'ἐπαινέω-ῶ (f. ἐπαινέσω ou ἐπαινέσομαι, ao. ἐπῄνεσα, pf. ἐπῄνεκα ; pass. f. ἐπαινεθήσομαι, ao. ἐπῃνέθην, pf. ἐπῄνημαι) :
   I louer, càd. :
      1 approuver, IL. 4, 380 ; PD. P. 4, 168 ; ESCHL. Sept. 1072, etc. ; EUR. Hipp. 264, etc. ; THC. 3, 42 ; XÉN. Cyr. 8, 2, 4 ; μῦθόν τινος, IL. 2, 335, ou μῦθόν τινι, HH. Merc. 457, approuver les paroles de qqn ; avec le dat. dans Homère et qqf. en prose att. (v. ci-dessous) : ἐπ. τινι, IL. 18, 312, approuver qqn ; abs. donner son assentiment, consentir, THC. 4, 65 ; AR. Av. 1616 ; ao. ἐπῄνεσα, j’ai approuvé, càd. j’approuve (cf. franç. approuvé) càd. très bien, SOPH. fr. 255 ; EUR. Alc. 1095, Med. 707 ; AR. Ach. 485 ;
      2 louer, donner des éloges : p. opp. à ψέγω, PLAT. Theæt. 145 a ; à ἀτιμάζω, XÉN. An. 1, 6, 20 ; ἐπ. τινά τι, ESCHL. Pr. 340 ; SOPH. Aj. 1381 ; τινά τινος, PLUT. M. 1 d ; LUC. Herm. 42 ; τινα πρός τι, PLAT. Theæt. 145 a ; τινα εἴς τι, PLAT. 1 Alc. 111 a ; τινα ἐπί τινι, XÉN. Mem. 3, 1, 31 ; τινα κατά τι, DS. 1, 37 ; τινά τινι, DIN. 111, 9, louer qqn de qqe ch. ; avec un rég. de même sign. ἔπαινον ἐπ. PLAT. Lach. 181 b, accorder un éloge ;
      3 abs. faire un éloge public, prononcer un panégyrique, THC. 2, 25 ; ISOCR. 257 b ;
      4 encourager, exhorter ; τινι avec l’inf. ESCHL. Ch. 580, qqn à faire qqe ch., ou simpl. avec l’inf. SOPH. Aj. 1360 ; p. suite, inviter à, SOPH. O.C. 664 ;
      5 remercier (pour refuser) : τι, XÉN. Conv. 1, 70, décliner une offre ; κάλλιστ' ἐπαινῶ, AR. Ran. 508, fort bien, je vous remercie ;
   II réciter en déclamant, en parl. des rhapsodes, PLAT. Ion 536, 541 ;

Moy. louer, approuver, PHALAR. Ep. 147 (ao. 3 sg. ἐπῃνέσατο) ; THÉM. 16, 200 Dind. (ao. inf. ἐπαινήσασθαι).

➳ Prés. ind. 3 pl. dor. ἐπαινέοντι, PD. P. 5, 107 Bgk. Impf. poét. ἐπῄνεον, IL. 4, 380 ; EUR. Or. 902 ; ion. ἐπαίνεον, HDT. 3, 34 ; 7, 116. Fut. ἐπαινέσω, SOPH. El. 1057 ; EUR. Andr. 464, etc. ; XÉN. An. 1, 4, 16 ; 5, 5, 8 ; PLAT. Conv. 214 e ; ou -έσομαι, EUR. Bacch. 1195 ; XÉN. Hell. 3, 2, 6 ; PLAT. Conv. 199 a, etc. ; DÉM. 27, 12 Baiter-Sauppe ; poét. -ήσω, THGN. 93 ; PD. P. 10, 69. Ao. ἐπῄνεσα, SOPH. Aj. 536 ; THC. 1, 86, etc. ; poét. ἐπῄνησα, IL. 2, 335 ; 18, 312 ; THGN. 876 ; part. dor. ἐπαινήσαις, PD. P. 4, 189. Pf. ἐπῄνεκα, ISOCR. 276 b, 287 d. Pass. f. ἐπαινεθήσομαι, AND. 21, 23 ; PLAT. Rsp. 474 d ; postér. ἐπαινηθήσομαι, LGS 4, 4 (var. -εθήσομαι) ; ao. ἐπῃνέθην, THC. 2, 25, etc. ; pf. ἐπῄνημαι, ISOCR. 281 c.

➳ Dans Homère et d’ordin. dans les inscr. att. ἐπαινεῖν se construit avec un dat. de pers. (v. ci-dessus ; de même ἐπαινέσαι τῷ δήμῳ τῷ Σαμίων, CIA. 1, 56, 2, 412 av. J.C. ; cf. CIA. 4, 51, d, 6, 410 av. J.C., etc.) ; la construction avec l’accusatif se rencontre pour la 1^re fois dans une inscript. de 421 av. J.C. CIA. 1, 45, etc. et devient dominante à partir de 350 av. J.C. (v. Meisterh. p. 172, 37).

