ἄ·τιμος, ος, ον [ῑ]
A (τιμή, prix, évaluation) :
   I sans prix, de peu de prix, HPC. 236, 31 ; DS. 17, 66 ; p. opp. à τίμιος, XÉN. Vect. 4, 10 ;
   II sans paiement, d’où :
      1 sans compensation : τοῦ οἶκον ἄτιμον ἔδεις, OD. 16, 431, dont tu dévores gratuitement la maison ;
      2 impuni, PLAT. Leg. 855 c ;
      3 non vengé, ESCHL. Ag. 1279 ; EUR. Hipp. 1417 ;
      4 non taxé, DH. ;
B (τιμή, honneur) :
   I en parl. de pers. :
      1 non honoré, déshonoré, méprisé, IL. 1, 171, etc. ; τινι, SOPH. Aj. 440 ou ἔκ τινος, SOPH. O.C. 51, par qqn ;
      2 jugé indigne de, gén. ESCHL. Ch. 408, etc. ; SOPH. O.R. 789 ; πόνων, ESCHL. Ag. 354, récompense digne de la peine qu’on a prise ; ἄ. τοῦ τεθνηκότος, SOPH. El. 1214, indigne du mort ;
      3 noté d’infamie, HDT. 1, 173 ; part. à Athènes, privé (en partie ou en totalité) des droits de citoyen (cf. ἀτιμία), DÉM. 122, 12 ; 524 fin ; AND. 10, 13, etc. ; p. opp. à ἐπίτιμος, AR. Av. 766, etc. ; AND. 19, 13 ; avec un gén. ἄ. τῆς πόλεως, LYS. 122, 9, privé des droits de citoyen ; ἄ. γερῶν, THC. 3, 58, dépouillé de ses privilèges ; ἄ. τοῦ συμϐουλεύειν, DÉM. 200, 15, privé du droit de participer aux délibérations ;
   II en parl. de choses :
      1 non honorable, HDT. 5, 6 ; ἄ. μόρος, ESCHL. Sept. 589, sort déshonorant ; ἄτιμον ποιεῖσθαί τι, SOPH. Ant. 78, traiter qqe ch. avec mépris ou dédain ; τὸ τιμιώτερον καὶ τὸ ἀτιμότερον, ARSTT. P.A. 3, 10, 3, etc. les parties nobles et les parties honteuses, en parl. du corps ;
      2 peu honorable : ἕδρα ἀτιμότερα, XÉN. Cyr. 8, 4, 5, siège ou place moins honorable.

• Cp. -ότερος, IL. 16, 90 ; PD. O. 8, 69 ; HPC. 236, 31 ; XÉN. An. 7, 7, 50 ; Œc. 7, 42, etc. ; ISOCR. 234 e ; etc. (v. ci-dessus). • Sup. -ότατος, IL. 1, 516 ; CALL. Del. 131 ; THCR. Idyl. 14, 49 ; etc.

Étym. ἀ, τιμή.

