'ἐμ·φύω :
   I tr. (prés. impf. fut. et ao.1) :
      1 faire naître dans : ἐ. τινι ἐν φρεσίν, OD. 22, 348, faire naître qqe ch. dans l’esprit de qqn ; ἐ. ἔρωτά τινι, XÉN. Mem. 1, 4, 7, inspirer de l’amour à qqn ;
      2 enraciner, d’où fixer dans : ὀδόντας, EL. N.A. 14, 8, tenir les dents enfoncées dans ;
   II intr. (ao.2 ἐνέφυν, pf. ἐμπέφυκα, et au moy.) :
      1 naître dans : ὅθι τρίχες ἵππων κρανίῳ ἐμπεφύασι, IL. 8, 84, là où pousse, sur la tête, la crinière des chevaux ; ἐμπεφύκασιν ἐν αὐτῇ φοίνικες, HDT. 2, 156, dans ce pays poussent des palmiers ; fig. en parl. de sentiments, naître ou se développer dans, être naturel à, dat. SOPH. O.C. 1488 ; EUR. Hipp. 967 ; XÉN. Mem. 3, 5, 17, etc. ;
      2 être comme enraciné dans, tenir fortement à : ὣς ἔχετ' ἐμπεφυυῖα, IL. 1, 513, elle se tenait ainsi attachée (à ses genoux) ; ὀδὰξ ἐμφῦναι, NIC. Th. 131, avoir les dents enfoncées dans, etc. ; abs. ἐμφύς, HDT. 3, 109, fixé dans, etc. ; fig. ἐλπίσι, PLUT. M. 3, 342 c ; δόγμασι, PLUT. Cato mi. 4, s’attacher ou être attaché à des espérances, à des opinions.

➳ Pf. épq. 3 pl. ἐμπεφύασι ; part. pf. f. épq. ἐμπεφυυῖα, v. ci-dessus.

Étym. ἐν, φύω.

'

implant, θεὸς δέ μοι ἐν φρεσὶν οἴμας παντοίας ἐνέφυσεν planted them in my soul, Od. 22.348; ἐμφῦσαι ἔρωτά τινι X. Mem. 1.4.7; νόον τινί Eleg. ap. Ath. 7.337f, cf. Ph. 1.631, al. Pass., with pf. ἐμπέφυκα and aor.2 ἐνέφυν ; pf. subj. ἐμπεφύῃ Thgn. 396; grow in or on, τινί, ὅθι τε τρίχες ἱππων κρανίῳ ἐμπεφύασι (Ep. for ἐμπεφύκασι) Il. 8.84; τὰ ἐμφυόμενα Hp. Aër. 5; ἐμφύεσθαι ἐν [νήσῳ] Hdt. 2.156; hence of qualities, φθόνος ἀρχῆθεν ἐμφύεται ἀνθρώπῳ is implanted in him, Id. 3.80; ᾧ (sc. μάντει) τἀληθὲς ἐμπέφυκεν S. OT 299; τὸ πιστὸν ἐμφῦναι φρενί Id. OC 1488; πάντ’ ἐμπέφυκε τῷ γήρᾳ κακά Id. Fr. 949; τὸ μῶρον γυναιξὶν ἐμπέφυκε E. Hipp. 967; οὐδεὶς χαρακτὴρ ἐμπέφυκε σώματι is set by nature on the body, Id. Med. 519; κακία τῇ πόλει ἐμφύεται X. Mem. 3.5.17, etc. ; the pf. part. abs., innate, νόσημα πόλεως ἐ. Pl. Lg. 736a, cf. 863b.
to be rooted in, cling closely, ὣς ἔχετ’ ἐμπεφυυῖα (Ep. part.) she hung on clinging, Il. 1.513; ἔν τ’ ἄρα οἱ φῦ χειρί clung fast to his hand, clasped his hand tight, as a warm greeting, 6.253, etc. ; ἔφυν ἐν χερσί Od. 10.397; ἐν χείρεσσι φύοντο 24.410; so χεῖρες… ἐμπεφυκυῖαι ἦσαν τοῖσι ἐπισπαστῆρσι stuck fast to the handles, Hdt. 6.91; ἐμφύντε τῷ φύσαντι S. OC 1113, cf. E. Ion 891 (anap.); ὀδὰξ ἐν χείλεσι φύντες biting the lips hard, in suppressed anger, Od. 1.381, 18.410, 20.268 (so ἐμφῦσαι ὀδόντας to fix the teeth in, Ael. NA 14.8); ἀμὺξ ἐμφῦναι Nic. Th. 131; c. gen., D.H. 11.31 (s.v.l.); abs., ἐμφύς Hdt. 3.109; ἐμφὺς ὡς βδέλλα Theoc. 2.56; ἐμπεφυκὼς πόνος fixed pain, Archig. ap. Gal. 8.110. metaph, cling to, ταῖς ἐλπίσι καὶ ταῖς παρασκευαῖς Plu. 2.342c; τοῖς ἠθικοῖς καὶ πολιτικοῖς δόγμασι Id. Cat. Mi. 4; τοῖς πολεμίοις Id. Nic. 14; τὴν πόλιν ἀφέντας φῦναι ταῖς ναυσίν Id. Them. 9.

