ἀ·φανής, ής, ές [ᾰᾰ] non apparent, d’où :
   I qu’on ne voit pas, càd. :
      1 invisible, en parl. du Tartare, PD. fr. 223 ; ἡ ἀφ. θεός, SOPH. O.C. 1556, la déesse invisible (Perséphonè) ; ὁ ἀφ. πόλος, ARSTT. Cæl. 2, 2, 15, le pôle invisible, càd. le pôle sud ;
      2 qui n’est pas en vue : ἀφ. χωρίον, THC. 4, 29, place hors de portée de la vue ;
      3 caché, secret : ἀφ. ξιφίδιον, THC. 8, 69, poignard caché ; ἀφ. νεῦμα, THC. 1, 134, signe secret ; avec un part. μαντικῇ χρώμενος οὐκ ἀφανὴς ἦν, XÉN. Mem. 1, 1, 2 ; on savait bien qu’il s’occupait de divination ; adv., ἐν ἀφανεῖ, THC. 1, 42, etc. ; PLAT. Leg. 954 d, dans l’obscurité ou dans le secret ; ἐκ τοῦ ἀφανοῦς, THC. 1, 51, etc. ; ἐξ ἀφανοῦς, ESCHL. fr. 55, en secret ;
      4 inconnu, obscur : ἀφ. νόσος, HDT. 2, 84, maladie inconnue ou obscure ; ἀφ. ἐλπίς, THC. 5, 103, espérance incertaine ; ἀ. λόγος, SOPH. O.R. 656, assertion sans preuves ; τὸ τῆς τύχης ἀφανές, EUR. Alc. 785, l’incertitude de la fortune ; en parl. de pers. EUR. Tr. 1244, 1322 ; THC. 3, 57 ;
   II qu’on ne voit plus : ἀφανῆ γίγνεσθαι, HDT. 3, 104 ; EUR. I.T. 757 ; PLAT. Rsp. 359 e, devenir invisible, disparaître ; ἀφ. ἦν, HDT. 7, 37, il était disparu ; οἱ ἀφανεῖς, THC. 2, 34, les soldats disparus (dans une bataille) ;
   III qui est ou qu’on peut rendre invisible : ἀφ. οὐσία, LYS. fr. 47 ; ἀφ. πλοῦτος, AR. Eccl. 602, fortune mobilière, litt. celle qu’on ne voit pas ou qui peut être dissimulée, p. opp. aux biens-fonds (οὐσία φανερά) ; ἀφανῆ καταστῆσαι τὴν οὐσίαν, LYS. 160, 8, placer sa fortune en valeurs mobilières, en argent (ttf. au sens propre de « invisible, caché » πλοῦτος ἀφ. ὃν σὺ κατορύξας ἔχεις, MÉN. dans STOB. Fl. 16, 13, cette fortune invisible que tu gardes enfouie, p. opp. à φίλος ἐμφανής).

• Cp. ἀφανέστερος, PHIL. V.M. 1. • Sup. ἀφανέστατος, HPC. 295, 53 ; THC. 1, 23 ; XÉN. Cyr. 3, 3, 28.

Étym. ἀ, φαίνω.

