ἀφ·ίημι (impf. ἀφίην ou ἠφίην, f. ἀφήσω, ao.1 ἀφῆκα, ao.2 *ἀφῆν, seul. au plur., pf. ἀφεῖκα ; pass. ἀφίεμαι, impf. ἀφιέμην, ou ἠφιέμην, f. ἀφεθήσομαι, ao. ἀφείθην, pf. ἀφεῖμαι, pl.q.pf. ἀφείμην ; v. fin de l’article) [Dans Hom. et les Épq. d’ord. ῐ prés., ῑ temps à augment ; dans les Att. touj. ῑ]
A tr. laisser aller, d’où :
   I lancer, jeter :
      1 au pr. ἀφ. ἔγχος, IL. 10, 372 ; βέλος, HDT. 9, 18 ; κεραυνόν, IL. 8, 133 ; δίσκον, IL. 23, 432, lancer une javeline, un trait, la foudre, un disque ; p. anal. en parl. de pers. πόντιον ἀφ. τινά, EUR. Hec. 797, lancer qqn dans la mer ; en parl. d’armées, de troupes, lancer une expédition, HDT. 4, 69, etc. ; au pass. être lancé (contre l’ennemi), HDT. 6, 112 ; fig. ἑαυτὸν ἐπί ou εἴς τι, PLAT. Rsp. 373 d, etc. se lancer dans qqe entreprise, se livrer à qqe occupation ;
      2 en parl. des organes, laisser aller, laisser échapper, projeter, émettre : δάκρυα, ESCHN. 75, 23, verser des larmes ; ἔπος, SOPH. O.C. 731, ou φθογγήν, EUR. Hipp. 418, prononcer une parole ; γόους, EUR. El. 59, laisser échapper des gémissements (mais cf. ci-dessous) ; τὸ ὑγρόν, ARSTT. H.A. 1, 1, 13, etc. laisser suinter ou couler un liquide ; παντοδαπὰ χρώματα, PLAT. Lys. 222 b, revêtir (litt. produire au dehors) toutes sortes de couleurs ; p. anal. θυμόν, SOPH. Ant. 1088, ou ὀργήν, DÉM. 611, 3, donner cours à sa colère ;
   II lâcher, d’où :
      1 rejeter, abandonner : τὰ ὅπλα, PLAT. jeter ses armes ; γυναῖκα, HDT. 5, 39, répudier une femme ; υἱόν, ARSTT. Nic. 8, 14, 4, renier un fils ; ξυμμαχίαν, THC. 5, 78 ; σπονδάς, THC. 5, 115, renoncer à une alliance, à un traité ; γάμους, EUR. Andr. 973, rompre un mariage ;
      2 laisser aller, renvoyer, congédier : τινά, IL. 2, 263, qqn ; ζωόν τινα ἀφ. IL. 20, 464, renvoyer qqn avec la vie sauve ; ἀφ. ἐλεύθερον, PLAT. Rsp. 591, renvoyer qqn libre ; αὐτόνομον, THC. 1, 139, laisser à qqn son indépendance ; ἐς οἴκους, SOPH. O.R. 320, renvoyer dans ses foyers ; en parl. d’armées, de troupes, licencier, congédier, HDT. 1, 77, etc. ; au pass. HDT. 7, 122 ; part. à Athènes, lever la séance, en parl. du sénat ou des tribunaux (p. opp. à λύειν, en parl. de l’assemblée du peuple) AR. Ach. 173 ; Vesp. 595 ; Eccl. 377 ; avec double rég. ἀφ. τινὰ ἐγκλήματος, φόνου, etc. DÉM. 983, 22, décharger qqn d’une accusation, l’absoudre d’un meurtre ; abs. acquitter, absoudre, ANT. 115, 10 ; ou avec le dat. de pers. et l’acc. de chose, ἀφ. τινὶ αἰτίην, HDT. 6, 30, abandonner l’accusation contre qqn ; ἀφ. τινὶ χιλίας δραχμάς, DÉM. 1354, 26, faire remise à qqn de mille drachmes ; cf. CIA. 2, 17, A, 25 (378 av. J.C.) ; 2, 811, c, 119 (323 av. J.C.) ; abs. remettre, pardonner : τινί τι, SPT. Gen. 18, 26 ; 50, 17 ; etc. qqe ch. à qqn ;
