'ἐκ·ϐαίνω (f. -ϐήσομαι, ao. ἐξέϐην, pf. ἐκϐέϐηκα) :
   I intr.
      1 sortir : ἐκ νεώς, THC. 1, 137, d’un vaisseau, d’où abs. débarquer, OD. 5, 415 ; 7, 278 ; 8, 38 ; ἐκϐ. ἀπήνης, ESCHL. Ag. 906, descendre d’un char ; avec un suj. de chose : τίνος βοὴ ἐξέϐη νάπους ; SOPH. Aj. 892, qui a jeté ce cri parti du vallon ? particul. sortir d’un lieu profond (fossé, ravin, etc.) pour remonter, XÉN. An. 4, 2, 3 ; d’où abs. s’avancer en montant : πρὸς τὰ ὄρη, An. 4, 2, 25 ; ἐπὶ λόφον, An. 6, 3, 20 ; ἐπὶ τοὺς ἄνω πολεμίους, An. 4, 3, 23, vers les montagnes, sur la colline, vers l’ennemi posté sur les hauteurs ; fig. ἐκϐ. τῆς εἰωθυίας διαίτης, PLAT. Rsp. 406 b, sortir de son genre de vie accoutumé, déroger à ses habitudes ; cf. PLAT. Rsp. 380 d, 425 e, etc. ; en parl. d’écrivains, d’orateurs, de gens qui discutent ou conversent, sortir de son sujet, faire une digression : ἐπάνειμι ἔνθεν ἐξέϐην, XÉN. Hell. 7, 4, 1, je reviens au point d’où je me suis écarté ; ἴωμεν δὴ ἐκεῖσε ὁπόθεν ἐξέϐημεν, PLAT. Leg. 864 c, revenons donc au point d’où nous nous sommes écartés ; cf. DÉM. 298, 12 ;
      2 partir d’un point pour aboutir à : ἐκ παίδων εἰς τὸ μειρακιοῦσθαι ἐκϐ. XÉN. Lac. 3, 1, de l’enfance arriver à la jeunesse ; d’où en venir à : εἰς τοῦτ' ἐκϐέϐηκ' ἀλγηδόνος, EUR. Med. 56, j’en suis venu à ce point de souffrance ; d’où en gén. arriver, devenir, en parl. d’événements qui amènent à un dénouement, DÉM. 12, 6 ; de l’issue d’une guerre, HDT. 7, 209, etc. ; τοιοῦτον ἐκϐέϐηκεν, SOPH. Tr. 672, voilà ce qui est arrivé ; πάντα γὰρ ἐκϐέϐηκεν ἃ προείπατε, DÉM. 252, 16, car tout ce que vous avez prédit est arrivé ; τὰ ἐκϐαίνοντα, POL. 10, 23, 2, les événements ; en relat. avec un adj. κάκιστος ἀνδρῶν ἐκϐέϐηκε, EUR. Med. 229, il est devenu le plus funeste des hommes ; abs. arriver au terme : πρὶν ἐκϐῆναι τῷ ἀδελφῷ τὴν στρατηγίαν, APP. Syr. 23, avant que son frère ne fût arrivé au terme de son commandement ;
      3 dépasser, franchir, avec l’acc. γαίας ὅρι' ἐκϐ. EUR. H.f. 82, franchir les limites d’un pays ; avec idée de temps : τοῦ γεννᾶν ἐκϐ. τὴν ἡλικίαν, PLAT. Rsp. 461 b, dépasser l’âge d’avoir des enfants ; fig. ἐκϐ. τὰ ἀρχαῖά ποτε νομοθετηθέντα, PLAT. Pol. 295 d, enfreindre les lois (litt. passer outre aux lois) anciennement établies ; ἐκϐ. τὸν ὅρκον, PLAT. Conv. 183 b, passer outre à son serment, violer son serment ;
   II tr. (ao.1 ἐξέϐησα) faire sortir, particul. faire débarquer, IL. 1, 438 ; EUR. Hel. 1616.

Étym. cf. ἐκϐάω.

