'α, ον :
   I litt. qui entraîne par son poids, qui est de poids, d’où : qui vaut, qui a la valeur de : ἄ. βοός, IL. 23, 885, qui a la valeur d’un bœuf ; στολὴ πολλοῦ χρυσοῦ ἀξία, XÉN. Hell. 4, 1, 13, robe valant une grosse somme d’or ; οὐδ' ἑνὸς ἄξιοί εἰμεν Ἕκτορος, IL. 8, 234, tous ensemble nous ne valons même pas le seul Hector ; πάντων ἄξιον ἦμαρ, IL. 15, 719, jour qui vaut tous les autres, qui compense les épreuves de tous les autres ; ou, sel. d’autres, jour qui vaut tout, càd. très précieux ; πολλοῦ, πλείονος, ὀλίγου, μείονος ou ἐλάττονος, οὐδενὸς ἄξιος, ATT. de grande valeur, de plus de valeur, de peu de valeur, de moins de valeur, de nulle valeur ; avec un dat. de pers. : πολλοῦ ἄξιοί ἐσμεν τῷ βασιλεῖ, XÉN. An. 2, 1, 16, nous avons un grand prix aux yeux du roi ; ἄξιόν ἐστι ; avec une prop. inf. IL. 13, 446, est-ce une compensation suffisante que… ? ;
   II p. suite, qui mérite, digne de, en b. et en mauv. part, avec un gén. ἄξιος λόγου (cf. ἀξιόλογος) THC. 1, 73, digne de réputation ; avec un double rég. : τινὶ ἄξιος τιμῆς, EUR. Hec. 309 ; τιμῆς ἄξιος παρά τινος, LUC. Tox. 3, digne d’être honoré par qqn ; en mauv. part, θανάτου τῇ πόλει ἄξιος, XÉN. Mem. 1, 1, 1, criminel d’État qui mérite la mort ; en ce sens, postér., par anal. avec le lat., construit avec un dat. CORN. 42 ; avec un inf. πεφάσθαι ἄξιος, IL. 14, 472, qui mérite d’être mis à mort ; ἀξίη συμϐαλέειν, HDT. 4, 42, qui mérite qu’on la compare avec, digne d’être comparée avec ; ἄξιός εἰμι avec l’inf. XÉN. Cyr. 5, 4, 15 ; AR. Eccl. 324, etc. je mérite de, etc. ; postér. avec ἵνα : οὗ οὐκ εἰμὶ ἐγὼ ἄξιος ἵνα λύσω αὐτοῦ τὸν ἱμάντα τοῦ ὑποδήματος, NT. Joh. 1, 27, pour moi je ne suis pas digne de dénouer la courroie de sa sandale ; avec un n. de chose, digne, juste, convenable : ἀξία δίκη, SOPH. El. 298 ; XÉN. Œc. 12, 19, châtiment mérité ; ἀξία χάρις, XÉN. Hell. 1, 6, 11, juste reconnaissance ;
   III abs. qui en vaut la peine : ἀξίαν τριϐὴν ἔχει, ESCHL. Pr. 639, cela vaut la peine d’y passer qqe temps (= ἄξιόν ἐστι τῆς τριϐῆς) ; ἄξιόν ἐστι (rar. ἄξιά ἐστι, PLAT. Leg. 834 d) avec un inf. ATT. il vaut la peine que, etc. ; avec un dat. de pers. et un inf. AR. Ach. 205 ; particul. dans les prop. interr. τί σοι ἄξιον ; τί δ' ἄξιόν μοι (avec un inf.) ; ATT. à quoi bon pour toi, pour moi, etc. ? ellipt. ; καὶ γὰρ ἄξιον, XÉN. An. 5, 8, 7 ; οὐ γὰρ ἄξιον, XÉN. Conv. 4, 50, car cela en vaut, n’en vaut pas la peine ;
   IV p. suite, de grande valeur : ἄξια ἄποινα, IL. 6, 46, forte rançon ; ἄξια δῶρα, IL. 9, 261, présents de grande valeur : ἄξιος ὦνος, OD. 15, 429, un bon prix ;
   V en mauv. part, d’une valeur convenable, càd. modérée, d’où à bas prix, en parl. de denrées, LYS. 165, 3 ; 166, 22 ; XÉN. Vect. 4, 6 ; AR. Eq. 672, etc. ; LUC. D. mort. 4, 1, etc.

