att. ἀλλάττω (f. -άξω, ao. ἤλλαξα, pf. inus. ; pass. f.2 ἀλλαγήσομαι, ao. ἠλλάγην ou ἠλλάχθην, pf. ἤλλαγμαι) :
   I changer, altérer : ἀ. χροιάν, EUR. Med. 1168, changer de couleur ; ἀ. τὸ ἑαυτοῦ εἶδος εἰς πολλὰς μορφάς, PLAT. Rsp. 380 d, changer ses traits en nombreuses formes ; avec le dat. πέτραις ἀλλ. δέμας, ORPH. Arg. 1297, changer le corps en pierre ;
   II échanger :
      1 prendre en échange : θνητὸν εἶδος, EUR. Bacch. 53, échanger ses traits pour ceux d’un mortel ; τί τινος, THGN. 21, ou τινί τι, SOPH. fr. 400, prendre une chose en échange d’une autre ; πόλιν ἐκ πόλεως, PLAT. Pol. 289 e, aller de ville en ville ; χώραν, PLAT. Parm. 139 a, changer de pays ; ἀλλάξας ἐξ ἕδρας, EUR. I.T. 193, le soleil ayant quitté sa station (céleste) ;
      2 donner en échange : τι ἀντί τινος, EUR. Alc. 661, ou τινός τι, ESCHL. Pr. 967, donner une chose en échange d’une autre ; φόνον φονεῦσιν, EUR. El. 89, rendre meurtre pour meurtre ;
      3 prendre à son tour : σκῆπτρα, EUR. Ph. 74, le sceptre ;
      4 quitter, abandonner : οὐράνιον φῶς, SOPH. Ant. 944, quitter la lumière céleste ; ἀλλάσσων εὐδαιμονίαν, EUR. I.T. 1117 (celui qui) quitte le bonheur ;

Moy. (f. ἀλλάξομαι, ao. ἠλλαξάμην) :
   I changer pour soi : τὴν πολιτείαν, POL. changer son système de gouvernement ;
   II échanger pour soi :
      1 prendre en échange : τί τινος, ANT. 138, 34 ; τί τινι, HDT. 7, 152 ; PLAT. Leg. 915 d ; τι ἀντί τινος, PLAT. Rsp. 371 c, prendre une chose en échange d’une autre ;
      2 donner qqe ch. à soi en échange : τί τινος, THC. 8, 82, donner une chose en échange d’une autre ;
      3 trafiquer, faire le commerce : πρός τινα, PLAT. Leg. 915 e, avec qqn.

➳ Pf. ἤλλαχα seul. dans les cps. ἀπ-, δι-, μετ- ήλλαχα ; pl.q.pf. pass. 3 sg. ἤλλακτο, HDT. 2, 26 ; LUC. Tox. 30. Pass. fut.2 ἀλλαγήσομαι, LUC. Im. 2 ; ao.1 ἠλλάχθην, ANTH. 7, 336 ; ao.2 plus us. et seul att. IS. 4, 13 Baiter-Sauppe ; LUC. Gall. 16. Moy. ao. 2 sg. poét. ἠλλάξαο, ANTH. 7, 373.

Étym. ἄλλος.

