GRC
Bailly
ἐκ·λύω :
I tr. délier, càd. :
1 délivrer, affranchir : τινά, ESCHL. Pr. 781, qqn ; τινά τινος, ESCHL. Pr. 326, 339 ; EUR. El. 1353 ; ἔκ τινος, PLAT. Phæd. 67 d ; POL. 16, 6, 12, délivrer ou affranchir qqn de qqe ch. ;
2 relâcher : ἐκλ. κοιλίαν, DIOSC. 4, 266, relâcher le ventre ; τόξα, HDT. 2, 173, détendre un arc ; στόμα, SOPH. Aj. 1225, laisser échapper des paroles (litt. délier sa bouche) ; au pass. être relâché, être épuisé, fatigué, ISOCR. 322 a ; DÉM. 421, 4 ; fig. ARSTT. Probl. 4, 6 ; PLUT. M. 161 b ; avec un rég. οὐ μόνον τοῖς σώμασιν ἐξελύθησαν, ἀλλὰ καὶ ταῖς ψυχαῖς, POL. 20, 4, 7, ils s’épuisèrent non seulement de corps, mais d’âme ; ἐκλελυμένος πρὸς τὸν πόλεμον, ISOCR. 82 a, épuisé et sans force pour la guerre ; en parl. d’animaux, XÉN. Cyn. 5, 5 ; de choses (cours d’eau languissant, POL. 4, 41, 5 ; 4, 43, 9 ; traits lancés sans vigueur, LUC. Nigr. 36) ;
3 dissoudre : ἐκλ. τι θερμῷ ὕδατι, ARÉT. Cur. m. acut. 1, 1, faire dissoudre qqe ch. avec de l’eau chaude ; fig. ἐκλ. μόχθον, EUR. Ph. 695 ; ἔριν, DÉM. 114, 7, faire cesser une épreuve, une querelle ; δάνειον, PLUT. Cæs. 12, acquitter une dette ;
4 démonter (une machine) PHIL. BYZ. ;
II intr. en appar. (s.-e. ἑαυτόν), se retirer, s’éloigner, SPT. 2Macc. 13, 16 ;
Moy. délivrer, affranchir : τινα, ESCHL. Eum. 174 ; SOPH. Ant. 1099, Tr. 20 ; EUR. Suppl. 346 ; XÉN. Hell. 7, 1, 25, qqn : τινά τινος, OD. 10, 286 ; ESCHL. Pr. 235, qqn de qqe ch. ; éloigner de soi, acc. SOPH. Aj. 531.
Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »
LSJ
[ῡ, v. λύω], set free, πόνων from labours, A. Pr. 328; release, ὕδατα PTeb. 49.6 (ii BC); — Pass., to be set free, ἐκλέλυμαι πόθου Thgn. 1339; ἐκ δεσμῶν Pl. Phd. 67d; — Med., get one set free, release, ἀλλ’ ἄγε δή σε κακῶν ἐκλύσομαι Od. 10.286; τοῦ φόβου σ’ ἐξελυσάμην S. OT 1003; θανάτου νιν ἐκλύσασθε E. Andr. 818; ἐξελυσάμην βροτοὺς τὸ μὴ μολεῖν A. Pr. 237; c. acc. pers. only, ἐξελύσαντο τοὺς Ἀργείους X. HG 7.1.25; abs., ἐξελυσάμην I delivered him from danger, S. Aj. 531.
unloose, ἐ. τόξα unstring a bow, Hdt. 2.173; ἐ. ἁρμούς E. Hipp. 825; σκαιὸν ἐκλύσων στόμα likely to let loose a foolish tongue, S. Aj. 1225.
make an end of, ἐξέλυσας… σκληρᾶς ἀοιδοῦ δασμόν paid it off, Id. OT 35; ἐπίπονον ἁμέραν Id. Tr. 654; μόχθον E. Ph. 695; ἔριν καὶ φιλονικίαν D. 9.14; ἐξελύσατε (v.l. -λύσασθε) τὰς παρασκευάς Id. 18.26.