      3 part. laisser libre, décharger de toute obligation de travail, en parl. d’animaux consacrés (v. ἄφετος) ; d’où consacrer (un animal, une personne, un temple), XÉN. Cyn. 5, 14 ; PLAT. Criti. 116 c ;
      4 laisser aller, laisser se répandre ou se perdre : μένος, IL. 13, 444, perdre sa force, en parl. d’une javeline ; ὀργήν, ESCHL. Pr. 315, laisser tomber sa colère (cf. ci-dessus A, I, 2) ;
      5 laisser, permettre : ἀφ. πλοῖον κατὰ τὸν ποταμὸν φέρεσθαι, HDT. 1, 194, laisser une embarcation aller au courant du fleuve ; fig. avec une prop. inf. ἀφ. τι δημόσιον εἶναι, THC. 2, 13, laisser qqe ch. devenir propriété publique ; avec un rég. de pers. ἀφ. τινά et l’inf. HDT. 3, 25, etc. ATT. laisser qqn (faire, etc.), permettre à qqn de (faire, etc.) ; postér. en ce sens l’impér. ao.2 ἄφες ou ἄφετε, suivi de la 1^e ou de la 3^e pers. du. sbj. ao. équivaut à une sorte d’auxiliaire : ἄφες ἐκϐάλω τὸ κάρφος ἀπὸ τοῦ ὀφθαλμοῦ σοῦ, NT. Matth. 7, 6, permets que j’ôte cette poussière de ton œil ; ἄφες ἴδωμεν, NT. Matth. 27, 49, ἄφετε ἴδωμεν, NT. Marc. 15, 36, allons ! voyons (litt. permets, permettez que nous voyions) ; ἄφετε δείξωμεν, ARR. Epict. 1, 9, 15, allons ! montrons (litt. permettez que nous montrions) ; qqf. suivi de ἵνα : ἄφες ἵνα κἀγὼ ταῦτα ὑπολάϐω, ARR. Epict. 4, 13, 19, permets que moi aussi je fasse ces suppositions ;
      6 laisser aller par négligence ou dédain, d’où négliger, HDT. 3, 95 ; ATT. ; ἀφ. τὰ θεῖα, SOPH. O.C. 1537, négliger le culte des dieux ; τὸν καιρόν, DÉM. 11, 8, laisser se perdre l’occasion ; ἄτιμόν τινα ἀφ. SOPH. O.C. 1279, renvoyer qqn sans égards, outrageusement ; ἔρημον ἀφ. τινά, SOPH. Ant. 887, laisser qqn dans l’isolement, l’abandonner solitaire ;
B intr. en apparence :
      1 partir, se mettre en route pour une expédition, litt. lancer ou mettre en mouvement (στρατόν, ναῦς, une armée, une flotte) HDT. 9, 193 ; THC. 7, 19 ;
      2 négliger, omettre (cf. ci-dessus, A, II, 6) : περί τινος, ARSTT. Metaph. 1, 4, 12, être négligent pour qqe ch. ; avec un inf. ἀφ. ζητεῖν, ARSTT. Metaph. 1, 6, 4, négliger de rechercher ;

Moy. ἀφίεμαι (impf. ἀφιέμην ou ἠφιέμην, f. ἀφήσομαι, ao.2 ἀφείμην) laisser aller (qqe ch. de soi) : δειρῆς ἀφ. πήχεε, OD. 23, 240, détacher ses deux bras d’autour du cou (de qqn) ; abs. se détacher de ; fig. ἀφ. τοῦ κοινοῦ τῆς σωτηρίας, THC. 2, 60, abandonner le salut de l’État ; cf. PLAT. Theæt. 146 b, etc.

