'(impf. ἧπτον, f. ἅψω, ao. ἧψα, pf. inus. ; pass. ao. ἥφθην, ao.2 ἥφην, pf. ἧμμαι) ajuster, attacher, nouer : τι, OD. 21, 408, qqe ch. ; βρόχῳ ἅ. δέρην, EUR. Hel. 136, ou βρόχους ἅ. κρεμαστούς, EUR. Or. 1036, attacher un lacet à son cou pour se pendre : ἅ. χορόν, ESCHL. Eum. 307, former (litt. nouer) un chœur de danse ; ἅ. πάλην τινί, ESCHL. Ch. 868, engager une lutte avec qqn ; abs. λύουσ' εἴθ' ἅπτουσα, SOPH. Ant. 40, déliant ou attachant, càd. quoi que je fasse, sorte de proverbe ;

Moy. ἅπτομαι (impf. ἡπτόμην, f. ἅψομαι, ao. ἡψάμην, pf. ἧμμαι) :
   I attacher pour soi : βρόχον ἀπὸ μελάθρου, OD. 11, 278, un lacet au plafond (pour se pendre) ;
   II toucher, d’où :
      1 atteindre, gén. : ἀμφοτέρων βέλε' ἥπτετο, IL. 8, 67, les traits les atteignirent tous deux ; ἅ. τῆς γῆς, DS. 4, 48, toucher terre : rar. avec le dat. PD. P. 10, 28 ; I. 3, 30 ; fig. τῆς ἀληθείας, PLAT. Phæd. 65 b, etc. parvenir à la vérité ; τοῦ τέλους, PLAT. Conv. 211 b, toucher au but, atteindre le but ; p. ext. saisir par les sens ou par l’esprit, percevoir, SOPH. O.C. 1550 ; PLAT. Phæd. 99 e ;
      2 toucher, se mettre en contact avec, d’où avoir des relations intimes avec, gén. EUR. Ph. 953 ; PLAT. Rsp. 701 b, etc. ;
      3 toucher pour prendre, en parl. de nourriture : ἅ. βρώμης, ποτῆτος, OD. 10, 379, prendre de la nourriture, de la boisson ; ὅσα ὄρνεα καὶ τετράποδα ἀνθρώπων ἅπτεται, THC. 2, 50, toutes les espèces d’oiseaux et de quadrupèdes qui se nourrissent de chair humaine ; particul. toucher en suppliant : ἅ. γούνων, IL. 1, 512, ou γονάτων, PD. EUR. ; χειρῶν, IL. 10, 377 ; γενείου, OD. 19, 473, toucher les genoux, les mains, la barbe de qqn en suppliant ;
      4 avec idée d’hostilité, porter la main sur, s’attaquer à, τινος, ESCHL. Ag. 1608 ; SOPH. O.C. 830 ; PLAT. Rsp. 465 b, etc. porter la main sur qqn ; τῶν ἀλλοτρίων, PLAT. Rsp. 360 b, s’attaquer au bien d’autrui ; d’où, en parl. de troupes, d’armées, attaquer, XÉN. Hell. 5, 4, 43, etc. ; POL. 2, 34 ; fig. πόνοι ἅπτονται τοῦ σώματος, XÉN. Cyr. 1, 6, 25, la fatigue envahit le corps ; en parl. de maladies, de fléaux : ἅ. τῶν ἀνθρώπων, THC. 2, 48, s’attaquer aux hommes ; cf. THC. 2, 50 ; SOPH. Tr. 1009 ; de même attaquer en paroles, par des reproches ou des injures, HDT. 5, 92, 3 ; sans idée de violence, ἅ. τῶν λόγων, PLAT. Phæd. 86 d, Rsp. 497 e, s’attaquer aux arguments d’autrui, les discuter ;
      5 fig. mettre la main à, se mettre à, s’adonner à : ἔργου, XÉN. Hell. 1, 4, 5 ; πράγματος, DÉM. 564, 26 ; πολέμου, THC. 5, 61, s’attacher à une œuvre, à une affaire, à une guerre, càd. entreprendre une œuvre, etc. ; λόγων, EUR. Ion 544 ; PLAT. Rsp. 539 a, nouer un entretien (mais v. ci-dessus 4, ἅ. τῶν λόγων) ; φιλοσοφίας, PLAT. Phæd. 64 a, s’adonner à l’éloquence, à la philosophie ; en mauv. part : φόνου, EUR. I.T. 381 ; PLAT. Phæd. 108 b ; ἀσεϐημάτων, POL. 7, 13, commettre un meurtre, des actes d’impiété ; abs. se mettre à la besogne, AR. Eccl. 582 ;
      6 fig. se rattacher à, être en rapport avec : τινος, PLAT. Soph. 261 c, Parm. 165 d, etc. avec qqe ch.

