'ἐξ·έρχομαι (f. ἔξειμι, ao.2 ἐξῆλθον, pf. ἐξελήλυθα) aller hors de :
   I en parl. de pers. :
      1 sortir, IL. 9, 476, 576, etc. ; avec un gén. πόληος, IL. 22, 417 ; τείχεος, Ph. 237 ; πυλάων, Ph. 413 ; χθονός, SOPH. El. 768 ; οἴκων, EUR. Hec. 174, etc. sortir d’une ville, d’un rempart, des portes, d’un pays, d’une maison ; avec la prép. ἐκ et le gén. HDT. 8, 75, etc. ; SOPH. O.C. 37, etc. ; ou ἔξω, EUR. Ph. 476 ; rar. avec l’acc. ἐξ. τὸ ἄστυ, HDT. 5, 104 ; ARSTT. Pol. 3, 14 ; τὴν πόλιν, SPT. Gen. 44, 4 ; χώρην, HDT. 7, 29, sortir de la ville, d’un pays ; fig. ἐκ τῶν ἐφήϐων εἰς τοὺς τελείους, XÉN. Cyr. 1, 2, 12, sortir de la classe des éphèbes pour entrer dans celle des hommes faits ;
      2 particul. sortir pour aller au loin, partir : ἐπὶ θήραν, XÉN. Cyr. 1, 2, 11, pour la chasse ; avec idée d’hostilité : ἐπί τινα, HDT. 1, 36, marcher contre qqn ; avec un acc. ἐξ. ἔξοδον, partir, XÉN. Hell. 1, 2, 17 ; ἐξ. στρατείαν, ESCHN. 50, 34, partir pour une expédition ; νόστον ἐξ. SOPH. Ph. 43, partir pour retourner ; abs. partir, quitter un pays, s’exiler volontairement (p. opp. à φεύγειν) DÉM. 634, 21 ;
      3 en venir à : ἐς χερῶν ἅμιλλάν τινι, EUR. Hec. 226, à lutter avec qqn ; εἰς ἔλεγχον, EUR. Alc. 640, à une preuve ; avec l’acc. τι, THC. 1, 70 ; 3, 108, à qqe ch. ; exécuter, accomplir qqe ch. ; τὰ νόμιμα, NYMPHIS (ATH. 536 a) transgresser les lois ; d’où abs. dévier, sortir du droit chemin, PLAT. Leg. 644 b ; abs. sortir de charge, AND. 10, 37 (décr.) ; ARSTT. Pol. 2, 11, 7 ;
      4 sortir d’une épreuve, d’un examen, d’où être prouvé, démontré : ἄλλος ἐξέρχομαι, SOPH. O.R. 1084, je sors de là autre ; il résulte de là, il est établi par là que je suis autre ;
   II en parl. de choses :
      1 sortir : παρά τινος, PLAT. Theæt. 161 b, émaner de qqn, en parl. de paroles ; en parl. de marchandises, sortir d’un pays, être exporté, PLAT. 1 Alc. 122 e ;
      2 sortir, se faire jour, avoir une issue, aboutir, en parl. d’événements, d’oracles, de songes : εἰς τέλος, HÉS. O. 216, arriver à son terme ; κατ' ὀρθὸν ἐξ. SOPH. O.R. 88, avoir une heureuse issue ; ἐξῆλθε ἡ μῆνις, HDT. 7, 137, sa vengeance fut satisfaite ;
      3 en parl. du temps, être passé, écoulé, HDT. 2, 139 ; SOPH. O.R. 735 ; PLAT. Pol. 298 e ; ἐλέγοντο αἱ σπονδαὶ ἐξεληλυθέναι, XÉN. Hell. 5, 2, 2, on disait la trêve expirée.

➳ Ao.2 inf. poét. ἐξελθέμεναι, OD. 4, 283 ; ao.2 dor. opt. 2 sg. ἐξένθοις, THCR. Idyl. 11, 63 ; part. ἐξενθών (vulg.) THCR. Idyl. 23, 36 ; fém. ἐξενθοῖσα, THCR. Idyl. 11, 63.

'