➳ Conjug. Act. prés. ind. ἀφίημι, -ίης, -ίησι, -ίεμεν, 2 pl. inus., -ιᾶσι ; duel inus. Impér. 2 sg. ἀφίει, AR. Vesp. 428 ; 2 pl. ἀφίετε [ῑ] OD. 22, 251. Subj. 2 pl. ἀφιῆτε, XÉN. Hell. 2, 4, 16. Opt. 2 pl. ἀφίοιτε, PLAT. Ap. 29 d. Part. ἀφιέντες [ῐ] HH. 2, 56 ; PLAT. Leg. 761 c ; fém. ἀφιεῖσαι [ῑ] OD. 7, 126. — Impf. ἀφίην, d’où 2 pl. ἀφίετε, DÉM. 683, 20 (var. ἠφίετε) ; 3 pl. ἀφίεσαν, THC. 2, 76 ; 3, 111 ; 4, 48 ; 5, 21 ; EUR. Her. 821 ; XÉN. An. 4, 5, 30 ; Cyr. 3, 3, 60 ; Hell. 7, 4, 39 ; etc. Impf. avec augment en η : ἠφίην, PLAT. Euthyd. 293 a (vulg. ἠφίειν) ; 3 sg. ἠφίει, THC. 2, 49 ; PLAT. Lach. 222 b ; DÉM. 70, 27 ; 2 pl. ἠφίετε, DÉM. (v. ci-dessus) ; 3 pl. ἠφίεσαν, XÉN. Hell. 4, 6, 11 ; DÉM. 540, 11 ; 3 pl. ἠφίουν (c. de *ἀφιέω), IS. 60, 19, dout. Dans les inscr. att. seul. impf. en ἀφ- (non en ἠφ-) : 3 sg. ἀφίει, CIA. 2, 306, 15 (287 av. J.C.). — Fut. ἀφήσω. — Ao.1 seul. ind. ἀφῆκα (épq. ἀφέηκα, IL. 23, 841), -κας, -κε, -καμεν, -κατε, -καν. — Ao.2 ind. seul. plur. et duel : plur. ἀφεῖμεν, -εῖτε ou -έτε, -εῖσαν ou -έσαν ; duel 3 épq. sans augm. ἀφέτην, IL. 11, 642. Impér. 2 sg. ἄφες, ESCHL. Pr. 315 ; AR. Eq. 1159. Sbj. ἀφῶ, -ῇς, -ῇ (3 sg. épq. ἀφέῃ, IL. 16, 590), -ῶμεν, 2 pl. inus., -ῶσι ; duel inus. Opt. ἀφείην, IL. 3, 317, ATT. ; 2 pl. ἀφείητε ou ἀφεῖτε, THC. 1, 139 ; 3 pl. ἀφεῖεν, XÉN. Cyr. 1, 4, 11. Inf. ἀφεῖναι, AR. Vesp. 595, PLAT. ANT. Part. ἀφείς, EUR. Alc. 794 ; THC. 8, 87. — Pf. ἀφεῖκα, XÉN. An. 2, 3, 13, DÉM. — Pass. f. ἀφεθήσομαι. — Ao. ἀφείθην, EUR. Ph. 1377 ; XÉN. Hell. 5, 4, 23 ; PLAT. ; épq. sans augm. ἀφέθην, BATR. 84 ; postér. avec double augm. ἠφείθην, PLUT. Syll. 28 (var. ἀφείθην) ; inf. ἀφεθῆναι, THC. 5, 65. — Pf. ἀφεῖμαι ; 3 pl. réc. irrég. ἀφέωνται (p. *ἀφεῖνται) NT. Luc. 5, 23 ; 7, 48. Impér. 3 sg. ἀφείσθω, THC. 5, 91 ; PLAT. Leg. 764. Inf. ἀφεῖσθαι, PLAT. Leg. 945 ; DÉM. Part. ἀφειμένος, THC. 8, 33 ; PLAT. ESCHN. — Pl.q.pf. 3 sg. ἀφεῖτο, PLAT. Criti. 116 c. — Moy. prés. ἀφίεμαι, THC. 2, 60 ; PLAT. Lach. 184. Opt. 3 pl. ἀφίοιντο, ANT. 2, δ, 5. — Impf. 3 sg. ἀφίετο [ῑ] OD. 23, 240, ou ἠφίετο, DÉM. 25, 47. — Fut. ἀφήσομαι, EUR. Hel. 1629. — Ao.2 ἀφείμην, XÉN. Hier. 7, 11. Impér. 2 sg. ἀφοῦ, SOPH. O.R. 1521 ; 2 pl. ἄφεσθε, AR. Eccl. 509. Inf. ἀφέσθαι, ISOCR. Part. ἀφέμενος, PLAT. Rsp. 354 ; ISOCR. — Conjug. ion. en ἀπ- au lieu de ἀφ- : Act. prés. ind. 3 sg. ἀπίει, HDT. 2, 96 ; 2 pl. ἀπίεμεν, HDT. 2, 17. Impf. 3 sg. ἀπίει, HDT. 4, 157 ; 3 pl. ἀπίεσαν, HDT. 5, 42 ; 8, 52. Fut. ἀπήσω, HDT. 9, 18 ; 7, 193 (var. ἀφήσω). Ao.1 ἀπῆκα, HDT. 3, 25 et 75 ; 6, 30, etc. Pass. ao.1 ἀπείθην, HDT. 6, 112 ; 7, 122. Ao.2 part. ἀπείς, HDT. 1, 77. — Par except. dans Hom. [ῑ], comme chez les Att., dans ἀφίετε, v. ci-dessus.