'

fut. -βήσομαι ; aor. ἐξέβην ; pf. ἐκβέβηκα : — step out of or off from, c. gen., πέτρης ἐκβαίνοντα Il. 4.107 ; ἔκβαιν’ ἀπήνης A. Ag. 906 ; ἐ. ἐκ τῆς νεώς Th. 1.137 (so in tmesi, ἐκ δὲ Χρυσηῒς νηὸς βῆ Il. 1.439) ; abs., step out of a ship or chariot, disembark, dismount, ἐκ δ’ ἔβαν αὐτοί 3.113, cf. 1.437, Hdt. 4.196, etc. ; step out of the sea, Od. 5.415, 7.278 ; debouch from a defile, X. An. 4.2.3 ; καταστρατοπεδεύσασθαι ἐπὶ λόφον ἐκβάντες ib. 6.3.20 ; rarely exc. of persons, but βοὴ… ἐξέβη νάπους S. Aj. 892.
go out of, depart from, ψυχὴ ἐ. ἐκ τοῦ σώματος Pl. Phd. 77d ; ἐκ τοῦ πολέμου Plb. 3.40.7 ; c. gen., ἐ. τύχης E. IT 907 ; ἐ. τῆς ἑαυτοῦ ἰδέας Pl. R. 380d ; τῆς λεκτικῆς ἁρμονίας Arist. Po. 1449a27 ; τι τῆς εἰωθυίας διαίτης Pl. R. 406b ; ἔνθεν ἐ. Id. Ti. 44e ; withdraw from, ἐκ τῆς νομοθεσίας Id. Lg. 744a ; μισθώσεως, γεωργίας, BGU 1120.52 (i BC), PTeb. 309.14 (ii AD). c. acc., leave, τὴν πλατεῖαν Herod. 6.53, cf. Phld. D. 3.11 ; but, usu. with the sense, outstep, overstep, γαίας ὅρια E. HF 82 ; τὴν ἡλικίαν τοῦ γεννᾶν Pl. R. 461b ; τριάκοντα ἔτη ib. 537d ; τὸν ὅρκον v.l. in Id. Smp. 183b ; τὸ μέσον Arist. Pol. 1296a26. in Poets, the instrument of motion is added in acc., ἐκβὰς… ἁρμάτων πόδα E. Heracl. 802.
to be produced, of crops, οἱ ἐκβησόμενοι καρποί PLips. 23.20 (iv AD), etc.
project, of ground, PTeb. 84.91 (ii BC). metaph, come out, turn out, Hdt. 7.209 ; τῇ περ ὥρων ἐκβησόμενα πρήγματα ταῦτα ibid. ; τὰ μέλλοντά σφι ἐκβαίνειν ib. 221, cf. Th. 7.14, etc. ; of a total obtained by measurement, PAmh. 2.31 (ii BC).
to be fulfilled, of prophecies, etc., D. 19.28 ; also τοιοῦτον ἐκβέβηκεν S. Tr. 672 ; κάκιστος ἐ.
to prove a villain, E. Med. 229 ; κατὰ νοῦν ἐ. τινί Pl. Mx. 247d ; ἄν τι μὴ κατὰ γνώμην ἐκβῇ D. 1.16 ; τὸ ἐκβάν, τὰ ἐκβαίνοντα, the issue, event, D. 1.11, Plb. 2.27.5.
go out of due bounds, ἐς τοῦτ’ ἐκβέβηκ’ ἀλγηδόνος E. Med. 56 ; ποῖποτ’ ἐξέβης λόγῳ; S. Ph. 896 ; ἐξέβην γὰρ ἄλλοσε I wandered elsewhere in thought, E. IT 781 ; in writing, digress, ἐπάνειμι ἔνθεν ἐξέβην X. HG 6.5.1, cf. 7.4.1, D. 18.211, Pl. Lg. 864c.
project, extend beyond a limit, POxy. 918 xi 20 (ii AD) ; metaph, transcend, ἐ. ὑπὲρ τὸ μέγα ὂν καὶ ὑπὲρ τὸ μικρόν Porph. Sent. 34.
lapse, πρὶν ἐκβῆναί τινι τὴν στρατηγίαν App. Syr. 23. ἐκβαίνοντος μηνός, = φθίνοντος μ., IG 14.105 (Syracus.). causal, in aor.1 -έβησα : — cause to go out, esp.
put ashore, land from a ship, ἐκ δ’ ἑκατόμβην βῆσαν Il. 1.438 ; οἱ δ’ ἐκβήσαντές [σε] ἔβησαν (where ἔβησαν is aor.2) Od. 24.301 ; ἐς γαῖαν ἐξέβησέ [με] E. Hel. 1616.