➳ Pass. ao.1 ion. ἅφθην, HDT. 1, 19. Ao.2 subj. 3 sg. ἁφῇ, ARSTT. H.A. 8, 4, 8 ; inf. ἁφῆναι, D. CHR. 36, p. 93 Reiske. Pf. ion. ἇμμαι, HDT. 1, 86. — Moy. impf. ion. ἁπτόμην, IL. 2, 171 (vulg.) HDT. 3, 137 ; 6, 70. Ao. ion. ἁψάμην, IL. 10, 377 ; 23, 666 ; SIM. AM. fr. 1, 18 ; HDT. 1, 19.

Étym. R. indo-europ. *h₂ep-, joindre, approprier ; cf. ἁφή, lat. aptus ; l’aspiration initiale étant second., d’après R. *sep-, v. ἕπω.

'

(impf. ἧπτον, f. ἅψω, ao. ἧψα, pf. inus. ; pass. ao. ἥφθην, pf. ἧμμαι) allumer : πεύκας, EUR. Or. 1543 ; λύχνον, AR. Nub. 18, etc. allumer des torches de résine, une lampe ; fig. πυρσὸν ὕμνων, PD. I. 3, 61, faire brûler un flambeau d’hymnes ; au pass. δᾷς ἡμμένη, AR. Nub. 1490, flambeau allumé ; ἄνθρακες ἡμμένοι, THC. 4, 100, charbons embrasés ;

Moy. (inf. f. ἅψεσθαι) s’allumer, OD. 9, 379.

Étym. v. ἅπτω¹.

