GRC

ἀποδύω

download
JSON

Bailly

ἀπο·δύω :
   I
tr. (prés., impf., fut. et ao.1) déshabiller, dévêtir : τινὰ εἵματα ou τεύχεα ἀπ. IL. 2, 261 ; 18, 83, etc. ôter à qqn ses vêtements ou ses armes ; τὴν ἐσθῆτα ἀπ. τινά, LUC. Nigr. 13, ôter à qqn son vêtement ; τινός τι ἀπ. PLAT. Charm. 154 e, dépouiller qqn de qqe ch. (vêtement, objet d’équipement, etc.) ; avec un seul. rég. de pers. ἀπ. τινά, HDT. 5, 92 ; AR. Th. 636, etc. déshabiller ou mettre à nu qqn ; au pass. φάσκων θοἰμάτιον ἀποδεδύσθαι, LYS. 117, 6, disant avoir été dépouillé de son manteau ; abs. ἀποδύεσθαι, être dépouillé d’un vêtement, AR. Vesp. 1122, etc. ;
   II intr. aux temps suiv. de l’act. (ao.2 ἀπέδυν, d’où impér. ἀπόδυθι, part. ἀποδύς ; pf. ἀποδέδυκα ; pl.q.pf. ἀπεδεδύκειν) et au moy. ἀποδύομαι (f. -δύσομαι, ao. ἀπεδυσάμην) se déshabiller, se dévêtir : ἀπ. εἵματα, OD. 5, 343 ; θοἰμάτιον, AR. Th. 214 ; rar. avec le gén. τῶν ἱματίων, AR. Th. 656, ôter ses vêtements ; abs. ἀποδύς, THC. 1, 6 ; AR. Ach. 627, après avoir ôté ses vêtements ; [exemple erroné de Bailly : ἀποδυσάμενος, OD. 5, 349, après avoir ôté le voile (divin que Leukothéè donne à Ulysse), on lit aujourd’hui ἀπολυσάμενος] ; fig. se dépouiller de : φόϐον, POL. 5, 106, 6 (sel. d’autres, φόϐων ἀπελέλυντο au lieu de φόϐον ἀπεδέδυντο) dépouiller toute crainte ; particul. en parl. d’athlètes, mettre bas ses vêtements (pour la lutte), d’où se préparer : εἴς τι, LYS. (DH. Dem. c. 11) ; ἐπί τι, DS. 2, 29 ; EL. V.H. 2, 30 ; πρός τι, EL. V.H. 12, 1, pour qqe ch. ; abs. AR. Ach. 627.

Pf. ἀποδέδυκα, au sens trans. XÉN. An. 5, 8, 23 ; DC. 45, 47. Ao. moy. ἀπεδυσάμην non att. (ἀπελυσάμεθα, corr. p. ἀπεδυσάμεθα, PLAT. Rsp. 612 a et ἀπεδύετο p. ἀπεδύσατο, LYS. fr. 45).

Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »

