εως (ἡ) [τᾰ]
   I tr. (ἀνίστημι) :
      1 action d’élever : τειχῶν, DÉM. 478, 24, construction de murs ; τροπαίου, PLUT. M. 873 a, érection d’un trophée ;
      2 action de renverser de fond en comble, destruction, ruine : πόλεων, ESCHL. Pers. 107 ; οἴκων, EUR. Tr. 364, destruction de villes, de maisons ; τῆς πατρίδος, DÉM. 10, 17, ruine de la patrie ;
   II intr. (ἀνίσταμαι) :
      1 action de se lever (après le sommeil) SOPH. Ph. 276 ; en parl. d’un malade, HPC. 40, 3 ; au plur. HPC. 219 c, etc. ;
      2 action de se soulever, de s’insurger, POL. 40, 2, 10 (conj. ἀνάτασις) ;
      3 action de se relever après une chute, NT. Luc. 2, 34 ; action de se relever, en gén., résurrection, ESCHL. Eum. 648 ; LUC. Salt. 45 ; au sens chrétien, résurrection des morts, NT. Ap. 2, 31 ; 23, 6 ; 24, 21 ; Matth. 22, 23, etc. ;
      4 action de s’éloigner, de sortir : ἐκ τοῦ ἱεροῦ, THC. 1, 133, du temple ; en parl. de populations, émigration, départ : ἀν. τῆς Ἰωνίης, HDT. 9, 106, départ de l’Ionie ; abs. THC. 2, 14 ; 7, 75, etc.

Étym. ἀνίστημι.

εως, Ion. ιος, ἡ, Act., (< ἀνίστημι) making to stand or rise up, raising up the dead, ἀνδρὸς δ’ ἐπειδὰν αἷμ’ ἀνασπάσῃ κόνις… οὔτις ἔστ’ ἀ. A. Eu. 648; ἔλαβον… ἐξ ἀναστάσεως τοὺς νεκροὺς αὐτῶν Ep. Heb. 11.35.
making to rise and leave their place, removal, as of suppliants, ἀ. ἐκ τοῦ ἱεροῦ Th. 1.133; ἀ. τῆς Ἰωνίας removal of the Greeks from Ionia [for safety], Hdt. 9.106; mostly in bad sense, desolation, ἅλωσιν Ἰλίου τ’ ἀνάστασιν A. Ages. 589; πόλεων ἀ. Id. Pers. 107, cf. E. Tr. 364; τῆς πατρίδος D. 1.5; disturbance, Hp. Decent. 3 (pl.).
setting up, erection, τειχῶν D. 20.72; τροπαίου Plu. 2.873a; εἰκόνος GDI 3505.20 (Cnidus), cf. IPE 1². 34.8 (Olbia), Arr. An. 4.11.2; οἰκοδομημάτων Luc. Phal. 1.3 (pl.). (< ἀνίσταμαι) standing or rising up, πόδες ἀναστάσεως χάριν Arist. Spir. 485a18, cf. Id. Fr. 156.
rising and moving off, removal, στρατεύματος Th. 7.75, cf. 2.14.
rising up, ἐξ ὕπνου S. Ph. 276. esp. for the stool, dub. in Hp. Epid. 6.7.1; hence, motions, Id. Coac. 605, Dieuch. ap. Orib. 4.6.2.
rising again after a fall, Ev. Luc. 2.34.
rising from the dead, Τυνδάρεω Luc. Salt. 45; εἰς ἀνάστασιν [fort. βλέποντες] IGRom. 4.743 (Eumeneia, iii AD); freq. in N. T., Ev. Matt. 22.23, al. ; ἀ. νεκρῶν Act. Ap. 23.6; ἀ. ζωῆς, κρίσεως Ev. Jo. 5.29; ἀπὸ σώματος ἀ. Plot. 3.6.6.

ἡ,
1) das Aufstehen, ἐκ τοῦ ἱεροῦ, und Weggehen daraus, Thuc. 1.133 ; Abzug des Heeres, 7.75 ; ἐξ ὕπνου, das Erwachen aus dem Schlafe, Soph. Phil. 276 ; θανόντος οὔτις ἔστ', Auferweckung, Aesch. Eum. 618. Dah. Auferstehung von den Toten, NT u. K.S. – Auch das Genesen von einer Krankheit ? – Aufstand, τῶν ἀντιπολιτευομένων, Pol. 30.7 (Bekk. ἀνατάσεις); vgl. 40.2.
2) transit., a) das Aufstehenlassen, Aufrichten, τειχῶν, Wiederaufbau der Mauern, Dem. Lept. 72.
   b) bes. aber das Vertreiben aus den Wohnungen (s. ἀνάστατος), ἀν. καὶ ἀνδραποδισμὸς τῆς πατρίδος, für τῶν πολιτῶν, Dem. 1.5 ; Plut. Flam. 15 ; seltener im guten Sinne, Versetzung, τῆς Ἰωνίης, für τῶν Ἰώνων, Her. 9.106 ; – Zerstörung, πόλεων, Ἰλίου, Aesch. Pers. 107, Ag. 575 ; δόμων Eur. Tr. 364.

ἀνά-στασις, -εως, ή
(< ἀνίστημι), [in LXX: Zep.3:8 (קוּם), La 3:63 (קִימָה), קִימָה), Psa.66:1-20 title., Dan LXX 11:20, 2Ma.7:14 2Mac 12:43 * ;]
__1. a raising up, awakening, rising (in Inscr. of the erection of a monument, see MM, VGT, see word): Luk.2:34.
__2. a rising from the dead (see DCG, ii, 605b);
__(a) of Christ: Act.1:22 2:31 4:33 Rom.6:5, Php.3:10, 1Pe.3:21; ἐξ ἀ. νεκρῶν, Rom.1:4 (ICC, in l); ἐκ νεκρῶν, 1Pe.1:3;
__(b) of persons in OT hist. (e.g. 3Ki.17:17 ff.): Heb.11:35;
__(with) of the general resurrection: Mat.22:23, 28 22:30 Mrk.12:18, 23 Luk.20:27, 33 20:36, Jhn.11:24, Act.17:18 23:8 24:15, 2Ti.2:18; ἀ. ἐκ νεκρῶν, Luk.20:35, Act.4:2; τῶν νεκρῶν, Mat.22:31, Act.17:32 23:6 24:21 26:23, 1Co.15:12-13 15:21 15:42, Heb.6:2; ἀ. ζωῆς, resurrection to life (cf. 2Ma.7:14, ἀ. εἰς ζωήν) and ἀ. τ. κρίσεως, τ. to judgment, Jhn.5:29; ἀ. τ. δικαίων, Luk.14:14; κρείττων ἀ., Heb.11:35; on ἡ ἀ. ἡ πρώτη, Rev.20:5-8, see Swete, in l, Weste. on Jhn.5:1-47, but see also Thayer, see word; by meton. of Christ as Author of ἀ., Jhn.11:25 (see DB, iv, 231; Cremer, 307).†
(AS)