fut. ἅψω ; aor. ἧψα ; — Pass., pf. ἧμμαι, Ion. ἅμμαι Hdt. 1.86; fut. ἅψομαι Od. 9.379, ἁφθήσομαι (συν-) Gal. 3.311; — Med., v. infr. (cf. ἑάφθη): — fasten or bind to, used by Hom., once in Act., ἅψας ἀμφοτέρωθεν… ἔντερον οἰός (of a lyre-string) Od. 21.408; once in Med., ἁψαμένη βρόχον… ἀφ’ ὑψηλοῖο μελάθρου having fastened the noose to the beam (to hang herself), 11.278; so later ἅψεται ἀμφὶ βρόχον… δείρᾳ E. Hipp. 770; ἁψαμένη βρόχον αὐχένι A.R. 1.1065; — Act., βρόχους ἅ. κρεμαστούς E. Or. 1036; but βρόχῳ ἅ. δέρην Id. Hel. 136, cf. AP 7.493 (Antip. Thess.).
join, ἅ. χορόν A. Eu. 307; πάλην τινὶ ἅ.
fasten a contest in wrestling on one, engage with one, Id. Ch. 868; — Pass., ἅπτεσθαι τὴν Μεγαρέων πόλιν καὶ Κορινθίων τοῖς τείχεσιν Arist. Pol. 1280b14. more freq. in Med., ἅπτομαι, fut. ἅψομαι, aor. ἡψάμην E. Supp. 317, with pf. Pass. ἧμμαι S. Tr. 1010 (lyr.), Pl. Phdr. 260e: — fasten oneself to, grasp, c. gen., ἅψασθαι γούνων Il. 1.512; χειρῶν 10.377; ἁψαμένη δὲ γενείου Ὀδυσσῆα προσέειπεν Od. 19.473; ἅπτεσθαι νηῶν Il. 2.152; βρώμης δ’ οὐχ ἅπτεαι οὐδὲ ποτῆτος; Od. 10.379, cf. 4.60; ὡς δ’ ὅτε τίς τε κύων συὸς… ἅπτηται κατόπισθε… ἰσχία τε γλουτούς τε Il. 8.339; ἅπτεσθαι τοῦ ἐπεόντος ἐπὶ τῶν δενδρέων καρποῦ Hdt. 2.32; τῶν τύμβων ἁπτόμενοι Id. 4.172; ἅπτεσθαί τινος, Lat. manus inicere alicui, Id. 3.137; οὔτ’ ἔθιγεν οὔθ’ ἥψαθ’ ἡμῶν E. Ba. 617; τῶν σφυγμῶν feel the pulse, Arr. Epict. 3.22.73; metaph, take hold of, cleave to, Pl. Lg. 967c. abs., τῶν μὲν γὰρ πάντων βέλε’ ἅπτεται for the spears of all the Trojans reach their mark, Il. 17.631; ἀμφοτέρων βέλε’ ἥπτετο 8.67. ἅ. τῆς γῆς land, D.S. 4.48. metaph, engage in, undertake, βουλευμάτων S. Ant. 179; ἀγῶνος E. Supp. 317; πολέμου prosecute it vigorously, Th. 5.61; ἧπται τοῦ πράγματος D. 21.155; ψυχὴ ἡμμένη φόνων Pl. Phd. 108b, cf. E. IT 381; τῶν μεγίστων ἀσεβημάτων Plb. 7.13.6; so ἅ. τῆς μουσικῆς καὶ φιλοσοφίας Pl. R. 411c; ἐπιτηδεύματος ib. 497e; γεωμετρίας Id. Plt. 266a; τῆς θαλάττης Plb. 1.24.7; ἅπτεσθαι λόγου E. Andr. 662, Pl. Euthd. 283a (but ἅπτεσθαι τοῦ λόγου attack, impugn the argument of another, Id. Phd. 86d); τούτων ἥψατο touched on these points, handled them, Th. 1.97; ἅ. τῆς ζητήσεως Arist. GC 320b34; but also, touch on, treat superficially, Pl. Lg. 694c, Arist. EE 1227a1. abs., begin, set to work, ταῖς διανοίαις Ar. Ec. 581.
fasten upon, attack, Pi. N. 8.22, A. Ag. 1608, etc. ; μόνον τῷ δακτύλῳ Ar. Lys. 365; τῆς οὐραγίας Plb. 2.34.12; esp. with words, Hdt. 5.92. γ’ ; of diseases, ἧπταί μου S. Tr. 1010, cf. Gal. 15.702; ἥψατο τῶν ἀνθρώπων Th. 2.48; ὅσα ἅπτεται ἀνθρώπων all that feed on human flesh, ib. 50.
lay hands on, χρημάτων Pl. Lg. 913a; τῶν ἀλλοτρίων Id. R. 360b, etc.
touch, affect, ἄλγος οὐδὲν ἅπτεται νεκροῦ A. Fr. 255, cf. S. OC 955; ἅπτει μου τοῖς λόγοις τῆς ψυχῆς Pl. Ion 535a; τῆς ἐμῆς ἥψω φρενός E. Rh. 916; ὥς μου χρησμὸς ἅ. φρενῶν Ar. Eq. 1237; make an impression upon, ἡμῶν OGI 315.56 (Pessinus, ii BC).
grasp with the senses, perceive, S. OC 1550, Pl. Phd. 99e; apprehend, τῆς αἰτίας Arist. Resp. 472a3.
have intercourse with a woman, Pl. Lg. 84ca, Arist. Pol. 1335b40, 1 Ep. Cor. 7.1; εὐνῆς E. Ph. 946.
come up to, reach, overtake, X. HG 5.44.43; attain, τῆς ἀληθείας Pl. Phd. 65b; τοῦ τέλους Id. Smp. 211b; in Pi., c. dat., ἀγλαΐαις P. 10.28; στάλαισιν Ἡρακλείαις Id. I. 4 (3).12; but also c. gen., Ἡρακλέος σταλᾶν Id. O. 3.44.
make use of, avail oneself of, τῆς τύχης E. IA 56. Geom., of bodies and surfaces, to be in contact, Arist. Ph. 231a22, cf. Metaph. 1002a34, al., S.E. M. 3.35; of lines or curves, meet, Euc. 3 Def. 2; touch, Id. 4 Def. 5, Archim. Sph. Cyl. 1.28; pass through a point, Euc. 4 Defs. 2, 6; of points, lie on a line or curve, ib. Defs. 1, 3; ἅπτεται τὸ σημεῖον θέσει δεδομένης εὐθείας the locus of the point is a given straight line, Id. ap. Papp. 656.6, al.

