'ἀπο·λύω (f. ύσω, ao. ἀπέλυσα, pf. ἀπολέλυκα) :
   I au propre :
      1 délier, détacher : ἱμάντα, OD. 21, 46, une courroie ;
      2 mettre au jour ; au pass. être mis au jour, en parl. d’un enfant, HPC. 144 e ; 261, 49 ; en parl. de la femme, être délivrée, HPC. 261, 52 ; 262, 39 ; etc. ; en parl. de la matrice, être délivré de, HPC. 260, 11 ;
   II fig. :
      1 libérer un captif moyennant rançon, IL. 1, 95, etc. ; ATT. ; ἀπολύεσθαι πολλῶν χρημάτων, XÉN. Hell. 4, 8, 21, être libéré moyennant une forte somme ;
      2 t. de droit : ἀπ. τινὰ αἰτίας, HDT. 9, 88 ; XÉN. An. 6, 6, 16, etc. absoudre qqn d’une accusation ; avec μή et l’inf. : ἀπ. τινὰ μὴ φῶρα εἶναι, HDT. 2, 174, acquitter qqn comme n’étant pas un voleur ; abs. AR. Vesp. 988, etc. ; au pass. être acquitté, être absous, THC. 6, 29, etc. ;
      3 acquitter (une dette), payer : ἀπ. ἀνάλωμα, PLAT. Crat. 417 b, couvrir une dépense ;
      4 congédier, renvoyer, particul. licencier (une armée) XÉN. Hell. 6, 5, 21 ; répudier (une femme) NT. Matth. 1, 19 ; se séparer (d’un mari) DS. 12, 18 ; en gén. τινὰ ἀπ. ἄδειπνον, AR. Ach. 1155, renvoyer qqn sans souper ;
      5 affranchir, libérer : τινά τινος, HDT. 2, 30 ; XÉN. Cyr. 8, 3, 47 ; PLAT. Rsp. 865 a, qqn d’une charge, d’un souci, etc. ; τὴν ψυχὴν ἀπὸ τοῦ σώματος κοινωνίας, PLAT. Phæd. 64 e, affranchir l’âme de la communauté avec le corps ; au pass. τῆς στρατηΐης ἀπολελύσθαι, HDT. 4, 84, être affranchi du service militaire ; τῆς ἀρχῆς ἀπ. THC. 2, 8, être affranchi de l’autorité (de qqn) ;
      6 t. de log. et de gr., au pf. pass. ἀπολελύσθαι, être indépendant, être absolu ; ἀπολελυμένος, absolu, ARSTT. SEXT. DYSC. etc. ou non rythmé, HÉPH. Poem. 5 ; HDN GR. ;

Moy. :
   I tr.
      1 écarter de soi : διαϐολάς, THC. 8, 87 ; PLAT. Ap. 37 b ; αἰτίαν, THC. 5, 75 ; DÉM. 191, 11, etc. des attaques, une accusation ; abs. ὁ δὲ ἀπολυόμενος ἔφη, HDT. 8, 59, il dit pour sa défense ; avec le gén. : τινὰ ἀπ. τινός, PLAT. Leg. 637 c, décharger ou disculper qqn de qqe accusation ;
      2 délivrer : τοὺς Ἕλληνας ἀπ. δουλείας, PLAT. Menex. 245 a, les Grecs de la servitude ;
   II intr.
      1 se détacher, se séparer : ἀλλήλων, ARSTT. Metaph. 6, 6, 5, ou ἀπ' ἀλλήλων, ARSTT. Phys. 1, 2, 6, les uns des autres ; abs. ἀπολελυμένος, détaché, séparé, en parl. d’organes, ARSTT. H.A. 2, 1, 41 ; 4, 8, 7, etc. ;
      2 s’éloigner, partir, POL. 2, 34, 12, etc. ; d’où quitter la vie, mourir, SOPH. Ant. 1314.

➳ Ao.2 moy. part. épq. plur. neutre ἀπολύμενα, au sens pass. OPP. C. 8, 128.

'

