ἄ·κρατος, ος, ον [ᾱτ]
   I non mélangé, pur : ἄ. οἶνος, OD. 24, 73 ; HDT. 1, 207 ; XÉN. An. 4, 5, 27, etc. vin pur ; subst. ὁ ἄ. AR. Eq. 105, etc. ; τὸ ἄ. ARSTT. Poet. 25, 16 ; ATH. 441 c, m. sign. ; ἄκρητοι (ion.) σπονδαί, IL. 2, 341, libations de vin pur ; ἄκρατα σώματα, PLAT. Tim. 57 c, corps purs, càd. simples ; ἄκρατος νοῦς, XÉN. Cyr. 8, 7, 20, pure intelligence ; avec un gén. ἄ. τινος, PLAT. Ax. 370 d, pur ou exempt de qqe ch. ;
   II p. suite, non tempéré, d’où :
      1 absolu : ἀ. δικαιοσύνη, PLAT. Rsp. 545 a ; ἐλευθερία, PLAT. Rsp. 562 d, justice, liberté absolue ; ἄ. νόμος, PLAT. Leg. 723 a, loi absolue ;
      2 immodéré, excessif, violent, en parl. de pers. et de choses : ἄκρατος ὀργήν, ESCHL. Pr. 678, violent dans sa colère ; ἄκρατος ὀργή, ALCID. (ARSTT. Rhet. 3, 3, 2) colère violente ; ἵμερος ἄ. SOPH. fr. 678, désir violent.

• Cp. ἀκρατέστερος, HYPÉR. (ATH. 424 d) ; ARSTT. Probl. 3, 3 ; postér. ἀκρατότερος, PLUT. M. 677 c. • Sup. ἀκρατέστατος, PLAT. Phil. 53 a, etc.

➳ Ion. ἄκρητος, HOM. HDT. ll. cc. ; cp. ἀκρητέστερος, HPC. Progn. 41, 7 ; • Sup. -έστατος, HPC. 1010 f.

Étym. ἀ, κεράννυμι.

Ion. ἄκρητος, ον ; (< κεράννυμι); of liquids, unmixed, neat, esp. of wine, Od. 24.73; ἄκρητοι σπονδαί drink-offerings of pure wine, Il. 2.341, 4.159; οἶνος πάνυ ἄ. very strong, X. An. 4.5.27; οἶνος ἄκρητος wine without water, Hdt. 1.207, etc. ; ἄκρατος (without οἶνος) Ar. Eq. 105, etc. ; ὁ πολὺς ἄ. ὀλίγ’ ἀναγκάζει φρονεῖν Men. 779, cf. Call. Epigr. 43, Phoen. 3.3; ἄκρατον, τό, Arist. Po. 1461a15; γάλα Od. 9.297; αἷμα A. Ch. 578, etc. (without αἷμα Hp. Epid. 1.26. αʹ); χυμός Hp. VM 14; ὑποχωρήσιες Id. Aph. 7.6; διάρροια Th. 2.49. Adv. -τως Hp. Prorrh. 2.24 (-κρίτως Littre). of any objects, ἄ. σώματα pure, simple bodies, Pl. Ti. 57c; ἄ. χρῶμα Hp. Acut. 42; ἄ. μέλαν pure black, Thphr. Col. 26; ἄ. νύξ Ael. Fr. 262, cf. NA 12.33; ἄ. σκότος Plu. Nic. 21; ἄ. σκιά Id. 2.932b. of qualities, pure, absolute, ἄ. νοῦς X. Cyr. 8.7.20; πῶς… ἡ ἄ. δικαιοσύνη πρὸς ἀδικίαν τὴν ἄ. ἔχει Pl. R. 545a, cf. 491e. Adv. -τως Lg. 731d. of conditions or states, pure, untempered, absolute, ἐλευθερία, ἡδονή, R. 562d, Lg. 793a; ὀλιγαρχία Arist. Pol. 1273b37, etc. ; παρρησία Demad. 18; νόμων ἀποτομία POxy. 237 vii 40 (ii AD); ἄ. νόμος absolute law, Pl. Lg. 723a; ἄ. ψεῦδος sheer lie, Id. R. 382c. Adv. ἀκράτως absolutely, entirely, ἀ. μέλας, λευκός, Ael. NA 16.11, Luc. DMar. 1.3. of persons, intemperate, violent, ἄ. ὀργήν A. Pr. 678; of sleep, ἄ. ἐλθέ come with all thy power, E. Cyc. 602. of feelings, ἄ. ὀργή Alcid. ap. Arist. Rh. 1406a10; ἵμερος S. Fr. 941; ἄ. καῦμα AP 9.71 (Antiphil.); φόβος EM 621.13; τὸ τῆς δεισιδαιμονίας ἄ. J. BJ 2.9.3, etc. Comp. ἀκρατέστερος, Ion. ἀκρητ- (as if fr. ἀκρατής) Hp. VM 5, Hyp.
Dem. Fr. 2, Arist. Pr. 871a16, Thphr. Od. 24; Sup. ἀκρατέστατος Pl. Phlb. 53a; but ἀκρατότερος Plu. 2.677c.

