'ἁλός (ὁ) [ᾰλο]
   I sel, particul. :
      1 bloc de sel, rocher de sel, HDT. 4, 181, 182, etc. ; ARSTT. Insomn. 53, 8 ;
      2 sel pour saupoudrer, d’ord. plur. OD. 11, 123 ; 23, 270 ; HDT. 4, 53 ; 6, 119 ; 7, 30 ; PLAT. Conv. 177 b, Tim. 60 e, etc. ; PLUT. M. 684 e, etc. ; en ce sens, sg. IL. 9, 214 ; PHILYLL. (Com. fr. 2, 866) ; AXION. (Com. fr. 3, 535) ; prov. οὐδ' ἅλα δοίης, OD. 17, 455 ; THCR. Idyl. 27, 60, tu ne donnerais même pas un grain de sel ; prov. c. symb. d’hospitalité : ἅλας τε καὶ τράπεζαν, ARCHIL. 96, le sel et la table ; cf. DÉM. 400, 16 ; ou ἅλες seul, DÉM. 401, 3 ; ESCHN. 85 fin ; τῶν ἁλῶν συγκατεδηδοκέναι μέδιμνον, PLUT. M. 94 a, avoir mangé ensemble un boisseau de sel, càd. être de vieux amis ; cf. ARSTT. Eud. 7, 2, 35 ;
      3 salines, DH. 2, 55 ;
      4 fig. sel d’une plaisanterie, d’un écrit, PLUT. M. 685 a ;
   II saumure, CALL. fr. 50.

Étym. R. indo-europ. *seh₂l-, sel ; cf. lat. sāl.

'

ἁλός (ἡ) [ᾰλο] la mer, IL. 1, 141, etc. ; OD. 2, 261, etc. ; ἢ ἁλὸς ἢ ἐπὶ γῆς, OD. 12, 27, et sur mer et sur terre ; pléon. πόντος ἁλός, IL. 21, 59 ; THGN. 10 ; ou ἁλὸς πέλαγος, OD. 5, 335 ; HH. Ap. 73 ; EUR. Tr. 88 ; ἃλς πελαγία, ESCHL. Pers. 427, etc.

Étym. le sens de « mer » est poét., v. ἅλς².

ἁλός [α], ἡ (ἁλὸς πολιοῖο Il. 20.229), sea (generally of shallow water near shore), εἰς ἅλα δῖαν Il. 1.141; χεῖρας νιψάμενος πολιῆς ἁλός in sea-water, Od. 2.261; ἢ ἁλὸς ἢ ἐπὶ γῆς 12.27; sts. pleonast. πόντος ἁλός Il. 21.59, Thgn. 10; ἁλὸς πελάγη or πέλαγος, Od. 5.335, h.Ap. 73, E. Tr. 88; πελαγίαν ἅλα A. Pers. 427; παρ’ ἁλμυρὰν ἅλα E. Ba. 17; in pl. (with a pun on ἅλς²), Ar. Ach. 760. — Poet. word; nom. only Emp. 56. (Cf. Lat. sal; both masc. and fem. are from the same root.)

ἁλός [α], ὁ ; dat. pl. ἅλασιν (v. infr.): — salt, πάσσε δ’ ἁλὸς θείοιο Il. 9.214, cf. Od. 17.455; ἁλὸς μέταλλον a salt-mine, Hdt. 4.185; ἁλὸς χόνδροι lumps of rock-salt, ib. 181 ; sg. also Ar. Ach. 835, Philyll. 28, Axionic. 8; more freq. in pl., Od. 11.123, Hdt. 4.53, al., etc. : — prov. phrases: οὐ σύ γ’ ἂν… σῷ ἐπιστάτη οὐδ’ ἅλα δοίης Od. 17.455; φῄς μοι πάντα δόμεν· τάχα δ’… οὐδ’ ἅλα δοίης Theoc. 27.61; ἅλας συναναλῶσαι, i.e. to be bound by ties of hospitality, Arist. EN 1156b27; τῶν ἁλῶν συγκατεδηδοκέναι μέδιμνον to have eaten a bushel of salt together, i.e. to be old friends, Com.Adesp. 176; οἱ περὶ ἅλα καὶ κύαμον, of friends, Plu. 2.684e, cf. Arist. EE 1238a3; ὅρκον μέγαν, ἅλας τε καὶ τράπεζαν Archil. 96; ποῦ ἅλες; ποῦ τράπεζαι; D. 19.189; τοὺς ἅλας παραβαίνειν ib. 191; τοὺς τῆς πόλεως ἅλας περὶ πλείονος ποιήσασθαι τῆς ξενικῆς τραπέζης Aeschin. 3.224; ἁλῶν δὲ φόρτος ἔνθεν ἦλθεν, ἔνθ’ ἔβη ΄light come, light go΄, Zen. 2.20; ἅλασιν ὕει, of great abundance, Suid. in pl. of medical preparations, Dsc. 5.109.
brine, Call. Fr. 50. ἃ. ἀμμωνιακός rock-salt, PLond. 1.78.90. ἃ. Ἰνδικός sugar, Archig. ap. Paul.Aeg. 2.53. ἅλες, οἱ, metaph, like Lat. sales, wit, possible but unlikely in Pl. Smp. 177b, Ep. Col. 4.6; certain in Plu. 2.854c; ἅλες called 'χάριτες' ib. 685a. (Cf. ἅλς².)