[v. λύω], fut. -λύσω, etc. ; fut. Pass. ἀπολελύσομαι X. Cyr. 6.2.37: — loose from, ἱμάντα θοῶς ἀπέλυσε κορώνης Od. 21.46; ὄφρ’ ἀπὸ τοίχους λῦσε κλύδων τρόπιος the sides of the ship from the keel, ib. 12.420; undo, ἀπὸ κρήδεμνον ἔλυσεν ib. 3.392; ἐπιδέσματα Hp. Fract. 25.
set free, release, relieve from, ἀ. τινὰ τῆς φρουρῆς Hdt. 2.30; τῆς ἐπιμελείας X. Cyr. 8.3.47; τῶν ἐκεῖ κακῶν Pl. R. 365a; τὴν ψυχὴν ἀπὸ τῆς τοῦ σώματος κοινωνίας Id. Phd. 65a, cf. 67a; ἀ. τῆς μετρήσεως save them from the trouble of measuring, Arist. Pol. 1257a40; — Pass., to be set free, τῶν δεινῶν, φόβου, Th. 1.70, 7.56, etc. freq. in legal sense, ἀ. τῆς αἰτίης acquit of the charge, Hdt. 9.88, X. An. 6.6.15; opp. καταψηφίζω, Democr. 262; τῆς εὐθύνης Ar. V. 571; c. inf., ἀ. τινὰ μὴ φῶρα εἶναι acquit of being a thief, Hdt. 2.174; so ἀπολύεται μὴ ἀδικεῖν Th. 1.95, cf. 128; abs., acquit, Ar. V. 988, 1000, Lys. 20.20, etc. in Il. always, = ἀπολυτρόω, release on receipt of ransom, οὐδ’ ἀπέλυσε θύγατρα καὶ οὐκ ἀπεδέξατ’ ἄποινα 1.95; Ἕκτορ’ ἔχει… οὐδ’ ἀπέλυσεν 24.115, al. ; — Med., set free by payment of ransom, ransom, redeem, χαλκοῦ τε χρυσοῦ τ’ ἀπολυσόμεθ’ at a price of…, Il. 22.50 (but Act. in Prose, ἀπολύειν πολλῶν χρημάτων X. HG 4.8.21).
let go, let alone, leave one, of an illness, Hp. Coac. 564.
discharge, disband an army, ἀ. οἴκαδε X. HG 6.5.21; generally, dismiss, discharge, ἐμὲ… ἀπέλυσ’ ἄδειπνον Ar. Ach. 1155, cf. Bion 1.96.
divorce a wife, Ev. Matt. 1.19, etc. ; τὸν ἄνδρα D.S. 12.18.
do away with, remove, αἰσχύνην D. 20.47; — Pass., Antipho 2.1.5.
discharge or pay a debt, Pl. Cra. 417b; pay, ἀ. τὸν χαλκόν PTeb. 490 (i BC); pay off a mortgage, POxy. 509.15.
dismiss a charge, εἰσαγγελία ὑπὸ τοῦ κατηγόρου ἀπολελυμένη Hyp. Eux. 38. ἀ. ἀνδράποδα Θρᾳξίν sell, Antipho 5.20; ἀ. οἰκίαν τινί sell a mortgaged house outright, Is. 6.33.
deliver, τί τινι PFlor. 123.2 (iii AD); — Pass., ib. 228.6 (iii AD).
begin to count, [μοίρας] ἀπό… Vett.Val. 135; abs., Id. 19.19, Paul. Al. Q. 2. intr., depart (cf. B. IV, C. 2), Plb. 3.69.14, al. Med. with aor.2 ἀπελύμην (in pass. sense), Opp. C. 3.128: — redeem, v. supr. A. II. ἀπολύεσθαι διαβολάς do away with, refute calumnies against one, Th. 8.87, Pl. Ap. 37b, al. ; abs., Arist. Rh. 1416b9. τὴν αἰτίαν, τὰς βλασφημίας, τὰ κατηγορημένα, Th. 5.75, D. 15.2, 18.4; c. gen., τῶν εἰς Ἀριστόβουλον σασθαι J. AJ 15.3.5.
refute, τοὺς ἐναντίους λόγους Dam. Pr. 126 ter; abs., ὁ δὲ ἀπολυόμενος ἔφη in defence, Hdt. 8.59. like Act., acquit, τοῦ μὴ κακῶς ἔχειν ἀλλ’ ὀρθῶς Pl. Lg. 637c.
release from, τοὺς Ἕλληνας ἀ. δουλείας Id. Mx. 245a. like Pass. (c. II), depart, S. Ant. 1314; also, put off, πνεῦμα ἀ. AP 9.276 (Crin.); but πνεῦμα μελῶν ἀπέλυε IG 14.607e (Carales). Pass., to be released, ἐλπίζων τοὺς υἱέας τῆς στρατηΐης ἀπολελύσθαι from military service, Hdt. 4.84, cf. X. Cyr. 6.2.37; τῆς ἀρχῆς ἀπολυθῆναι βουλόμενοι to be freed from their rule, Th. 2.8; τῶν δεινῶν μηδέποτε οἴεσθαι ἀπολυθήσεσθαι Id. 1.70; τῆς ὑποψίας Antipho 2.4.3; τῆς μιαρίας ib. 3.11; abs., to be acquitted, Th. 6.29; to be absolved from, τῶν ἀδικημάτων Pl. Phd. 113d. of combatants, to be separated, part, οὐ ῥᾳδίως ἀπελύοντο Th. 1.49; generally, to be separated or detached, ἀλλήλων or ἀπ’ ἀλλήλων, Arist. Metaph. 1031b3, Ph. 185a28; ἀ. τὰ ᾠὰ τῆς ὑστέρας Id. GA 754b18, al. ; ἀπολελυμένος, abs., detached, αἰδοῖον, γλῶττα, ὄρχεις, Id. HA 500b2, 533a27, 535b2; τὴν γλῶτταν ἀ.
having its tongue detached, Id. Fr. 319, al. ; also, distinct, differentiated, Id. HA 497b22.
depart, ἔθανες, ἀπελύθης, S. Ant. 1268 (lyr.), cf. Plb. 6.58.4, al., LXX Nu. 20.29, al. ; cf. supr. B. IV. of a child, to be brought forth, Hp. Superf. 11, cf. 24, Arist. GA 745b11; of the mother, to be delivered, Hp. Epid. 2.2.17.
to be annulled, Arist. EN 1156a22. ἀπολελυμένος, η, ον, absolute, esp. in Gramm., D.T. 636.15, A.D. Synt. 97.20, al. ; also, general, of meaning, Olymp.Alch. p. 72B. of metres, irregular, without strophic responsion, Heph. Poëm. 5.