(βαίνω),
1) herausgehen,
a) aussteigen, bes. aus dem Schiffe ans Land steigen, ἐκ νηὸς βῆ Il. 1.439, wie ἐκ τῆς νεὼς ἐκβ. Thuc. 1.137 ; gew. ohne Zusatz, ἐκ δὲ καὶ αὐτοὶ βαῖνον ἐπὶ ῥηγμῖνι θαλάσσης Il. 1.437 ; δησάμενοι ἐρετμὰ ἔκβητε Od. 8.38 ; Thuc. 7.40 u. A.; herabsteigen, πέτρης Il. 4.107, wie 3.113, ἐκ δ' ἔβαν αὐτοί, sie stiegen vom Wagen ; ἔκβαιν' ἀπήνης Aesch. Ag. 880, 1009.
b) übh. herausgehen, verlassen ; ψυχὴν ἐκβαίνουσαν ἐκ τοῦ σώματος Plat. Phaed. 77d ; ὅθεν, ἔνθεν ἐκβ., 113e, Tim. 44e ; νάπος, aus dem Tale, Add. 2 (IX.300); ἐκβαίνειν πρὸς τὸ ὄρος, aus dem Tale heraus aufwärts steigen, Xen. An. 4.2.3, 25 ; ἄλλοσε, Eur. I.T. 781 ; ἐς τοῦτ' ἐκβέβηκ' ἀλγηδόνος Med. 56, soweit bin ich gekommen ; – τίνος βοὴ πάραυλος ἐξέβη νάπους, tönte heraus aus, Soph. Aj. 876.
c) darüber hinausgehen, überschreiten ; τύχης Eur. I.T. 907 ; τῆς εἰωθυίας διαίτης Plat. Rep. III.406b ; τῆς ἑαυτοῦ ἰδέας, aus seiner Eigentümlichkeit heraustreten, II.380d ; von der Zeit, dem Alter, τὰ τριάκοντα ἔτη, über die dreißig hinauskommen, VII.537e ; τοῦ γεννᾶντὴν ἡλικίαν V.461b ; auch wie unser übertreten, verletzen, τὰ νομοθετηθέντα Polit. 295d ; τὸν ὅρκον Symp. 183b ; vgl. γαίας ὅρια Eur. Herc.Fur. 82. Aber οὕτω τάχ' ἂν ἴσως ἐκ τῆς νομοθεσίας ἐκβαίνοι, er kommt davon, kommt damit zu Stande, Plat. Legg. V.744a.
d) von der Rede ausgehen, abschweifen ; ἔνθεν ἐπὶ ταῦτα ἐξέβην, ἐπάνειμι, Xen. Hell. 7.4.1 Plat. Legg. IX.864c u. Redner ; vgl. Soph. ποῖ ποτ' ἐξέβης λόγῳ Phil. 884.
e) ausgehen, ausfallen ; τοιοῦτον ἐκβέβηκεν Soph. Tr. 669 ; Her. 7.709, 8.60 u. öfter ; ποικίλα γέ σοι ἐκβαίνει τὰ ὀνόματα Plat. Crat. 417e ; κατὰ νοῦν Menex. 247d ; ἄν τι μὴ κατὰ γνώμην ἐκβῇ, wider Erwarten, Dem. 1.16 ; in Erfüllung gehen, ἐκβέβηκε ὅσα ἀπήγγειλε 19.28 ; ἐξέβη τὸ ἐνύπνιον Alexis B.A. 96 ; κάκιστος ἀνδρῶν ἐκβέβηχ' οὑμὸς πόσις Eur. Med. 229, er ist erfunden worden ; vgl. Plat. Rep. III.413e ; καὐτὸς ἐκβήσῃ κακός, σοφός, Men. monost. 274, 475. Auch = zu Ende gehen, App. Syr. 23.
2) im aor. I. transit., herausgehen lassen, aussetzen ; aus dem Schiffe, Il. 1.438, Od. 24.301 ; ἐς δὲ γαῖαν ἐξέβησέ σοι τάδ' ἀγγελοῦντα Eur. Hel. 1616, der auch ἐκβὰς πόδα = »den Fuß heraussetzen« sagt, Heracl. 805.

ἐκ-βαίνω,
[in LXX for עָלֶה ;]
to go out: Heb.11:15.†
(AS)