fut. -ελεύσομαι (but in Att. ἔξειμι¹ supplies the fut., also impf. ἐξῄειν); aor.2 ἐξῆλθον, the only tense used in Hom. : — go or come out of, c. gen. loci, τείχεος, πυλάων, πόληος, Il. 22.237, 413, 417; ἐκ δ’ ἦλθε κλισίης 10.140; ἐ. δωμάτων, χθονός, etc., A. Ch. 663, S. El. 778, etc. ; ἐ. ἐκ… Hdt. 8.75, 9.12, S. OC 37, etc. ; ἔξω τῆσδ’… χθονός E. Ph. 476; of an actor, come out on the stage, Ar. Ach. 240, Av. 512; abs., come forth, ἐ. καὶ ἀμῦναι Il. 9.576. rarely c. acc., ἐξῆλθον τὴν Περσίδα χώραν Hdt. 7.29; ἐ. τὸ ἄστυ Id. 5.104, cf. Arist. Pol. 1285a5, LXX Ge. 44.4. abs., march out, go forth, Th. 2.11, etc. ; ἐπί τινα Hdt. 1.36. of an accused person, withdraw from the country to avoid trial, opp. φεύγω, D. 23.45. ἐ. ὑπηρέτης to be commissioned to carry out an order of the court, Mitteis Chr. 89.36 (ii AD), etc. c. acc. cogn., go out on an expedition, etc., ἐ. ἐξόδους X. HG 1.2.17; στρατείαν Aeschin. 2.168; so παγκόνιτ’ ἐ. ἄεθλ’ ἀγώνων went through them, S. Tr. 506 (lyr.); νίκης ἔχων ἐξῆλθε… γέρας Id. El. 687. with Preps., ἐ. ἐπὶ θήραν, ἐπὶ θεωρίαν, etc., X. Cyr. 1.2.11, Pl. Cri. 52b, etc. ; ἐπὶ πλεῖστον ἐ.
pursue their advantages to the utmost, Th. 1.70; εἰς τόδ’ ἐ. ἀνόσιον στόμα allow oneself to use these impious words, S. OC 981; also ἐ. εἴς τινας come out of one class into another, as εἰς τοὺς τελείους ἄνδρας, opp. ἔφηβοι, X. Cyr. 1.2.12. of disease, pass off, ἢν ἐκ τοῦ ἄλλου σώματος ἡ νοῦσος ἐξεληλύθῃ Hp. Morb. 2.13. of offspring, issue from the womb, τὰ μὲν τετελειωμένα, τὰ δὲ ἀτελῆ ἐ. Arist. Pr. 896a18; ἐκ τῆς γαστρός M.Ant 9.3. ἐ. εἰς ἔλεγχον stand forth and come to the trial, E. Alc. 640; ἐς χερῶν ἅμιλλαν ἐ. τινί Id. Hec. 226; abs., stand forth, be proved to be, ἄλλος S. OT 1084; come forth (from the war), Th. 5.31. c. acc. rei, execute, ἃ ἂν… μὴ ἐξέλθωσιν (v.l. for ἐπεξ-) Id. 1.70; τὸ πολὺ τοῦ ἔργου ἐξῆλθον (v.l. for ἐπεξ-) Id. 3.108. abs., exceed all bounds, Pl. Lg. 644b; so ἐ. τὰ νόμιμα Nymphis 15. with acc. of the instrument of motion, ἐ. οὐδὲ τὸν ἕτερον πόδα Din. 1.82. of Time, come to an end, expire, Hdt. 2.139, S. OT 735, PRev. Laws 48.9 (iii BC), etc. ; τοῦ ἐξελθόντος μηνός Hyp. Eux. 35; ἐπειδὰν… ὁ ἐνιαυτὸς ἐξέλθῃ Pl. Plt. 298e; ἐλέγοντο αἱ σπονδαὶ ἐξεληλυθέναι X. HG 5.2.2. of magistrates, etc., go out of office, ἡ ἐξελθοῦσα βουλή Decr. ap. And. 1.77, cf. Arist. Pol. 1273a16. of prophecies, dreams, events, etc., to be accomplished, come true, ἐς τέλος ἐ. Hes. Op. 218; abs., τὴν ὄψιν συνεβάλετο ἐξεληλυθέναι Hdt. 6.108, cf. 82; ἐξῆλθε (sc. ἡ μῆνις) was satisfied, Id. 7.137; ἰσόψηφος δίκη ἐξῆλθ’ ἀληθῶς A. Eu. 796; κατ’ ὀρθὸν ἐ.
come out right, S. OT 88; ἀριθμὸς οὐκ ἐλάττων ἐ. X. HG 6.1.5; of persons, μὴ… Φοιβος ἐξέλθη σαφής turn out a true prophet, S. OT 1011. of words, proceed, παρά τινος Pl. Tht. 161b; of goods, to be exported, Id. Alc. 1.122e.

