou ἐρύκακον, IL. 15, 450 ; impér. 2 sg. ἐρύκακε, IL. 13, 751 ; opt. 3 sg. ἐρυκάκοι, IL. 7, 342 ; inf. ἐρυκακέειν, IL. 5, 262 ; ao.2 réc. opt. 2 sg. ἐρύκοις [ῠ] NIC. Al. 536 (ms. ἐρύγοι).

Étym. R. indo-europ. *ueru-, repousser, défendre ; ἔρυμαι, ἐρύομαι² avec élargissement -κ-.

'

Il. 24.658, Hdt. 4.125, S. Tr. 121 (lyr.), etc., rare in Prose, X. An. 3.1.25, Plb. Fr. 45; Ep. inf. ἐρυκέμεν Il. 11.48; fut. ἐρύξω Od. 7.315, al. (not later); aor.1 ἤρυξα A. Th. 1081 (anap.), (ἀπ-) X. An. 5.8.25 ; Ep. ἔρυξα Il. 3.113, Od. 17.515, etc. ; Ep. aor.2 ἠρύκακον Il. 5.321, 20.458, ἐρύκακον 11.352, etc., inf. ἐρυκακέειν 5.262, Od. 11.105; — Med., Il. 12.285; — Pass., v. infr. II; cf. ἐρυκάνω, ανάω ; (perh. akin to ἐρύω b):
keep in, curb, restrain, ἵππους Il. 11.48, etc. ; λαὸν ἐρυκάκετε keep them back (from flight or fighting), 6.80, cf. 24.658 ; but λαὸν ἔρυκε kept them in their place, 23.258 ; αἰθὴρ ὄμβρον ἐρύκει forces it back, Emp. 100.18 ; θυμὸν ἐρυκακέειν to curb desire, Od. 11.105 ; πολύστονον ἐρύκεν (inf.) ὕβρτν B. 16.41 ; ἕτερος δέ με θυμὸς ἔρυκεν another mind checked me (opp. ἀνῆκεν), Od. 9.302 ; ἐρυκέμεν εὐρύοπα Ζῆν to restrain him, Il. 8.206 ; γυίων πίστιν ἐ., i.e. to mistrust, Emp. 4.13 ; ἔρυκέ μιν ἔνδοθεν αἰδώς A.R. 3.652; c. gen., μηδέ μ’ ἔρυκε μάχης keep me not from fight, Il. 18.126 ; ἀλλά τις θεῶν… ᾍδα σφε δόμων ἐρύκει S. Tr. 121 ; μηδέ σ’ Ἔρις ἀπ’ ἔργου θυμὸν ἐρύκοι Hes. Op. 28; c. inf. praes., hinder from doing, Pi. N. 4.33 ; aor., E. HF 317 ; fut., ἄλλον ἀναστήσεσθαι ἐρύξω A.R. 1.346 ; c. acc. et inf., ἤρυξε πόλιν μὴ ΄νατραπῆναι A. Th. 1081 ; ἐ. τἆλλα ἰχθύδια μὴ διαρπάσωσι… Arist. HA 621a24. abs., hinder, ἐρύκακε γὰρ τρυφάλεια Il. 11.352 ; ἐρυκέμεν to stay [their flight], 21.7.
hold in check, keep off the enemy, εἴ κεν ἐρύξομεν ἀντιάσαντες Il. 15.297, cf. Od. 22.138 ; so τὰ δ’ οὐ μένος ἁμὸν ἐρύξει Il. 8.178 ; ἐ. τοὺς ἐπιόντας Hdt. 4.125, cf. 5.15, etc.
detain a guest, ξείνισ’ ἐνὶ μεγάροισιν ἐείκοσιν ἤματ’ ἐρύξας Il. 6.217, cf. Od. 17.408, al. ; also, detain by force, confine, [πόντος] πολέας ἀέκοντας ἐρύκει Il. 21.59, cf. Od. 1.14, 7.315, etc. ; ἔρυξον ἐνὶ μεγάροισι γυναῖκας keep them close, 19.16 ; of the dead, ἦ μιν ἐρύξει γῆ φυσίζοος ἥ τε κατὰ κρατερόν περ ἐρύκει Il. 21.62 ; σφωε δόλος καὶ δεσμὸς ἐρύξει Od. 8.317 ; ὅσσ’ ἔτι Νεῖκος ἔρυκε Emp. 35.9; — Med., κῦμα δέ μιν (sc. χιόνα)… ἐρύκεται Il. 12.285.
ward off, θεοῦ δ’ ἠρύκακε δῶρα (sc. ἄκοντα) 21.594 ; ἅ κέν τοι λιμὸν ἐρύκοι Od. 5.166 ; κακόν, τό οἱ οὔ τις ἐρύκακεν Il. 15.450 ; ἐ. ψευδέων ἐνιπάν Pi. O. 10 (11).5 ; τὰ μὴ καλὰ νόσφιν ἐ. Theoc. 7.127 ; ἀπ’ ἐμαυτοῦ τὰ κακά X. An. 3.1.25 ; τὸν πόλεμον ἀπὸ τῆς Μακεδονίας Plb. Fr. 45.
keep away, ὀλίγος δ’ ἔτι χῶρος ἐρύκει Il. 10.161. Pass., to be held back, detained, δήθ’ ἐνὶ νήσῳ ἐρύκεαι Od. 4.373, cf. 17.17. abs., hold back, keep back, μή μοι ἐρύκεσθον, says the driver to his horses, Il. 23.443.
to be kept away, τοῦ Ἀσωποῦ (v.l. ἀπὸ τοῦ Ἀ.) Hdt. 9.49. ἀνέδην ὅδε χῶρος ἐρύκεται this place is remissly guarded, i.e.
is free or open to all, S. Ph. 1153 (lyr., dub.l.).

