ἐν·ίστημι :
A tr.
   I (aux temps suiv. de l’act. : prés., impf., f. ἐνστήσω, ao.1 ἐνέστησα) dresser ou établir dans ou sur, placer dans ou sur : στήλας ἐς τὰς χώρας, HDT. 2, 102, élever des stèles dans les pays ; ἱπποκόμους εἰς τοὺς ἱππέας, XÉN. Hipp. 5, 6, placer des palefreniers parmi les cavaliers ;
   II au moy. ἐνίσταμαι (f. ἐνστήσομαι) dresser, élever : ἱστόν, A.RH. 1, 563, un mât ; fig. δίκην ou ἀγῶνα, DÉM. 227, 3, intenter un procès ; πρᾶγμα, AR. Lys. 268 ; DÉM. 137, 2 ; ARSTT. Probl. 29, 13 ; πρᾶξιν, PLUT. Arat. 16, s’engager dans une entreprise ; ὀργὴν καὶ μῖσος πρός τινα, POL. 1, 82, 9, commencer à montrer de l’irritation et de la haine contre qqn ; avec un inf. DS. 14, 53, entreprendre de faire qqe ch. ;
B intr. (au moy. et aux temps suiv. de l’act. : ao.2 ἐνέστην, pf. ἐνέστηκα et ἐνέσταα) :
   I s’établir dans : λόχοις, EUR. Suppl. 896 (ἐφεστώς Blomf.) se poster au milieu de l’armée ; εἰς τὴν ἄρχην, HDT. 3, 68, prendre possession du pouvoir ; τοῦ ἐνεστῶτος μηνός, PHILIPP. (DÉM. 280, 12) le mois commencé ; p. suite au pf. avoir pris de la consistance, être consistant, en parl. d’un liquide congelé, TH. C.P. 5, 13, 1, ou de lait caillé, DIOSC. Iob. 26 ; fig. se trouver établi, se trouver : τὰ ἐνεστηκότα πράγματα, XÉN. Hell. 2, 1, 6 ; τὰ ἐνεστῶτα, POL. 2, 26, 3, les affaires présentes ; ὁ ἐνστὰς πόλεμος, DÉM. 255, 10 ; ou ὁ ἐνεστὼς πόλεμος, ESCHN. 35, 27, la guerre actuelle (mais v. ci-dessous) ; ὁ ἐνεστὼς βασιλεύς, POL. 18, 38, 5, le roi régnant ; t. de gramm. ὁ ἐνεστὼς χρόνος, D. THR. 638, 22 ; PLUT. M. 1081 d, etc. le présent d’un verbe ;
   II se dresser au-devant de ou contre, d’où :
      1 s’opposer à : τινί, THC. 8, 69 ; ISOCR. 90 a ; DÉM. 1274, 20 ; POL. 2, 46, 4, à qqn ou à qqe ch. ; πρός τι, PLUT. Rom. 25, à qqe ch. ; abs. LYS. 97, 10 ; particul. en parl. des tribuns du pple, à Rome, POL. 6, 16, 4, etc. ;
      2 p. suite, menacer, être imminent ou pressant, presser, avec le dat. τὸν πόλεμον τὸν ἐνστάντα τῇ πόλει, ISOCR. 82 b, la guerre qui menaçait la république ; cf. HDT. 1, 83 (mais v. ci-dessus, B, I) ;
      3 d’où poursuivre, serrer de près : τινί, POL. 3, 97, 1, qqn ; τῇ φυγῇ, PLUT. Luc. 13, serrer qqn de près dans sa fuite.

➳ Pf. 3 pl. ion. ἐνεστέασι, HDT. 1, 179.