(ἔρχομαι),
1) aus-, herausgehen ; gew. mit dem gen. des Orts, ἐκ δ' ἦλθε κλισίης Il. 10.104, wie Od. 21.190 ; ἐξελθέτω τις δωμάτων Aesch. Ch. 652 ; τῆσδε χθονός Soph. El. 768 ; οἴκων Eur. Hec. 174 ; mit praeposit., ἐκ τῆς δ' ἕδρας Soph. O.C. 37 ; ἔξω τῆσδε χθονός Eur. Phoen. 479 ; ἐξεληλυθότες ἐκ Σπάρτης Her. 9.12 ; οὐκ ἐπὶ θεωρίαν πώποτε ἐκ τῆς πόλεως ἐξῆλθες Plat. Crit. 52b ; Phaed. 59d ; ὅθεν, ἐνθένδε, Tim. 79b, Crit. 44e ; absolut, fortgehen, ausziehen, Il. 9.476 ; ἔξελθε πρὸς Λέρνης λειμῶνα Aesch. Prom. 655 ; ἐπὶ φορβῆς νόστον ἐξελήλυθεν Soph. Phil. 43 ; ἔξελθ' ἀμείψας στέγας 1246 ; ἐπὶ φόνον Eur. Or. 608 ; εἰς ἔλεγχον, geprüft werden, Alc. 650 ; ἐς χερῶν ἅμιλλάν τινι, ins Handgemenge geraten, Hec. 226 ; vom Heere, Thuc. 2.21 ; Xen. Hell. 7.5.6 u. A.; ἔξοδον Xen. Hell. 1.2.17, στρατείαν Aesch. 2.168 ; ἄεθλα, Soph. Tr. 505, den Kampf bestehen ; anders ist der acc. ἐξῆλθον τὴν Περσίδα χώραν, aus dem Lande, Her. 7.29 ; vgl. Arist. Pol. 3.14 ; οὐκ ἂν ἔφασκεν ἐκ τῆς πόλεως ἐξελθεῖν οὐδὲ τὸν ἕτερον πόδα Din. 1.82, auch nicht mit einem Fuße. – Auch von leblosen Dingen, οὐδεὶς τῶν λόγων ἐξέρχεται παρ' ἐμοῦ Plat. Theaet. 161b ; ὅθεν ἐξῆλθε τὸ πνεῦμα Tim. 79b ; von Krankheiten, die den Menschen verlassen, Hippocr. – Von der Zeit, vergehen, verstreichen, τίς χρόνος τοῖσδ' ἐστὶν οὑξεληλυθώς ; Soph. O.R. 735 ; Her. 2.139 ; ἐλέγοντο αἱ σπονδαὶ ἐξεληλυθέναι, abgelaufen, Xen. Hell. 5.2.2 ; ἐπειδὰν ὁ ἐνιαυτὸς ἐξέλθῃ Plat. Polit. 298e ; Phaed. 108e ; Xen. An. 7.5.4 u. A. – Das Maß überschreiten, εἴ ποτ' ἐξέρχεται, δυνατὸν δ' ἐστὶν ἐπανορθοῦσθαι Plat. Legg. I.644b ; τὰ νόμιμα, übertreten, Ath. XII.536a.
2) ausgehen, in Erfüllung gehen, εἰς τέλος ἐξέρχεσθαι Hes. O. 215 ; μή μοι Φοῖβος ἐξέλθῃ σαφής Soph. O.R. 1011, Schol. μὴ οἱ χρησμοὶ τοῦ Φοίβου τελεσθῶσι ; so von Träumen u. Orakeln, Her. 6.82, ταύτῃ τὴν ὄψιν συνεβάλετο ἐξεληλυθέναι 107 ; ähnl. ἰσόψηφος δίκη ἐξῆλθ' ἀληθῶς Aesch. Eum. 763 ; τὰ δύσφορα εἰ τύχοι κατ' ὀρθὸν ἐξελθόντα, wenn es gut ausschlägt, Soph. O.R. 88 ; τοιόσδε δ' ἐκφὺς οὐκ ἂν ἐξέλθοιμ' ἔτι ποτ' ἄλλος, ich möchte wohl nicht anders werden, ib. 1084 ; ἀριθμὸς καὶ ἄλλοθεν οὐκ ἐλάσσων ἐξέλθοι, wo auch wir »her-»auskommen« sagen, Xen. Hell. 6.1.5.

ἐξέρχομαι,
[in LXX chiefly and very freq. for יצא, also for עלה ,בּוֹא, etc. ;] depon.,
to go, or come out of: Mat.10:11, Mrk.1:35, Jhn.13:30, al.; with inf., Mat.11:8, Mrk.3:21, Luk.7:25, 26 Act.20:8; id. before ἐπί, Mat.26:55, al.; εἰς, Mrk.1:38; ἵνα, Rev.6:2; ἐ. before ἐκ (cl. with genitive loc.), Mrk.5:2, Jhn.4:30, al.; ἔξω, with genitive, Mat.21:17, Mrk.14:68, Act.16:13, Heb.13:13; ἀπό, Mrk.11:12, Luk.9:5, Php.4:15; ἐκεῖθεν, Mat.15:21, Mrk.6:1, Luk.9:4, al.; of demons expelled, before ἐκ (ἀπό), with genitive of person(s), Mrk.1:25, 26 5:8, Luk.4:35, al.; of prisoners released, Mat.5:26, Act.16:40; ptcp., ἐξελθών, with indic., of verb of departure (cf. Dalman, Words, 20f.), Mat.8:32 15:21 24:1, Mrk.16:8, Luk.22:39, Act.12:9, 17 al. Metaph.,
__(a) of persons: 2Co.6:17, 1Jn.2:19; of birth or origin, Mat.2:6 (LXX), Heb.7:5 (cf . Gen.35:11); of escape from danger, ἐκ τ. χειρὸς αὐτῶν, Jhn.10:39; of public appearance, 1Jn.4:1;
__(b) of things: Mat.24:27; esp. of utterances, reports, proclamations: φωνή, Rev.16:17 19:5; φήμη, Mat.9:26, Luk.4:14; ἀκοή, Mrk.1:28; λόγος, Jhn.21:23; δόγμα, Luk.2:1 (cf. δι-εξέρχομαι).
(AS)