'α, ον :
   I l’un et l’autre (p. opp. à ἑκάτερος) rare au sg. ESCHL. Pers. 131 ; XÉN. Cyr. 7, 4, 4 ; PLAT. Soph. 248 d, etc. ;
   II d’ord. au duel ἀμφοτέρω, IL. 5, 156, etc. ; OD. 4, 282 ; XÉN. An. 1, 1, 1 ; PLAT. Parm. 143 c, etc. ; ou au pl. ἀμφότεροι, αι, α :
      1 l’un et l’autre ensemble ; tous deux à la fois : avec ou sans article dev. le subst : οἱ στρατηγοὶ ἀμφότεροι, THC. 5, 74, les deux généraux ensemble ; Καλλίγειτος καὶ Τιμαγόρας φυγάδες τῆς ἑαυτῶν ἀμφότεροι, THC. 8, 6, Kalligeitos et Timagoras l’un et l’autre également exilés de leur pays ; particul. en parl. des organes jumeaux : ἀμφοτέροις βλέπειν (s.-e. ὄμμασι) CALL. Ep. 31, 6, regarder des deux yeux ; ἀμφοτέρῃσιν (s.-e. χερσί) OD. 10, 264, des deux mains ; adv., κατ' ἀμφότερα, HDT. 7, 10 ; PLAT. Parm. 159 a, des deux côtés ; ἐπ' ἀμφότερα, HDT. 3, 87 ; THC. 1, 83, etc. ; PLAT. Phædr. 274 e, dans les deux sens, des deux manières ; ἀπ' ἀμφοτέρων, HDT. 7, 97 ; ou παρ' ἀμφοτέρων, DS. 16, 7, des deux côtés ;
      2 au sens plur. les uns et les autres, les deux (groupes, armées, etc.) : ἐς μέσον ἀμφοτέρων συνίτην μεμαῶτε μάχεσθαι, IL. 6, 120, tous deux s’avancèrent ensemble au milieu des deux armées, impatients de combattre ; cf. HÉS. Sc. 176, Th. 678, etc. ; ἀμφότεροι, en parl. des ancêtres paternels et maternels, EUR. Alc. 920 ;
   III adv. :
      1 ἀμφοτέρῃ, des deux façons, HDT. 1, 75 ; ou par les deux voies (par terre et par mer) HDT. 7, 10 ;
      2 d’ord. ἀμφότερον, de deux manières à la fois, ensemble : ἀμφότερον βασιλεύς τ' ἀγαθὸς κρατερός τ' αἰχμητής, IL. 3, 179, à la fois bon roi et puissant guerrier ; de même ἀμφότερον… τε… καί, IL. 4, 60 ; ἀμφότερον… τε… δέ, PD. P. 4, 31, 3 ; ἀμφότερον… καί… καί, PLAT. Ion 541 b ; ἀμφότερον… τε… ἤ, PD. O. 1, 29, 2, à la fois… et… et ;
      3 ἀμφότερα, de deux manières à la fois : ἐνίκων τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ἀμφότερα, THC. 1, 100, ils étaient vainqueurs le même jour à la fois sur terre et sur mer ; cf. THC. 1, 13 et 112.

➳ Plur. avec un subst. duel : χεῖρε πετάσσας ἀμφοτέρας, IL. 21, 115, ayant ouvert les deux mains à la fois. — Dans les inscr. att. ἀμφότεροι seul. avec un subst. précédé de l’art. : τῶν ὑῶν ἀμφοτέρων, CIA. 2, 380, 4 (envir. 229 av. J.C.) ; cf. 622, 9 (commenc. du 2^e siècle av. J.C.) ; v. Meisterh. p. 192, 40.

Étym. compar. de ἄμφω.

'