ον, (τιμή 1) unhonoured, dishonoured, Il. 1.171; μετὰ πᾶσιν ἀτιμοτάτη θεός εἰμι ib. 516; ἀτιμότερον δέ με θήσεις 16.90; ἀτιμότεροι, opp. λαχόντες τιμῆς, Thgn. 1111; ἄ. μόρος dishonourable, A. Th. 589; ἄτιμα δ’ οὐκ ἐπραξάτην, i.e. they have met their deserts, Id. Ag. 1443; ἄτιμος Ἀργείοισι by them, S. Aj. 440; ἔκ γ’ ἐμοῦ by me, Id. OC 51. c. gen., ἄ. δωμάτων without the honour of…, not deemed worthy of…, A. Ch. 409 (lyr.); πάντων ib. 295; ἐκφορᾶς Id. Th. 1029; χάρις οὐκ ἄ. πόνων no unworthy return for…, Id. Ag. 354; ὧν μὲν ἱκόμην ἄιμον ἐξέπεμψεν S. OT 789.
deprived of civic rights (cf. ἀτιμία), ἄτιμα τὰ τέκνα γίνεται Hdt. 1.173, cf. IG 1.37, 9 (1).334 (Locr.), etc. ; opp. ἐπίτιμος, Ar. Av. 766, Ra. 692, And. 1.80; ἄ. τὰ σώματα ib. 74; c. gen. ; ib. 75; ἄ. γερῶν deprived of privileges, Th. 3.58; ἄ. τοῦ τεθνηκότος debarred from all rights in him, S. El. 1214; ἄ. τοῦ συμβουλεύειν deprived of the right of advising, D. 15.33; ἄ. τῆς πόλεως καθιστάναι τινά Lys. 12.21; ἄ. εἶναι καθάπαξ D. 21.32, Arist. Ath. 22.8. of things, not honourable, Hdt. 5.6 (Sup.); ἄτιμον ποιεῖσθαί τι hold in dishonour, S. Ant. 78; ἄτιμα ποιεῖν ἔς τινα Hdt. 2.141; ἄ. τοὔργον Ar. Av. 166; ἕδρα ἀτιμοτέρα less honourable, X. Cyr. 8.4.5; of parts of the body, τὸ τιμιώτερον καὶ τὸ ἀτιμότερον Arist. PA 672b21; ἀ. σκεῦος D.S. 17.66. (τιμή II) without price or value, τοῦ νῦν οἶκον ἄτιμον ἔδεις thou devourest his substance without payment, Od. 16.431; of little price, cheap, opp. τίμιος, X. Vect. 4.10.
unavenged, ἐκ θεῶν A. Ag. 1279, cf. E. Hipp. 1417.
unpunished, Pl. Lg. 855c. Adv. -μως dishonourably, ignominiously, A. Pr. 197, 919, Th. 1026, S. OC 428, v.l. in Lys. 32.17, etc. ; Comp. -ότερον Pl. Ep. 309b, D.S. 1.67; Sup. ἀτιμότατα Pl. Lg. 728b.

[ῑ], (τιμή),
1) ungeehrt, verachtet, entehrt, ἀτιμοτάτη θεός Il. 1.516 ; Folgde : τινός, einer Sache unwert geachtet, Aesch. Spt. 1015 ; vgl. Ag. 360 ; Soph. O.R. 789 ; γερῶν, beraubt, Thuc. 3.58 ; schimpflich, πληγή Plat. Gorg. 527d ; ἔργα Legg. IX.866e ; ἀτιμοτέρα ἕδρα, ein minder ehrenvoller Platz, Xen. Cyr. 8.4.5.
2) nicht mit Geldwert abgeschätzt, τοῦ νῦν οἶκον ἄτιμον ἔδεις, du verzehrst dessen Vermögen ohne Ersatz, Od. 16.431 ; ungestraft, μηδ' ἐφ' ἑνὶ τῶν ἁμαρτημάτων Plat. Legg. 855a ; vgl. Aesch. Ag. 1420.
3) der bürgerlichen Rechte beraubt, bes. in Athen ein durch Gesetz u. Richterspruch ganz od. zum Teil seiner bürgerlichen Rechte verlustig u. für ehrlos erklärter Bürger, nächst Tod u. Verbannung die härteste Strafe, gew. Ggstz ἐπίτιμος, auch ὅμοιος, Xen. Cyr. 1.2.24. Oft bei Xen. u. Rednern, ἄτιμον τῆς πόλεως καθιστάναι Lys. 12.21 ; vgl. bes. Andoc. 1.75 ff.; Dem. setzt hinzu καὶ μηδενὸς τῶν κοινῶν μετέχειν 15.32 ; ἄτιμος τοῦ συμβουλεύειν, der von den Ratsversammlungen ausgeschlossen ist, 15.33 ; vgl. Hermann gr. Staatsalterth. §.124 Böckh Staatsh. p. 409. Vgl. noch Dem. 9.42 ἄτιμος καὶ πολέμιος τοῦ δήμου, von Einem, der ungestraft getötet werden darf, geächtet, was 44 erklärt ist καθαρὸς ὁ τοῦτον ἀποκτείνας ; Harp. ὁ ἀποκτείνας οὐχ ὑπόκειται ἐπιτιμίῳ.

ἄτιμος, -ον
(< τιμή), [in LXX: Isa.3:5 (קָלָה ni.), Isa.53:3 (בָּזָה), Job.30:4, 8 (שֵׁם בְּלִי), שֵׁם בְּלִי), Wis.5:1-23, Sir.1:1-30 * ;]
without honour, dishonoured, despised: Mat.13:57, Mrk.6:4, 1Co.4:10; comp., 1Co.12:23.†
(AS)