• Cp. -ώτερος, THC. 3, 63, etc. ; XÉN. Ages. 10, 3, etc. • Sup. -ώτατος, THC. 4, 120 ; PLAT. Leg. 667 b, etc.

Étym. ἄγω.

'

ία, ιον (ος, ον Nonn. D. 8.314), for *ἄγτιος, counterbalancing, cf. ἄγω V.1; hence prop.
weighing as much, of like value, worth as much as, c. gen., βοὸς ἄ. Il. 23.885; νῦν δ’ οὐδ’ ἑνὸς ἄξιοί εἰμεν Ἕκτορος we are not — all together — worth one Hector, 8.234, cf. Hdt. 1.32, 7.21; πάντων Ζεὺς ἄξιον ἦμαρ ἔδωκεν Il. 15.719; so πολλοῦ ἄ.
worth much, X. An. 4.1.28, Pl. Smp. 185b, etc. ; πλείονος ἄ. Id. Phdr. 235b, etc. ; πλείστου ἄ. Th. 2.65, Pl. Grg. 464d, etc. ; παντός, τοῦ παντὸς ἄ., E. Fr. 275, Pl. Sph. 216c; παντὸς ἄ., c. inf., Ar. Av. 797; λόγου ἄ., = ἀξιόλογος, Hdt. 1.133, Th. 1.73, etc. ; σπουδῆς, μνήμης ἄ., Plu. 2.35a, 172e; — opp. to these are οὐδενὸς ἄ. Thgn. 456; ἢ παντὸς ἢ τὸ παράπαν οὐδενός Pl. Phlb. 64d; ὀλίγου Id. Grg. 497b, etc. ; σμικροῦ Id. R. 504d, etc. ; βραχέος Id. Lg. 692c; μείονος, ἐλάττονος ἄ., X. Vect. 4.50, Cyr. 2.2.14; πολλαπλασίου τιμήματος ἄ. κτήσεις Arist. Pol. 1306b12; also εἰς ὀγδοήκοντα μνᾶς ἄ.
worth up to a sum of…, D. 27.10. c. dat. pers., σοὶ δ’ ἄξιόν ἐστιν ἀμοιβῆς ΄tis worth a return to thee, i.e. will bring thee a return, Od. 1.318; πολέος δέ οἱ ἄξιος ἔσται Il. 23.562; βασιλεῖ ἂν πολλοῦ ἄξιοι γένοιντο X. An. 2.1.14. abs., worthy, goodly, ἄξια δῶρα Il. 9.261; ἄ. ὦνος a goodly price, Od. 15.429; ὅθεν κέ τοι ἄξιον ἄλφοι it would bring thee a good price, 20.383; φέροντες ὅ τι ἕκαστος ἄξιον εἶχε X. Cyr. 3.3.2. in Att. in an exactly opposite sense, ΄good value for the money΄, i.e.
cheap, Ar. Eq. 672, 895; Comp., ib. 645; ὡς ἀξιώτατον πρίασθαι Lys. 22.18; ὡς ἄ. γεγόνασιν οἱ πυροὶ ἐν τῇ ἀγορᾷ Thphr. Char. 3.3, cf. X. Vect. 4.6.
deserved, meet, due, δίκη S. El. 298, X. Oec. 12.19; χάρις Id. HG 1.6.11; ἄξια δράσας ἄξια πάσχων fit suffering for fit deeds, A. Ag. 1527, cf. E. Ion 735. of persons, οἱ ἑωυτοῦ ἄξιοι those of one΄s own rank, his peers, Hdt. 1.107.
sufficient for, c. gen., ἄ. τοῦ πολέμου τὰ χρήματα D. 14.27. αἰδοῦς ἀξίαν… τὴν προθυμίαν μᾶλλον ἢ θράσους more like modesty than rashness, Arist. Cael. 291b25. after Hom., in moral relation, worthy, estimable, of persons and things, Hdt. 7.224, etc. ; οὐδὲν ἀξία nothing worth, A. Ch. 445; ἀξίαν κἀπ’ ἀξίων Id. Eu. 435; ἀξίων γεννητόρων ἤθη φυλάσσεις E. Ion 735.