[ρᾱ], (κεράννυμι), ion. ἄκρητος,
1) ungemischt, rein, Hom. fünfmal, ἄκρητον γάλα Od. 9.297, πίθοι οἴνοιο παλαιοῦ ἡδυπότοιο, ἄκρητον θεῖον ποτὸν ἐντὸς ἔχοντες 2.341, οἴνῳ ἐν ἀκρήτῳ 24.73, σπονδαὶ ἄκρητοι Il. 2.341, 4.159, Trankopfer von Wein, der nicht mit Wasser vermischt ist, Scholl. Aristonic. an beiden Stellen ; – ohne οἶνος, ὁ ἀκρ., Ar. Eq. 105 ; Theocr. 2.152 (ἔρωτος); Luc. Pisc. 34 ; Plut. Lyc. 16, und öfter ; τὸ ἄκρατον Ath. X.441c ; ἄκρητοι λοιβαί Ap.Rh. 1.453 ; αἷμα Aesch. Ch. 571 Soph. El. 776 ; ὕδωρ Sophr. bei Ath. II.44b. Uebertr. rein, einfach, ausgehend von ἀκράτου τῆς ἐλευθερίας μεθυσθῆναι Plat. Rep. VIII.562d ; νοῦς ἄκρ. καὶ καθαρός, vom Körper geschieden, Xen. Cyr. 8.7.20 ; ἡδονὴ ἄκρατος Legg. VII.793a, βίος VII.823a ; ἡ ἄκρ. δικαιοσύνη, die reine, absolute Gerechtigkeit, Rep. VIII.545a ; πονηρία ἄκρ. VI.491e ; σοφία Ep.adesp. 315 (Pl. 262); – τινός, rein von Etwas, ἡδονὴ ἄκρ. ἀλγηδόνων Axioch. 370d.
2) da ungemischter Wein stark ist, übh. stark, von Gerstentrank Xen. An. 4.5.27. So übertr. ὀργὴν ἄκρ. Aesch. Pr. 681, καῦμα Antiphil. 12 (IX.71); ξυμφορά Pl. Phil. 64e ; διάρροια Thuc. 2.49 ; ὀλιγαρχία, zügellos, Arist. Pol. 2.10 u. oft ; Plut. z.B. θάρσος Pomp. 57. – Kompar. ἀκρατέστερος Arist. Probl. 3.3.15 ; ἀκρατέστατον Plat. Phil. 53 a : nach den Atticisten die att. Form ; vgl. Ath. X.24 ; ἀκρατότερος hat Plut. Conv. 5.4.
• Adv. ἀκράτως.

ἄκρατος, -ον
(< κεράννυμι), [in LXX: Psa.75:8 (חֲמַר), Jer.25:15 (חֵמָה), 3Ma.5:2 * ;]
unmixed, pure: οἶνος, Rev.14:10.†
(AS)