(Locr. ἀμφόταρος IG 9(1).334.39), α, ον, (< ἄμφω) rare in sg., either, i.e.
both of two (opp. ἑκάτερος each one of two), ἀμφοτέρας κοινὸν αἴας common to either land, A. Pers. 131; ποίημα ἢ πάθος ἢ ἀμφότερον or partaking of both, Pl. Sph. 248d; τὸ ἀμφότερον ἑκατέρῳ οὐχ ἕπεται Id. Hp. Ma. 302e. Hom. has sg. only neut. ἀμφότερον as Adv., foll. by τε… καί ; ἀ. βασιλεύς τ’ ἀγαθὸς κρατερός τ’ αἰχμητής both together, prince as well as warrior, ib. 3.179; ἀ. γενεῇ τε καὶ οὕνεκα… Il. 4.60; foll. by τε… δέ…, Pi. P. 4.79; also neut. pl., ἀμφότερα μένειν πέμπειν τε A. Eu. 480; φιλοχρήματος καὶ φιλότιμος, ἤτοι τὰ ἕτερα τούτων ἢ ἀ. Pl. Phd. 68c; ἀ. ἄριστος καὶ στρατηγὸς καὶ ῥαψῳδός Ion 541b; by τε… καί…, Pi. O. 1.104. dual in Hom., as ἀ. Αἴαντε Il. 12.265, al., less freq. in later writers, X. An. 1.1.1, Pl. Prm. 143c, Isoc. 4.134, etc. ; but pl. is much more freq., and is found with a dual Noun, χεῖρε πετάσσας ἀμφοτέρας Il. 21.115. — Phrases; κατ’ ἀμφότερα on both sides, Hdt. 7.10. β΄, Pl. Prm. 159a; ἐπ’ ἀμφότερα towards both sides, both ways, Hdt. 3.87, al., Th. 1.83, al. ; ἀμφότερα, abs., on both sides, ib. 13, al. ; ἀπ’ ἀμφοτέρων from or on both sides, Ξέρξεω ἀπ’ ἀ. ἀδελφεός Hdt. 7.97; παρ’ ἀμφοτέρων D.S. 16.7, al. ; μετ’ ἀμφοτέροισι one with another (s.v.l.), Theoc. 12.12; ἀμφοτέροις βλέπειν (sc. ὄμμασι) Call. Epigr. 32.6; ἀμφοτέραις, Ep. -ῃσι (sc. χερσί) Od. 10.264; ἐπ’ ἀμφοτέροις βεβακώς (sc. ποσί) Theoc. 14.66. later, of more than two, all together, Act. Ap. 19.16, PLond. 2.336.13 (ii AD).

α, ον, beide, Hom. oft, in folgenden Formen : ἀμφότεροι, ἀμφοτέρων, ἀμφοτέροισι(ν), ἀμφοτέροις Od. 21.214, ἀμφοτέρους ; ἀμφοτέρῃσι(ν), ἀμφοτέρῃς Il. 12.382, ἀμφοτέρας ; ἀμφοτέρω, ἀμφοτέροιιν Il. 5.207, Od. 20.327, ἀμφοτέροιν v.l. Il. 5.156 ; ἀμφότερον Il. 3.179, 4.60, 145, 7.418, 13.166, 18.365, Od. 14.505, 15.78, überall neutr. adverbial gebraucht, in dieser Weise : καί με πρεσβυτάτην τέκετο Κρόνος ἀγκυλομήτης, ἀμφότερον, γενεῇ τε καὶ οὕνεκα σὴ παράκοιτις κέκλημαι Il. 4.60 ; Homer verbindet χεῖρε πετάσσας ἀμφοτέρας Il. 21.116, Od. 24.398 ; ἀμφοτέρῃσι(ν) (ohne χερσίν) = mit beiden Händen Od. 10.964, 11.594, 17.356, 18.28, Il. 5.416. – Ἀμφότερον advb. Archil. bei Plut. Phoc. 7 u. sp. Ep., wie Theocr. 25.69 ; Pind. Ol. 6.17, I. 1.42, der Ol. 1.104 auch ἀμφότερα so braucht, wie Aesch. Pers. 717 ; unten ; Her. hat so ἀμφοτέρῃ 7.10. Den sing. hat noch Pind. χείρ N. 7.94 ; Plat. Soph. 248d, Hipp. mai. 303a. Der dual. ist häufiger ; Plat. Euthyd. 294e, Parm. 143c ; Xen. An. 1.1, 1. Am gewöhnlichsten der plur. bei allen Schriftstellern ; κατ' ἀμφότερα, auf beiden Seiten, Her. 7.10 ; Plat. Parm. 159a ; ἀπ' ἀμφοτέρων, von beiden Seiten, Her. 7.97 ; Xen. Ag. 2.10 ; ἐπ' ἀμφότερα, nach beiden Seiten hin, in beiden Beziehungen, λέγεται Her. 3.87, 8.22, 9.97 (in utramque partem); Plat. Phaedr. 274e ; ἀμφότερα abverbial, wie Hom. ἀμφότερον, beides. ἀνίᾳ ὑπερβάλλον ἢ βλάβῃ ἢ ἀμφότερα Gorg. 477d ; ἀμφότερα ἄριστος ὢν καὶ στρατηγὸς καὶ ῥαψῳδός Ion 541b ; διαφέροντες ἢ σοφίᾳ ἢ κάλλει ἢ ἀμφότερα Charm. 153d ; πείθωμεν ἢ δώροις ἢ χάρισιν ἢ ἀμφότερα Lach. 187a ; φιλοχρήματος καὶ φιλότιμος ἤτοι τὰ ἓτερα τούτων ἢ καὶ ἀμφότερα Phaed. 68e ; vgl. Soph. 255b, Rep. VIII.555d ; Xen. Mem. 1.1, 5 ; – Callim. ep. 3 (XII.71); vollständig Strat. 38 (XII.196); – Theocr. 12.12 μετ' ἀμφοτέροις für μετ' ἀλλήλοις, Meineke μετὰ προτέροισιν.

ἀμφότεροι, -αι, -α
(replaces ἄμφω in κοινή, V. M, Pr., 57; used of more than two, Pr., 80; MM, VGT, see word), both of two: Mat.9:17, al.
(AS)