LSJ

in fut. -δύσω, aor.1 -έδυσα (for pf. -δέδυκα v. infr. II. 1), trans. used by Hom. (esp. in Il.) of stripping armour from the slain, c. acc. rei, strip off, τεύχεα δ’ Ἕκτωρ δηώσας ἀπέδυσε Il. 18.83, cf. 4.532, etc. ; ἀπὸ μὲν φίλα εἵματα δύσω 2.261; ἀ. τί τινος Pl. Chrm. 154e. c. acc. pers., strip, ἀπέδυσε τὰς… γυναῖκας Hdt. 5.92. ηʹ, cf. Pl. Epigr. 12.3; ἵνα μὴ ῥιγῶν ἀποδύη (sc. τοὺς ὁδοιπόρους) Ar. Av. 712, cf. Th. 636, Ec. 668; c. dupl. acc., τὴν ἐσθῆτά τινα ἀ. Luc. Nigr. 13; — Pass., to be stripped of one΄s clothes, οὔ τοι τοῦτον ἀποδυθήσομαι (sc. τὸν τρίβωνα) Ar. V. 1122; ἵνα μή ποτε κἀποδυθῆ μεθύων Id. Ra. 715, cf. Pl. 930; θοἰμάτιον ἀποδεδύσθαι Lys. 10.10; ἀποδυόμενος stripped of its shell, of the nautilus, Arist. HA 622b18. Med., fut. -δύσομαι ; aor.1 -εδυσάμην Od. 5.349 (v.l.), Pl. R. 612a (v.l.), Lys. Fr. 232S., etc. ; mostly with intr. aor.2 Act. ἀπέδυν, pf. ἀποδέδυκα (used trans. by X. An. 5.8.23 πολλοὺς ἤδη ἀποδέδυκεν): — strip off oneself, take off, εἵματα ταῦτ’ ἀποδύς Od. 5.343; ἀπόδυθι… θοἰμάτιον Ar. Th. 214; τῶν ἱματίων ἀποδύσας (aor.2 part. pl. fem.) having stripped off some of them, ib. 656; σῶμ’ ἀποδυσάμενος Epigr.Gr. 403 (Galatia); metaph, ἀ. τὴν ὑπόκρισιν J. AJ 13.7.1. abs., ἀποδυσάμενος having stripped, v.l. for ἀπολυσ-, Od. 5.349; ἀποδύντες stripped naked, Th. 1.6, cf. Pl. Mx. 236d; metaph, ἀποδύεσθαι πρὸς τὸ λέγειν, εἰς ἀγορανομίαν, Plu. Dem. 6, Brut. 15; οἱ ἀποδυόμενοι εἰς τὴν παλαίστραν those who strip for the palaestra, who practise there, Lys. Fr. 45.1; εἰς τὸ γυμνάσιον IG 14.256 (Phintias); πρὸς τὸ ἀχανὲς πέλαγος Jul. Or. 4.142c; ἀποδύντες τοῖς ἀναπαίστοις ἐπίωμεν let us strip and attack the anapaests, Ar. Ach. 627, cf. Ra. 641.
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)

Pape

(δύω), ausziehen, entkleiden, εἵματά τινα Il. 2.261, in tmesi ; τεύχεα 18.88 u. öfter ; κόσμον τινά Her. 5.92.7 ; vgl. Ar. Eccl. 668, 670 ; τί οὐκ ἀπεδύσαμεν αὐτοῦ αὐτὸ τοῦτο Plat. Charm. 154e ; u. Sp., z.B. ἀπέδυσαν αὐτὸν τὴν ποικίλην Luc. Nigr. 18 ; Xen. braucht auch so das perf., πολλοὺς ἀποδέδυκεν An. 5.8.23. – Häufig im med. u. aor.2 act., sich ausziehen, entkleiden, εἵματα ἀποδύς Od. 5.343, u. ebenso ἀποδυσάμενος 349 (v.l. ἀπολυσάμενος) ablegen, ἀποδύεσθαι ἐμβάδας Ar. Vesp. 1157 ; ἀπόδυθι τὸ Κρητικόν 731 ; θοἰμάτιον ἀποδεδύσθαι, neben χιτωνίσκον ἐκδεδύσθαι, Lys. 10.10 ; auch τινός, z.B. ἀποδῦσαι ἱματίων Ar. Th. 656 ; anders μελέων ἀπεδύσατο πέπλον, zog sich von den Gliedern, Mus. 251 ; ἀποδύς, nach Ablegung der Kleider, Plat. Menex. 236c ; Xen. An. 4.3.17. Auch Sp., ἀπεδύοντο τὰς χλαμύδας Pol. 15.27 : übertr., τρυφήν Luc. Cat. 16. Bes. von dem Entkleiden vor den gymnastischen Uebungen, dah. übertr., ἀποδύντες τοῖς ἀναπαίστοις ἐπίωμεν Ar. Ach. 602 ; vgl. Luc. Asin. 8 ; ἐπί τινα 5 ; u. so ἀποδύεσθαι πρός τι, etwas unternehmen, sich anschicken zu etwas, Plut. πρὸς τὸ λέγειν, Dem. 6 ; εἰς ἀγορανομίαν, sich um die Aedilität bewerben, Brut. 15 ; mit dem bloßen inf., Xen. Oec. 24.3.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)
memory