causal in pres., fut. and aor.1 Act., and aor.1 Med. : — put, place in, ἵππον ἐν λίθοις ἐνιστάναι X. Eq. Mag. 1.16; στήλας ἐνίστη ἐς τὰς χώρας Hdt. 2.102; εἰς αὐτὴν (sc. τὴν πόλιν) ἡνίοχον ἐνστῆσαι Pl. Plt. 266e; τοὺς ἱπποκόμους εἰς (i.e. amongst) τοὺς ἱππέας ἐ. X. Eq. Mag. 5.6; c. dat., ἱστὸν ἐνεστήσαντο μεσόδμῃ A.R. 1.563. in Law, institute an heir, ἐ. κληρονόμους τοὺς υἱούς PMasp. 151.75 (vi AD). aor.1 Med., also, begin, ὅσαι τὸ πρᾶγμα τοῦτ’ ἐνεστήσαντο Ar. Lys. 268; οὐδὲν πώποτε τῶν πραγμάτων ἐνεστήσασθ’ ὀρθῶς D. 10.21; ὁ τοιοῦτον ἀγῶν’ ἐνστησάμενος Id. 18.4; ἐ. τὸ πρᾶγμα, Lat. rem instituere, Arist. Pr. 951a28; ἀρχὰς τῆς γενέσεως Thphr. HP 7.10.4; ὀργὴν καὶ μῖσος πρός τινα ἐνστήσασθαι to begin to show…, Plb. 1.82.9; πρᾶξιν Plu. Arat. 16; c. inf., D.S. 14.53. ἐνστήσασθαι τὸ μέγεθος determine the size, Ph. Bel. 50.29. Pass., with aor.2, pf., and plpf. Act. : — to be set in, stand in, λόχοις E. Supp. 896; ἐν τῷ νηῷ Hdt. 2.91; abs., πύλαι ἐνεστᾶσι ἑκατόν Id. 1.179, cf. Pl. Ti. 50d, etc.
enter upon, take possession of, ὁ νικάσας ἐν τὰν οὐσίαν ἐνίσταται τὰν τοῦ ἁλόντος Foed. Delph. Pell. 2 B 14.
to be appointed, σοῦ ἐνεστεῶτος βασιλέος Hdt. 1.120, cf. 6.59; ἐς ἀρχήν Id. 3.68; ἐς τυραννίδας Id. 2.147.
to be upon, threaten, c. dat. pers., τοιούτων τοῖσι Σπαρτιήτῃσι ἐνεστεώτων πρηγμάτων Id. 1.83; τὸν πόλεμον τὸν ἐνστάντα σοὶ καὶ τῇ πόλει Isoc. 5.2; in war, press hard, τινί Plb. 3.97.1; abs., begin, [τοῦ θέρους] ἐνισταμένου Thphr. HP 9.8.2; ἐνισταμένου τοῦ ἐνιαυτοῦ LXX 3 Ki. 12.24; to be at hand, arise, ὁ τότ’ ἐνστὰς πόλεμος D. 18.89, cf. 139, Plb. 1.71.4; τοῦ πολέμου πρὸς Φίλιππον ὑμῖν ἐνεστηκότος Aeschin. 2.58; esp. in pf. part., pending, present, μιᾶς ἐνεστώσης δίκης Ar. Nu. 779, cf. Is. 11.45, D. 33.14; ὁ νῦν ἐνεστηκὼς ἀγών Lycurg. 7; so οὐδενὸς ἡμῖν ἐνεστῶτος πρὸς αὐτούς PStrassb. 91.21 (i BC); of Time, instant, present, τοῦ ἐνεστῶτος μηνός Philipp. ap. D. 18.157; ἡ ἐνεστῶσα κακία, ἀνάγκη, PPetr. 2 p. 60, 1 Ep. Cor. 7.26; κατὰ τὸν ἐ. καιρόν Arist. Rh. 1366b23; ἀγαθὸν ἐνεστὼς ἢ μέλλον Stoic. 3.94; cf. ἐνεστάναι τὸν πάντα χρόνον ὡς τὸν ἐνιαυτὸν ἐνεστηκέναι λέγομεν Apollod. Stoic. 3.260. esp. Gramm., ὁ ἐνεστὼς (sc. χρόνος) the present tense, Stoic. 2.48, D.T. 638.22, A.D. Pron. 58.7, al. ; also ἐνεστῶσα συντέλεια the state of completion expressed by the perfect tense, Id. Synt. 205.15; also in aor., τοῦ ποτὲ ἐνστάντος when the moment has arrived, Plot. 4.3.13; τὰ ἐνεστηκότα πράγματα present circumstances, X. HG 2.1.6; so τὰ ἐνεστῶτα Plb. 2.26.3.