relax, Arist. HA 610a27; τῆς φροντίδος τὸ ἀκριβές Luc. Dom. 17; — Pass., to be faint, fail, Hp. Aph. 2.41, Isoc. 15.59, D. 19.224, Phld. Ir. p. 69 W., etc. ; πρὸς τὸν πόλεμον Isoc. 4.150; ἐκλυθῆναι τοῖς σώμασι, τῇ ψυχῇ, Arist. Fr. 144, Plb. 29.17.4 (so intr. in Act., J. BJ 1.33.5), etc. ; of things, to be unserviceable, τὰ τῶν πλοίων ἐκλελυμένα Arist. Pol. 1320b37; ἐκλύεται ὁ ῥοῦς, τὰ ῥεύματα, cease, Plb. 4.43.9, 4.41.5.
Medic., ἐ. κοιλίαν relax the bowels, Dsc. 4.169.
pay in full, δάνειον Plu. Caes. 12 (Pass.).
purchase, Herod. 6.91.
resolve a doubt, in Pass., A.D. Synt. 176.24; also τὰ ὑπ’ ἀμφιβολίαν πίπτοντα ἐκλύεται τοῦ ἀμφιβόλου ib. 311.11.
dissolve, τι ὄξει Gal. 11.106. intr., to break up, depart, LXX 2 Ma. 13.16.
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)
Pape
(λύω),
1) auslösen, erlösen ; ὥσπερ ἐκ δεσμῶν Plat. Phaed. 67d ; befreien, τινὰ πόνων Aesch. Prom. 339 ; μόχθων Eur. El. 1353 ; ἑαυτὸν ἐκ τοῦ κινδύνου Pol. 16.6.12, wie Plat. Phaed. 67d. – Häufiger im med., σὲ κακῶν ἐκλύσομαι ἠδὲ σαώσω Od. 10.286 ; ἐξελυσάμην βροτοὺς τοῦ μὴ μολεῖν Aesch. Prom. 235 ; eigtl., αὐτός τ' ἔδησα καὶ παρὼν ἐκλύσομαι Soph. Ant. 1099 ; μάχης τινά Tr. 21 ; φόβου O.R. 1003 ; θανάτου Eur. Andr. 818 ; τῆς ἀπορίας Plat. Lach. 194c ; Belagerte befreien, Xen. Hell. 7.1.25.
2) auflösen, öffnen ; ἁρμούς Eur. Hipp. 819 u. A.; στόμα Soph. Aj. 1204, Schol. λόγους ἀνιέναι ; σκληρᾶς ἀοιδοῦ δασμόν, aufheben, O.R. 35, vgl. Trach. 651 ; ἐξελύσασθε τὰς παρασκευὰς τοῦ πολέμου, ihr stelltet die Rüstungen ein, Dem. 18.26 ; τὰς ταραχάς, endigen, Plut. Anton. 58. Dah. rschlaffen machen, entkräften, Arist. H.A. 9.1 ; bes. im pass., ἐκλελυμένος πρὸς τὸν πόλεμον Isocr. 4.150 ; ἐκλυθέντα βέλη, matte, Luc. Nigr. 36, wie ἐκλυόμενος ὁ ῥοῦς Pol. 4.43.9 ; δάνειον, bezahlen, Plut. Caes. 12.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)
TBESG
ἐκ-λύω
[in LXX for רָפָה, etc. ;]
__1. to loose, release.
__2. to unloose, as a bow-string, to relax, enfeeble; pass., to be faint, grow weary: Mat.15:32, Mrk.8:3; of mental weariness, Gal.6:9, Heb.12:3, 5' (LXX) .†
(AS)
Translators Brief lexicon of Extended Strongs for Greek based on Abbot-Smith, A Manual Greek Lexicon of the New Testament (1922) (=AS), with corrections and adapted by Tyndale Scholars