GRC
Bailly
'ἀπο·μάσσω, att. -μάττω, enlever en pétrissant, en frottant, d’où :
1 essuyer : δάκρυα χλαμύδι, POL. 15, 26, 3, essuyer des larmes avec sa chlamyde ; joint à καθαίρω, LUC. Nec. 7 ; fig. τοὺς τελουμένους τῷ πηλῷ καὶ τοῖς πιτύροις, DÉM. 313, 17, purifier les initiés en les frottant de boue et de son ;
2 racler, raser, en parl. des marchands qui passent la main sur une mesure pleine pour la niveler : χοῖνιξ ἀπομεμαγμένη, LUC. Nav. 25, chénice bien nivelée ; prov. κενεὰν ἀπομάξαι (s.-e. χοίνικα) THCR. Idyl. 15, 95, niveler une mesure vide, càd. faire une besogne vaine ;
3 prendre une empreinte : ἐν μαλακοῖς σχήματα, PLAT. Tim. 50 e, modeler des figures dans une pâte molle (cire, plâtre, etc.) ;
Moy. :
I essuyer sur soi ou pour soi, d’où :
1 ôter en s’essuyant : τι, CALL. Del. 14, qqe ch. (de l’écume, etc.) ;
2 essuyer pour soi : τὰς χεῖρας χειρομάκτρῳ, ATH. 410 b, s’essuyer les mains avec une serviette ; abs. s’essuyer la bouche, POÈT. (ATH. 2 a) ; Ἀχιλλείων ἀπ. AR. Eq. 819, s’essuyer (les mains) à du pain de choix, càd. manger du pain de choix ;
II prendre sur soi-même l’empreinte de, se modeler sur, AR. Ran. 1040 ; παρ' ἀλλήλων ἀπ. ARSTT. Nic. 9, 12, 3, se modeler les uns sur les autres.'
Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »
LSJ
Att. ἀπομάττω, wipe off, δάκρυα χλαμύδι Plb. 15.26.3, cf. Plu. Rom. 21; — Med., wipe off oneself, ὕδατος ἄχνην Call. Del. 14; τὸν κονιορτόν τισι Ev. Luc. 10.11; wipe, τι POxy. 1381.133; abs., dry oneself, Jul. Or. 6.203b.
wipe clean, esp. in magical ceremonies, ἀπομάττων [αὐτοὺς] τῷ πηλῷ καὶ τοῖς πιτύροις D. 18.259, cf. Luc. Nec. 7, Hsch. s. vv. μαγίδες, μαγμόν ; — Med., wipe for oneself, Ἀχιλλείων ἀπομάττει you wipe your hands on the finest bread, Ar. Eq. 819; χεῖρας χειρομάκτρῳ ἀ. Ath. 9.410b; abs., wipe one΄s mouth, Eratosth. 30; of a serpent, ἀ. τὸν ἰόν get rid of its poison, Arist. Fr. 372.
wipe off or level corn in a measure with a strickle; hence χοίνικα ἀ.
give scant measure, Luc. Nav. 25; κενεὰν ἀπομάξαι (sc. χοίνικα) level an empty measure, i.e. labour in vain, Theoc. 15.95.
take an impression of, ἔν τισι τῶν μαλακῶν σχήματα ἀ. Pl. Ti. 50e; — Med., model, as a sculptor, Philostr. VA 6.19, APl. 4.120 (Arch. or Asclep.); metaph, take impressions, ὅθεν ἡμὴ φρὴν ἀπομαξαμένη Ar. Ra. 1040; τὰς ἰδέας Gal. 18(2).655; ἀ. παρ’ ἀλλήλων one from another, Arist. EN 1172a12; generally, copy, imitate, D.H. Vett. Cens. 3.2; ἤθεα ἀ. τεκούσης Nonn. D. 46.18, cf. 48.229; c. gen., model oneself upon, Call. Epigr. 27.
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)
Pape
att. ἀπομάττω,
1) abwischen, reinigen, καθαίρων τοὺς τελουμένους καὶ τῷ πηλῷ καὶ τοῖς πιτύροις ἀπομ. Dem. 18.259 ; τὰ δάκρυα τῇ χλαμύδι Pol. 15.26 ; auch med. ἀπομάξασθαι, sich den Mund wischen, Ath. I.2a ; Ἀχιλλείων ἀπομάττει Ar. Eq. 816, wisch'st dir die Hände an Achillesbrot, Schol. τῆς ἐν πρυτανείῳ σιτήσεως μετέχεις ; vgl. τὰς χεῖρας χειρομάκτρῳ ἀπεμάττοντο Ath. IX.410b.
2) mit dem Streichholz abstreichen, χοίνικα Luc. Navig. 25 ; κενεὰν ἀπομάξαι, den leeren Scheffel abstreichen, wie : leeres Stroh dreschen, d.i. vergeblich sich bemühen, Theocr. 15.95.
3) abdrücken, ἐν μαλακοῖς σχήματα Plat. Tim. 50e ; φρὴν ἀπομαξαμένη πολλὰς ἀρετὰς ἐποίησε, sich einprägen, nachahmen, Ar. Ran. 1038 ; παρ' ἀλλήλων Arist. Nicom. 9.12.3 ; ἄχνην ὕδατος ἀπομάσσεται, setzt ab, Callim. Del. 14 ; αἰσχύνην, sich Schande zuziehen, öfter bei Sp.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)
TBESG
απο-μάσσω
(< μάσσω, Att... -ττω, to touch, handle), [in LXX: Tob.7:17 * ;]
to wipe off, wire clean: mid., Luk.10:11.†
(AS)
Translators Brief lexicon of Extended Strongs for Greek based on Abbot-Smith, A Manual Greek Lexicon of the New Testament (1922) (=AS), with corrections and adapted by Tyndale Scholars