ἐξ·ελίσσω, att. -ίττω :
   I tr.
      1 dérouler : περιϐολὰς σφραγισμάτων, EUR. Hipp. 864, le cordon noué autour des tablettes et retenu par le cachet ; τὸν χάρτην, HÉRON Aut. 270, dérouler le papier ; fig. θεσπίσματα, EUR. Suppl. 141, expliquer des oracles ; λόγον, EUR. Ion 397, dérouler un discours ; particul. t. de tact. τὴν φάλαγγα, XÉN. Cyr. 8, 5, 15 ; Hell. 4, 3, 18, faire évoluer une troupe de façon que les hommes, en faisant volte-face, reviennent par ordre de rang de queue en tête, le dernier rang pivotant sur place ;
      2 mouvoir en rond : ἴχνος ἐξ. ποδός, EUR. Tr. 3, litt. mouvoir les pieds de façon à laisser une trace circulaire, càd. danser en rond ; κύκλους, HLD. 5, 14, décrire des cercles ; ἑαυτόν, EL. N.A. 13, 16, s’enfuir en décrivant des circuits, en parl. d’un animal ;
      3 faire le tour de : τάφρον, PLUT. Pyrrh. 28, contourner un fossé ; κόλπους, APP. Civ. 5, 84, longer un golfe ;
      4 tirer de, au pass. se tirer de, PLUT. Æmil. 17 ;
   II intr.
      1 décrire des circuits : τῇ καὶ τῇ, EL. N.A. 13, 14, çà et là ;
      2 se tirer de, PLUT. Tim. 27 ;

Moy. se dérouler, se déployer : ἀφεθὲν δὲ τὸ ὀθόνιον ἐξελίσσεται ὑπὸ τοῦ βάρους τοῦ ὀϐελίσκου, HÉRON Aut. 268, une fois lâchée, la toile se déroule sous le poids de la tringle.

Att. ἐξελίττω, unroll, unfold, περιβολὰς σφραγισμάτων E. Hipp. 864; ταρσούς Aen.Tact. 29.8; χάρτην Hero Aut. 26.8; metaph, unfold, θεσπίσματα, λόγον, E. Supp. 141, Ion 397; θεῖον νόμον Porph. Marc. 26; οὐδ’ ἄρα [τὸν αἰῶνα] ἐξελίξεις Plot. 3.7.6; προσελθοῦσα ἡ πηλικότης ἐξελίττει εἰς μέγεθος τὴν ὕλην· Id. 2.4.9; — Pass., ὁ… κύκλος… ἴσην ἐξελίττεται γραμμήν is unrolled so as to form a line, Arist. Mech. 855a29, cf. Pr. 914a30, Hero Aut. 25.3. of any rapid motion, ἴχνος ἐ. ποδός evolve the mazy dance, E. Tr. 3; χορείαν Aristid. 1.97 J. ; ἐ. τινὰ κύκλῳ hunt one round and round, E. HF 977; ἐ. κύκλους περί τινα wheel in circles round him, Hld. 5.14; ἐ. τὸν αὑτῆς κύκλον [ἡ σελήνη] Plu. 2.368a; of the hare, δρόμον ἐ.
double, Arr. Cyn. 17.3; — Pass., -ιχθῆναι τοὺς ἑλιγμούς ib. 21.3; wheel about, ἐπὶ δεξιά Plu. Cam. 5, cf. Tim. 27; c. acc. loci, τοὺς κόλπους ἐ.
follow the windings of the bays, App. BC 5.84; ἐ. τὴν τάφρον Plu. Pyrrh. 28. intr. in Act., Arr. Cyn. 25.2; ἐξελίττει τῇ καὶ τῇ Ael. NA 13.14 (also ἐ. ἑαυτόν escape, ib. 3.16); of ships, παρὰ τὴν γῆν ἐξελίξασαι διέφυγον Plb. 1.28.12, cf. 1.51.11.
evolve, in Pass., ζωὴ ἐξελιττομένη εἰς τέλος Plot. 1.4.1; ὅσα τὰ πολλά, τοσαῦτα τὸ ἕν, ἀφ’ οὗ ἐξελίττεται Dam. Pr. 4. as military term, = ἀναπτύσσειν, extend the front by bringing up the rear men, deploy, τὴν φάλαγγα X. Cyr. 8.5.15, HG 4.3.18; ἐξελίττεται ὁ στίχος Id. Lac. 11.8.
countermarch, Ascl.Tact. 10.13, etc. generally, manoeuvre, Arr. Tact. 25.6; — Med. or Pass., ib. 16.8.
extricate, τὴν δύναμιν τῶν στενῶν Plu. Alex. 20.

att. ἐξελίττω (s. ἑλίσσω),
1) auseinander-, entwickeln, entfalten ; περιβολὰς σφραγισμάτων Eur. Hipp. 864 ; übertr., θεσπίσματα Suppl. 141, deuten ; λόγον, erzählen, Ion 397 ; bes. vom Heere, τὴν φάλαγγα, entwickeln, Xen. Hell. 4.3.18, Cyr. 8.5.15, die hinteren Treffen vorrücken und in die Front der Schlachtordnung einrücken lassen ; Plut. Aemil. 17 u. oft ; von der Flotte, Pol. 1.51.11.
2) schnell bewegen (s. ἑλίσσω); ἴχνος ποδός, vom Reigentanz, Eur. Tr. 3 ; χορόν, χορείαν, Sp.; τὸν αὑτῆς κύκλον ἐξελίσσει (σελήνη), vollendet seinen Kreislauf, Plut. Is. et Os. 42 ; – ἑαυτόν, entwischen, Ael. H.A. 3.16 ; öfter auch ohne ἑαυτόν. Dah. τὴν τάφρον, um den Graben schwenken, Plut. Pyrrh. 28 ; ἐπὶ δεξιὰ ἐξ., sich rechtshin wenden, durch περιστρεφόμενος erkl., Cam. 5 ; sich zurückziehen, Timol. 27.

1. to unroll , (Euripides):metaphorically to unfold , Lat. explicare, (Euripides)
2. of any rapid motion, ἴχνος ἐξ. ποδός to evolve the mazy dance, (Euripides):—;hence intransitive to wheel about , (Plutarch)
3. as military term, = ἀναπτύσσειν, Lat. explicare, to extend the front by bringing up the rear men, to deploy , (Xenophon Historicus)
4. to draw off , (Plutarch) (ML)