ablösen,
   1) einen Gefangenen für ein Lösegeld freigeben, Il. 1.95 ; 10.449 dem μεθεῖναι, umsonst freilassen, gegenüberstehend ; freilassen, Plat. Rep. III.390a ; von Soldaten, entlassen, Xen. Hell. 6.5.21 ; die Frau entlassen, sich von ihr scheiden, Ev. Matth. 1.19, vgl. 5.31 ; freisprechen vor Gericht, ἀπέλυσαν αὐτόν, μὴ φῶρα εἶναι Her. 2.174 ; τινὰ τῆς αἰτίης 8.88 ; Thuc. 6.29 ; Xen. Mem. 4.8.5 u. sonst ; pass. ἀπολύεσθαι μὴ ἀδικεῖν Thuc. 1.95 ; vgl. Lys. 8.4 ; Isocr. 1.23 ; med. ἀπολύσασθαι αἰτίας Aesch. 2.2 ; absol. Ar. Vesp. 988 ; rechtfertigen, Dem. 24.13 u. Sp.
   2) trennen, absondern, losmachen, ἱμάντα θοῶς ἀπέλυσε κορώνης Od. 21.46 ; ἀπὸ κρήδεμνον ἔλυσεν, machte das Band, den Deckel los, 3.392 ; vgl. πεῖσμαδ' ἔλυσαν ἀπὸ τρητοῖο λίθοιο Od. 13.77 ; losreißen, ἀπὸ τοίχους λῦσε κλύδων τρόπιος Od. 12.420 ; befreien, τινὰ κακῶν Plat. Rep. II. 365a ; τὴν ψυχὴν ἀπὸ τῆς τοῦ σώματος κοινωνίας Phaed. 64e ; ὁπλοφόρου τάξεως Xen. Cyr. 6.2.37 ; ὠδῖνα, gebären, Ael. H.A. 3.16 u. öfter ; übertr., τινὰ τῆς ὠδῖνος Plat. Symp. 206e ; Theaet. 184b τινὰ ὧν κύει ἀπολῦσαι ; ἀνάλωμα, bezahlen, Crat. 417b ; wie absolvo, abmachen, Men. 99b.
Med., a) loskaufen, χρυσοῦ, für Gold, Il. 22.50 ; πολλῶν χρημάτων Xen. Hell. 4.8.21 ; befreien, τοὺς Ἕλληνας δουλείας Plat. Men. 245a ; sich von etwas befreien, διαβολήν Apol. 37b, eine Verleumdung widerlegen ; ἀπολύεσθαι τὰς διαβολὰς πρός τινα Thuc. 8.87 ; vgl. Dem. 18.50 ; αἰτίας καὶ ὑπονοίας Plut. Anton. 74.
   b) voneinander loskommen, Thuc. 1.49 ; dah. weggehen, Pol. 2.34 u. öfter ; ähnl. ποίῳ δέ ἀπελύσατ' ἐν φοναῖς τρόπῳ Soph. Ant. 1314, wie kam sie um ? vgl. ἔθανες, ἀπελύθης, 1254, u. πνεῦμα ἀπελύσατο Crinag. 31 (IX.276). – τὸ ἀπολελυμένον, = ἀπόλυτον, der Positiv.

ἀπο-λύω
[in LXX for שׁוּב, etc., freq. in 1-4 Mac ;]
__1. to set free, release: Luk.13:12, Jhn.19:10, al.; a debtor, Mat.18:27; metaph., of forgive­ness, Luk.6:37.
__2. to let go, dismiss (Field, Notes, 9 f.): Mat.15:23, Luk.2:29 9:12, Act.19:41, al.; of divorce, τ. γυναῖκα: Mat.1:19 5:31-32 19:3, 8 19:10 Mrk.10:2, 4 10:11, Luk.16:18; with ref. to Gk. and Rom. (net Jewish) custom, τ. ἄνδρα: Mrk.10:12. Mid., to depart: Act.28:25 (MM, see word)
(AS)