stand in the way, resist, block, τοῖς ποιουμένοις Th. 8.69; τῇ φυγῇ Plu. Luc. 13; τῇ αὐξήσει Id. Rom. 25; πρὸς πᾶσάν τινι πολιτείαν Id. Arist. 3, cf. Marc. 22; abs., stand in the way, Th. 3.23; in argument, ἐνέστηκεν ὃ νυνδὴ Κέβης ἔλεγε Pl. Phd. 77b; ὁ ἐνεστηκώς the opponent in a lawsuit, SIG 45.28 (Halic., v BC). in Logic, object, τῷ καθόλου Arist. Top. 157b3; πρὸς τὸν ἔξω λόγον Id. APo. 76b26; abs., Id. Rh. 1402b24, al. ; ἐ. ὅτι… Id. APr. 69b6; ὡς… Id. EN 1172b35, A.D. Synt. 176.23. of the Roman tribunes, exercise the right of intercessio, veto, Plb. 6.16.4, Plu. TG 10, al. of fluids, congeal, freeze, ὕδωρ ἐνεστηκός Thphr. CP 5.13.1; become impacted in, ἐνιστάμενον ἐπὶ τὰ τοῦ στομάχου στενά (sc. γάλα) Dsc. Alex. 26.

(ἵστημι), hinein, dabei, darauf stellen, setzen ; Hippocr.; στήλας ἐνίστη ἐς τὰς χώρας Her. 2.102 ; χρυσᾶ ἀγάλματα ἐνέστησαν Plat. Critia. 116d ; οἷον ἡνίοχον εἰς αὐτὴν ἐνστήσας Polit. 266e ; αὑτὸν ἐκμάττειν τε καὶ ἐνιστάναι εἰς τοὺς τῶν κακιόνων τύπους Rep. III.396e ; τοὺς ἱπποκόμους εἰς τοὺς ἱππέας Xen. Hipparch. 5.6, vgl. 1.6. Uebertr., τὸν νοῦν, τὴν διάνοιαν, den Verstand, die Gedanken worauf richten, Arist.
Häufiger im med. u. zwar
   a) aor. I. = act., ἄγαλμα ἐνστήσασθαι, darin aufstellen, Poll. 1.11 ; ἱστὸν ἐνεστήσαντο μεσόδμῃ Ap.Rh. 1.563 ; δόμοισιν ἄκοιτιν, hineinbringen, 4.97. Dah. einrichten, anstellen, unternehmen, ὅσαι τὸ πρᾶγμα τοῦτο ἐνεστήσαντο Ar. Lys. 268 ; οὐδὲν τῶν πραγμάτων ἐνεστήσασθε οὐδὲ κατεσκευάσασθε ὀρθῶς Dem. 10.21 ; 18.193 ; ὁ τοιοῦτον ἀγῶνα ἐνστησάμενος 18.4 ; öfter δίκην, κρίσιν, einen Prozeß anstellen, Lys. u. a. Redner ; πόλεμον, Pol. u. DS. Auch praes. u. impf. so, ἐνίστατο τὴν περὶ Ἀκροκόρινθον πρᾶξιν, er begann die Unternehmung gegen Akr., Plut. Arat. 16 ; ὑπὲρ οὗ νῦν ἐνιστάμεθα τὴν διήγησιν Pol. 22.15 ; πορθεῖν ἐνίστατο τὰς πόλεις, er legte es darauf an, die Städte zu zerstören, DS. 14.53 ; fut., τίνα τὴν τοῦ βίου ὁδὸν ἐνστήσονται, welchen Weg werden sie einschlagen, Plat. Ax. 367a. – Aehnl. ὀργὴν καὶ μῖσος ἐνεστήσαντο πρός τινα Pol. 1.82.9, Zorn u. Haß gegen Jem. beweisen. – Gew.