(φύω),
1) einpflanzen, (durch die Geburt) einflößen ; θεὸς δέ μοι ἐν φρεσὶν οἴμας παντοίας ἐνέφυσεν Od. 22.348, neben αὐτοδίδακτός εἰμι, ein Gott hat mir Gesangweisen eingepflanzt ; vgl. αὐλητῆρι θεοὶ νόον οὐκ ἐνέφυσαν, p. bei Ath. VIII.337f ; ἐμφῦσαι λογισμόν, ἔρωτά τινι, Xen. Mem. 1.4.7, 4.3.11 ; Sp.; τοὺς ὀδόντας, d.i. die Zähne fest einbeißen, Ael. H.A. 14.8.
2) Häufiger med. mit perf. (ἐμπέφυκα, ἐμπεφύασι, auch ἐμπέφυε, Theogn. 396) u. aor.2 act., angeboren werden, darin entstehen, u. im perf. angeboren, angeschaffen sein ; τρίχες κρανίῳ ἐμπεφύασι Il. 8.84 ; darin wachsen, ἐμπεφύκασι ἐν αὐτῇ φοίνικες Her. 2.156. Gew. übertr.,
   a) festhalten ; Θέτις ὡς ἥψατο γούνων, ὥς ἔχετ' ἐμπεφυυῖα, gleichsam angewachsen, Il. 1.513 ; oft ἐν δ' ἄρα οἱ φῦ χειρί, er faßte ihn fest bei der Hand, drückte ihm die Hand ; auch ἐν χείρεσσι φύοντο, Od. 24.409 (vgl. ὀδὰξ ἐν χείλεσι φύντες, Od. 1.381, die Lippen fest einbeißen); u. so Tragg., ἐμφὺς λευκοῖς καρποῖς χειρῶν Eur. Ion 891 ; u. allgemeiner, ἐμφύντε τῷ φύσαντι Soph. O.C. 1115, d.i. fest umschlingen ; sp.D., wie ἐμφὺς ὡς λιμνᾶτις βδέλλα, fest angesogen, Theocr. 2.56 ; Nic. Th. 131 ; οὔλῳ γὰρ στομίῳ ἐμφύεται 233. Auch in Prosa, χεῖρες ἐμπεφυκυῖαι ἦσαν τοῖς ἐπισπαστῆρσι Her. 6.91, vgl. 3.109 ; ἐνεφύοντο ἀλλήλοις καὶ κατεφίλουν, sie umarmten sich, Plut. Fab. 13 ; ἐμφῦναι καὶ δακεῖν cohib.ira 10 ; ἐμπεφυκότες ὀδόντες Ael. H.A. 14.8 ; auch geistig, an Etwas festhalten, τῷ ῥήματι, ταῖς ἐλπίσι, Plut. Def. orac. 3, de Alex. fort. II.11 ; τοῖς δόγμασι Cat. min. 4 ; ἐμφῦναι ταῖς ναυσίν, sich fest darauf verlassen, Them. 9.
   b) von geistigen u. sittlichen Anlagen u. Zuständen ; μάντει τἀληθὲς ἐμπέφυκεν ἀνθρώπων μόνῳ Soph. O.R. 299 ; τί δ' ἂν θέλοις τὸ πιστὸν ἐμφῦναι φρενί ; O.C. 1485 ; τὸ μωρὸν γυναιξὶν ἐμπέφυκε Eur. Hipp. 967 ; φθόνος ἀρχῆθεν ἐμφύεται ἀνθρώπῳ Her. 3.80 ; ἐμφύσεται τὸ τῆς ἀνδρίας ἦθος Plat. Legg. VIII.836d ; Xen. Cyr. 5.2.32 ; neben ἐγγίγνεται Mem. 3.5.17.