worthy of, deserving, mostly c. gen. rei, ἄξιον φυγῆς, ἄξια στεναγμάτων, γέλωτος, Id. Med. 1124, Or. 1326, Heracl. 507; ἐγκωμίων τί ἀξιώτερον ἤ…; X. Ages. 10.3; c. gen. pers., ποιεῖν ἄξια οὔτε ὑμῶν οὔτε πατέρων Th. 2.71; ἄξιον τοῦ πατρός Isoc. 9.80; ἄξια τοῦ Μαραθῶνος διανοεῖσθαι Plu. Cim. 5. c. gen. rei et dat. pers., ἡμῖν δ’ Ἀχιλλεὺς ἄξιος τιμῆς is worthy of honour at our hands, E. Hec. 309; πολλῶν ἀγαθῶν ἄ. ὑμῖν Ar. Ach. 633; ἄ. πλείστου Λακεδαιμονίοις Th. 4.81; θανάτου τῇ πόλει X. Mem. 1.1.1, cf. 1.2.62; εἰμὶ δ’ οὐ τούτων ὑμῖν ἄ. D. 21.217; χάριτος ἄ. τῇ πόλει Antipho 6.10; later τιμῆς ἄ. παρὰ πάντων Luc. Tox. 3. c. inf., Προθοήνορος ἀντὶ πεφάσθαι ἄ.
worthy to be killed instead of him, Il. 14.472, cf. Th. 1.76; τίεσθαι δ’ ἀξιώτατος A. Ag. 531; ἄ. θρήνων τυχεῖν S. Aj. 924; ἄξιοι δουλεύειν only fit to be slaves, Arist. Pol. 1254b36; also ἄ. σέβειν E. Heracl. 315 (Elmsl.). ἄξιός εἰμι, like δίκαιός εἰμι, I deserve to…, ἄξιός εἰμι πληγὰς λαβεῖν Ar. Ec. 324; ἄξιός εἰμι ἀπολαῦσαι X. Cyr. 5.44.19; abs., the inf. being supplied, authorized to act, And. 1.132; ἄ. γάρ, emphatically, Pl. Tht. 143e. later ἄ. ἵνα Ev. Jo. 1.27. ἄξιόν [ἐστι] ΄tis meet, fit, due, ἄξιον εἶναι τρεῖς ἑνὸς ἀντὶ πεφάσθαι Il. 13.446; ἄ. μνήμην ἔχειν Hdt. 1.14; later c. fut. inf., ἄ. διαπορήσειν Did. in D. 9.15. c. dat. pers. et inf., τῇ πόλει γὰρ ἄξιον ξυλλαβεῖν τὸν ἄνδρα ΄tis meet for the city, is worth her while…, Ar. Ach. 205; τί σοι ζῆν ἄξιον· Id. Nu. 1074, cf. Av. 548; ἄξιόν γε πᾶσιν ἐπολολύξαι Id. Eq. 616; freq. in X. as ὡς οὐκ ἄξιον εἴη βασιλεῖ ἀφεῖναι κτλ. that it was not meet for him…, An. 2.3.25. the inf. is sts. omitted, ἄξιον γὰρ Ἑλλάδι ΄tis meet in the eyes of Hellas [so to do], Ar. Ach. 8; and sts. the dat., ἄξιόν ἐστι operae pretium est, it is worth while, ἐνθυμηθῆναι D. 1.21; γαμεῖν οὐκ ἄξιον E. Alc. 628. Adv. ἀξίως, c. gen., ἐμάχοντο ἀξίως λόγου Hdt. 6.112; οὔτε ἑωυτοῦ ἀ. Id. 3.125; οὐκ ἀ. ἀπηγήσιος ibid. ; τῆς ἀσικίας Th. 3.39; ἀ. τοῦ θεοῦ, τῆς θεᾶς, OGI 331.9 (Pergam.), Inscr.Magn. 33.30, cf. 1 Ep. Thess. 2.12; abs., S. OT 133, etc. ; κολάσετε ἀξίως as they deserve, Th. 3.40.