later Att. ἀλλάττω Pl. Prm. 139a; impf. ἤλλαττον Men. Epit. 466; fut. -άξω Thgn. 21; aor. ἤλλαξα E. Alc. 661; pf. ἤλλαχα (ἀπ-) X. Mem. 3.13.6, (δι-) Dionys.Com. 2.10; — Med., fut. ἀλλάξομαι Luc. Tyr. 7, (ἀντ-) E. Hel. 1088; aor. ἠλλαξάμην Id. El. 103, Antipho 5.79, Th. 8.82, etc. ; pf. (in med. sense) ἤλλαγμαι (ἐν-) S. Aj. 208; — Pass., fut. ἀλλαχθήσομαι Trag. and Com., (ἀπ-) E. Med. 878, Ar. Av. 940; ἀλλαγήσομαι in early Prose, (ἀπ-) Hdt. 2.120, (ἐξαπ-) Th. 4.28; aor. ἠλλάχθην and ἠλλάγην, former more freq. in S. and E., latter in Prose; pf. ἤλλαγμαι Antiph. 176, AP 9.67, al. ; plpf. ἤλλακτο Hdt. 2.26. (More common in compds., esp. in later Gk.); (< ἄλλος):
make other than it is, change, alter, τόπον Parm. 8.41; μορφήν Emp. 137; χροιάν E. Med. 1168; ἤλλαττε χρώματ’ Men. Epit. 466; τὸ ἑαυτοῦ εἶδος εἰς πολλὰς μορφάς Pl. R. 380d; χώραν Id. Prm. 139a. ἀ. τί τινος give in exchange, barter one thing for another, τῆς σῆς λατρείας τὴν ἐμὴν δυσπραξίαν… οὐκ ἂν ἀλλάξαιμ’ ἐγώ A. Pr. 967; τι ἀντί τινος E. Alc. 661; — Med., τὴν παραντίκα ἐλπίδα… οὐδενὸς ἂν ἠλλάξαντο Th. 8.82.
repay, requite, φόνον φονεῦσιν E. El. 89.
leave, quit, οὐράνιον φῶς S. Ant. 944, cf. E. IT 193. Med., ἔξω τρίβου ἀλλάσσεσθαι ἴχνος move one΄s position, Id. El. 103.
take one thing in exchange for another, κάκιον τοὐσθλοῦ παρεόντος Thgn. 21; πόνῳ πόνον ἀ.
to exchange one suffering with another (nisi leg. πόνου), Trag.Adesp. 7.3; ἠλλαττόμεσθ’ ἂν δάκρυα δόντες χρυσίον should take in exchange, Philem. 73; ἀ. θνητὸν εἶδος assume it, E. Ba. 53, cf. 1331; — more freq. in Med., τί τινος one thing for another, εὐδαιμονίας κακοδαιμονίαν Antipho 5.79, cf. Pl. Lg. 733b; τὰ οἰκήϊα κακὰ ἀλλάξασθαι τοῖσι πλησίοισι exchange them with them, Hdt. 7.152; hence, buy, τι ἀντ’ ἀργυρίου Pl. R. 371c; διά τινος ὠνῆς ἢ καὶ πράσεως ἀλλάττεσθαί τί τινι Id. Lg. 915d, 915e; τοῦ παντὸς ἀ.
prize above all things, Ph. Bel. 56.30.
take a new position, i.e.
go to a place, ἀ. ᾍδα θαλάμους E. Hec. 483; πόλιν ἐκ πόλεως Pl. Plt. 289e. abs., have dealings, as buyer or seller, in Med., πρός τινα Pl. Lg. 915e.
alternate, Emp. 17.6; σκῆπτρ’ ἔειν ἐνιαυτὸν ἀλλάσσοντε to enjoy power in turn, E. Ph. 74, cf. Pl. Ti. 42c; — Pass., ἀρεταὶ… ἀλλασσόμεναι in turns, Pi. N. 11.38, cf. Arist. Pr. 940a15. Ϝ. Pass., to be reconciled, S. Fr. 997.

ἀλλάσσω
(< ἄλλος), [in LXX chiefly for חָלַף, מוּר hi., etc. ;]
__1. to change: Act.6:14, Gal.4:20.
__2. to transform: 1Co.15:51-52, Heb.1:12.
__3. to exchange: with accusative, before ἐν (= בְּ, Psa.106:20) instead of simple genitive (Bl., § 36, 8), Rom.1:23
(cf. ἀπ-, δι-, κατ-, ἀπο-κατ-, μετ-, συν-αλλάσσω; see MM, VGT, see word).† (AS)