Étym. ἔπαινος ; cf. ἐπαίνημι, ἐπαινίω.

'

Aeol. ἐπαίνημι Simon. 5.19; Lacon. ἐπαινίω Ar. Lys. 198; impf. ἐπῄνεον Il.3.461 (tm.); fut. -έσω Semon. 7.29, S. El. 1057, E. Andr. 465 (lyr.), Heracl. [300], Pl. Smp. 214e (dub.l.), X. An. 1.4.16, 5.5.8; but more freq. -έσομαι E. Ba. 1195 (lyr.), Pl. Smp. 199a, R. 379e, 383a, X. HG 3.2.6, D. 2.31, etc. ; poet. -ήσω Thgn. 93 codd., Pi. P. 10.69; aor.1 ἐπῄνεσα S. Aj. 536, Th. 1.86, etc. (v. infr.); poet. (not Trag.) ἐπῄνησα Il. 2.335, 18.312, Thgn. 876, Pi. P. 4.168, 189; also Aeol. prose, Schwyzer 622.21, 623.31, 636.17 (but -έσαι 623.34); pf. ἐπῄνεκα Isoc. 12.207, 261, Pl. Plt. 307a, etc. ; — Med., aor. ἐπῃνησάμην Them. Or. 16.200c; -εσάμην Phalar. Ep. 147; — Pass., fut. ἐπαινεθήσομαι And. 2.13, Pl. R. 474d; later ἐπαινηθήσομαι Longus 4.4 codd. ; aor. ἐπῃνέθην Th. 2.25, Isoc. 12.146, etc. ; but ἐπῃνήθην SIG 708.20 (Istropolis, ii BC); pf. ἐπῄνημαι Hp. Acut. 51, Isoc. 12.233; = αἰνέω (for which it is regularly used in Att.):
approve, applaud, commend, in Hom. mostly abs., ἐπὶ δ’ ᾔνεον ἄλλοι Ἀχαιοί Il. 3.461, etc. ; c. acc. rei, μῦθον ἐπαινήσαντες Ὀδυσσῆος 2.335; μῦθον ἐ. πρεσβυτέροισι h.Merc. 457; σύνθεσιν Pi. P. 4.168; c. dat. pers., agree with, side with, Ἕκτορι μὲν γὰρ ἐπῄνησαν Il. 18.312; abs., assent, agree, Ar. Av. 1616; ἐπαινεσάντων δ’ αὐτῶν on their assent, Th. 4.65.
praise, commend in any way (the usu. sense in Att. and Trag.), τινά or τι, Alc. 37A, Hdt. 3.34, 6.130; τὸ λίαν ἧσσον ἐ. τοῦ μηδὲν ἄγαν E. Hipp. 264; ἐ. τινά τι commend one for a thing, but in this case the thing is always a neut. Pron. or Adj., τὰ μέν σ’ ἐπαινῶ A. Pr. 342 (cf. 111); πάντ’ ἔχω σ’ ἐπαινέσαι S. Aj. 1381, cf. Pl. Smp. 222a; in Din. 3.22 ἐπαινεῖσθαι ταῖς ζητήσεσιν, <ἐπί> shd. be read; ἐπί τινι… καὶ διότι Inscr.Prien. 44.17 (ii BC); εἴς τι Pl. Alc. 1.111a; κατά τι D.S. 1.37; πρός τι Pl. Tht. 145b; also ἐ. τινά τινος Plu. 2.1c, Luc. Herm. 42 (but ἐ. τί τινος praise something in some one, Pl. Prt. 361d); c. acc. cogn., ἔπαινον ἐ. Id. La. 181b; c. part., ἐπαινέσεσθαί τινα ἀνασχόμενον D. 21.73; ἐ. τινὰ ὅτι… Pl. Grg. 471d; ἐ. τινὰ πρός τινα praise one man to another, Id. R. 501c; esp.
compliment publicly, [Βρασίδας] πρῶτος τῶν κατὰ τὸν πόλεμον ἐπῃνέθη ἐν Σπάρτῃ Th. 2.25; freq. in honorary Inscrr., cf. IG2². 102, Inscr.Prien. l.c., etc. ; c. dat. pers., τῷ δήμῳ τῷ Σαμίων IG1². 101.2, cf. SIG 604.11 (Delph., ii BC). of things, [πολιτεία] ὑπὸ πάντων ἐπαινουμένη Isoc. 12.118, cf. Arist. Pol. 1289a1; νόμοι ἐπαινούμενοι Id. Rh. 1375b24; approve, πόλις ἄλλως ἄλλοτ’ ἐ. τὰ δίκαια A. Th. 1077.
agree to or undertake to do, ῥώμην μ’ ἐπαινῶ λαμβάνειν E. Andr. 553; ἐ. εἰς τὸ λοιπόν PTeb. 8.18 (iii BC). aor. ἐπῄνεσα in Att. in pres. sense, ἐπῄνεσ’ ἔργον I commend it, S. Aj. 536; abs., well done! Id. Fr. 282, Ar. Ach. 485, cf. E. Alc. 1095, Med. 707. = παραινέω, recommend, advise, τοιούσδ’ ἐπαινεῖς δῆτα δὺ κτᾶσθαι φίλους· S. Aj. 1360, cf. A. Th. 596, Supp. 996; c. dat. et inf., ὑμῖν δ’ ἐπαινῶ γλῶσσαν εὔφημον φέρειν Id. Ch. 581; σιγᾶν ἐπῄνεσ’ (cf. 1.5) S. El. 1322, cf. OC 665. as a civil form of declining an offer or invitation, I thank you, I am much obliged, κάλλιστ΄, ἐπαινῶ Ar. Ra. 508 (ubi v. Sch.), cf. A. Pr. 342; so ἐ. τὴν κλῆσιν decline it, X. Smp. 1.7, cf. An. 7.7.52. of Rhapsodists, recite, declaim publicly, Pl. Ion 536d, 541e.