   b) mit aor.2 u. perf. act., darinstehen ; λόχοις ἐνεστὼς ἤμυνε χώρᾳ Eur. Suppl. 896 ; πύλαι ἐνεστᾶσι ἑκατόν, stehen, d.i. sind darin, Her. 2.179 ; ἄγαλμα ἐνέστηκε 2.91 ; ὕδωρ ἐνεστηκός, darin stehen gebliebenes Wasser, Theophr.; ἐν ῷ ἐκτυπούμενον ἐνίσταται Plat. Tim. 50d, vgl. oben. Bes. ἐνίστασθαι εἰς τὴν ἀρχήν, die Regierung antreten, Her. 3.67 u. öfter ; auch ohne Zusatz, ἄλλος ἐνίσταται βασιλεύς 6.59 ; σέο ἐνεστεῶτος βασιλῆος 1.120 ; ἔτι μιᾶς ἐνεστώσης δίκης, da noch ein Prozeß anhängig gemacht ist, schwebt, Ar. Nub. 779 ; ἐνεστηκυιῶν δικῶν Dem. 33.14 ; Isae. 11.46 u. A.; ἐνεστηκότα πράγματα stehen den προγεγενημένα entgegen, Din. 1.93 ; τὰ ἐνεστηκότα πράγματα, der gegenwärtige Stand der Dinge, Xen. Hell. 2.1.6 ; τὰ ἐνεστηκότα Pol. 2.26.3, 3.15.4 ; ὁ ἐνστὰς πόλεμος Isocr. 5.2 ; Dem. u. A.; πόλεμος ἐνεστώς, der gegenwärtige Krieg, Pol. 1.75.2 u. öfter ; ἤδη τῆς πολιορκίας δεύτερον ἔτος ἐνεστηκυίας, da die Belagerung schon das zweite Jahr dauerte, 7.15.2 ; τραυμάτων ἐνεστώτων, die da sind, Plat. Legg. IX.878b ; ἐνισταμένου θέρους, mit Beginn des Sommers, Theophr. u. A.; bei den Gramm. ὁ ἐνεστὼς χρόνος, das Präsens.
   c) sich entgegenstellen, bevorstehen, drohen ; τοιούτων τοῖσι Σπαρτιήτῃσι ἐνεστεώτων πρηγμάτων Her. 1.83 ; μείζονος ἐνίστατο πολέμου καταρχή Pol. 1.71.4 ; – sich widersetzen, Widerstand leisten, τοῖς ποιουμένοις Thuc. 8.69 ; ἀλλ' ἔτι ἐνέστηκε τὸ τῶν πολλῶν, ὅπως μή – Plat. Phaed. 77b ; τοῖς εἰρημένοις ἐνστῆναι Isocr. 5.39 ; οἱ δὲ ἐνιστάμενοι ὡς οὐκ – Arist. Eth. 10.2.4 ; ταῖς ἐπιβολαῖς Pol. 2.46.4 ; πρός τι, Plut. Aristid. 3 ; τινὶ πρός τι, Jemand in Bezug auf Etwas, Marc. 22. Bes. bei den Rhetorikern u. in der Gerichtssprache, gegen Etwas protestieren, Instanz machen, vgl. Arist. rhet. 2.25. Bei den Römern das Interzedieren der Volkstribunen, Pol. 6.16.4 u. Plut. öfter ; τῇ φυγῇ Plut. Lucull. 13 ; τινί, Jemanden bedrängen, verfolgen, Pol. 3.97.1 ; auch wie instare = antreiben, Plut. Lac. apophth. p. 240 ; von Flüssigkeiten auch = gerinnen, fest werden, Diosc., Medic.

ἐν-ίστημι
[in LXX: 4Ki.13:6 A (עֶמְדָּה), 3Ki.12:24, 1Es.5:47 Est.9:6, Est.3:13, 1; 4Ma.9.1-32 * ;]
to place in; in pf., plpf., 2 aor. and in mid., intrans.;
__(a) to be at hand, impend, threaten: 2Ti.3:1;
__(b) to be present: 2Th.2:2 (but see Thayer, see word); pf. ptcp., present: 1Co.7:26, Gal.1:4, Heb.9:9; pl., Rom.8:38, 1Co.3:22 (Cremer, 3O9).†
(AS)