Étym. ἀπό, ἵημι. Cf. ἀφέω et ἀφιέω.

2 sg. ἀφίης Pl. Phlb. 50d, etc., 3 sg. ἀφίησι, also ἀφίει, Ion. ἀπίει Hdt. 2.96, 1 pl. ἀφίεμεν Ar. Nu. 1426; imper. ἀφίει Id. V. 428; impf. ἀφίειν, with double augm. ἠφίειν Pl. Euthd. 293a; 3 sg. ἀφίει Il. 1.25, IG2². 777.15, D. 6.20, Ion. ἀπίει Hdt. 4.157, ἠφίει Th. 2.49, Pl. Ly. 222b, ἤφιε Ev. Marc. 11.16; 2 pl. ἀφίετε D. 23.188; 3 pl. ἀφίεσαν E. Heracl. 821, Th. 2.76, D. 21.79, etc., ἠφίεσαν X. HG 4.6.11, ἠφίουν Is. 6.40 (dub.); fut. ἀφήσω Il. 2.263, etc., Ion. ἀπ- Hdt. 7.193; pf. ἀφεῖκα X. An. 2.3.13, D. 56.26; aor.1 ἀφῆκα, Ion. ἀπ, Ep. ἀφέηκα, used in ind. only, Il. 23.841, etc. ; aor.2 ind. only in dual and pl., ἀφέτην, ἀφεῖμεν, ἀφεῖτε or ἄφετε, ἀφεῖσαν or ἄφεσαν; imper. ἄφες, subj. ἀφῶ, opt. αφείην (2 pl. ἀφεῖτε Th. 1.139), inf. ἀφεῖναι, part. ἀφείς ; — Med., ἀφίεμαι, Ion. ἀπίεμαι, Hdt. 3.101, Th. 2.60, etc. ; impf. 3 sg. ἀφίετο Od. 23.240, D. 25.47; fut. ἀφήσομαι E. Hel. 1629; aor.2 ἀφείμην X. Hier. 7.11; imper. ἀφοῦ, ἄφεσθε, S. OT 1521, Ar. Ec. 509; inf. -έσθαι Isoc. 6.83, part. -έμενος Pl. R. 354b; Arc. inf. ἀφεῶσθαι SIG 306.19 (Tegea, iv BC); — Pass., pf. ἀφεῖμαι S. Ant. 1165, Pl. Lg. 635a; inf. ἀφεῖσθαι SIG 577.77 (Milet., iii/ii BC); plpf. 2 sg. ἀφεῖσο Men. Epit. 572; rarer pf. 3 pl. ἀφέωνται Ev. Jo. 20.23, imper. ἀφεώσθω IG 5(2).6.14; aor. ἀφείθην E. Ph. 1377, ἀφέθην Batr. 87, Ion. ἀπείθην Hdt. 6.112; later Aeol. inf. ἀφέθην Milet. 3 No.152.34 (ii BC); fut. ἀφεθήσομαι Pl. R. 472a, etc. [ι mostly in Ep. (except in augm. tenses); ι always in Att. Hom. also has ἀφιετε, metri gr., Od. 7.126]:
send forth, discharge, of missiles, ἔγχος, δίσκον ἀφῆκεν, Il. 10.372, 23.432; ἀφῆκ’ ἀργῆτα κεραυνόν 8.133; ἀπῆκε βέλος Hdt. 9.18, etc. ; hence in various senses, ἀ. ἑαυτὸν ἐπί τι throw oneself upon, give oneself up to it, Pl. R. 373d; ἀ. αὑτὸν εἰς τὴν πολιτείαν Plu. Alc. 13; ἀ. γλῶσσαν let loose one΄s tongue, make utterance, Hdt. 2.15, E. Hipp. 991; ἀ. φθογγήν ib. 418; ἔπος S. OC 731; φωνάς D. 18.218; γόους E. El. 59 (v. infr. II. 2); ἀρὰς ἀφῆκας παιδί Id. Hipp. 1324; ἀ. θυμὸν ἔς τινας give vent to… (v. infr. II. 2), S. Ant. 1088; ὀργὴν εἴς τινα vent upon…, D. 22.58; ἀ. δάκρυα shed tears, Aeschin. 3.153; ἀ. παντοδαπὰ χρώματα change colour in all ways, Pl. Ly. 222b; freq. of liquids, etc., emit, ἀ. τὸ ὑγρόν, τὸν θολόν, τὸ σπέρμα, etc., Arist. HA 487a18, 524a12, 489a9; ἀ. τὸ ᾠόν, τὸ κύημα, ib. 568b30, a22; of plants, ἄνθος ἀφιεῖσαι putting forth, Od. 7.126, cf. Thphr. HP 7.7.3; of a spider, ἀ. ἀράχνιον Arist. HA 555b5; ἱδρῶτα Plu. Mar. 26; put forth, produce, καρπόν Thphr. HP 3.4.5; φύλλον ib. 6.5.1 (but ἀ. σπέρμα leave issue, Ev. Marc. 12.22); — Pass., to be emitted, Il. 4.77 (tm.); of troops, to be let go, launched against the enemy, Hdt. 6.112.