α, ον (ἄγω, eigtl. aufwiegend, an Gewicht gleich),
1) gleichgeltend, eben so viel wert, z.B. βοὸς ἄξιος, eben so viel wert als ein Rind, ein Rind wert, Il. 23.885 ; οὐδ' ἑνὸς ἄξιοί εἰμεν Ἕκτορος, wir alle sind nicht einmal so viel wert, wie der eine Hektor, 8.234 ; vgl. 15.719 u. Her. 7.21, 104 ; οὐδὲ ἰδιωτέων ἀνδρῶν ἀξίους ἡμέας ἐποίησας, du achtest uns nicht einmal Privatleuten gleich, 1.32 ; σοὶ δ' ἄξιον ἔσται ἀμοιβῆς, es wird eines Gegengeschenks wert sein, eine Gabe von gleichem Werte dir eintragen, Od. 1.318. Aehnl. στολὴ πολλοῦ χρυσοῦ ἀξία Xen. Hell. 4.1.13 ; πολλῶν χρημάτων Plat. Theaet. 167c ; ἀρχὴ πεντήκοντα ταλάντων ἀξία Xen. An. 7.7.25. Dah. die Verbdgn πολλοῦ, πλέονος, πλείστου, ὀλιγου, οὐδενός, παντός, auch τοῦ παντὸς ἄξιος, von Menschen u. Sachen sehr häufig : viel usw., wenig, alles, d.i. sehr wert. Auch ein dat. tritt dazu, πολέος οἱ ἄξιος ἔσται, wird für ihn von hohem Werte sein, Il. 23.562 ; ἡμῖν Ἀχιλλεὺς ἄξιος τιμῆς, uns ist Achilleus ehrenwert, Eur. Hec. 309 ; πολλοῦ ἄξιοί ἐσμεν τῷ βασιλεῖ Xen. An. 2.1.16 ; ὁπόσου τοῖς φίλοις ἄξιος εἴη Mem. 2.5.1 ; πολλοῦ ἄξ. τῇ στρατιᾷ εἰς τὰ τοιαῦτα ἐγένετο An. 4.1.28, er hatte sich in solchen Fällen sehr verdient gemacht ; τί σοι ζῆν ἄξιον, was liegt dir am Leben, Ar. Nub. 1057 ; ἄξιον τῇ πόλει συλλαβεῖν τὸν ἄνδρα Ach. 205, es verlohnt sich der Stadt, es liegt der Stadt daran.
2) übh. wert, eine Sache verdienend, nicht bloß Gutes, ἐπαίνου, τιμῆς, auch Schlimmes, κακοῦ, ζημίας, θανάτου u. dgl. Bes. λόγου ἄξιος, der Rede, Erwähnung wert. Auch τιμῆς μᾶλλον ἢ θανάτου τῇ πόλει, er verdient Ehre vielmehr als den Tod von Seiten der Stadt ; ἄξια τοῦ δείπνου ἐργάσασθαι, sich das Mahl verdienen, Xen. Symp. 6.10. Dah. auch allein, wie unser würdig, verdient, τιμή Xen. An. 1.9.29 ; δίκην ἀξίαν ἐπιθεῖναι Oec. 12.19 ; ἀξίαν χάριν ἀποδοῦναι Hell. 1.6.7 ; ἄξιος ὦνος, ein der Sache angemessener Preis, Od. 15.429 ; vgl. ἄξια δῶρα, ἄποινα Il. 9.261, 11.131 ; οἱ ἄξιοι, die Würdigen, d.i. angesehenen Männer, Her. 7.224 ; τὰ ἄξια, verdiente Belohnungen, Xen. Cyr. 5.3, 1 ; ὅθεν κέ τοι ἄξιον ἄλφοι Od. 20.383, würde dir einen angemessenen Preis einbringen.