ές, (< φαίνομαι) unseen, esp. of the nether world, Ταρτάρου πυθμήν Pi. Fr. 207, cf. A. Th. 860 (lyr.); ἀ. κἀν Ἀΐδα δόμῳ φοιτάσῃς Sappho 68; χάσμα ἀ. a blind pit, Hdt. 6.76; ἡ ἀ. θεός, of Persephone, S. OC 1556 (lyr.); ὁ ἀ. πόλος, i.e. the south pole, Arist. Cael. 285b21, Mu. 394b31 (but ἀ. κόσμος starless, Vett.Val. 6.22). ἀ. γίγνεσθαι, = ἀφανίζεσθαι, disappear, ὑπὸ γῆν Hdt. 3.104, cf. E. IT 757, Pl. R. 360a; so ἀ. ἦν disappeared, Hdt. 7.37, cf. X. An. 1.4.7; of soldiers missing after a battle, Th. 2.34; runaway, absconded, PGen. 5.4 (ii AD). στήλας ἀ. ποιῆσαι obliterate, SIG 38.38 (Teos).
unnoticed, secret, ἀ. νόος ἀθανάτων Sol. 17; ἀ. νεῦμα a secret sign, Th. 1.134; ἀ. χωρίον out of sight, Id. 4.29, cf. ib. 67; ἀ. ξιφίδιον concealed, Id. 8.69; δι’ ἐπιστολῶν ἀφανῶν secret or invisible writings, Ph. Bel. 102.29; c. part., ἀ. εἶναι ἀπιόντες depart without being noticed, X. An. 4.2.4; ἀ. ὄντες ἠδίκουν Th. 1.68; μαντικῇ χρώμενος οὐκ ἀ. ἦν he was well known to do…, X. Mem. 1.1.2.
uncertain, doubtful, ἀ. νοῦσοι Hdt. 2.84; σὺν ἀφανεῖ λόγῳ on an uncertain charge, S. OT 657 (lyr.); ἐν ἀφανεῖ λ. Antipho 5.59; μόρος S. OC 1682 (lyr.); ὄνομα E. Tr. 1322 (lyr.); ἐλπίς Th. 5.103; πρόφασις ἀφανεστάτη λόγῳ Id. 1.23; οὐκ ἀ. τεκμήρια X. Ages. 6.1; μεθέντας τἀφανῆ, opp. τὸ πρὸς ποσί, S. OT 131; ἀ. χάρις a favour from an unknown hand, D. 19.240; ἐς ἀφανὲς τὸν μῦθον ἀνενείκας Hdt. 2.23; μισῶ μὲν ὅστις τἀφανῆ περισκοπῶν S. Fr. 737; τὰ ἀ. μεριμνᾶν Ar. Fr. 672; ὑπὲρ τῶν ἀ. φανεροῖς μαρτυρίοις χρῆσθαι Arist. EN 1104a13; of what is beyond the evidence of sense, opp. φανερόν, ἁρμονίη ἀ. φανερῆς κρείττων Heraclit. 54, cf. Phld. Sign. 1, al. ; τἀφανὲς διὰ τοῦ φαινομένου συλλογίζεσθαι Epicur. Nat. 14.4; τὸ τῆς τύχης ἀ. οἷ προβήσεται E. Alc. 785; τὸ ἀ. τοῦ κατορθώσειν Th. 2.42; ἐν ἀφανεῖ ἔτι κεῖσθαι, ἐν τῷ ἀ. εἶναι, Id. 1.42, 3.23; ἐν ἀ. κεκτῆσθαί τι secretly, Pl. Lg. 954e; ἐκ τοῦ ἀφανοῦς Th. 1.51, 4.96, etc. ; ἐξ ἀ. A. Fr. 57.9, Ar. Ra. 1332; neut. pl. as Adv., E. Hipp. 1289 (lyr.). Regul. Adv. ἀφανῶς Th. 3.43, etc. ; Sup. -έστατα X. HG 5.1.27. of persons and things, unnoticed, obscure, E. Tr. 1244; also οὐ γὰρ ἀ. κρινεῖτε τὴν δίκην Th. 3.57; ἀ. καὶ ταπεινὴ φύσις D. 61.35. ἀ. οὐσία personal property, as money, which can be secreted and made away with (cf. ἀφανίζω 1.7), opp. φανερά (real), as land, Lys. 32.4, cf. BCH 27.219 (Crete); opp. ἐμφανής, IG 12(2).15.8 (Mytil.), SIG 554.17; but simply, concealed, ἀφανῆ καταστῆσαι τὴν οὐσίαν Lys. 20.23; in lit. sense, ἀ. πλοῦτος Ar. Ec. 602; πλοῦτος ἀ. ὃν σὺ κατορύξας ἔχεις Men. 128.16.

ές, unsicher, dunkel, Τάρταρος Pind. frg. 223 ; χέρσος Aesch. Spt. 842 ; θεός Soph. O.C. 1553 ; μόρος 1679 ; λόγοι O.R. 657 ; verborgen, χάσμα Her. 6.76 ; heimlich, λόγος ἀφανής, der πρόνοια φανερά entgegengesetzt, Antipho 5.59, wie οὐσία ἀφ. u. φανερά Lys. 32.4, nach B.A. 468 ἡ ἐν χρήμασι καὶ σώμασι καὶ σκεύεσι ; von einem Orte, dem καταφανής entgegengesetzt, Xen. Cyr. 3.3.28, wie dem ἐμφανής Men. Stob. Flor. 16.13 ; ἐν ἀφανεῖ κεῖται, es ist noch verborgen, ungewiß, Thuc. 1.42 ; τὸ ἀφανὲς τοῦ κατορθώσειν, die Unsicherheit des Erfolgs, 2.42 ; ἐλπίς, unsichere Hoffnung, 5.103 ; unbemerkt, Xen. Cyr. 5.2.32 ; vermißt, Thuc. 2.43 ; verschwunden, fortgegangen, Xen. An. 1.4.7 ; mit partic., ᾤοντο ἀφανεῖς εἶναι ἀπιόντες, sie glaubten unbemerkt fortzugehen, 4.2.4 ; οὐκ ἀφανής εἰμι ποιῶν τι, = φανερός, Mem. 1.1.2 ; ποιῶ τι ἀφανὴς ὤν Thuc. 1.68.
• Adv. ἀφανῶς, auch ἐκ τοῦ ἀφανοῦς, heimlich, Thuc. 4.96 ; ἐν ἀφανεῖ Plat. Legg. XII.954d.
Auch unberühmt, unangesehen, Eur. Tr. 1322 ; Thuc. 3.57 ; καὶ ταπεινὴ φύσις Dem. 61.35 ; Sp.

ἀφανής, -ές
(< φαίνω), [in LXX: Neh.4:8(2), Job.24:20, Sir.20:30 41:14, 2Ma.3:34 * ;]
unseen, hidden: Heb.4:13.†
(AS)