ἁλός (entst. aus *σάλς ; sal), ὁ, Salz, gew. plural., Hom. Il. 9.214 πάσσε δ' ἁλὸς θείοιο, gen. partit., streute des Salzes, etwas Salz, Od. 17.455 οὐ σύ γ' ἂν ἐξ οἴκου σῷ ἐπιστάτῃ οὐδ' ἅλα δοίης, v.l. οὔδαλα, Scholl. οὐδ' ἅλα : οὕτως Ἀρίσταρχος ἀνέγνωκε, καὶ ἀπέδωκε τοὺς ἅλας. ὁ δὲ Καλλίστρατος οὔδαλα, τὰ κόπρια, παρὰ τὸ ἐν τῷ οὐδῷ κεῖσθαι ; vgl. Theocrit. Id. 27.59 φῄς μοι πάντα δόμεν· τάχα δ' ὕστερον οὐδ' ἅλα δοίης ; Od. 11.123, 23.270 οὐδέ θ' ἅλεσσι μεμιγμένον εἶδαρ ἔδουσιν ; – sing. Her. 4.181, ὁ ἅλς 185, plur. 4.53, 5.119. – Salz war Symbol der Gastfreundschaft, dah. ἁλῶν κοινωνεῖν, Gastfreunde sein, Dem. Mid. 118, wo jetzt λαλῶν steht ; ποῦ ἅλες ; ποῦ τράπεζαι ; wo ist die Gastfreundschaft hin ? Dem. 19.189 ; τοὺς ἅλας καὶ τὰς σπονδὰς παραβαίνειν 191 ; s. Zenob. 1.62 ; ἅλας συναναλῶσαι Arist. Eth. Nic. 8.8 ; und wie wir sagen, τῶν ἁλῶν συγκατεδηδοκέναι μέδιμνον Plut. am. mult. p. 290 ; Archiloch. hat diese Vrbdg zuerst, s. Jacobs Anth. p. 241 ; sprichwörtl. ἅλας ἄγων καθεύδεις Zenob. 1.23 ; ἁλῶν δὲ φόρτος ἔνθεν ἦλθεν ἔνθ' ἔβη, wie gewonnen, so zerronnen, 2.20. – Salzlake Call. frg. 5 ; Nonn. D. 17.55 ; – ἅλες Salzwerke Dion.Hal. 2.55. – Uebertr., witzige, beißende Reden, Plut. Symp. 5.10 ; Ath. IX.366c.

ἁλός, ἡ, Meer, oft bei Hom., aber nur in cass. obliqq., πολυβενθέος Od. 4.406, βαθείης Il. 13.44, μαρμαρέην 14.273, πορφυρέην 16.391 ; πολιῆς 12.284, πολιοῖο Od. 5.410, 9.132, Il. 20.229, Scholl. Ariston. σημειοῦνταί τινες, ὅτι ἁλὸς πολιοῖο ἔφη, mascul. adjekt. beim subst. fem. homerisch ; ἁλὸς ἀτρυγέτοιο Il. 1.316 ; ἅλα δῖαν 1.141, auch Zeus sagt ἅλα δῖαν Il. 15.161, 223, Scholl. Ariston. 161 ἡ διπλῆ, ὅτι ἀφ' ἑαυτοῦ ὁ Ζεὺς τὴν θάλασσαν δῖαν εἴρηκεν, vs. 15 ἡ διπλῆ, ὅτι ἀφ' ἑαυτοῦ ὁ Ζεὺς δῖον τὸν Ἕκτορα καὶ ἑξῆς τὴν θάλασσαν »ἢ εἰς ἅλα δῖαν (161)«, πρὸς τὸ μὴ ὑποπτεύειν τὰ ἐν Ὀδυσσείᾳ (1.65) »πῶς ἂν ἔπειτ' Ὀδυσῆος ἐγὼ θείοιο λαθοίμην« ; für ἐξ ἁλός v.l. ἔξαλος Od. 11.134, 23.281, s. Scholl. (11.134 aus Ariston., 23.281 aus Didym.), vgl. ἐξ ἁλός Il. 20.14, Od. 5.422 ; Il. 21.59 πόντος ἁλὸς πολιῆς, Theogn. 10 γήθησεν δὲ βαθὺς πόντος ἁλὸς πολιῆς ; Od. 5.335 ἁλὸς ἐν πελάγεσσι ; 12.27 ἢ ἁλὸς ἢ ἐπὶ γῆς, auf dem Wasser oder auf dem Lande ; die Schiffe ἁλὸς ἵπποι Od. 4.708 ; – oft Pind., Tragg., πελαγία ἅλς Aesch. Pers. 427 ; selten in Prosa.

ἅλς, ἁλός, ὁ
variant for ἅλας (which see): Mrk.9:49, Rec. WH, mg., R, mg.†
(AS)