(vgl. ἐρύω), fut. ἐρύξω, Il. 8.178, aor. ἔρυξαν, 3.113 ; ἤρυξε, Aesch. (vgl. ἀπερύκω), ἠρῡκακε, Il. 5.321, öfter, ἐρυκακέειν, Od. 11.104, wie sp.D., z.B. Ap.Rh. 2.432, opt. auch ἐρύκοις [◡ ◡ –], Nic. Al. 536
zurückhalten, anhalten, ἵππους … ἐρυκέμεν αὖθ' ἐπὶ τάφρῳ Il. 11.48, vgl. 3.113 ; Fliehende zum Stehen bringen, 21.7 ; μένος, den Ungestüm des Angriffs zurückhalten, hemmen, 8.178, wie θυμόν, seine Neigung im Zaume halten, Od. 11.105 ; ἕτερός με θυμὸς ἔρυκεν, ein anderer Entschluß, Gedanke ließ mich innehalten, Od. 9.302 ; λαόν, das Kriegsvolk zurückhalten, daß es nicht kämpfe, Il. 24.658, vgl. 23.258 ; ἐνὶ μεγάροισι γυναῖκας, daß sie nicht herauskommen, Od. 19.16 ; Gäste nicht fortlassen, sie bei sich verweilen lassen, ξείνισ' ἐνὶ μεγάροισιν ἐείκοσιν ἤματ' ἐρύξας Il. 6.217, öfter in der Od.; πόντος πολλοὺς ἐρύκει ἀέκοντας, hält Viele wider ihren Willen fest, Il. 21.59, wie τὸν δ' οἶον – Νύμφη πότνι' ἔρυκε Od. 1.14 ; 7.315, 9.29, 15.68, 17.408 ; ἄμφω δόλος καὶ δεσμὸς ἐρύξει Od. 8.317 ; γῆ μιν ἐρύξει, die Erde wird ihn, den Toten, festhalten, Il. 21.62 ; – abhalten, den Feind, Il. 15.297, Od. 22.138 ; τοὺς ἐπιόντας Her. 4.125, 5.15 ; ψευδέων ἐνιπάν Pind. Ol. 11.5 ; μήτοι μ' ἔρυκε δρᾶν παρεσκευασμένον Eur. Heracl. 691 ; Sp. einzeln, wie Dion.Hal. 8.85 ; – c. genit., μή με ἔρυκε μάχης, halte mich nicht ab vom Kampfe, Il. 18.126 ; ἀλλά τις θεῶν αἰὲν ᾍδα σφε δόμων ἐρύκει, hält ihn fern von Hades' Haus, Soph. Trach. 121 ; τὸν πόλεμον Μακεδονίας Pol. bei Suid.; – mit ἀπό, μηδέ σ' ἔρις κακόχαρτος ἀπ' ἔργου θυμὸν ἐρύκοι Hes. O. 28 ; ἐρυκόμενοι ἀπὸ τοῦ Ἀσωποῦ Her. 9.49 ; ἀπ' ἐμαυτοῦ τὰ κακά Xen. An. 3.1.25 ; – τινί τι, Einem Etwas abwehren, λιμόν, κακόν, Od. 5.166, Il. 15.450, 17.292 ; τὰ μὴ καλὰ νόσφιν Theocr. 7.127 ; – c. inf., abhalten, Etwas zu tun, hindern, verwehren, τὰ μακρὰ δ' ἐξενέπειν ἐρύκει με τεθμός Pind. N. 4.33 ; mit μή, ὅδε Καδμείων ἤρυξε πόλιν μὴ 'νατραπῆναι Aesch. Spt. 1067 ; οὔτοι τὸ δειλὸν – θανεῖν ἐρύκει με Eur. Herc.Fur. 317 ; sp.D., οὔτι θεοὺς λίσσεσθαι ἐρύκω Ap.Rh. 2.336 ; – ἐρύκων τἄλλα ἰχθύδια, μὴ διαρπάσωσι τὸν γό νον Arist. H.A. 9.37. – In ὀλίγος δ' ἔτι χῶρος ἐρύκει, Il. 10.161, ein kleiner Raum hält sie ab, liegt auch trennt sie, hält sie auseinander.
Med. = act., κῦμά μιν ἐρύκεται Il. 12.285.
Pass. zurückgehalten werden, zurückbleiben, Od. 4.373, 466, 17.17 ; zögern, säumen, Il. 23.443 ; sp.D. auch c. inf., ἐρυκόμενοι ἀνέμοισιν αὖθι μένειν Ap.Rh. 4.1256. – Bei Soph. Phil. 1138 ἀνέδην ὅδε χῶρος ἐρύκεται, was der Schol. erkl. ἀδείᾳ ὑπὸ τῶν θηρῶν ὁ τόπος κατασχεθήσεται, dieser Platz wird nachlässig verteidigt.