fut. ἅψω ; aor. ἧψα ; — Pass., pf. ἧμμαι, Ion. ἅμμαι Hdt. 1.86; fut. ἅψομαι Od. 9.379, ἁφθήσομαι (συν-) Gal. 3.311; — Med., v. infr. (cf. ἑάφθη): — kindle, set on fire (i.e. by contact of fire), Hdt. 8.52, etc. (so in Med., Call. Dian. 116); ἐρείκης θωμὸν ἅψαντες πυρί A. Ag. 295; metaph, πυρσὸν ὕμνων Pi. I. 4 (3).43; — Pass., to be set on fire, ὁ μοχλὸς ἐλάϊνος ἐν πυρὶ μέλλεν ἅψεσθαι Od. 9.379; ὡς ἅφθη τάχιστα τὸ λήϊον… ἅψατο νηοῦ as soon as the corn caught fire, it set fire to the temple, Hdt. 1.19; πυρῆς ἤδη ἁμμένης ib. 86; ἧπται πυρί E. Hel. 107. ἅ. πῦρ kindle a fire, ib. 503; — Pass., ἄνθρακες ἡμμένοι red-hot embers, Th. 4.100; δᾷδ’ ἐνεγκάτω τις ἡμμένην Ar. Nu. 1490, cf. Pl. 301.
cook, Alex. 124.1.

anzünden, anstecken, ἐρείκης θωμὸν ἅψαντες πυρί Aesch. Ag. 286 ; πεύκας, φῶς Eur. Or. 1543, Rhes. 81 ; übertr., πυρσὸν ὕμνων Pind. I. 3.61 ; λύχνον ἅπτειν Com. Häufiger im pass., ἡμμένος Ar. Plut. 301 ; ἁφθεὶς ὁ νηὸς κατεκαύθη Her. 1.19 ; vgl. 1.86 ; ἁφθέντα, ἡμμένον, Thuc. 4.133 ; Eur. Cycl. 512 ; Theocr. 14.23 u. Sp. – Hom. fut. med. in passiv. Bdtg, ὁμοχλὸς ἐν πυρὶ μέλλεν ἅψεσθαι Od. 9.379.