let fall from one΄s grasp, Il. 12.221; opp. κατέχω, Plu. 2.508d; πόντιον ἀ. τινά E. Hec. 797.
give up or hand over to, τὴν Ἰωνίην τοῖσι βαρβάροισι Hdt. 9.106; ἐχθροῖς αἶαν A. Th. 306; ἀ. τινὰ δημόσια εἶναι Th. 2.13; — Pass., ἡ Ἀττικὴ ἀπεῖτο ἤδη Hdt. 8.49.
send away, of persons, κακῶς ἀφίει Il. 1.25; αὐτὸν δὲ κλαίοντα… ἀφήσω 2.263.
let go, loose, set free, ζωόν τινα ἀ. 20.464; let loose, βοῦς Hdt. 4.69; περιστεράς Alex. 62.3; ἀ. Αἴγιναν αὐτόνομον Th. 1.139; ἀ. ἐλεύθερον, ἀζήμιον, Pl. R. 591a, Lg. 765c; τινὰς ἀφορολογήτους Plb. 18.46.5; ἀφέντ’ ἐᾶν τινα S. Aj. 754, cf. E. Fr. 463; ἐς οἴκους, ἐκ γῆς, S. OT 320, E. IT 739; c. acc. pers. et gen. rei, release from a thing, ἀποικίης Hdt. 4.157; in legal sense, acquit of a charge or engagement, φόνου τινα D. 37.59 (abs., ἐὰν αἰδέσηται καὶ ἀφῇ ibid.); συναλλαγμάτων Id. 33.12; c. acc. only, acquit, Antipho 2.1.2, etc. (v. infr. 2 c); — Pass., κινδύνου ἀφιέμενοι Th. 4.106; τοὺς γέροντας τοὺς ἀφειμένους released from duty, Arist. Pol. 1275a15; ἐγκλημάτων ἀφεῖσο Men. Epit. 572.
let go, dissolve, disband, of an army or fleet, Hdt. 1.77, etc. ; dismiss, δικαστήρια (opp. λύειν ἐκκλησίαν) Ar. V. 595.
put away, divorce, γυναῖκα Hdt. 5.39; ἀ. γάμους break off a marriage, E. Andr. 973; ἀ. τὸν υἱόν disown him, Arist. EN 1163b22 (but with metaph from releasing a debtor).
dedicate, τὰ νεογνὰ τῷ θεῷ X. Cyn. 5.14; ἱερὸν… ἄβατον ἀφεῖτο Pl. Criti. 116c. of things, get rid of, ἀφέτην πολυκαγκέα δίψαν Il. 11.642; ἀφίει μένος [ἔγχεος] slackened its force, 13.444; ἀ. ὀργήν put away wrath (v. supr. I. 1), A. Pr. 317; ὀργήν τινι Arr. An. 1.10.6; γόους (v. supr. I. 1) E. Or. 1022; νόσημα Hp. Prorrh. 2.39; ἀ. πνεῦμα, ψυχήν, give up the ghost, E. Hec. 571, Or. 1171; in Prose, give up, leave off, μόχθον Hdt. 1.206; ξυμμαχίαν, σπονδάς, Th. 5.78, 115, etc. ; — Med., ἀ. τὸ προλέγειν D.S. 19.1. ἀ. πλοῖον ἐς… loose ship for a place, Hdt. 5.42. in legal sense (v. supr. I.b), c. dat. pers. et acc. rei, ἀ. τινὶ αἰτίην remit him a charge, Id. 6.30; τὰς ἁμαρτάδας Id. 8.140. β΄, cf. Ev. Matt. 6.12, al. ; τὰς δίκας… ἀφίεσαν τοῖς ἐπιτρόποις D. 21.79; ἀ. τινὶ εἰς ἐλευθερίαν χιλίας δραχμάς Id. 59.30, cf. IG2². 43A 27; ἀ. πληγάς τινι excuse him a flogging, Ar. Nu. 1426; ἀ. ὅρκον Jusj. in Lex ap. And. 1.98; φόρον Plb. 21.24.8 (Pass.); δάνειόν τινι Ev. Matt. 18.27.
