ἀνα·πνέω (f. réc. -πνεύσω, ao. ἀνέπνευσα) :
   I (ἀνά, en haut) :
      1 tirer le souffle, d’où souffler, respirer, HPC. 671, 11 ; PLAT. Phæd. 112 b ; fig. aspirer à, PD. N. 7, 5 ;
      2 pousser le souffle en haut, exhaler : καπνόν, PD. O. 8, 36, jeter de la fumée ; πυρὸς σέλας, A.RH. 3, 231, 1292, lancer une flamme brillante ; ὑάκινθον, PHÉRÉCR. (ATH. 685 a) exhaler l’odeur de l’hyacinthe ; intr. ἀϋτμὴ ἀναπνείουσα (poét.) μυχοῖο, A.RH. 2, 737, vapeur qui s’exhale du fond ; impers. ἡδὺ ἀναπνεῖ τῶν φυτῶν, PHILSTR. 663, une odeur agréable s’exhale des plantes ;
   II (ἀνά, de nouveau) :
      1 reprendre haleine, souffler ; ἀν. πόνοιο, IL. 15, 235, etc. ; νόσου, SOPH. Aj. 274, se remettre (litt. respirer à la suite) d’une fatigue, d’une maladie ; avec une prép. : ἀν. ἐκ τῆς ναυηγίης καὶ τοῦ χειμῶνος, HDT. 8, 12, respirer à la suite d’un naufrage et d’une tempête ; ἀν. ἐκ τοῦ δέους, DH. 9, 24 ; ou ἀπὸ τοῦ δέους, APP. Civ. 2, 6, respirer à la suite d’une frayeur ; avec un part. ἀναπνεύσωσι τειρόμενοι, IL. 18, 200 (les fils des Achéens) respireront après leurs fatigues ;
      2 faire reprendre haleine : ἵππον, HLD. 8, 14, faire souffler un cheval.

➳ Formes poét. :
      1 par sync. ἀμπνέω, d’où : prés. part. ἀμπνέων, PD. N. 8, 19. Impf. ἄμπνεον, Q. SM. 8, 375. Fut. inf. ἀμπνεύσειν, Q. SM. 4, 123. Ao. impér. ἄμπνευσον, LUC. Philopatr. 2 ; ANTH. 9, 387 et 650 ; opt. 2 sg. ἀμπνεύσειας, ANTH. 4, 55 ; 3 pl. ἀμπνεύσειαν, A.RH. 4, 1264 ; inf. ἀμπνεῦσαι, IL. 16, 111 ; PD. O. 8, 36 ; part. ἀμπνεύσας, A.RH. 2, 208. ;
      2 Formes homér. d’un thème ἀμπνυ- : ao.2, 3 sg. ἄμπνυεν, Q. SM. 9, 470, et ἄμπνυε [ῡ] à l’arsis, Q. SM. 1, 599 ; 10, 62 ; impér. ἄμπνυε, IL. 22, 222. Ao. pass. 3 sg. ἀμπνύνθη, IL. 5, 607 (au sens act.) ; 14, 436 ; Q. SM. 9, 430 ; THCR. Idyl. 25, 263. Ao.2 moy. 3 sg. ἄμπνυτο [ῡ] IL. 22, 475. ;
      3 Épq. ἀναπνείω, d’où : inf. ἀναπνείειν, ANTH. 9, 750 ; part. ἀναπνείων, A.RH. 2, 737 ; plur. ἀναπνείοντες, Q. SM. 1, 343. Par sync. ἀμπνείω, d’où : prés. part. dat. ἀμπνείοντι, ANTH. 7, 595 ; Q. SM. 3, 536 ; plur. ἀμπνείοντες, A.RH. 3, 1292 ; ANTH. 10, 75 ; impf. itér. ἀμπνείεσκον, A.RH. 3, 231 ; Q. SM. 3, 109.