3) οὐκ ἄξιόν ἐστι, a) es ist nicht der Mühe wert, κινδυνεῦσαι Plat. Phaed. 119d ; ἣν ἄξιον θεάσασθαι Rep. I.378a ; vgl. Xen. An. 6.3.13.
b) es schickt sich, es ist recht, mit dem dat., βασιλεῖ ἀφιέναι αὐτούς Xen. An. 2.3.25 ; vgl. Mem. 2.1.34, Hell. 6.4.22.
4) daran schließt sich die Konstruktion mit dem inf., wobei gew. eine Attraktion eintritt. Man vgl. Προθοήνορος ἀντὶ πεφάσθαι ἄξιος, wert, an des Proth. Start getötet zu sein, Il. 14.472 ; vgl. 13.446 ; ἄξιός εἰμι, ich verdiene, οὐδεὶς ἄξ. συμβληθῆναί ἐστι, verdient verglichen zu werden, Her. 2.10, 3.125 ; ἄξ. ἐπαινεῖσθαι Thuc. 1.76 ; ἄξ. συμβαλέειν, wert, daß man ihn vergleiche, Her. 4.42 ; ἄξ. ζημιῶσαι, wert, daß man ihn bestrafe, 9.77 ; ἄξ. θαυμάσαι Thuc. 1.138 ; ἄξ. σέβειν Eur. Alc. 1060 u. sonst ; ἄξιος θρήνων τυχεῖν Soph. Ant. 932 ; ἄξιός εἰμι πληγὰς λαβεῖν Ar. Eccl. 324 ; τί εἴη ἄξιος παθεῖν Xen. Hell. 2.1.22 ; ἄξιοί ἐσμεν ἀπολαῦσαί τι Cyr. 5.4.19 ; ἄξιοι βιοτεύειν ὥσπερ Τάνταλος Oec. 21.12. Aehnl. τί δ' ἄξιόν μοι τῆσδε τυγχάνει φυγῆς ; womit hab' ich dies Exil verdient ? warum soll ich fliehen ? Eur. Med. 1124.
5) würdig, angemessen, τῶν προγόνων Plat. Ep. XII.359d ; τῶν προγεγονότων ἔργων Pol. 1.75 ; vgl. ἄξια τοῦ μαραθῶνος διανοεῖσθαι, auf Taten sinnen, die Maratons würdig sind, Plut. Cim. 6 ; ἄξιόν ἐστιν c. inf., es lohnt sich, ist billig, geziemt sich, oft Att.; worauf auch acc. c. inf. folgt, ἤδη καὶ οἰκίας σε τυχεῖν ἄξιον Xen. Cyr. 7.5.56.
6) preiswürdig, bei den Kaufleuten, wohlfeil, nach den Atticisten attisch für εὕωνος, Ar. Eq. 643, 670, Vesp. 491 ; Lys. 22.11.
• Adv., ἀξίως ἔχειν Isocr. 4.38.

ἄξιος, -α, -ον
(< ἄγω, in sense, to weigh), [in LXX for בֵּן (Deu.25:2), מָלֵא, שָׁוָה; freq. in Wis, 2Mac ;]
__1. Part One
__(a) of weight, worth (often with genitive, cf. Pr 315, 811), before πρός: Rom.8:18 (see Field, Notes, 157);
__(b) befitting, meet: with genitive, Mat.3:8, Luk.3:8 23:41, Act.26:20, 1Co.16:4 (see M, Pr., 216); absol., 2Th.1:3;
__(with) of persons, worthy;
__2. Part Two
__α in good sense: with genitive of thing(s), Mat.10:10, Luk.7:4 10:7, Act.13:46, 1Ti.1:15 4:9 5:18 6:1; with aor. inf. (see M, Pr., 203): Luk.15:19, 21, Act_13:25, Rev.4:11 5:2, 4 5:9, 12; before ἵνα: Jhn.1:27; ἅς, Luk.7:4; absol., but of what understood: Mat.10:11, 13 22:8, Rev.3:4; with genitive of person(s), Mat.10:37-38, Heb.11:38;
__β in bad sense; with genitive of thing(s), Luk.12:48 23:15, Act.23:29 25:11, 25 26:31, Rom.1:32; absol., Rev.16:6 (MM, VGT, see word).†
(AS)