leave alone, pass by, Hdt. 3.95, etc. ; neglect, τὰ θεῖα S. OC 1537; τὸν καιρόν D. 1.8; λέκτρων εὐνάς A. Pers. 544; folld. by a predicate, ἀφύλακτον ἀ. τὴν ἑωυτῶν leave unguarded, Hdt. 8.70; ἄτιμον, ἔρημον ἀ. τινά, S. OC 1279, Ant. 887; ἀ. τινὰς ὀρφανούς Ev. Jo. 14.18; ἀ. τι ἀόριστον Arist. Pol. 1265a39; leave, περὶ κινήσεως, ὅθεν ὑπάρχει, τοῖς ἄλλοις ἀφεῖσαν Id. Metaph. 985b20, cf. 987b14; — Pass., esp. in pf. imper., ἀφείσθω ἐπὶ τοῦ παρόντος missum fiat, Id. EN 1166a34, cf. Pol. 1286a5, 1289b12. c. acc. et inf., ἀ. τὸ πλοῖον φέρεσθαι let the boat be carried away, Hdt. 1.194; μὴ ἀφεῖναί με ἐπὶ ξένης ἀδιαφορηθῆναι PLond. 2.144.14 (i AD). c. acc. pers. et inf., suffer, permit one to do a thing, ἀ. τινὰ ἀποπλέειν Hdt. 3.25, cf. 6.62, al., etc. ; with inf. understood, ἡνίκα προῖκ’ ἀφιᾶσιν (sc. θεᾶσθαι) οἱ θεατρῶναι Thphr. Char. 30.6; c. subj., ἄφες ἐκβάλω Ev. Matt. 7.4, cf. Arr. Epict. 1.9.15; ἄφες ἐγὼ θρηνήσω POxy. 413.184 (i AD); ἄφες ἵνα… Arr. Epict. 4.13.19; οὐκ ἤφιεν ἵνα… Ev. Marc. 11.16; — Pass., ἀφείθη σχολάζειν Arist. Metaph. 981b24. seemingly intr. (sc. στρατόν, ναῦς, etc.), break up, march, sail, etc., Hdt. 7.193; ἀ. ἐς τὸ πέλαγος Th. 7.19; cf. 11.2b.
c. inf., give up doing, ἀφεὶς σκοπεῖν τὰ δίκαια Diph. 94. Med., send forth from oneself, much like Act. ; θορήν Hdt. 3.101.
loose something of one΄s own from, δειρῆς δ’ οὔ πω… ἀφίετο πήχεε λευκώ she loosed not her arms from off my neck, Od. 23.240. freq. in Att. c. gen. only, τέκνων ἀφοῦ let go of the children ! S. OT 1521; τοῦ κοινοῦ τῆς σωτηρίας ἀ. Th. 2.60; λόγων Pl. Grg. 458c, Aeschin. 1.178; μὴ ἀφίεσο τοῦ Θεαιτήτου, ἀλλ’ ἐρώτα Pl. Tht. 146b, etc. ; ἀφεῖσθαι τοῦ δικαίου τούτου D. 37.1; ἀφέμενος τῆς ἰαμβικῆς ἰδέας Arist. Po. 1449b8.