heften, anknüpfen, Plat. Crat. 417e τὸ ἅπτειν καὶ τὸ δεῖν ταὐτόν ἐστι ; Hom. activ. Od. 21.408 ἅψας ἀμφοτέρωθεν ἐϋστρεφὲς ἔντερον οἰός ; χορὸν ἅπτειν, den Reihen schlingen, vom Anfassen mit den Händen beim Tanz, Aesch. Eum. 297 ; πάλην τινί, einen Ringkampf mit Jem. anknüpfen, mit Einem anbinden, Ch. 855 ; βρόχους κρεμαστούς, die Schlinge anknüpfen, so daß sie herabhängt, Eur. Or. 1036 ; vgl. Hel. 135 βρόχῳ δέρην, wie Antip.Thess. 84 (VII.493). – Viel häufiger med., Od. 11.278 ἁψαμένη βρόχον ἀφ' ὑψηλοῖο μελάθρου ; sich anheften, anknüpfen in verschiedenen Beziehungen,
   a) anfassen, berühren, γούνων Il. 1.512 ; χειρῶν δ' ἁψάσθην, gewaltsam, 10.377 ; γενείου, am Kinn fassen, Od. 19.473 ; νηῶν ἠδ' ἑλκέμεν εἰς ἅλα, Hand an die Schiffe legen u. sie ins Meer ziehen, Il. 2.152 ; κύων συὸς ἠὲ λέοντος ἅπτηται κατόπισθε, ποσὶν ταχέεσσι διώκων, ἰσχία τε γλουτούς τε Il. 8.339 ; ohne cas., τῶν πάντων βέλε' ἅπτεται, ὅς τις ἀφείη Il. 17.631 ; ἀμφοτέρων βέλε' ἥπτετο 8.67 ; κύνει ἁπτόμενος ἣν πατρίδα Od. 4.522 ; οἱ δέ τ' ἔνερθεν ὑποσσείουσιν ἱμάντι ἁψάμενοι ἑκάτερθε 9.386 ; γονάτων Pind. N. 8.14 ; Eur. Hec. 241.
   b) ergreifen, antasten, sich bemächtigen, χρημάτων, τῶν ἀλλοτρίων Plat. Legg. XI.913a, Rep. II.360b ; πόνοι ἅπτονται τοῦ σώματος, greifen den Körper an, Xen. Cyr. 1.6.25 ; θανόντων οὐδὲν ἄλγος, die Toten berührt, trifft kein Schmerz, Soph. O.C. 959 ; Eur. Alc. 940.
   c) feindlich angreifen, Aesch. Ag. 1590 ; Xen. Hell. 5.4.43, Cyr. 5.1.14, im Ggstz von ἀπέρχεσθαι ; – τῆς οὐραγίας Pol. 2.34 ; von Krankheiten, z.B. der Pest, Thuc. 2.48 ; ὀργὴ ἧπται τῆς πόλεως Pol. 31.7 ; Hand anlegen, γονέων, an die Aeltern, Plat. Rep. V.465b ; τοῦδ' ἀνδρός Soph. O.C. 826 ; Plat. Symp. 221b ; ἔπεσίν τινος, mit Worten angreifen, schelten ; ohne ἔπεσιν Her. 5.92.3 ; τοῖς λόγοις τῆς ψυχῆς Plat. Ion 535a ; φρενὸς ἅπτεσθαι, kränken, Eur. Rhes. 916 ; χρησμὸς ἅπτεται φρενῶν Ar. Eq. 1233.
   d) Speise anrühren, βρώμης, ποτῆτος Od. 10.379 ; σίτου 4.60 (zugreifen); ὅς κεν ἐμῆς γε χοίνικος ἅπτηται Od. 19.28 ; Thuc. 2.50 ὅσα ὄρνεα καὶ τετράποδα ἀνθρώπων ἅπτεται ; Sp. häufig οἴνου ἅπτεσθαι.
   e) ein Werk angreifen, sich an etwas machen, ἔργου Xen. Hell. 1.4.5 ; πολέμου Thuc. 5.61 ; πράγματος Dem. 18.141 ; τῆς τῶν ἱματίων ἐργασίας Plat. Polit. 280e ; oft λόγων, Eur. Ion. 544 ; Plat. Rep. VII.539a ; aber Polit. 275e ist λόγου ἅπτεσθαι den Sinn verstehen ; ἀντιλογίας V.454b ; φιλοσοφίας Phaed. 64a u. öfter ; schlechte Taten, Verbrechen, φόνου Eur. I.T. 381 ; φόνων, κλωπείας Plat. Phaed. 108b, Legg. VII.823e ; ἀσεβημάτων Pol. 7.13 ; ψευδέων Pind. P. 3.29.
   f) erreichen, ἀληθείας Plat. Phaed. 65b u. öfter.
   g) in Vrbdgn wie εὐνῆς Eur. Phoen. 953, γυναικῶν Plat. Rep. V.701b, ὥρας Legg. VIII.837b, vgl. 840a, τῶν καλῶν Xen. Mem. 1.3.8 streift die Bdtg an genießen ; vgl. Arist. H.A. 5.14. – Selten ist die Vrbdg mit dem dat., bis zu etwas hinreichen, Pind. P. 10.28 ; I. 3.30 στάλαισιν ἅπτοντ' Ἡρακλείαις.

ἅπτω
[in LXX chiefly for נָגַע ;]
prop., to fasten to; hence, of fire, to kindle, light: Luk.8:16 11:33 15:8, Act.28:2. Mid., with genitive, to fasten oneself to, cling to, lay hold of (so in π.; MM, see word): Mat.8:3, 15, Jhn.20:17, al.; of carnal intercourse, 1Co.7:1; with reference to levitical and ceremonial prohibitions, 2Co.6:17, Col.2:21; of hostile action, 1Jn.5:18 (cf. ἀν-, καθ-, περι- άπτω)
SYN.: θιγγάνω, ψηλαφάω. ἅ. is the stronger, θ., to touch, the lighter term. ψ. is to feel, as in search of something (Tr., Syn., § xvii; Lft., Col., 201 f.) (AS)

to touch, hold, handle; (act.) to start a fire; 'to touch a woman' means 'to get married'
primarily to bring in contact, fit, fasten; to light, kindle, Mk. 4:21; Lk. 8:16; to touch, Mt. 8:3; to meddle, venture to partake, Col. 2:21; to have intercourse with, to know carnally, 1Cor. 7:1; by implication to harm, 1Jn. 5:18 (MT)