ἀ·χρεῖος, ος, ον :
      1 qui ne sert à rien, inutile, en parl. de pers. SOPH. O.C. 627 ; EUR. Med. 300 ; THC. 1, 74 ; 2, 40 ; etc. ; en parl. de choses, HÉS. O. 401 ; ESCHL. Pr. 363 ; EUR. H.f. 1303 ; El. 883, etc. ; avec un dat. de pers. ou de chose, ἄ. τινι, inutile à qqn, HPC. 553, 11 ; ou à qqe ch. AGATHARCH. (ATH. 550 e) ; avec une prép. ἀ. πρός τι, TH. (ATH. 261 d) m. sign. ; avec un inf. impropre à, PLAT. Rsp. 371 c ; part. impropre à la guerre : τὸ ἀχρήϊον (ion.) στρατοῦ, HDT. 1, 191, la partie d’une armée impropre à combattre (services accessoires, invalides, etc.), p. opp. à τὸ καθαρόν ; adv., ἀχρεῖον γελᾶν, OD. 18, 163, rire sans motif, càd. faire semblant de rire ;
      2 qui n’est bon à rien, sot, HÉS. O. 295 ; adv. ἀχρεῖον ἰδών, IL. 2, 269, regardant d’un air stupide.

• Cp. ἀχρειότερος, CHRYSIPP. (ATH. 285 d) ; POLÉM. Physiogn. 1, 5. • Sup. ἀχρειότατος, THC. 2, 6 ; PLAT. 1 Alc. 122 b.

➳ Fém. ἀχρεία, TH. H.P. 4, 8, 3 (var. ἀχρεῖος) ; DIOSC. 2, 57 ; 4, 5 ; POLÉM. Physiogn. 2, 14. Épq. et ion. ἀχρήϊος, HÉS. l. c. ; HDT. 1, 191 et 211 ; 3, 81 ; HPC. 800 d, 823 a.

Étym. ἀ, χρεία.

(Att. ἄχρειος acc. to Hdn. Gr. 1.136), ον, also α, ον IG 7.303.10 (Oropus), Dsc. 4.5, Polem. Phgn. 69; Ion. ἀχρήϊος : — useless, unprofitable, ἀχρήϊος ἀνήρ Hes. Op. 297; ἐπέων νομός ib. 403; δέμας A. Pr. 365, cf. Hp. Int. 39; οἰκητήρ S. OC 627; opp. εὐγενής, Id. Fr. 667; ἐρινὸς ἀ. ὢν ἐς βρῶσιν ib. 181; ἀ. κοὐ σοφός E. Med. 299; δοῦλος Ev. Matt. 25.30; οὐκ ἀπράγμονα ἀλλ’ ἀχρεῖον νομίζομεν Th. 2.40; λόγον ἀχρεῖον ἀπέρριψαν Ant.Lib. 11.3; Comp. -ότερος, ὄρνιθες Chrysipp. Stoic. 3.195; c. inf., unfit to do, ἀ. πράττειν τι Pl. R. 371c; c. dat., ἀ. τοῖς σώμασι Agatharch. Fr. Hist. 3, cf. Them. Or. 26.326a. esp.
unfit for war, ἀ. ὅμιλος Hdt. 3.81; τὸ ἀ. τοῦ στρατοῦ the unserviceable part of an army, Id. 1.191; οἱ ἀχρειότατοι Th. 1.93, 2.6, cf. X. HG 7.2.18; τὸ ἀ. τῆς ἡλικίας Th. 2.44. Adv. -είως, ἔχειν πρὸς ναυμαχίαν App. BC 5.84. neut. ἀχρεῖον, as Adv., twice in Hom., ἀχρεῖον ἰδών giving a helpless look, looking foolish, of Thersites after being beaten, Il. 2.269; ἀχρεῖον δ’ ἐγέλασσε laughed without cause, made a forced laugh, of Penelope trying to disguise her feelings, Od. 18.163; ἀχρεῖον κλάζειν bark without need or cause, Theoc. 25.72. Adv. ἀχρείως γέλασόν με (cf. ἀχρειόγελως) APl. 4.86, cf. Them. Or. 33.367b; neut. pl. as Adv. ἀχρεῖ’ ἀσπαίροντος helplessly, Euph. 44.

fem. ἀχρεία Eur. Suppl. 302 ; Theophr.; ion. u. ep. ἀχρήϊος (χρεία);
1) nutzlos, unnütz, neben ἀνωφελής Xen. Mem. 1.2.54 ; Tragg. u. in Prosa oft, vgl. Thuc. 2.40 ; ἡλικία ἀχρεῖος, das schwache Alter 2.44 ; Plat. mit inf., ἄλλο ἔργον πράττειν, Rep. II.371b.
2) unschicklich, töricht, ἀχρήϊος ἀνήρ, ein Tor, Hes. O. 299 ; Hom. ἀχρεῖον ἰδών, Il. 2.269, vom Thersites, der Schläge bekommen hat, er sah albern vor sich hin ; vgl. Scholl. Herodian. u. Aristonic.; ἀχρεῖον ἐγέλασσεν, von der Penelope, sie lachte verstellt, Od. 18.163, eigtl. unnütz, zur Unzeit, denn sie hatte Sorgen ; von Hunden, ἀχρεῖον κλάζοντε Theocr. 25.72, unnütz, d.i. freundlich bellend. Die Erkl. der Alten ἀχρεῖον = ἀσθενές paßt, wie Döderlein lectt. Hom. I p. 4 zeigt, auf Her. 1.191 τὸ ἀχρήϊον τοῦ στρατοῦ ; 2.44 ; Pol. 3.64. Auch bei Xen. öfter von Soldaten, zur Schlacht untauglich.

ἀ-χρεῖος, -ον
(< χρεῖος, useful), [in LXX: 2Ki.6:22 (שָׁפָל), Ep. Jer.17:1-27 * ;]
useless, unprofitable: Mat.25:30, Luk.17:10 (MM, see word).†
(AS)