(ἵημι), impf. ἠφίει Thuc. 2.41 ; ἠφίεσαν Xen. Hell. 7.4.39 ; ἠφίουν Isae. 6.40 ; ἀφίει Thuc. 8.41 ; ἤφιε Ev. Marc. 1.34 ; ἠφίειν Plat. Euthyd. 293d ; das B.A. 470 aus com. erwähnte ἀφεῦσαν, ἀφῆκαν, soll wohl ἀφεῖσαν heißen ; perf. dor. ἀφέωκα, ἀφέωμαι;
1) wegschicken, entlassen ; Menschen, ἐπὶ νῆας ἀφήσω Il. 2.263 ; τὸ στράτευμα u. ä., Her.; Xen. Cyr. 1.2.8 ; Wurfgeschosse, ἄκοντα, ἔγχος, κεραυνόν, abschießen ; Il. 21.590, 10.372, 8.133 ; δίσκον 23.432 ; u. ä.; ὥστε τοξότης ἀφῆκα καρδίας τοξεύματα Soph. Ant. 1072 ; in Prosa, βέλη, z.B. Plat. Symp. 219b ; πῦρ, Feuergeschosse, Pol. 1.48 ; ἑαυτὸν ἐπί τι, εἴς τι, sich auf, in etwas stürzen, Plat. Rep. II.373d ; Plut. Alc. 13 ; fallen lassen, was man hält, Il. 12.221 ; ἀφῆκε πόντιον, warf ins Meer, Eur. Hec. 797. Uebertr. auf die Rede, ἔπος κακόν Soph. O.C. 735 ; λόγον εἴς τινα Plat. Legg. III.698d ; γλῶσσαν Her. 2.15 ; φωνήν Plut. Sol. 7 ; φωνὰς ἀφιέναι Plat. Rep. V. 475a, Dem. 1.8, 18.218, Stimmen von sich geben, hören lassen ; γόους ἀφ., στεναγμόν, Eur. El. 59, Hipp. 1324 ; παντοδαπὰ χρώματα, allerhand Farben blicken lassen, annehmen, Plat. Ep. VII.379a ; πᾶσαν τέχνην ἐς ἔργον, alle Künste anwenden, Theocr. ep. 7. – Uebh. wegwerfen, τὰ ὅπλα Plat. Legg. XII.944c ; von sich tun, δίψαν, den Durst vertreiben, Il. 11.642 ; ἄνθος, die Blume abstreifen, von Weintrauben, welche eben zur Frucht angesetzt haben, Od. 7.126 ; μένος, die Kraft verlieren, Il. 13.444 ; τὴν ψυχήν, die Seele aushauchen, Her. 4.190 u. Folgde ; γόους, ὀργήν, Klagen, Zorn aufgeben, Eur. Or. 1022 ; Aesch. Prom. 315 ; μόχθον ἄφες, laß die Mühe, Her. 1.206 ; überlassen, τινί τι, Ἰωνίην τοῖς βαρβάροις, Her. 9.106 ; öfter bei Folgdn, πόλιν τινί Dem. 6.20 ; τὰ πλήθη τοῖς στρατιώταις Pol. 34.14.
2) Loslassen, freilassen, Il. 20.464 ; bes. Sklaven freilassen, ἐλεύθερόν τινα Plat. Rep IX.591a ; Legg. XI.915b ; Dem. 29.31 u. sonst ; vgl. Ὀρχόμενον αὐτόνομον ἀφῆκεν Andocid.3.13 ; einen Gefangenen, Dem. 24.125 ; Pol. 33.1 ; – ἀλλήλους ἐγκλημάτων, die Beschuldigungen od. die Anklage aufgeben, Isae. 5.1 ; τὸν δράσαντα φόνου Plat. Legg. IX.869a ; vgl. Euthyd. 9c ; ἀφῆκεν αὐτὸν πάσης αἰτίας, er sprach ihn von aller Schuldfrei, Plut. Alex. 13 ; τινί τι, z.B. ἀπῆκεν αὐτῷ τὴν αἰτίην Her. 6.30 ; αὐτοῖς ἀπιεὶς τὰς ἁμαρτάδας 8.140, 2 ; vgl. Dem. 59.30, Strafe erlassen, πληγὰς ἀφίεμεν Ar. Nub. 1425 ; χρέος, δάνειον NT ; ἄφες τὰ ὀφειλήματα Matth. 7.12 ; ἀφίενταί σου αἱ ἁμαρτίαι, v.l. ἀφέωνται, ib. 9.5 ; φόρον τινί Pol. 22.7, Schuld, Tribut erlassen ; ἀφορολόγητόν τινα 18.29 ; ὅρκον λύω καὶ ἀφίημι Andoc. 1.98.
