GRC

ἀπόλλυμι

download
JSON

Bailly

'ἀπ·όλλυμι :
   I
tr. au prés. et aux temps suiv. (impf. ἀπώλλυν, f. ἀπολέσω, att. ἀπολῶ ; ao. ἀπώλεσα ; pf.1 ἀπολώλεκα ; v. ci-dessous pf.2) :
      1 perdre, faire périr : λαὸν Ἀχαιῶν, IL. 5, 758, etc. l’armée des Grecs ; en parl. de choses : Ἴλιον, IL. 5, 648, détruire Ilion ; ἀ. τί τινος, DÉM. 107, 8, sacrifier une chose en considération d’une autre ; fig. ἀπολεῖς με, AR. Ach. 470, tu me feras mourir (avec tes questions, etc.) ;
      2 perdre, subir une perte : ἀπ. τινα, IL. 18, 82 ; OD. 2, 46, etc. perdre qqn (un parent, un ami, etc.) ; ἀ. τὴν ἀρχὴν ὑπό τινος, XÉN. An. 3, 4, 11, être dépossédé de l’empire par qqn ;
   II intr. (au pf.2 ἀπόλωλα, au pl.q.pf. ἀπολώλειν, et au moy. ἀπόλλυμαι (f. ἀπολοῦμαι, ao.2 ἀπωλόμην)) :
      1 être arraché pour sa perte de : ἀπωλόμην, EUR. I.T. 541, j’ai été arraché à ma patrie, d’où périr, être perdu : ἀπόλωλας, AR. Nub. 1077 ; PLUT. M. 185 e, etc. tu es perdu ; ἀπώλετο λυγρῷ ὀλέθρῳ, OD. 3, 87, ou ἀπόλωλε κακὸν μόρον, OD. 1, 166 ou ὄλεθρον, OD. 9, 303, il mourut, il est mort d’une mort lamentable ; surt. dans les imprécations : κάκιστ' ἀπολοίμην εἰ, AR. Ach. 151, etc. que je périsse misérablement si… ! ὁ κάκιστ' ἀπολούμενος, AR. Pl. 713, etc. ; LUC. D. deor. 14, 2, misérable, litt. destiné à la plus misérable fin ; avec un rég. ἀπ. ὑπό τινος, HDT. 5, 126, périr de la main ou par l’intervention de qqn ;
      2 au sens mor. se perdre, se laisser corrompre, EUR. El. 1065 ;
      3 se perdre, s’évanouir, s’échapper, OD. 11, 586.

Act. prés. ind. 3 pl. ἀπολλύασι, THC. 7, 51. Ao. épq. ἀπόλεσσα, IL. 1, 268. Pf. 2 au sens trans. DH. 9, 40. Pl.q.pf. ἀπολώλειν ou ἀπωλώλειν, ATT. — Pass. fut. réc. part. ἀπολεσθησόμενος, GAL. 9, 728. Ao. ἀπωλέσθην, SPT. Ps. 82, 18. — Moy. fut. ion. ἀπολέομαι, HDT. 8, 57, etc. ; d’où part. ἀπολεύμενοι, HDT. 7, 209 dout. Ao.2, 3 pl. épq. ἀπόλοντο, IL. 2, 162 ; OD. 3, 185, etc. ; opt. 3 pl. ion. ἀπολοίατο, OD. 9, 554. Ao. itér. 3 sg. ἀπολέσκετο, OD. 11, 586.

'
Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »

LSJ

or ἀπολύω (Th. 4.25, Pl. R. 608e, Arist. Pol. 1297a12, but f.l. in Men. 580; the form is rejected by Phryn. PS p. 10 B., Moer. 12), impf. ἀπώλλυν A. Pers. 652 (lyr.), S. El. 1360, ἀπώλλυον And. 1.58; fut. ἀπολέσω, Ep. ἀπολέσσω, Att. ἀπολῶ, Ion. ἀπολέω Hdt. 1.34, al. ; aor. ἀπώλεσα, Ep. ἀπόλεσσα ; pf. ἀπολώλεκα ; — freq. in tmesi in Ep. ; Prep. postponed in Od. 9.534
stronger form of ὄλλυμι, destroy utterly, kill, in Hom. mostly of death in battle, ἀπώλεσε λαὸν Ἀχαιῶν Il. 5.758, al. ; ἐκπάγλως ἀπόλεσσαν ib. 1.268; also of things, demolish, lay waste, ἀπώλεσεν Ἴλιον ἱρήν ib. 5.648, etc. ; generally, βίοτον δ’ ἀπὸ πάμπαν ὀλέσσει will waste my substance, Od. 2.49; οἵ μ’ ἀπωλλύτην sought to destroy me (impf. sense), S. OT 1454; in pregnant sense, ἐπεί με γᾶς ἐκ πατρίας ἀπώλεσε drove me ruined from…, E. Hec. 946; τῆς παρ’ ἡμέραν χάριτος τὰ μέγιστα τῆς πόλεως ἀ. for the sake of…, D. 8.70. λόγοις or λέγων ἀ. τινά talk or bore one to death, S. El. 1360, Ar. Nu. 892 (lyr.); hence, alone, in fut. ἀπολεῖς με Id. Ach. 470; οἴμ’ ὡς ἀπολεῖς με Pherecr. 108.20; ἀπολεῖ μ’ οὑτοσί by his questions, Antiph. 222.8, etc.
ruin a woman, Lys. 1.8.
lose, πατέρ’ ἐσθλὸν ἀπώλεσα Od. 2.46, cf. Il. 18.82, Democr. 272; ἀπώλεσε νόστιμον ἦμαρ Od. 1.354; ἀπὸ θυμὸν ὀλέσσαι lose one΄s life, 11.16.861, Od. 12.350; θυμὸν οὐκ ἀπώλεσεν loses not his spirit, S. El. 26; ἔλεον ἀπώλεσεν Il. 24.44; freq. of things, ἡ τοῦ πλέονος ἐπιθυμίη τὸ παρεὸν ἀπόλλυσι Democr. 224; ἵππους ἑβδομήκοντα ἀπολλύασι Th. 7.51; ἀπώλεσαν τὴν ἀρχὴν ὑπὸ Περσῶν X. An. 3.4.11, cf. 7.2.22; μηδὲν ἀπολλὺς τοῦ ὄγκου Pl. Tht. 155c; ἀ. οὐσίαν, = ἀπόλλυσθαι, Id. Prm. 163d. Med., ἀπόλλυμαι ; fut. -ολοῦμαι, Ion. -ολέομαι Hdt. 7.218; aor.2 -ωλόμην ; pf. -όλωλα, whence the barbarous impf. ἀπόλωλο Ar. Th. 1212; plpf. in Att. Prose sts. written ἀπωλώλειν in codd., as Th. 4.133, 7.27: — perish, die, Il. 1.117, etc. ; cease to exist, opp. γίγνεσθαι, Meliss. 8, Pl. Prm. 156b, etc. ; sts. c. acc. cogn., ἀπόλωλε κακὸν μόρον Od. 1.166; ἀπωλόμεθ’ αἰπὺν ὄλεθρον ib. 9.303; c. dat. modi, ἀπώλετο λυγρῷ ὀλέθρῳ (v.l. λυγρὸν ὄλεθρον) ib. 3.87; ἀ. ὑπό τινος Hdt. 5.126; simply, to be undone, αὐτῶν… ἀπωλόμεθ’ ἀφραδίῃσιν Od. 10.27; ἀπωλώλει τῷ φόβῳ μή… X. Cyr. 6.1.2; freq. in Att., esp. in pf., ἀπόλωλας you are lost, Ar. Nu. 1077; ἀπωλόμεθ’ ἂν εἰ μὴ ἀπολώλειμεν Plu. 2.185f; ἱκανὸν χρόνον ἀπολλύμεθα καὶ κατατετρίμμεθα Ar. Pax 355; βλέπειν ἀπολωλός Philostr.Jun. Im. 2; — as an imprecation, κάκιστ’ ἀπολοίμην εἰ… Ar. Ach. 151, al. ; κακὸς κακῶς ἀπόλοιθ’ ὅστις… Eub. 116; ἐξώλης ἀπόλοιθ’ ὅστις… Men. 154; ἀπολλύμενος, opp. σῳζόμενος, Isoc. 6.36, cf. Plu. 2.469d; freq. in part. fut., ὦ κάκιστ’ ἀπολούμενε o destined to a miserable end! i.e. o thou villain, scoundrel, knave! Ar. Pl. 713, cf. 456, Ach. 865, Pax 2; ὁ κάκιστ’ ἀνέμων ἀ. Luc. DDeor. 14.2. in NT, perish, in theol. sense, Ev. Jo. 3.16, al. ; οἱ ἀπολλύμενοι, opp. οἱ σῳζόμενοι, 1 Ep. Cor. 1.18.
to be lost, ὕδωρ ἀπολέσκετ’ (of the water eluding Tantalus) Od. 11.586; οὔποτε καρπὸς ἀπόλλυται never falls untimely, ib. 7.117; ἀπό τέ σφισιν ὕπνος ὄλωλεν Il. 10.186; γέλως ἐξ ἀνθρώπων ἀπόλωλεν X. Smp. 1.15; ἀπολόμενον ἀργύριον Antipho Soph. 54; ἀπώλοντο οἱ ὄνοι LXX 1 Ki. 9.3.
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)