(αἰνέω), fut. ἐπαινέσομαι Eur. Bacch. 1195 Plat. Symp. 199a, Xen. Hell. 3.2.6 Dem. 2.31, ἐπαινέσω Xen. An. 1.4.16, 5.58 Soph. El. 1033, 1047 Eur. Andr. 464 u. sp.D. (Plat. Legg. IV.719e ist wegen des dabei stehender ἄν wohl in ἐπαινέσαι zu ändern); ἐπαινήσω nur p., Pind. P. 10.69 Nonn. D. 11.150 ; ἐπῃνημένος Isocr. 12.233 ; ἐπαινεθήσεται Plat. Rep. V 474d ; ἐπαινετέον III.390e;
loben, Beifall bezeigen, billigen, teils absol., οἱ δ' ἄρα πάντες ἐπῄνεον, ἐπὶ δ' ᾔνεον ἄλλοι, Il. 3.461, 23.539 teils c. acc., μῦθον Ὀδυσσῆος 2.335 ; Ἕκτορι d.i. beistimmen, 18.312, μῦθόν τινι H.h. Merc. 457. Einzeln auch in Prosa, ἐπαινεσάντων δ' αὐ. τῶν, nach ihrer Genehmigung, Thuc. 4.65, wie Xen. An. 1.3.7 u. öfter. – Gew. Pind., Tragg. u. in Prosa,
   1) loben, im Ggstz von ψέγω, Plat. Theaet. 145a, wo πρὸς ἀρετὴν καὶ σοφίαν dabei steht, vgl. εἰς u. πρός ; von ἀτιμάζειν, Xen. An. 1.6.20 ; πάντ' ἔχω σ' ἐπαινέσαι λόγοισι, in jeder Beziehung, Soph. Aj. 1381 ; ἃ ἐγὼ Σωκράτη ἐπαινῶ, worin ich den S., od. was ich an dem Sokrates lobe, Plat. Symp. 222a, vgl. 201c ; Sp. auch τινά τινος, wie Dion.Hal. rhet. 14 ; ἐπί τινι, Xen. An. 5.1.45 ; τινί, worüber, Din. 3.22 ; κατά τι DS. 1.37.
   2) zureden, ermahnen, anempfehlen (vgl. παραινέω), ὑμᾶς δ' ἐπαινῶ μὴ καταισχύνειν ἐμέ Aesch. Suppl. 974 ; ὑμῖν ἐπαινῶ γλῶσσαν εὔφημον φέρειν Ch. 574 ; θαρσεῖν, σιγᾶν Soph. O.C. 671, El. 1314.
   3) sich schönstens für Etwas bedanken, höflich ablehnen, κάλλιστ' ἐπαινῶ Ar. Ran. 519, Schol. παραιτούμενοι ἔλεγον ; τὴν κλῆσιν, für die Einladung danken, Xen. Symp. 1.7 ; Plut. aud.poet. 5 p : 86. Aehnlich wenn man seine Zufriedenheit mit Etwas bezeugt, aber es ablehnt Xen. An. 7.7.52, Hell. 7.4.5.
   4) feierlich rezitierren, vom Vortrage der Rhapsoden, Plat. Ion 536d, 541e.

ἐπ-αινέω, -ῶ
[in LXX for הָלַל pi., שָׁבַח pi. ;]
to praise: with accusative, Rom.15:11, 1Co.11:22; before ὅτι, Luk.16:8, 1Co.11:2; absol., before ὅτι, 1Co.11:17.†
(AS)