Ep. impf. ἀμπνείεσκον A.R. 3.231; Ep. aor. imper. ἄμπνυε (v. infr.): — take breath, στῆθι καὶ ἄμπνυε Il. 22.222; more commonly c. gen., enjoy a respite, recover from, ἀνέπνευσαν κακότητος 11.382; ὥς κε… ἀναπνεύσωσι πόνοιο 15.235; τῆς νόσου S. Aj. 274; ἀ. ἐκ τῆς ναυηγίης Hdt. 8.12; ἐκ καμάτων IG 14.14 (Syrac.); ἀνέπνευσα ἐκ σέθεν by the help I recovered, S. OT 1221; c. part., ἀ. τειρόμενοι Il. 16.42; ἐς τεῖχος ἀλέντες 21.534; abs., revive, X. An. 4.1.22, D. 18.195. πυρεῖα ἀ.
revive, burn up again, Thphr. HP 5.9.6.
draw breath, ἀ. πάντα καὶ ἐκπνεῖ Emp. 100, cf. Pl. Phd. 112b, etc. ; ἀ. πυκνά Hp. Mul. 2.203; gather breath before a race, Pi. N. 8.19; metaph, ἀ. οὐχ ἅπαντες ἐπὶ ἴσα ib. 7.5. c. acc., draw breath from, inhale, τὴν οἰκείαν ἀρχήν Dam. Pr. 8; — Pass., τὸν ἀναπνεόμενον ἀέρα Corn. ND 32.
breathe forth, send forth, c. acc. cogn., ἀμπνεῦσαι καπνόν Pi. O. 8.36; πυρὸς σέλας ἀμπνείεσκον A.R. 3.231; ἀ. ὑάκινθον breathe hyacinth, Pherecr. 131.2; abs., exhale an odour, Thphr. Od. 69; impers., ἡδὺ ἀναπνεῖ τῶν φυτῶν Philostr. Her. Prooem. 2; metaph, ἀ. χρησμούς Id. VS 1.18.3. of vapour, ἀϋτμὴ ἀ. μυχοῖο A.R. 2.737 causal, ἀ. τὸν ἵππον breathe the horse, Hld. 8.14.

p. ἀμπνέω (s. πνέω). aufatmen, Ggstz ἐκπνέω, Plat. Phaed. 112b ; hervorhauchen, καπνόν Pind. Ol. 8.117 ; πυρὸς σέλας Ap.Rh. 3.231 ; gew. wieder zu Atem kommen, sich erholen, von Hom. an oft mit dem gen., κακότητος, πόνοιο, sich vom Leiden, von der Anstrengung erholen. Il. 11.382, 15.235 ; ohne casus 16.302 ; mit partic., 16.42 ἀναπνεύσωσι τειρόμενοι ; 11.327 φεύγοντες ἀνέπνεον Ἔκτορα ; 21.534 ἐς τεῖχος ἀναπνεύσωσιν ἀλέντες. Bei Hom. finden sich in dieser Bdtg auch ἄμπνυε als imperat., Il. 22.222 ; ἄμπνυτο, sie kam wieder zu sich, neben ἐς φρένα θυμὸς ἀγέρθη, 22.475 ; ἀμπνύνθη 5.697, kam wieder zu Atem, wie ἀμπνυνθῆναι Theocr. 25.263. So νόσου Soph. Aj. 267 ; ἐκ τῆς ναυηγίης καὶ τοῦ χειμῶνος Her. 8.12 ; aber ἀνέπνευσα ἐκ σέθεν, ich habe mich durch dich wieder erholt, Soph. O.R. 1221 ; πῦρ ἀναπνεῖ, das Feuer erholt sich, stammt auf, vgl. ὑάκινθον ἀναπνέων Pherecr. Ath. XV.685a ; auch in Prosa, Plat. Euthyd. 276c ; Xen. An. 4.1.22 ; Dem. 18.195, der es dem bloßen ζῆν entgegensetzt, frei atmen, frei leben, 21.209 ; Pol. 17.11 ; Plut. adv. Stoic. 10. – Uebh. atmen, μεγάλα ἀναπνεῖς, stolz sein, sich brüsten, Eur. Troad. 1286 ; daher leben, Pind. N. 7.5, οὐκ ἐπ' ἴσα πάντες ἀναπνέομεν, wir leben nicht alle zu gleicher Bestimmung ; Andere : wir streben nicht alle nach demselben. – Ausdampfen aus etwas, τινός, Ap.Rh. 2.737. – Heliod. 8.14 ἵππον, ausruhen lassen.

1. to breathe again, take breath , (Iliad by Homer), etc.: to recover from a thing, with genitive, (Iliad by Homer), etc.; so, ἔκ τινος (Herdotus Historicus):—; absolute to revive , (Xenophon Historicus); and in this sense (Homer) uses ἄμπνυτο, ἀμπνύνθη.
2. to draw breath, breathe , (Pindar)
3. to breathe forth, send forth , καπνόν (Pindar) (ML)