Pape

(ὄλλυμι), auch ἀπολλύω bes. Sp.; ἀπολλύον, partic., Plat. Rep. X.608e ; ἀπολλύουσι, von Möris als unattisch verworfen, Xen. Cyr. 4.5.20 ; ἀπολλύειν Dem. 42.25 ; fut. ἀπολέσσω, Hom. in tmesi, Il. 12.250 ἀπὸ θυμὸν ὀλέσσεις, att. ἀπολῶ ; aor. ἀπώλεσα, Hom. Il. 18.82, ἀπόλεσσαν 1.268 ; perf. ἀπολώλεκα. – Med. ἀπόλλυμαι ; ἀπόλλυται Hom. Od. 7.117, ἀπολλυμένους Il. 7.27 ; fut. ἀπολοῦμαι ; aor. ἀπωλόμην ; ἀπολέσκετο Od. 11.586 ; perf. ἀπόλωλα, Il. 15.129, in tmesi 10.186 ; plusqu. ἀπολώλειν u. ἀπωλώλειν, die Lesart schwankt, Thuc. 4.133 ; in tmesi Il. 10.187. Bei Hom. wird die Präposition oft vom Verbum getrennt, auch nachgesetzt, Od. 9.534, 11.114, 12.141, 13.340, 2.174.
1) vernichten, zu Grunde richten, töten, Ἴλιον ἀπώλεσεν Il. 5.648 ; so bei allen Folgdn ; οἱ ἀπολλύντες, die Mörder, Soph. El. 1397 ; ἀπολῶ σε λέγων, ich werde dich mit Reden tot machen, Ar. Nub. 891 ; ἀπολεῖς με, du machst mich tot, Ach. 469 u. oft ; in Prosa selten töten, gew. verderben, u., bes. im aor., verlieren ; so schon Hom., πατέρ' ἐσθλὸν ἀπώλεσα Od. 2.46 ; νόστιμον ἦμαρ Od. 1.354 ; häufig ἀπὸ θυμὸν ὄλεσσε, er verlor (gewaltsam, durch einen Andern) das Leben ; Il. 5.852 μεμαὼς ἀπὸ θυμὸν ὀλέσσαι, (einem Anderen) das Leben zu rauben, v.l. ἑλέσθαι ; Soph. El. 26 ; ἔλεον Il. 24.44 ; dem λαμβάνειν u. ἔχειν entgeggstzt, Plat. Parm. 163d, Phaed. 75d ; τὴν ἀρχὴν ἀπώλεσεν ὑπὸ τῶν Μήδων, durch die Meder, Legg. III.695b ; Xen. An. 3.4.11 ; μνήμην Plat. Phil. 34b ; ὅπλα Legg. IV.706c, wegwerfen.
2) Med. u. perf. II.ἀπόλωλα, untergehen, zu Grunde gehen, durch fremde, gewaltsame Einwirkung, von Hom. an sehr häufig, umkommen, sterben, ὄλεθρον Od. 9.303, μόρον 1.166 ; vgl. ἀπ' αἰῶνος ὀλέσθαι Il. 24.725 ; sonst ὀλέθρῳ, u. ähnl., φόβῳ Xen. Cyr. 6.1.2 ; ὑπό τινος 7.1.41 ; Plat. Rep. IX.578e ; dem γίγνεσθαι oft entgeggstzt bei Plat., z.B. Parm. 156b, Crat. 50b ; übh. verloren gehen, ὕδωρ, das Wasser verschwand, Od. 11.586 ; καρπὸς ἀπόλλυται, neben ἀπολείπει, 7.117 ; – ἀπόλωλα, ich bin verloren, es ist aus mit mir, Soph. Phil. 732 u. öfter ; Xen. Cyr. 1.3.9 ; ἀπόλωλα τὠφθαλμώ Ar. Ach. 991 ; häufig sind die Verwünschungsformeln : κακῶς, κάκιστα ἀπολοίμην, ἀπόλοιτο, bes. Ar., vgl. Ach. 151, 888 ; Eubul. Ath. XIII.559b. – Dion.Hal. 9.40 vrbdt τὴν παρθενίαν ἀπόλωλε, vielleicht in Beziehung auf ihre Jungfrauenschaft, oder zu ändern in ἀπολώλεκε, vgl. aber Lobeck Phryn. 528.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)
memory