ἄ·φθονος, ος, ον :
   I act. :
      1 qui n’envie pas, exempt d’envie, PD. O. 6, 7 ; HDT. 3, 80 ; PLAT. Rsp. 500 a ;
      2 p. suite, libéral, bienfaisant, HH. 30, 16 ; ESCHL. Ag. 305 ; EUR. Med. 612 ;
   II pass. non envié, d’où :
      1 qui n’est pas un objet d’envie, ESCHL. Ag. 471 ;
      2 non refusé, non accordé ou non dispensé avec parcimonie, d’où abondant, copieux : ἄφθονα πάντα παρέσται, HH. Ap. 536, tous les biens seront fournis en abondance ; καρπὸς ἄφθονος, HÉS. O. 118, fruits abondants ; πλοῦτος ἄ. SOL. (PLUT. Sol. 14), richesses abondantes ; χρυσὸς ἄ. HDT. 6, 132, or en abondance ; χώρη ἄ. HDT. 2, 6, pays opulent ; joint à πολύς : ἄφθ. καὶ πολύς, PLAT. Leg. 790 a ; Phæd. 90 a ; ESCHN. 83, 2 ou πολὺς καὶ ἄφθ. XÉN. An. 5, 6, 25, copieux et abondant ; ἐν ἀφθόνοις τραφῆναι, DÉM. 312, 17, avoir été élevé dans l’abondance ; ἐν ἀφθόνοις, βιοτεύειν, XÉN. An. 3, 2, 25, vivre dans l’abondance.

➳ Cp. rég. ἀφθονώτερος, XÉN. An. 7, 6, 28 ; DÉM. 255, 11 ; • Sup. ἀφθονώτατος, XÉN. Hell. 6, 1, 6. Cp. irrég. ἀφθονέστερος, PD. O. 2, 104 ; ESCHL. fr. 68 ; PLAT. Rsp. 460 b (var. -ώτερος) ; sup. ἀφθονέστατος, EUP. (EUST. Od. p. 1441, 17).

Étym. ἀ, φθόνος.

ον, without envy; hence, Act., free from envy, Pi. O. 6.7; ἄνδρα τύραννον ἄ. ἔδει εἶναι Hdt. 3.80, cf. Pl. R. 500a. Adv. -νως Id. Lg. 731a.
ungrudging, bounteous, of earth, ἄφθονε δαῖμον h.Hom. 30.16; ἀφθόνῳ μένει, ἀφθόνῳ χερί, A. Ag. 305, E. Med. 612; ἀ. λειμῶνες Pl. Sph. 222a, cf. Ax. 371c. more freq. (esp. in Prose) not grudged, plentiful, ἄ. πάντα παρέσται h.Ap. 536; καρπὸν πολλόν τε καὶ ἄ. Hes. Op. 118; πλοῦτος Sol. 33.5; χρυσὸς ἄ. Hdt. 6.132, cf. 7.83; χώρη… ἄ. λίην Id. 2.6; ἄ. βίοτος A. Fr. 196; πόλιν ἀφθονεστάτην χρήμασιν Eup. 307; χώρα πολλὴ καὶ ἄ. X. An. 5.6.25; ἄφθονα καὶ πολλὰ ἔχων εἰπεῖν Aeschin. 3.203; λόγοι ἄ. D. 21.136; ἐν ἀφθόνοις βιοτεύειν to live in plenty, X. An. 3.2.25; ἐν ἀφθόνοις τραφείς D. 18.256; τὸ χαίρειν ἄφθονον εἰπών IG 12(7).445 (Amorgos).
unenvied, provoking no envy, ὄλβος A. Ag. 471 (lyr.). irreg. Comp. -έστερος Pi. O. 2.104, A. Fr. 72, Pl. R. 460b; Sup. -έστατος Eup. l.c. ; regul. forms -ώτερος, -ώτατος, X. An. 7.6.28, Cyr. 5.44.40, etc. Adv., πάντα δ’ ἀφθόνως πάρα Sol. 38; ἀ. ἔχειν τινός to have enough of it, Pl. Grg. 494c; ἀ. διδόναι Arist. Pol. 1314b4; πολλά με διδάσκεις ἀ. Philem. 154; ξένων καὶ ἐντοπίων ἀ. ζήσας IG 5(2).491 (Megalop., ii/iii AD).

1) keinen Neid hegend, Οὐρανίδαι Phocyl.; Pind. Ol. 6.7 ; Her. 3.80 ; καὶ πρᾶος Plat. Rep. VI.500a ; nicht kärglich, freigebig, H. h. 30.16 ; Pind. Ol. 2.104 ; Aesch. Ag. 296 ; vom Boden, ergiebig, λειμῶνες Plat. Soph. 222a ; ὧραι Ax. 371c.
2) unbeneidet, gew. reichlich gespendet, im Ueberfluß vorhanden, H.h. Apoll. 536 ; Hes. O. 118 ; ὄλβος Aesch. Ag. 458 ; βίος Philetaer. Ath. VII.280d ; oft in Prosa ; bes. von Früchten, καρποί, πόα, Plat. Polit. 272a ; ἐν ἀφθόνοις βιοτεύειν, im Ueberfluß leben, Xen. An. 3.2.25 ; ἐν τοῖς ἀφθονωτάτοις στρατοπεδεύεσθαι Cyr. 5.4.40 ; ἐν ἀφθόνοις τραφείς Dem. 18.256 ; vgl. daselbst 89 πόλεμος ἐν πᾶσι τοῖς κατὰ τὸν βίον ἀφθονωτέροις καὶ εὐωνοτέροις διήγαγεν ἡμᾶς ; ἐν ἀφθόνοις τοὺς νεοττοὺς ἐκτρέφειν Ael. H.A. 2.43. – Kompar. außer den regelmäßigen Formen ἀφθονέστερος, Pind. Ol. 2.104 ; Aesch. frg. Ath. X.424d ; ἀφθονεστάτην χρήμασι πόλιν Eupol. Eust. Od. 1441.16 ; Plat. Rep. V.460b.
• Adv. ἀφθόνως, z.B. χρῆσθαι τοῖς βέλεσι, die Geschosse nicht sparen, Pol. 1.40 ; πάντ' ἔχοντες ἀφθ. Antiph. Stob. 121.9 ; im Wortspiel, πολλὰ διδάσκεις ἀφθόνως διὰ φθόνον, Philem. Stob. Flor. 38.24.