'ά, όν [ᾰρ]
   I situé à gauche : ἐπ' ἀριστερὰ χειρός, OD. 5, 277 ; ἐπ' ἀριστερά, IL. 2, 526 ; ATT. ; ἐξ ἀριστερῶν, HPC. 1034 h ; ἐν τοῖσι ἀριστεροῖσι, HPC. 1035 a, à gauche, du côté gauche ; ἡ ἀριστερά (s.-e. χείρ) la main gauche, le côté gauche ; ἐξ ἀριστερᾶς, SOPH. Ph. 20, El. 7 ; PLAT. Tim. 72 c ; ἐν τῇ ἀριστερᾷ, PLAT. Phædr. 228 d ; ἐν ἀριστερῇ, HDT. 7, 42, vers la gauche ;
   II p. suite :
      1 qui est hors du droit chemin : ἐπ' ἀριστερά, SOPH. Aj. 183, hors du droit chemin, de la droite raison ;
      2 sinistre, de mauvais augure (cf. δεξιός et lat. sinister) OD. 20, 242.

➳ Gén. épq. ἐπ' ἀριστερόφιν, IL. 13, 309, à gauche. Dans les inscript. att. gén. ἀριστερᾶς au sens de « à gauche » CIA. 2, 835, 18, 83.

Étym. 320/317 av. J. C.

'

ά, όν, left, on the left, ἐπ’ ἀριστερά towards, i.e. on, the left, Il. 2.526, al. ; ἐπ’ ἀριστερὰ χειρός Od. 5.277; ἐπ’ ἀ. χειρῶν A.R. 2.1266; ἐξ ἀριστερῶν Hp. Epid. 2.4.1; ἐν τοῖσι ἀριστεροῖσι ibid. ἀριστερά (with or without χείρ), ἡ, left hand, ἐξ ἀριστερῆς χειρός on the left hand, Hdt. 2.30; simply ἀριστερῆς χ. Id. 4.34; ἐξ ἀριστερᾶς S. Ph. 20, Pl. Ti. 72c, etc. ; οὑξ ἀριστερᾶς… ναός S. El. 7; ἐς ἀριστερὴν χεῖρα ἤιε, ἐν ἀριστερῇ ἔχειν, Hdt. 7.42. metaph, boding ill, ominous, because to a Greek, looking northward, unlucky signs came from the left, ἀ. ἤλυθεν ὄρνις Od. 20.242.
awkward, erring, φρενόθεν ἐπ’ ἀριστερὰ ἔβας turnedst to the leftward of thy mind, S. Aj. 182 (lyr.); ἐπ’ ἀριστερὰ εἴληφας τὸ πρᾶγμα in a sinister sense, Com.Adesp. 22.67 D. ; τῷ ἀριστερῷ δέχεσθαι [λόγους] Plu. 2.378b. (Prop. ΄better΄, cf. ἄριστος; euphemism (cf. εὐώνυμος) to avoid ill-luck.)

ά, όν, links, eigentl. Kompar. zu ἄριστος, wobei ἄριστος nicht in der Bed. des superl. zu fassen, sondern als positiv., »gut«, so daß also ἀριστερός eigentl. »besser« heißt ; im Gebrauch erscheint aber ἀριστερός nur als euphemistische Bezeichnung der linken Seite, welche nämlich dem Griechen als die unglückliche galt ; ähnlich εὐώνυμος. Die Beschränkung des Gebrauchs von ἀριστερός auf diesen einen Fall wird angedeutet durch die Versetzg des Akzents ; denn ursprüngl. muß das Wort Proparoxytonon gewesen sein. Hom. öfters ἐπ' ἀριστερά, außerdem ἀριστερός Il. 23.338, Od. 20.242, ἀριστερόν masc. Il. 5.16, 660, 11.321, 16.106, 478, ἀριστερόφιν Il. 13.309 ; ἀρ. μαζόν Il. 11.321, μηρόν 5.660, ὦμον 5.16 ; ἵππος ἀρ. Il. 23.338 ; αὐτὴν ἐπ' ἀριστέρ' ἔχοντες, zur Linken, Od. 3.171 ; τὴν ἐπ' ἀριστερὰ χειρὸς ἔχοντα 5.277 ; Βοιωτῶν ἐπ' ἀριστερά, links von den Böotern, Il. 2.526 ; μάχης ἐπ' ἀριστερά, auf der linken Seite des Schlachtfeldes, 11.498 ; νηῶν ἐπ' ἀριστερά 12.118 ; νῶιν δ' ὧδ' ἐπ' ἀριστέρ' ἔχε στρατοῦ 13.326 ; ἦ ἐπὶ δεξιόφιν στρατοῦ, ἦ ἀνὰ μέσσους, ἦ ἐπ' ἀριστερόφιν 13.309 ; οἶδ' ἐπὶ δεξιά, οἶδ' ἐπ' ἀριστερὰ νωμῆσαι βῶν 7.238 ; αὐτὰρ ὁ τοῖσιν ἀριστερὸς ἤλυθεν ὄρνις, αἰετὸς ὑψιπέτης, ein Unglück bedeutender Vogel, Od. 20.242 ; αἰετὸς ὑψιπέτης ἐπ' ἀριστερὰ λαὸν ἐέργων Il. 12.201, 219 ; οἰωνοῖσι κελεύεις πείθεσθαι, τῶν οὔ τι μετατρέπομ' οὐδ' ἀλεγίζω, εἴτ' ἐπὶ δεξί' ἴωσι πρὸς ἠῶ τ' ἠέλιόν τε, εἴτ' ἐπ' ἀριστερὰ τοί γε ποτὶ ζόφον ἠερόεντα Il. 12.240, vgl. Lehrs Aristarch. p. 177 ; – ἐξ ἀριστερᾶς Soph. Phil. 20, El. 7 ; Plat. Tim. 72c ; ἐν τῇ ἀριστερᾷ Phaedr. 228d u. sonst, zur Linken ; τὸ ἐπ' ἀριστερὰ μέρος Plat. Phaedr. 266a ; ἐκ τῶν ἀριστερῶν ἐπὶ τὰ δεξιά Plat. Tim. 77e ; φρενόθεν ἐπ' ἀριστερὰ ἔβας Soph. Aj. 183, du wichest links hin, vom Rechten ab ; dah. linkisch, ungeschickt, Sp.

ἀριστερός, -ά, -όν
[in LXX for שְׂמֹאול ;]
left, on the left: ὅπλα, 2Co.6:7; ἡ ἀ.. (sc. χείρ), Mat.6:3; ἐξ ἀριστερῶν, on the left (MM, see word ): Mrk.10:37, Luk.23:33.†
(AS)