3) sein lassen, nicht achten, τὰ περισσεύοντα τῶν λόγων ἄφες Soph. El. 1280 ; ἀφεὶς τὰ τῆσδε τῆς γῆς κύρια O.C. 918 ; – καιρόν Isocr. 4.16 Dem. 1.8, ungenutzt vorüber lassen ; ἀφύλακτον Her. 8.70 ; ἔρημον Soph. Ant. 878. Bei den Athenern der eigtl. Ausdruck vom Entlassen der Rats- od. Gerichtsversammlungen, wie λύειν von der Volksversammlung, Ar. Ach. 173 ; ἀφειμένης τῆς βουλῆς διὰ τὰ Κρόνια Dem. 24.26 ; γυναῖκα, seine Frau verstoßen, sich von ihr scheiden, Her. 5.39 ; Plut. Zuweilen mit dem partic., σκευωρούμενοι οὐ πρότερον ἀφίεσαν, Dem. 17.20. – Zulassen, gestatten, öfter bei Plat. u. sonst, mit dem inf.; ἀπίει ἀπάγεσθαι, ließ sie fortführen, Her. 6.62 ; τὸ πλοῖον ἀφ. κατὰ τὸν ποταμὸν φέρεσθαι, das Schiff stromabwärts treiben lassen, 1.194 ; vgl. 5.42 ; ἀφιέναι τι δημόσιον εἶναι Thuc. 2.13. – Plat. Critia.166c ist ἱερὸν ἄβατον ἀφείτω = weihen.
4) intr., sc. ναῦν, ἔμελλον εἰς τὸ πέλαγος ἀφήσειν Her. 7.193, in See stechen, wie Thuc. 7.19 ; στρατόν, aufbrechen, Sp.; s. Lobeck zu Soph. Aj. p. 189.
5) pass., entlassen, abgeschickt werden, Her. u. Folgde, τοῦ δέ τε πολλοὶ ἀπὸ σπινθῆρες ἵενται, es sprühen viel Funken aus, Il. 4.77 ; ἀφειμένος τινός, von etwas befreit, στρατείας Plut.
6) med., ablassen, loslassen von etwas, δειρῆς οὔ πω ἀφίετο πήχεε, sie ließ beide Arme noch nicht von seinem Nacken los, Od. 23.240 ; τέκνων δ' ἀφοῦ, trenne dich von den Kindern, Soph. O.R. 1521 ; oft Prosa, τινός, μὴ ἀφίεσθε τοῦ κοινοῦ τῆς σωτηρίας Thuc. 2.60 ; Plat. setzt τοῦ νῦν ἀφιέμενοι dem τοῦ ἔπειτα ἐπιλαμβανόμενοι gegenüber Parm. 152c ; τοῦ χρῆσθαι ταῖς εὐκαιρίαις Pol. 2.68, der auch das act. so braucht, 17.3.

ἀφ-ίημι,
[in LXX for נשׂא, נוח hi., נתן, סלח ni., עזב, etc. ;]
__1. to send forth, send away, let go: of divorce (DB, iii, 274a), τ. γυναῖκα (Hdt.), 1Co.7:11-13; of death, τ. πνεῦμα (Gen.35:18, Hdt., al.), Mat.27:50; (φωνήν, to utter a cry, Mrk.15:37; of debts, to remit, forgive (cl.), τ. δανεῖον, Mat.18:27; τ. ὀφειλήν, Mat.18:32; esp. of sins (Cremer 296f.), τ. ἁμαρτίας, ἁμαρτήματα, ἀνομίας, Mat.9:2, Rom.4:7' (LXX), 1Jn.1:9, al.; punctiliar and iterative pres. (M, Pr., 119), Mrk.2:5, Luk.11:4; Ion. pf., ἀφέωνται (M, Pr., 38), Luk.5:23.
__2. to leave alone, leave, neglect: Mat.4:11 5:24 15:14, Mrk.1:20, 31 Jhn.4:3, 28 al.; τ. ἐντολὴν τ. θεοῦ, Mrk.7:8; τον̀ τ. ἀρχῆς τ. Χριστοῦ λόγον, Heb.6:1; τ. ἀγάπην τ. πρώτην, Rev.2:4; ptcp., ἀφείς, pleonastic (as in Aram.; M, Pr., 14; Dalman, Words, 21f.), Mat.13:36 22:22, Mrk.8:13, al.
__3. to let, suffer, permit: Mat.3:15; with accusative, Mat.3:15, 19:14, al.; with accusative of thing(s) and dative of person(s), Mat.5:40; with inf. pres., Mat.23:14, al.; aor., Mrk.5:37, al.; in late Gk. (M, Pr., 175f.), before ἵνα, Mrk.11:16, Jhn.12:7; with subjunct. (M, Pr., l.with; Bl., §64, 2), Mat.7:4 27:49, Mrk.15:36, Luk.6:42 (see further MM, see word).
(AS)